Uitspraken

De beslissing van de Accountantskamer luidt, voor zover relevant voor de beoordeling van de in dit geding gestelde en betwiste aansprakelijkheid van
De Jong & Laan, als volgt:

Wat betreft klachtonderdeel b. hebben klaagsters het volgende naar voren gebracht. Bij brief van 21 september 2011 heeft betrokkene een samenvatting van een in 2010 gehouden bespreking met klaagster ( [eiseres 2] ) en [A] over diens pensioenpositie aan hen verstrekt (…) Daarin is, zo stellen klaagsters, met geen woord gerept over het bestaan van de schuld uit de financieringsovereenkomst van
10 oktober 2007 en ook niet over het zekerheidsrecht dat de bank heeft jegens
[eiseres 1] voor onder meer de schuld van Bouwbedrijf [X] . Door de schuld uit hoofde van het krediet in rekening-courant ten bedrage van € 580.000,-, die [eiseres 1] niet kan dragen, is er ‘in plaats van een pensioenvoorziening sprake (…) van een technisch failliete vennootschap’. Voorts heeft betrokkene in de gesprekken van
1 maart 2012 en 9 maart 2012 (…) nagelaten om te wijzen op wat klaagster (juridisch minder zuiver) aanduiden als de borgstellingsconstructie en zijn in het kader van de overdracht van de resterende aandelen van [eiseres 1] in Bouwbedrijf [X] aan [B] diverse gesprekken gevoerd met betrokkene, maar ook daarin is volgens klaagsters met geen woord gesproken over de ‘last c.q. het risico dat er nog lag in
[eiseres 1] ’.

De Accountantskamer ziet zich bij de beoordeling van dit klachtonderdeel gezien het ontbreken van een specifiek voorschrift met betrekking tot de hier aan de orde zijnde advisering, voor de vraag gesteld of betrokkene bij die advisering de voor een accountant geldende gedrags- en beroepsregels in acht genomen heeft. In het verslag van de pensioenbespreking met datum 21 september 2011 heeft betrokkene de vijf bronnen benoemd waaruit het inkomen van [A] na pensioendatum zou bestaan. Daaronder is genoemd ‘dividenduitkering uit [eiseres 1] B.V.’, dat door betrokkene in die brief is gekwalificeerd als een spaarpot van waaruit het inkomen van [A] na pensioendatum wordt aangevuld. In dat kader heeft betrokkene een inschatting gemaakt van de balans en de winst- en verliesrekening van [eiseres 1] per 31 december 2015. In deze schets is niets opgenomen met betrekking tot de verplichting uit de financieringsovereenkomst en het daaraan gekoppelde hypotheekrecht. Ervan uitgaande dat betrokkene toen al kennis droeg van de financieringsovereenkomst, had hij [A] en klaagster erop moeten wijzen dat die (mogelijke) verplichting en dat hypotheekrecht van invloed zouden kunnen zijn op (kort gezegd) het vermogen en het resultaat van [eiseres 1] op de pensioendatum van
[A] . Het mag voorts zo zijn dat betrokkene, zoals hij heeft gesteld, in het kader van zijn advisering over de pensioenpositie heeft kenbaar gemaakt dat stamrecht- en dividenduitkeringen plaats zouden kunnen hebben mits [eiseres 1] daarvoor toereikende middelen zou hebben, maar voor de inschatting van de hoogte van die middelen was het voor [A] en klaagster evident van belang om zich te realiseren dat sprake was van een mogelijke verplichting van [eiseres 1] en van een daaraan gekoppeld hypotheekrecht en dus om daarop in dit kader door betrokkene te worden gewezen. Dat had nogmaals moeten gebeuren tijdens de besprekingen op 1 maart en 9 maart 2012, besprekingen die zijn gehouden om met het oog op het op korte termijn te verwachten overlijden van [A] diens financiële situatie inzichtelijk te maken. Ter zitting heeft betrokkene aangaande de aandelenoverdracht verklaard dat ‘hoofdelijke aansprakelijkheid’ onderwerp van bespreking met een cliënt hoort te zijn in verband met een overdracht van aandelen (van de aansprakelijke entiteit) mits een accountant ervan op de hoogte is dat van een zodanige aansprakelijkheid sprake is. De Accountantskamer is van oordeel dat van betrokkene in dit geval had kunnen worden gevergd dat hij de hier aan de orde zijnde aansprakelijkheid bij zijn advisering in het kader van de aandelenoverdracht ter sprake had gebracht, omdat hij, zoals hiervoor al is vastgesteld, van die aansprakelijkheid had behoren te weten. Dit nalaten op elk subonderdeel, daargelaten of dit aan de zijde van klaagsters tot schade heeft geleid, over welk causaal verband de Accountantskamer zich niet uitlaat, moet worden aangemerkt als een schending van het fundamentele beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid als bedoeld in (…) hoofdstuk A-130 VGC en (voor zover het nalaten zich heeft voorgedaan na 4 januari 2014) het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid als bedoeld in artikel 2 onder d van de VGBA. De klacht is dan ook in zoverre gegrond.

De rechtbank verenigt zich met deze overwegingen van de Accountantskamer. Deze tonen op overtuigende wijze aan dat De Jong & Laan, zoals in de hiervoor geciteerde overwegingen is beschreven, heeft gehandeld in strijd met in de beroepsgroep geldende normen van deskundigheid, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid.
5.3. De rechtbank oordeelt op grond daarvan, dat De Jong & Laan daardoor in strijd met artikel 7:401 BW als opdrachtnemer jegens [eiseres 1] als opdrachtgever niet de zorg van een goed opdrachtnemer in acht heeft genomen. Beoordeeld moet nu worden of en in hoeverre De Jong & Laan aansprakelijk is voor als gevolg van die tekortkoming door [eiseres 1] geleden schade.

De rechtbank laat in het midden of ook [eiseres 2] is opgetreden als opdrachtgever van De Jong & Laan. Zoals hierna zal worden overwogen, is haar (na de eiswijziging) voorwaardelijke schadevordering reeds hierom niet voor toewijzing vatbaar, omdat niet wordt voldaan aan de voorwaarde, waaronder deze is ingesteld.

De rechtbank passeert het beroep van De Jong & Laan op de in artikel M van haar algemene voorwaarden vermelde vervaltermijn van een jaar. [eiseres 1] hebben de toepasselijkheid van die vervaltermijn betwist, maar wat daar ook verder van zij, de rechtbank constateert dat die termijn niet is overschreden. [eiseres 1] hebben De Jong & Laan immers aansprakelijk gesteld op 2 juli 2015 en gedagvaard op
19 oktober 2015 nadat, zoals [eiseres 1] onweersproken hebben gesteld, [eiseres 2] in april 2015 van de hoofdelijke aansprakelijkheid op de hoogte werd gesteld, toen Bouwbedrijf [X] (door de bank) onder bijzonder beheer werd geplaatst.

De rechtbank verwerpt ook de stelling van De Jong & Laan dat [eiseres 1] redelijkerwijs al veel eerder dan in april 2015 met het bestaan van die hoofdelijke aansprakelijkheid bekend hadden kunnen zijn. Van [eiseres 1] viel redelijkerwijs juist niet te verwachten dat zij eerder op de hoogte waren, nadat (zoals uit de overwegingen van de Accountantskamer duidelijk naar voren komt) De Jong & Laan in september 2011 en vervolgens ook in maart 2012 zelf had verzuimd om [A] en [eiseres 2] te informeren over de hoofdelijke aansprakelijkheid en de hypotheek, en over de mogelijke nadelige consequenties daarvan.

[eiseres 1] heeft het door haar gevorderde schadebedrag gespecificeerd en toegelicht als volgt. Zij is met de bank overeengekomen dat deze haar tegen betaling van
€ 150.000,- alsnog uit de hoofdelijke aansprakelijkheid zal ontslaan, met opheffing van de hypotheek. Dat had volgens [eiseres 1] al moeten gebeuren bij de verkoop van de resterende aandelen in Bouwbedrijf [X] aan [B] , omdat dit altijd gebeurt bij overnames van aandelen, waarbij een holding een werkmaatschappij verkoopt.

Immers, aldus [eiseres 1] , normaal gesproken heeft een holding er geen belang bij om haar aandelenbezit in een werkmaatschappij weg te doen en vervolgens toch nog wel voor 100% aansprakelijk te blijven voor de schulden van die werkmaatschappij, terwijl zij daarover geen controle meer heeft.

De Jong & Laan heeft de hiervoor in r.o. 5.7 en 5.8 weergegeven stellingen van [eiseres 1] niet gemotiveerd weersproken. De rechtbank leidt uit die redenering af, dat De Jong & Laan indertijd dus ten onrechte heeft verzuimd om aan de bank een verklaring te (laten) vragen, waarin [eiseres 1] uit die hoofdelijke aansprakelijkheid werd ontslagen, met doorhaling van de hypotheek op haar bedrijfsgebouw.

Voormeld schadebedrag van € 150.000,- waarmee [eiseres 1] (kort gezegd) na onderhandelingen met de bank haar aansprakelijkheid jegens de bank later alsnog heeft afgekocht, is daarom te beschouwen als schade, die is veroorzaakt door een tekortkoming van De Jong & Laan jegens [eiseres 1] en dus voor toewijzing vatbaar.

Ook de gevorderde vergoeding van de kosten, die [eiseres 1] heeft gemaakt om in verband met het onderhavige geschil een andere financieel adviseur in de arm te nemen, staat onder de omstandigheden van deze zaak kennelijk in causaal verband met de tekortkoming van De Jong & Laan en is daarom, nu de hoogte van het bedrag niet gemotiveerd is betwist, voor toewijzing vatbaar. Het gaat hier om redelijke kosten ter beperking van schade, en/of als redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid, een en ander als bedoeld in artikel 96 lid 2 onder a en b BW.

De rechtbank wijst geen wettelijke rente over de toewijsbare hoofdsommen toe, omdat dit niet is gevorderd.

[eiseres 1] hebben de gevorderde incassokosten onderbouwd door verwijzing naar de aan de procedure voorafgegane correspondentie en overeenkomstig de geldende staffel. De Jong & Laan heeft deze niet betwist. De rechtbank zal deze kosten daarom toewijzen.

Nu de vordering van [eiseres 1] toewijsbaar is op de primair gestelde grondslag (schending van artikel 7:401 BW), laat de rechtbank de subsidiair gestelde onrechtmatige daad verder onbesproken.
5.15. [eiseres 2] heeft haar vordering ingesteld onder de voorwaarde, dat de vordering van [eiseres 1] niet volledig wordt toegewezen. Aan die voorwaarde wordt niet voldaan, omdat de eis van [eiseres 1] integraal toewijsbaar is. Op de vordering tot betaling van schadevergoeding aan [eiseres 2] c.a. hoeft dus niet te worden beslist.

De Jong & Laan dient als de in het ongelijk gestelde partij te worden veroordeeld in de proceskosten, waarbij het salaris zal worden begroot overeenkomstig het bedrag van de gewijzigde eis.