Uitspraken

Namens Volkswagen AG heeft Van Doorne Advocaten te Amsterdam onderzoek gedaan naar mogelijke inbreuken op intellectuele eigendomsrechten van Volkswagen. Voornoemde inbreuk zou erin hebben bestaan dat verdachte op internet (Marktplaats.nl) al dan niet illegale navigatiesoftware te koop heeft aangeboden voor modellen van voornoemd automerk al dan niet voorzien van het logo van Volkswagen. Op grond van de resultaten van het onderzoek heeft Van Doorne vervolgens 20 juli 2017 namens Volkswagen AG aangifte gedaan.2 Naar aanleiding van deze aangifte is de FIOD het onderhavige opsporingsonderzoek gestart dat eerst naar medeverdachte [medeverdachte] en vervolgens naar verdachte heeft geleid.3 Het onderzoek heeft uiteindelijk geresulteerd in doorzoekingen op verschillende aan beide verdachten te koppelen locaties op 18 december 2018. Daarbij zijn onder meer logostickers, DVD’s, USB-sticks en SD-kaarten aangetroffen, waardoor het vermoeden is ontstaan dat verdachte niet alleen inbreuk heeft gemaakt op intellectuele eigendomsrechten van Volkswagen, maar ook op die van houders van andere merken. Namens een groot deel van deze merken is vervolgens aangifte gedaan.4 Uit deze aangiften blijkt dat al de betreffende merken als zodanig zijn geregistreerd ten name van de respectieve merkhouders en dat geen van deze merkhouders aan verdachte of medeverdachte toestemming heeft verleend om navigatiesoftware die door of vanwege de hiervoor bedoelde rechthebbenden is ontwikkeld en op de markt is gebracht te (laten) produceren en te voorzien van deze merken en vervolgens te verkopen of anderszins van deze software en merken gebruik te maken.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten kunnen worden bewezen.

De raadsman van verdachte heeft primair betoogd dat verdachte, behoudens het gebruik van logostickers, van de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten moet worden vrijgesproken, omdat – zakelijk weergegeven – op grond van het dossier niet kan worden vastgesteld dat verdachte software heeft verhandeld waarmee inbreuk is gemaakt op intellectuele eigendomsrechten van de in de tenlastelegging genoemde merken. Ook heeft de raadsman bepleit dat de bewijsbare pleegperiode en medepleegperiode korter zijn dan de ten laste gelegde periode.

Overweging met betrekking tot het onder 1 ten laste gelegde

Verdachte is ter zake van het ten laste gelegde meermaals gehoord door de FIOD. Verdachte heeft in 2019 bij de FIOD verklaard dat hij op dat moment ongeveer vijf jaren via Marktplaats had gehandeld in navigatiesoftware.5 Ter terechtzitting van 15 april 2021 heeft hij desgevraagd bevestigd dat hij deze - eigen - handel sinds 2014 dreef.6 Dit strookt ook met inkomsten die op zijn bankrekening zichtbaar zijn.7 Daarbij maakte hij gebruik van telefoonnummer [telefoonnummer]8, welk nummer in de door hem geplaatste advertenties ook zichtbaar was.

Het onder 1 ten laste gelegde verwijt heeft vooral betrekking op, kortgezegd, het handelen in gegevensdragers (met daarop navigatiesoftware) en logostickers, die waren voorzien van verschillende merknamen.

De rechtbank stelt vast dat verdachte advertenties op Marktplaats heeft geplaatst waarin werd geadverteerd met navigatiesoftware die werd aangeduid met de in de tenlastelegging genoemde merknamen. Ook waren in deze advertenties de logo’s van het betreffende merk zichtbaar.9 Aldus werd met deze advertenties de schijn gewekt dat (legale) navigatiesoftware van bekende automerken werden aangeboden.

In de woning van verdachte zijn niet alleen ruim 25.000 logostickers van de in de tenlastelegging genoemde merken aangetroffen die geschikt waren om op (micro)Sd-kaarten aan te brengen, maar ook datadragers met daarop logostickers.10 Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat deze logostickers van medeverdachte [medeverdachte] waren en dat [medeverdachte] deze stickers pas een week voor de doorzoeking bij verdachte had gebracht met het verzoek om deze logostickers voor [medeverdachte] te bewaren. De rechtbank acht deze ter zitting voor het eerst afgelegde verklaring, volledig afwijkend ten opzichte van zijn eerder bij de FIOD afgelegde verklaringen, ongeloofwaardig, mede in het licht van de omstandigheid dat verdachte zelf zonder toestemming op Marktplaats al langdurig adverteerde met navigatiesoftware van deze merken alsmede dat hij naar het oordeel van de rechtbank al geruime tijd samenwerkte met medeverdachte [medeverdachte] . Over deze samenwerking zal de rechtbank hieronder nog het nodige overwegen.

De rechtbank stelt op grond van voornoemde bewijsmiddelen vast dat de logostickers – mede – aan verdachte toebehoorden en dat verdachte navigatiesoftware op gegevensdragers te koop aanbood, verkocht, in voorraad had en na bestelling bij de klant afleverde, die waren voorzien van stickers van de in de tenlastelegging genoemde merken. Verdachte bestelde deze waren onder meer via E-bay, zodat ook sprake is van invoeren.11 Nu verdachte hiervoor geen toestemming had, heeft hij met zijn handel inbreuk gemaakt op de intellectuele eigendomsrechten van deze merken. Dat verdachtes opzet daarop ook gericht was, blijkt uit afgetapte telefoongesprekken over de handel in navigatiesoftware, waarin verdachte met medeverdachte [medeverdachte] bespreekt dat zij niet aan hun handel in navigatiesoftware gekoppeld moeten kunnen worden door van accountnaam te veranderen12 en waarin [medeverdachte] tegen verdachte zegt dat het illegaal is wat zij doen.13 Ook uit de sommatie van Volkswagen AG om te stoppen met de verkoop en een daaropvolgende symbolische betaling door verdachte van honderd euro met een belofte om ermee te stoppen, blijkt dat verdachte wist dat zijn handel niet legaal was.14 Gelet op de schaal waarop verdachte heeft geopereerd, is de rechtbank verder van oordeel dat het om bedrijfsmatige handel ging.

Verdachte heeft in zijn tweede, derde en vierde verhoor op 20 december 2018 verklaard dat hij ongeveer twee jaar met [medeverdachte] samenwerkte, dat hij door [medeverdachte] voor zijn werkzaamheden betaald werd en dat hij de spullen van [medeverdachte] gebruikte.15 In het zesde verhoor heeft verdachte verklaard dat hij de stickervellen in huis had voor de navigaties, die op de Chinese SD-kaarten worden geplaatst. Alle stickers zijn van [medeverdachte] . Verdachte bestickerde wel SD-kaarten voor [medeverdachte] , soms deed hij dat zelf en soms deed [medeverdachte] dat.16 In de laatste verhoren, waarbij een tolk aanwezig was, heeft verdachte zijn eerdere verklaringen gewijzigd; volgens verdachte had hij de vragen in de eerdere verhoren niet goed begrepen. Ter terechtzitting heeft verdachte vervolgens verklaard dat hij geen gezamenlijke verkoop met [medeverdachte] had en dat hij alleen de post voor hem wegbracht gedurende een periode van drie of vier maanden. De rechtbank hecht aan deze verklaring geen geloof en is van oordeel dat er wel degelijk sprake was van bewuste en nauwe samenwerking tussen beide verdachten, nu de eerdere verklaringen over samenwerking steun vinden in meerdere tapgesprekken, waaruit naar voren komt dat verdachten hun gezamenlijke handel bespreken, waaronder het bestellen van nieuwe voorraad in China en het door verdachte in overleg met medeverdachte [medeverdachte] maken van RNS 510 (de rechtbank begrijpt: navigatiesoftware van Volkswagen).17 Het dossier bevat verder chatgesprekken tussen medeverdachte [medeverdachte] en een zekere [naam 1] , werkzaam bij het bedrijf [bedrijf 1] , en met een persoon die zich “discmaker” noemt, werkzaam bij het Chinese bedrijf [bedrijf 2] , waaruit blijkt dat medeverdachte [medeverdachte] de gegevensdragers en logostickers in China bestelde.18 Uit chatgesprekken tussen verdachte en medeverdachte volgt dat verdachte ook nauw betrokken was bij dergelijke bestellingen, in die zin dat de voorraad en de benodigdheden door verdachte aan medeverdachte werden doorgegeven.19 De rechtbank acht daarom eveneens bewezen dat verdachte deze waren samen met medeverdachte heeft ingevoerd. De rechtbank acht op grond van voornoemde bewijsmiddelen bewezen dat gedurende een gedeelte van de tenlastegelegde periode, namelijk vanaf 20 december 2016, sprake is geweest van medeplegen.

De rechtbank acht op grond van het voorgaande het onder 1 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen. De rechtbank zal gelet op het vorenstaande de bewezenverklaarde periode splitsen in een periode waarin verdachte tezamen met een ander heeft gehandeld en een periode waarin hij alleen heeft gehandeld.

Overweging met betrekking tot het onder 2 ten laste gelegde

Het onder 2 ten laste gelegde heeft betrekking op schending van auteursrechten als bedoeld in de Auteurswet. Het verwijt in de tenlastelegging valt uiteen in twee onderdelen, die van elkaar worden onderscheiden door de woorden “en/of.”

Het eerste onderdeel heeft betrekking op een groot aantal gegevensdragers, waarop navigatiesoftware is vastgelegd ten aanzien waarvan de daar genoemde fabrikanten auteursrechthebbende zijn..

De rechtbank stelt bij de beoordeling voorop dat het dossier weliswaar sterke aanwijzingen20 bevat dat verdachte navigatiesoftware van de genoemde merken verhandelde, maar dat het dossier geen beschrijving bevat van de software die op de aangetroffen gegevensdragers was vastgelegd. Daarom kan naar het oordeel van de rechtbank niet zonder meer worden vastgesteld dat op die gegevensdragers software van die merkenhouders was geïnstalleerd, waarmee inbreuk werd gemaakt op intellectuele eigendomsrechten. Bij dat oordeel heeft de rechtbank betrokken dat niet kan worden uitgesloten dat er universele (Chinese) merkloze software op de gegevensdragers heeft gestaan. Dit brengt mee dat verdachte van dit onderdeel van het onder 2 ten laste gelegde zal worden vrijgesproken.

Het tweede onderdeel heeft betrekking op kortgezegd het ter verspreiding voorhanden hebben van ongeveer 25.733 logostickers van verschillende merken.

Op 18 december 2018 is de woning van verdachte doorzocht.21 Tijdens deze doorzoeking zijn onder meer 25.733 logostickers, die geschikt waren voor (micro)SD-kaarten, aangetroffen van de in de tenlastelegging genoemde merken.22 Het dossier bevat een overzicht waarin deze logostickers per merk zijn afgebeeld.23 De rechtbank oordeelt dat het telkens om auteursrechtelijk beschermde beeldmerken gaat, nu deze logo’s een eigen, oorspronkelijk karakter hebben en zij het persoonlijk stempel van de maker dragen. (vgl. HR 8 januari 2019, ECLI:NL:HR:2019:6).

De rechtbank heeft hiervoor ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde reeds vastgesteld dat verdachte grootschalig handelde in navigatiesoftware die op gegevensdragers voorzien van logostickers werd verkocht. De rechtbank is daarom van oordeel dat verdachte ook de 25.733 aangetroffen logostickers ter verspreiding voorhanden heeft gehad.

Verdachte had blijkens de aangiftes die namens de betreffende merken zijn gedaan, geen toestemming om deze logostickers te verspreiden en heeft daarmee zodoende inbreuk gemaakt op de auteursrechten van de betreffende werken.24 Voor het opzet verwijst de rechtbank naar hetgeen zij hiervoor ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde heeft overwogen.

De rechtbank ziet in het dossier onvoldoende bewijs dat er ten aanzien van de in de woning van verdachte aangetroffen logostickers sprake is van medeplegen met een ander, zodat zij verdachte hiervan zal vrijspreken.

De rechtbank acht op grond van het voorgaande dit onderdeel van het onder 2 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen.

De rechtbank acht op grond van de bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat:

1.

hij in de periode 1 januari 2014 tot en met 19 december 2016 in Nederland opzettelijk

te weten:

heeft ingevoerd, verkocht, te koop heeft aangeboden, afgeleverd en in voorraad heeft gehad,

zulks terwijl hij het plegen van dit misdrijf als bedrijf heeft uitgeoefend;

en

hij in de periode 20 december 2016 tot en met 18 december 2018 in Nederland tezamen en in vereniging met een ander opzettelijk

te weten:

heeft ingevoerd, verkocht, te koop heeft aangeboden, afgeleverd en/of in voorraad heeft gehad, zulks terwijl hij, verdachte en zijn mededader, het plegen van dit misdrijf als bedrijf hebben uitgeoefend;

2.

hij op 18 december 2018 in Nederland opzettelijk 25.733 logo-stickers (van onder andere Ford en Mazda en Opel Vauxhall) waarop met inbreuk op een anders auteursrecht beeldwerken waren vervat, ter verspreiding voorhanden heeft gehad, terwijl hij verdachte het plegen van dit misdrijf als bedrijf heeft uitgeoefend.

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte onder 1 en 2 meer of anders is ten laste gelegd en zal hem daarvan vrijspreken.