Uitspraken

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder 1, 2 en 3 ten laste gelegde wettig en overtuigend kan worden bewezen en dat daarbij sprake is geweest van een bewuste en nauwe samenwerking tussen verdachte en (medeverdachte) [medeverdachte] (hierna: [medeverdachte] ).

Ten aanzien van het onder 1 ten laste gelegde heeft de raadsvrouw vrijspraak bepleit. Zij heeft daartoe allereerst aangevoerd dat het vereiste (voorwaardelijk) opzet op het valselijk opmaken van de brief niet kan worden bewezen. Verdachte heeft de brief aan [bedrijf 1] AG i/o namens [medeverdachte] ondertekend. Verdachte kreeg hiertoe de opdracht van [medeverdachte] en vertrouwde erop dat hij de brief kon ondertekenen, omdat hij in San Marino was geweest en heeft gezien dat er voorbereidingen werden getroffen voor de oprichting van de bank. Ten tweede heeft de raadsvrouw aangevoerd dat het medeplegen niet kan worden bewezen, omdat de bijdrage van verdachte aan de brief daarvoor te beperkt was. Verdachte heeft niet meegedacht over de inhoud en het doel van de brief en, naast het plaatsen van een handtekening i/o, geen andere handelingen verricht.

Ten aanzien van het onder 2 ten laste gelegde heeft de raadsvrouw vrijspraak bepleit. Daartoe heeft zij allereerst aangevoerd dat het dossier geen document bevat met de exacte bewoordingen die tussen aanhalingstekens in de tenlastelegging zijn opgenomen. Ten tweede zijn de documenten die over de betrokkenheid van [naam 1] bij [bedrijf 2] B.V. gaan, DOC-625 en DOC-150, niet door verdachte opgemaakt respectievelijk niet vals. DOC-625 is vermoedelijk door iemand anders valselijk opgemaakt. De raadsvrouw heeft er in dat verband op gewezen dat een notaris geen vrijwaring mag afgeven en dat het dossier slechts een kopie van het document bevat, zodat niet kan worden vastgesteld dat zijn originele stempel op het document staat. Ook bevat het dossier meer documenten waarop de handtekening en stempel van verdachte staan, terwijl hij zich niet kan herinneren die stukken te hebben getekend of gestempeld. De verklaring van [naam 1] dat verdachte twee exemplaren zou hebben getekend en afgestempeld is onvoldoende duidelijk en betrouwbaar. DOC-150 is wel door verdachte ondertekend, maar in de tenlastelegging ontbreekt een cruciaal gedeelte uit dit document en is onvoldoende uiteengezet waarom DOC-150 precies vals is. Ten derde heeft de raadsvrouw aangevoerd dat verdachte geen opzet op de valsheid van het geschrift had. Hij heeft de verklaring juist aangepast om deze in overeenstemming met de werkelijkheid te maken. Ten vierde heeft hij de verklaring nooit opgesteld met het oogmerk om deze naar derden toe te (doen) gebruiken.

Ten aanzien van het onder 3 ten laste gelegde heeft de raadsvrouw ook vrijspraak bepleit. Zij heeft daartoe aangevoerd dat hij de verklaring heeft opgesteld en dat hij erop vertrouwde dat het bankafschrift dat [medeverdachte] hem heeft laten zien, echt was. Van verdachte kon redelijkerwijs niet worden verwacht dat hij zelf moest kunnen zien dat het bankafschrift vals was. Verdachte had gelet op deze omstandigheden geen voorwaardelijk opzet op de valsheid.

feit 1

De rechtbank is van oordeel dat wettig en overtuigend bewezen is dat verdachte het onder 1 ten laste gelegde feit heeft begaan. De rechtbank overweegt daartoe, onder verwijzing naar de in de bijlage onder 1 tot en met 7 opgenomen bewijsmiddelen, het volgende.

De rechtbank stelt op grond van deze bewijsmiddelen vast dat verdachte op 10 oktober 2014 in opdracht van [medeverdachte] een brief, gedateerd 3 oktober 2014, met als afzender " [bank] " heeft ondertekend. In de betreffende brief werd vermeld dat deze onder licentie zou opereren van de Centrale Bank van San Marino en haar administratieve zetel zou hebben ten kantore van het notariskantoor van verdachte. Dit geschrift is valselijk opgemaakt, omdat deze “ [bank] ” niet bestond. Blijkens de inhoud van dit geschrift, zijnde een bevestiging van gemaakte afspraken met het doel om anderen te bewegen om te investeren, was het bestemd om tot bewijs van enig feit te dienen. Op een gegevensdrager die aan medeverdachte [medeverdachte] toebehoort, de harde schijf die bij haar adviseur [naam 2] in Heerenveen lag, is een e-mail aan [mailadres 1] aangetroffen die is gestuurd vanaf een e-mailadres dat bij [medeverdachte] in gebruik was, met daarbij een ongetekende versie van de verklaring die op de aanhef na gelijkluidend is aan de verklaring die door verdachte in opdracht van [medeverdachte] is ondertekend. De rechtbank stelt op grond hiervan vast dat [medeverdachte] degene is die de verklaring heeft opgesteld. Gelet op de inhoud van de verklaring was het oogmerk aanwezig om deze verklaring richting derden te gebruiken. Dit blijkt ook uit het verzenden van deze verklaring naar [mailadres 1] .

Uit het dossier en het onderzoek ter terechtzitting leidt de rechtbank met betrekking tot de betrokkenheid van verdachte bij het tenlastegelegde het volgende af.

[medeverdachte] heeft het document aan verdachte ter hand gesteld en verdachte heeft het in opdracht van [medeverdachte] ondertekend. Verdachte heeft op deze manier mogelijk gemaakt dat [medeverdachte] als opdrachtgever voor die ondertekening de inhoud van het aldus ondertekende stuk voor haar rekening kon nemen en het stuk kon gebruiken. Daarnaast heeft verdachte ermee ingestemd dat zijn kantooradres werd vermeld als de administratieve zetel van de " [bank] ". Op grond van de verklaring van verdachte en het e-mailbericht van [medeverdachte] aan verdachte van 7 juni 2014 stelt de rechtbank vast dat verdachte er vanuit is gegaan dat de bank in oprichting was, maar niet wist of de bank daadwerkelijk was opgericht. Van verdachte kon en mocht, gelet op zijn controlerende rol als notaris en de omstandigheid dat hij deze “i.o.” ondertekende, bij uitstek worden gevergd dat hij zelfstandig de juistheid van de inhoud van de verklaring onderzocht, omdat hij daarvoor zelf (mede) de verantwoordelijkheid draagt. Verdachte heeft dit niet of onvoldoende gedaan en zo handelend de aanmerkelijke kans op de koop toe genomen dat dit stuk vals was.

Op grond van het voorgaande oordeelt de rechtbank dat sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en medeverdachte [medeverdachte] die in de kern bestaat uit een gezamenlijke uitvoering. Daarmee acht de rechtbank het tenlastegelegde medeplegen bewezen.

feit 2

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte onder 2 is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.

Ten aanzien van de verklaring gedateerd 29 januari 2016 (bijlage bij AG-008, pg. 1054) overweegt de rechtbank dat in het citaat dat in de de tenlastelegging is opgenomen, het onderdeel “Hierbij vrijwaar ik de heer [naam 1] voor het bovengenoemde” ontbreekt. Verdachte heeft aangevoerd dat hij als notaris geen verklaring zou ondertekenen waarin staat dat hij een vrijwaring zou afgeven. Verder heeft verdachte aangevoerd dat de verklaring weliswaar is voorzien van van een afdruk van het rondstempel met wapen en de vermelding Mr [verdachte] Notaris te Emmen en van verdachtes handtekening, maar op basis van het dossier niet kan worden vastgesteld of deze origineel zijn. De rechtbank overweegt dat hetgeen is aangevoerd niet wordt weerlegd door de bewijsmiddelen en acht de door verdachte gegeven verklaring voldoende aannemelijk. Gelet op het voorgaande ontbreekt voldoende wettig en overtuigend bewijs dat verdachte de in de tenlastelegging bij feit 2 onder 1 genoemde verklaring valselijk heeft opgemaakt.

Ten aanzien van de verklaring van 29 januari 2016 (DOC-150, pagina 2382) overweegt de rechtbank dat in het citaat dat in de de tenlastelegging is opgenomen, het onderdeel “anders dan als bestuurder, een machtiging gegeven hebbende aan zijn mede-bestuurder, ondergetekende, om zonder last en ruggespraak met hem als volmachtgever te handelen” ontbreekt. Dit is een essentieel onderdeel dat de inhoud en strekking van de verklaring raakt. Gelet op het voorgaande kan niet wettig en overtuigend worden bewezen dat verdachte de verklaring zoals ten laste gelegd bij feit 2 onder 2 heeft opgesteld of daarbij betrokken is geweest.

feit 3

De rechtbank is van oordeel dat wettig en overtuigend bewezen is dat verdachte het onder 3 ten laste gelegde feit heeft begaan. De rechtbank overweegt daartoe, onder verwijzing naar de in de bijlage onder 2 en 8 tot en met 13 opgenomen bewijsmiddelen, het volgende.

De rechtbank stelt op grond van deze bewijsmiddelen vast dat verdachte een verklaring, inhoudende dat [naam 1] beschikte over € 25.000.000,-- heeft ondertekend en voorzien van zijn lakstempel. Verdachte heeft verklaard dat hij deze verklaring heeft opgesteld op basis van een bankafschrift waarvan [medeverdachte] hem op haar mobiele telefoon een digitale versie heeft getoond en waarop een veel hoger bedrag stond dan de genoemde
€ 25.000.000,--. Het geschrift is valselijk opgemaakt, nu uit onderzoek is gebleken dat het banksaldo van [naam 1] op 18 november 2015 slechts € 106,45 bedroeg. Blijkens de inhoud van dit geschrift, zijnde een door een notaris afgegeven verklaring om anderen ervan te overtuigen dat [naam 1] een voldoende financiële uitgangspositie had, was het bestemd om tot bewijs van enig feit te dienen. De verklaring is op verzoek van medeverdachte [medeverdachte] afgegeven, met de bedoeling om deze aan [naam 1] ter hand te stellen, waarmee deze laatste in staat zou worden gesteld onroerend goed aan te kopen. Hieruit volgt dat het oogmerk om deze verklaring als echt en onvervalst te gebruiken, aanwezig was.

Uit het dossier en het onderzoek ter terechtzitting leidt de rechtbank met betrekking tot de betrokkenheid van verdachte bij het tenlastegelegde het volgende af.

Medeverdachte [medeverdachte] heeft de tekst van de verklaring aangeleverd bij verdachte en aan hem een bankafschrift van een rekening op naam van [naam 1] getoond. Verdachte heeft vervolgens zijn handtekening en het lakstempel onder de verklaring geplaatst en daarbij vertrouwd op de gegevens die verdachte heeft aangeleverd zonder zelf onderzoek dienaangaande te verrichten. Van verdachte kon en mocht, gelet op zijn controlerende rol als notaris en het gewicht dat aan een verklaring van of ondertekend door een notaris wordt toegekend, bij uitstek worden gevergd dat hij zelfstandig de juistheid van de inhoud van de verklaring onderzocht, omdat hij daarvoor door ondertekening daarvan zelf de verantwoordelijkheid draagt. Dit geldt temeer nu verdachte het desbetreffende bankafschrift slechts op de telefoon van medeverdachte [medeverdachte] heeft gezien. Niet alleen heeft verdachte de authenticiteit van het hem getoonde digitale bankafschrift niet geverifieerd, hij heeft evenmin enig onderzoek verricht naar andere gegevens over de vermogenspositie, bijvoorbeeld over de aanwezigheid van eventuele schulden. Verdachte heeft zo handelend de aanmerkelijke kans op de koop toe genomen dat dit stuk vals was.

Op grond van het voorgaande oordeelt de rechtbank dat sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en haar medeverdachte die in de kern bestaat uit een gezamenlijke uitvoering. Daarmee acht de rechtbank het tenlastegelegde medeplegen bewezen.

De rechtbank acht op grond van de in de bijlage opgenomen bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat:

feit 1

hij, verdachte, in de periode van 3 oktober 2014 tot en met 10 oktober 2014 in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander een brief met als afzender " [bank] ", voorzien van de datum 3 oktober 2014, gericht aan [bedrijf 1] AG

-zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen- valselijk heeft opgemaakt, immers heeft hij, verdachte, deze brief ondertekend, terwijl er geen " [bank] " bestond;

feit 3

hij, verdachte, in de maand december 2015 in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander, een verklaring -zijnde een geschrift dat bestemd was om tot bewijs van enig feit te dienen- valselijk heeft opgemaakt, immers heeft hij, verdachte, in een verklaring gedateerd 9 december 2015 opzettelijk in strijd met de waarheid opgenomen

"Herewith I, civil-law notary, mr [verdachte] , residing at Emmen, Netherlands, declare that Mr. [naam 1] , born on [geboortedatum 2] /1947 in [geboorteplaats 2] (Olanda), resident at [adres 2] (Olanda), passport n. [nummer] , at present has more than sufficient financial funds to his disposal to furnish the complete legal minimum capital to a banking company or any other financial company for over twentyfive million euros (E 25.000.000,00), which enables him in the future also to furnish more money to the financial company."

en die verklaring voorzien van een lakzegel met wapen en de vermelding Mr. [verdachte] Notaris te Emmen en die verklaring voorzien van zijn, verdachtes, handtekening.

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte onder 1 of 3 meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd in de bewezenverklaring. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.