RECHTBANK OVERIJSSEL
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Almelo
zaaknummer / rolnummer : C/08/273930 / KG ZA 21-263
Vonnis in kort geding van 6 december 2021
besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[eiseres] B.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te [vestigingsplaats] ,
eisende partij in conventie, gedaagde partij in reconventie,
hierna te noemen [eiseres] ,
advocaat: mr. A.C. Blankestijn te Hengelo Ov,
[gedaagde]
,
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde partij in conventie, eisende partij in reconventie,
hierna te noemen [gedaagde] ,
advocaat: mr. A.G. Baan te Oldenzaal.
2 De feiten
2.1.
[eiseres] is onderdeel van de [eiseres] Groep, een familiebedrijf gericht op [producten] . Er werken bij [eiseres] zo’n 40 medewerkers.
2.2.
[gedaagde] is van 2004 tot 2008 in dienst geweest bij [eiseres] . Door omstandigheden is [gedaagde] uit dienst getreden en is hij vanuit zijn onderneming diensten gaan verrichten voor [eiseres] . In 2011 zijn partijen een overeenkomst aangegaan op basis waarvan [gedaagde] het netwerkbeheer van [eiseres] zou gaan verzorgen. Daarna is een nieuwe beheerovereenkomst gesloten per januari 2012, voor de duur van een jaar, welke overeenkomst telkens met een jaar is verlengd.
2.3.
De beheerovereenkomst houdt in, samengevat, dat [gedaagde] met betrekking tot het netwerk van [eiseres] zorg draagt voor preventief onderhoud en monitoring, proactief en correctief beheer, (user) support, advies en rapportage, tegen een prijs van laatstelijk (geïndexeerd) € 32.400,00 per jaar. Naast de vaste werkzaamheden, en buiten de beheerovereenkomst om, verricht [gedaagde] ook losse (onderhouds)werkzaamheden bij [eiseres] en haar groepsgenoten tegen een uurtarief van € 75,00 of € 55,00. In de periode van 14 september 2020 tot en met 8 oktober 2021 heeft [gedaagde] een bedrag van € 73.740,30 in rekening gebracht voor dergelijke activiteiten buiten de beheerovereenkomst.
2.4.
[eiseres] heeft per 1 februari 2021 de heer [A] aangesteld als directeur. [gedaagde] heeft met [A] contact gehad over zijn werkzaamheden en het verstrekken van wachtwoorden voor het geval [gedaagde] iets zou overkomen. [A] is later, in juli 2021 ontslagen. Na (laatste) contacten met [A] hebben partijen gesproken over de werkzaamheden van [gedaagde] voor [eiseres] . Uit dat gesprek bleek onder meer dat [eiseres] meer grip wilde op alle zaken bij [eiseres] en dat [B] (de zoon van eigenaar van [eiseres] [C] ) een rol zou krijgen op automatiseringsgebied. [B] hield zich bezig met de invoering van het nieuwe softwaresysteem Dynamics Navision. Gesproken is over hoe [B] bij een en ander zou kunnen worden betrokken. [gedaagde] heeft naar aanleiding hiervan een nieuwe concept overeenkomst opgesteld met daarin een rol voor [B] en heeft deze besproken met hem in een gesprek op 1 september 2021.
2.5.
Op 22 september 2021 werd [gedaagde] uitgenodigd voor een gesprek bij [eiseres] , waarbij aanwezig waren de heer [D] , [C] , [B] , [E] en [F] , welke laatste net was aangesteld als nieuwe bedrijfsleider. In dat gesprek ging het onder meer om het afgeven van wachtwoorden door [gedaagde] .
2.6.
[eiseres] heeft gaandeweg 2021 besloten om een nieuw softwaresysteem te implementeren (Dynamics 365) en zij heeft daarvoor een derde partij ingeschakeld, [G] ICT. Het is de bedoeling dat de nieuwe software gaat draaien per 1 januari a.s.
[G] ICT vroeg in verband hiermee om de wachtwoorden van [gedaagde] . Ook [eiseres] heeft hierna gevraagd om de diverse wachtwoorden. [G] ICT noch [eiseres] heeft de wachtwoorden toen van [gedaagde] gekregen.
2.7.
Op 22 november 2021 heeft [eiseres] [gedaagde] schriftelijk gesommeerd om wachtwoorden te verstrekken vóór woensdag 24 november 2021, 15.00 uur. [eiseres] heeft daarbij, voor het geval de wachtwoorden niet worden verstrekt, ontbinding van de overeenkomst in het vooruitzicht gesteld. Hierna is gecorrespondeerd tussen [gedaagde] en (de gemachtigde van) [eiseres] en heeft [eiseres] bij e-mail van 25 november 2021 de overeenkomst met [gedaagde] ontbonden.
De e-mail vermeldt onder meer:
“…
“Nu u niet binnen de sommatietermijn bent over gegaan tot overhandiging van alle benodigde info rest client niets anders dan dat zij overgaat tot onmiddellijke ontbinding van de bestaande overeenkomst hetgeen bij deze is geschiedt. U bent meerdere malen in de gelegenheid gesteld om mee te werken aan het verzoek van cliënte. Daar bent u niet op ingegaan. Ook op mijn uitdrukkelijke ingebrekestelling namens cliënte heeft u tot twee keer toe afwijzend gereageerd.
Nu de overeenkomst is ontbonden zal cliënte zelf verder moeten met het beheer van haar computersystemen. Zij zal dit zelf doen al dan niet met behulp van een derde partij. Ook hiervoor heeft zij dringend behoefte aan de verzochte info (samengevat alle inloggegevens en wachtwoorden). Bij deze sommeer ik u die heden voor 17.00 uur bij mij aan te leveren bij gebreke waarvan ik deze in kort geding zal vorderen. Ik wijs erop dat u bij deze ook aansprakelijk wordt gesteld voor alle schade die cliënte lijdt en nog gaat lijden door de ontbinding. U bent tevens aansprakelijk voor (extra) schade die ontstaat bij het niet inleveren van de gegevens vandaag voor 17.00 uur.”
2.8.
[gedaagde] heeft de wachtwoorden niet aan [eiseres] verstrekt.
3 Het geschil in conventie en in reconventie
3.1.
[eiseres] vordert in conventie [gedaagde] te veroordelen de wachtwoorden en overige informatie te verstrekken, genoemd in de dagvaarding, op straffe van een dwangsom en met veroordeling van [gedaagde] in de proceskosten.
3.2.
[eiseres] heeft de vordering als volgt onderbouwd, kort samengevat. Het computersysteem en alle daarop aanwezige software is eigendom van [eiseres] althans niet van [gedaagde] . [eiseres] wenst om meerdere redenen onbelemmerde toegang tot haar eigen computersystemen (zij wil meer in eigen beheer doen, de werkzaamheden van [gedaagde] kunnen controleren en zij wil een nieuw software systeem implementeren) en [gedaagde] weigert ten onrechte de daarvoor benodigde wachtwoorden en informatie af te geven. Volgens [eiseres] speelt [gedaagde] een machtsspel en probeert hij onder druk van vrijgave van de informatie te komen tot een nieuwe lucratieve overeenkomst met [eiseres] . [eiseres] ziet het achterhouden van de informatie als een zeer ernstig gebrek in de nakoming van de overeenkomst en heeft op deze grond de overeenkomst ontbonden. [gedaagde] houdt de informatie onder zich zonder enige rechtsgrond. [eiseres] kan haar eigen systemen op dit moment niet benaderen. Het netwerk is op dit moment kwetsbaar omdat zij de veiligheid ervan niet kan beheersen. Ook kan zij nu niet op deugdelijke wijze de nieuwe software (laten) implementeren.
3.3.
[gedaagde] heeft in conventie geconcludeerd tot afwijzing van de vorderingen en in reconventie gevorderd [eiseres] te veroordelen de overeenkomst tussen partijen onverkort en per omgaande na te komen, waaronder in ieder geval moet worden verstaan het onbeperkt toegang verlenen aan [gedaagde] tot het netwerk van [eiseres] , op straffe van een dwangsom en met veroordeling van [eiseres] in de proceskosten.
3.4.
Volgens [gedaagde] heeft [eiseres] de overeenkomst tussen partijen niet tijdig opgezegd voor het jaar 2022 en wil zij nu alsnog van de overeenkomst afkomen door te stellen dat [gedaagde] kwaad in de zin heeft en [eiseres] digitaal gijzelt om zichzelf te verrijken. Voor [gedaagde] is het kernpunt dat hij op grond van de overeenkomst eindverantwoordelijk is voor de goede werking van het netwerk. [gedaagde] is van goede wil om informatie te verstrekken en om verantwoordelijkheid met een ander te delen, maar vóórdat hij wachtwoorden en dergelijke geeft, wil hij eerst (die mate van) verantwoordelijkheid aangepast en vastgelegd hebben door middel van een nieuwe overeenkomst. Als [gedaagde] nu wachtwoorden verstrekt en er gebeurt iets, dan is het later moeilijk te zien wie wat fout heeft gedaan en [gedaagde] wil geen claims achteraf. [gedaagde] schiet niet tekort in de nakoming van de overeenkomst en hij betwist ook dat de ontbinding op goede gronden heeft plaatsgevonden. Het is [gedaagde] op 2 december jl. gebleken dat [eiseres] hem de toegang tot het netwerk heeft geblokkeerd (met een nieuwe firewall) terwijl hij nog wel verantwoordelijk is voor de goede werking van het netwerk, reden voor [gedaagde] om in reconventie (onder meer) te vorderen dat hij weer bij het netwerk kan. [gedaagde] betwist ook het spoedeisend belang aan de kant van [eiseres] .
4 De beoordeling in conventie en in reconventie
4.1.
Gelet op de samenhang tussen de vorderingen in conventie en in reconventie zullen deze gezamenlijk worden beoordeeld.
4.2.
De voorzieningenrechter stelt voorop dat het hier gaat om een beoordeling van vorderingen en verweren over en weer in een kort geding procedure, welke naar haar aard beperkingen kent wat betreft de waarheidsvinding -voor bewijslevering is in een kort geding procedure geen plaats- en de te geven beslissingen. Die beslissingen zijn slechts voorlopig van karakter. In een zaak als de onderhavige zal de voorzieningenrechter op basis van de door partijen aangedragen stellingen en onderbouwing daarvan, slechts een inschatting kunnen maken van de kans dat de vorderingen in conventie en in reconventie uiteindelijk bij een eindbeslissing in een bodemprocedure zullen worden toegewezen.
4.3.
Partijen hebben per 1 januari 2012 een overeenkomst gesloten voor het netwerkbeheer van de computersystemen van [eiseres] . De overeenkomst werd over en weer naar tevredenheid uitgevoerd en jaarlijks verlengd. Ook voor het jaar 2022 heeft die verlenging plaatsgevonden, omdat [eiseres] niet tijdig (volgens de overeenkomst uiterlijk drie maanden voor het einde van de overeenkomst) heeft opgezegd. De overeenkomst loopt dus ook in 2022 door, tenzij de overeenkomst rechtsgeldig is beëindigd door de buitengerechtelijke ontbinding op 25 november 2021.
4.4.
Het is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter onzeker of de overeenkomst rechtsgeldig door [eiseres] is ontbonden bij e-mail van 25 november 2021.
Ingevolge artikel 6:265, eerste lid van het Burgerlijk Wetboek (BW) geeft iedere tekortkoming van een partij in de nakoming van een van haar verbintenissen de wederpartij de bevoegdheid de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt. [eiseres] heeft in beginsel recht op de wachtwoorden van haar eigen netwerk en systemen, maar zij heeft bij de buitengerechtelijke ontbinding onvoldoende oog gehad voor de belangen van [gedaagde] , zijn professionele en contractueel vastgelegde verantwoordelijkheid voor het netwerk, en zijn financiële belangen, in welk kader [gedaagde] een afkoopsom bespreekbaar wilde maken. Partijen hebben vóór de ontbinding overleg gevoerd hoe de eigen ICT-er van [eiseres] ( [B] ) dan wel een derde bij het werk aan het netwerk en de systemen betrokken konden worden, waarbij ook oog was voor vrijwaring van verantwoordelijkheden aan de zijde van [gedaagde] . Tot een concreet resultaat heeft dat helaas niet geleid. Het is maar de vraag of de bodemrechter tot het oordeel komt dat het niet zonder meer willen verstrekken van de gevraagde gegevens aan de zijde van [gedaagde] een tekortkoming van voldoende gewicht voor ontbinding oplevert, gelet op zijn eindverantwoordelijkheid voor het netwerk en de systemen, en het aanbod om tot een nieuwe overeenkomst te komen waarbij verantwoordelijkheden zouden worden gedeeld. De voorzieningenrechter schat op dit moment in dat de ontbinding niet rechtsgeldig heeft plaatsgevonden en gaat er in deze procedure dus van uit dat de overeenkomst nog steeds bestaat.
4.5.
Ook bij het nog bestaan van de overeenkomst heeft [eiseres] in beginsel recht op de wachtwoorden van haar eigen netwerk en systemen en zij heeft daar ook belang bij gelet op de argumenten die zij daarvoor heeft genoemd (zij wil meer in eigen beheer doen, de werkzaamheden van [gedaagde] kunnen controleren en zij wil een nieuw software systeem implementeren). Het tegenargument van [gedaagde] (hij is verantwoordelijk en kan bij verstrekking van de informatie de veiligheid niet meer waarborgen) staat toewijzing van de vorderingen van [eiseres] niet (meer) in de weg. [eiseres] heeft aangevoerd dat zij goed beseft dat, als zij zelf of via een derde onderhoudswerkzaamheden verricht aan het systeem, en daar fouten bij worden gemaakt, zij dit niet kan verwijten aan [gedaagde] . Tegenover het argument van [gedaagde] staat ook dat [gedaagde] geen eigenaar is van het netwerk of de wachtwoorden, en [eiseres] haar wachtwoorden op korte termijn nodig heeft. Ook speelt mee dat de wens tot zelfbeschikking van [eiseres] niet onbegrijpelijk is, gelet op de kwetsbaarheid van [gedaagde] (één persoon heeft alle wachtwoorden) en de verhouding tussen partijen, die gaandeweg is verhard. De voorzieningenrechter wijst de vordering in conventie, tot afgifte van de gevraagde informatie toe, met dien verstande dat de dwangsom wordt beperkt en gemaximeerd.
4.6.
Het voorlopig oordeel dat de overeenkomst tussen partijen nog bestaat, leidt nog niet tot toewijzing van de vordering in reconventie, dat [eiseres] de overeenkomst onverkort en per omgaande dient na te komen, waaronder in ieder geval moet worden verstaan het onbeperkt toegang verlenen aan [gedaagde] tot het netwerk. Het staat [eiseres] in beginsel vrij om geen gebruik (meer) te maken van de diensten van [gedaagde] , voor zover zij maar voldoet aan haar verplichtingen uit de overeenkomst. De verslechterde verhoudingen kunnen daar niet los van worden gezien. Tijdens de mondelinge behandeling is al gesproken over een mogelijke totaaloplossing, omdat partijen een goede samenwerking in de toekomst niet meer zien zitten. Tot een regeling is het niet gekomen, maar het ligt voor de hand dat partijen nogmaals met elkaar om tafel gaan om te bezien of zij kunnen komen tot een voor eenieder acceptabele beëindiging van de samenwerking. De vordering in reconventie wordt gelet hierop afgewezen. Het spreekt voor zich dat ook in dit verband meespeelt dat [eiseres] [gedaagde] niets kan verwijten als door haar ICT-er of door de derde fouten worden gemaakt met betrekking tot het netwerk van [eiseres] , zoals zij in conventie heeft aangevoerd.
4.7.
De voorzieningenrechter ziet aanleiding de proceskosten in conventie en in reconventie te compenseren, gelet op de samenhang tussen de vorderingen en het feit dat partijen over en weer op enkele punten in het (on-)gelijk zijn gesteld.
5 De beslissing
Veroordeelt [gedaagde] tot afgifte aan [eiseres] van de volgende info binnen 24 uur na dit vonnis:
- active directory beheerders account met bij behorend wachtwoord;
- microsoft 365 tenant beheerder account en wachtwoord;
- inlog gegevens firewall/router;
- inlog gegevens switches/wireless en overige netwerk apparatuur;
- inlog gegevens printers/scanner en andere randapparatuur;
- netwerk tekening;
- wachtwoord gebouwenbeheer systeem (incl. video server en camera’s);
- wachtwoorden NAS systemen;
- wachtwoorden en inloggegevens alle servers;
- overige niet genoemde toegangscodes en eigendommen van [eiseres] behorende bij het
computersysteem;
- sleutel toegangsdeur en bijbehorende wachtwoorden/inlogcodes van het beveiligingssysteem;
alles op straffe van een dwangsom van € 2.500,00 per dag dat [gedaagde] in gebreke blijft aan deze veroordeling te voldoen, tot een maximum van € 50.000,00.
Compenseert de proceskosten in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
Verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
Wijst af het meer of anders gevorderde.
Wijst de vorderingen in reconventie af.
Compenseert de proceskosten in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.
Dit vonnis is gewezen door mr. U. van Houten en in het openbaar uitgesproken op 2 december 2021. De feiten en de motivering waarop de beslissing steunt, zijn afzonderlijk vastgesteld op 6 december 2021.