Uitspraken

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het ten laste gelegde feit wettig en overtuigend kan worden bewezenverklaard.

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte moet worden vrijgesproken van het ten laste gelegde feit.

Feiten en omstandigheden

De rechtbank stelt op grond van het dossier en de behandeling ter terechtzitting de volgende feiten en omstandigheden vast.

Op 9 februari 2023 is de eenmanszaak [bedrijf 1] ([bedrijf 1]) op naam van medeverdachte [medeverdachte] (hierna: [medeverdachte]) ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) met als startdatum 15 december 2022. Als e-mailadres staat vermeld: [e-mailadres]. Verdachte had in die periode een relatie met [medeverdachte].

De politie heeft van verschillende personen en/of bedrijven aangiften van oplichting ontvangen met betrekking tot [bedrijf 1]. De aangevers hebben allen producten en/of diensten geleverd aan [bedrijf 1].

Aangever [slachtoffer 4], eigenaar van [bedrijf 5] B.V.

Op 2 februari 2023 hadden verdachte en [medeverdachte] een afspraak met [slachtoffer 4] waarin verdachte en [medeverdachte] meedeelden dat zij voor hun bedrijf [bedrijf 1] personeel nodig hadden. [medeverdachte] zei daarbij tegen [slachtoffer 4] dat de organisatie [bedrijf 7] klant bij hen was geworden en dat ze dagelijks 1500 maaltijden aan [bedrijf 7] zouden gaan leveren. De tweede afspraak tussen [slachtoffer 4] en verdachte en [medeverdachte] vond plaats in een bedrijfspand, waarover verdachte en [medeverdachte] vertelden dat het hun nieuwe bedrijfslocatie was. Tijdens dat gesprek hebben verdachte en [medeverdachte] medegedeeld dat zij koks, een pizzabakker, bezorgers, kantoorpersoneel en schoonmakers nodig hadden voor hun bedrijf. Tussen 8 maart 2023 en 15 maart 2023 hebben twee personeelsleden, [naam 1] en [naam 2], werkzaamheden verricht voor [bedrijf 1].

Tijdens het tweede gesprek zijn [betrokkene 1] en [betrokkene 2], de kinderen van verdachte, ook op [bedrijf 5]’s loonlijst gezet ten behoeve van [bedrijf 1]. Van de zijde van verdachte en [medeverdachte] werd medegedeeld dat beide kinderen reeds vanaf 13 februari 2023 werkzaam waren voor [bedrijf 1]. Zij hebben vervolgens van [bedrijf 5] – met terugwerkende kracht – loon ontvangen over de maand februari 2023. [betrokkene 1] en [betrokkene 2] hebben nooit gewerkt bij [bedrijf 1]. De factuur van [bedrijf 5] is niet betaald.

Juridisch kader oplichting

De rechtbank stelt voorop dat voor een veroordeling voor oplichting in de zin van artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht (Sr) is vereist dat de verdachte bij een ander door een specifieke, voldoende ernstige vorm van bedrieglijk handelen een onjuiste voorstelling in het leven heeft willen roepen om daarvan misbruik te maken. Daartoe moet de verdachte een of meer van de in artikel 326, eerste lid, Sr bedoelde oplichtingsmiddelen hebben gebruikt, door welk gebruik die ander is bewogen tot de afgifte van een goed of het verlenen van een dienst.

Het antwoord op de vraag of in een concreet geval het slachtoffer door een oplichtingsmiddel dat door de verdachte is gebruikt, is bewogen tot een van voornoemde handelingen, is in sterke mate afhankelijk van de omstandigheden van het geval. In algemene zin kunnen tot die omstandigheden behoren enerzijds de mate waarin de in het algemeen in het maatschappelijk verkeer vereiste omzichtigheid het beoogde slachtoffer aanleiding had moeten geven die onjuiste voorstelling van zaken te onderkennen of zich daardoor niet te laten bedriegen, en anderzijds de persoonlijkheid van het slachtoffer. Bij een samenweefsel van verdichtsels behoren tot die omstandigheden voorts onder meer de vertrouwenwekkende aard, het aantal en de indringendheid van de (geheel of gedeeltelijk) leugenachtige mededelingen in hun onderlinge samenhang.

De overwegingen van de rechtbank

De rechtbank is van oordeel dat verdachte, samen met [medeverdachte], [slachtoffer 4] heeft bewogen tot de levering van een dienst door gebruik te maken van een valse hoedanigheid en een samenweefsel van verdichtsels. Verdachte heeft zich, samen met [medeverdachte], tegenover [slachtoffer 4] voorgedaan als bonafide horecaondernemers met een goedlopend cateringbedrijf. Verdachte en [medeverdachte] hebben in het contact met [slachtoffer 4] de bedrijfsnaam [bedrijf 1] vermeld, gehandeld vanuit hun hoedanigheid als ondernemers en bij [slachtoffer 4] een onjuiste voorstelling van zaken in het leven geroepen door aan hem mee te delen dat [bedrijf 1] een grote zakelijke klant binnen had, terwijl dat niet zo was. De rechtbank is van oordeel dat verdachte en [medeverdachte] vervolgens misbruik hebben gemaakt van een in het maatschappelijk verkeer geldend patroon dat diensten worden geleverd aan een klant in de verwachting en in het vertrouwen dat die klant vervolgens de rekening betaalt. Verdachte en [medeverdachte] hebben namelijk een dienst afgenomen bij [slachtoffer 4], waarvoor het gebruikelijk is dat betaling achteraf middels een factuur geschiedt. Daarbij hebben zij [slachtoffer 4] bovendien misleidt met de leugenachtige mededeling dat [betrokkene 1] en [betrokkene 2] reeds vanaf 13 februari 2023 werkzaam waren voor [bedrijf 1]. Dit heeft [slachtoffer 4] ertoe bewogen om ze op de loonlijst te zetten en met terugwerkende kracht uit te betalen over de maand februari.

Dat de oplichtingsmiddelen geschikt waren om tot het verlenen van een dienst te bewegen is wel gebleken, aangezien [slachtoffer 4] daartoe daadwerkelijk is overgegaan. [slachtoffer 4] kon de in de gedragingen van verdachte en [medeverdachte] besloten liggende onjuiste voorstelling van zaken naar het oordeel van de rechtbank niet doorzien. Het was niet dermate evident dat sprake was van een onjuiste voorstelling van zaken dat moest worden aangenomen dat de in het algemeen in het maatschappelijk verkeer vereiste omzichtigheid de aangever aanleiding had moeten geven die onjuiste voorstelling van zaken te onderkennen of zich daardoor niet te laten bedriegen.

Het oogmerk

De rechtbank is van oordeel dat verdachte het oogmerk had om zichzelf en een ander te bevoordelen. Verdachte had wetenschap van de eerdere veroordelingen van [medeverdachte] voor oplichting. Zij was bovendien al eerder, in augustus 2021, binnen een op haar naam ingeschreven eenmanszaak een cateringbedrijf begonnen met [medeverdachte] ([bedrijf 8]), waarbij sprake was van een patroon van (veelvuldig) bestellen op factuurbasis en vervolgens niet betalen, waarna het faillissement op haar naam is uitgesproken en waarbij voor € 95.008,93 aan concurrente schulden is ontstaan. Nadat deze onderneming in december 2021 was gestaakt, heeft verdachte op 4 februari 2022 aangifte van oplichting gedaan tegen [medeverdachte]. Uit het voorgaande volgt naar het oordeel van de rechtbank dat verdachte volledig op de hoogte was van de werkwijze en oplichtingspraktijken van [medeverdachte]. Zij wist zelfs dat hij in verband daarmee had vastgezeten. Zij is desondanks in februari 2023, een jaar na haar aangifte van oplichting tegen [medeverdachte], opnieuw een cateringbedrijf begonnen met [medeverdachte] ([bedrijf 1]). Samen met [medeverdachte] voerde zij vervolgens de gesprekken met [slachtoffer 4], waarin het beeld is geschetst dat [bedrijf 1] een goedlopend bedrijf met grote klanten was. Van de zijde van verdachte en [medeverdachte] kwam voorts de opdracht om [betrokkene 1] en [betrokkene 2], de kinderen van verdachte, op de loonlijst te zetten en (ook met terugwerkende kracht) uit te betalen, terwijl zij niet voor [bedrijf 1] hadden gewerkt en zouden gaan werken. Een dergelijke leugenachtige mededeling kan niet anders dan bewust en met het oogmerk om zichzelf en een ander te bevoordelen zijn gedaan.

Het medeplegen

Gelet op het voorgaande is er naar het oordeel van de rechtbank sprake van een nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en [medeverdachte]. Verdachte heeft naar het oordeel van de rechtbank een bijdrage van voldoende gewicht geleverd aan het in het leven roepen van een onjuiste voorstelling van zaken bij [slachtoffer 4] en heeft vervolgens niets gedaan om dit ongedaan te maken. De rechtbank merkt verdachte daarom aan als medepleger ten aanzien van [slachtoffer 4].

Conclusie

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte samen met een ander het ten laste gelegde feit heeft begaan ten aanzien van [slachtoffer 4].

Partiële vrijspraak

De rechtbank overweegt dat niet wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte het ten laste gelegde feit heeft begaan ten aanzien van aangevers [slachtoffer 1] (eigenaar van [bedrijf 2]), [slachtoffer 2] (eigenaar van [bedrijf 3]), [slachtoffer 3] (eigenaar van [bedrijf 4]) en [slachtoffer 5] (eigenaar van [bedrijf 6]). Met betrekking tot deze aangevers geldt dat op basis van het dossier niet kan worden vastgesteld dat verdachte betrokken was bij de contacten vanuit [bedrijf 1] met deze aangevers en evenmin dat zij deze (anderszins) heeft bewogen tot de afgifte van een goed dan wel het verlenen van een dienst. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van het ten laste gelegde ten aanzien van deze aangevers.

De rechtbank is van oordeel dat evenmin wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte het ten laste gelegde feit heeft begaan ten aanzien van aangever [slachtoffer 6]. [slachtoffer 6] heeft zijn pand aan de [adres] aan verdachte en [medeverdachte] verhuurd en ten behoeve van verdachte en [medeverdachte] nieuwe kozijnen voor het pand aangeschaft, waarvan de aanschafkosten voor de helft voor rekening van verdachte en [medeverdachte] zouden komen. Verdachte en [medeverdachte] hebben bij het sluiten van de huurovereenkomst gebruik gemaakt van hun eigen namen. Het enkele huren van een pand en het vervolgens in gebreke blijven om de huurpenningen te voldoen levert op zichzelf – ook indien de huurders hebben of konden voorzien dat zij niet aan de betalingsverplichtingen zouden kunnen voldoen – geen oplichting op.1 Bovendien moet iemand door een oplichtingsmiddel tot de afgifte van een goed dan wel het verlenen van een dienst zijn bewogen. Daarbij speelt mee of de in het maatschappelijk verkeer vereiste omzichtigheid is betracht door de aangever. Uit het dossier blijkt niet dat [slachtoffer 6] heeft gecontroleerd of verdachte en [medeverdachte] de huurprijs van
€ 4000,-- per maand konden voldoen. Bovendien heeft de sleuteloverdracht van het pand plaatsgevonden voordat de overeengekomen waarborgsom door verdachte en [medeverdachte] was betaald. Gelet op voornoemde omstandigheden heeft [slachtoffer 6] naar het oordeel van de rechtbank niet de omzichtigheid betracht die van een verhuurder van een pand in het maatschappelijk verkeer wordt vereist. Gelet op het voorgaande kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden bewezen dat [slachtoffer 6] door een oplichtingsmiddel is bewogen tot het ter beschikking stellen van het pand en het aanschaffen van nieuwe kozijnen voor het pand. De rechtbank zal verdachte daarom ook vrijspreken van het ten laste gelegde ten aanzien van [slachtoffer 6].

De rechtbank acht op grond van de in de bijlage opgenomen bewijsmiddelen waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het ten laste gelegde feit heeft begaan, met dien verstande dat:

zij in de periode van 9 januari 2023 tot en met 5 april 2023 in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander, met het oogmerk om zich en een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door het aannemen van een valse hoedanigheid en door een samenweefsel van verdichtsels,

[slachtoffer 4] (eigenaar van [bedrijf 5])

heeft bewogen tot het verlenen van een dienst, te weten

door

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij haar daarvan zal vrijspreken.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd in de bewezenverklaring. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.