Uitspraken

Standpunt van de verdediging

De verdediging heeft gesteld dat de officier van justitie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in de vervolging en heeft daartoe aangevoerd dat de vervolging in strijd is met de ‘Richtlijnen aanmelding en afhandeling fiscale delicten, douane- en toeslagendelicten’. Weliswaar is een commuun delict ten laste gelegd, maar het kan niet de bedoeling zijn dat het Openbaar Ministerie aldus de richtlijnen omzeilt. Het benadelingsbedrag in deze zaak is niet precies vastgesteld, maar bedraagt zeker minder dan € 100.000, wat betekent dat de zaak in beginsel voor bestuurlijke afdoening door de Belastingdienst in aanmerking komt. Er is geen sprake van dat een of meer van de aanvullende wegingscriteria van toepassing zijn.

Standpunt van de officier van justitie

In werkelijkheid is sprake van een veel hoger benadelingsbedrag, dat echter niet kan worden vastgesteld omdat de (juiste) administratie grotendeels ontbreekt.

De officier van justitie heeft geconcludeerd tot verwerping van het verweer.

Het oordeel van de rechtbank

Van toepassing is het ‘Protocol aanmelding en afdoening van fiscale delicten en delicten op het gebied van douane en toeslagen’ (Staatscourant jrg. 2015, nr. 17271, hierna: Protocol AAFD) zoals dit geldt sinds 1 juli 2015. Voor zover hier van belang luidt dit als volgt:

Aanmeldingscriteria

Bij een nadeelbedrag van € 100.000 of meer, wordt de zaak aangemeld voor mogelijke strafrechtelijke afhandeling als sprake is van een vermoeden van opzet.

Bedraagt het nadeel minder dan € 100.000, dan wordt de zaak voor mogelijke strafrechtelijke afhandeling aangemeld als sprake is van een vermoeden van opzet en als een of meerdere van de aanvullende wegingscriteria (zie onderdeel 2.2) daartoe aanleiding geeft.

Aanvullende wegingscriteria

a. De mate van impact op de maatschappij en evenwichtige rechtshandhaving

Strafrechtelijk optreden kan, gelet op de impact van een zaak op de maatschappij, wenselijk zijn om de gestelde norm te handhaven of om een norm te bevestigen. Een evenwichtige rechtshandhaving ziet op rechtshandhaving in het kader van normhandhaving of normbevestiging met het oog op grotere achterliggende te beschermen rechtsbelangen. Bijvoorbeeld in het geval dat fiscale fraude of toeslagen- of douanefraude maatschappelijke gevolgen heeft, zoals gevaar voor de volksgezondheid of veiligheid, of aantasting van de integriteit van het financiële verkeer. Ook de mate waarin onschuldige of naïeve burgers worden geschaad (piramidespelen of uitbuiting van werknemers) kan meewegen. Dit doet zich ook voor als de fraude ertoe leidt dat de verdachte een concurrentievoordeel behaalt ten opzichte van fiscaal integere personen of de fraude een olievlekwerking binnen een branche heeft. Het belang van de openbaarheid speelt hierbij ook mee. In sommige gevallen moet van gepleegde strafbare feiten in het openbaar verantwoording worden afgelegd, bijvoorbeeld tegenover aandeelhoudersvergaderingen, toezichthouders of brancheorganisaties.

De rechtbank is van oordeel dat in dezen het in het Protocol AAFD genoemde aanvullende wegingscriterium a. opgeld doet. Uit het proces-verbaal blijkt immers van sterke aanwijzingen dat de verdachte door de zwarte handel in vlees een concurrentievoordeel heeft behaald ten opzichte van andere handelaren in vlees die zich wel aan de fiscale regels houden. Daarnaast is evenzeer sprake van olievlekwerking binnen de branche, nu in het dossier de vermoedelijke fraude binnen de gehele bedrijfstak – van veehandelaar tot supermarkt – aan het licht is gebracht. Waar uit het dossier evenzeer een vermoeden van opzettelijk gepleegde fraude volgt, is naar het oordeel van de rechtbank de vervolgingsbeslissing van de officier van justitie in overeenstemming met de geldende richtlijnen en moet het verweer worden verworpen.

Onverlet het voorgaande overweegt de rechtbank nog het volgende. Op pagina 49 van het OPV-01 wordt het volgende gerelateerd:

Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat niet alle afleverbonnen van [naam groothandel] aanwezig zijn. Hierdoor is het niet mogelijk om over de gehele onderzoeksperiode het strafrechtelijk nadeel voor de omzetbelasting vast te stellen. Indien alle afleverbonnen over de gehele onderzoeksperiode wel aanwezig waren zou het strafrechtelijk nadeel een veelvoud zijn geweest van wat thans is berekend.

Gelet op deze redenering en gevolgtrekking – die niet al op voorhand als onaannemelijk moeten worden verworpen – is de rechtbank van oordeel dat de officier van justitie reeds op die grond tot vervolging had kunnen overgaan. Ook op deze grond faalt dus het verweer.

Standpunt verdediging

Aangevoerd is dat er geen bewijs is dat de verdachte in de jaren 2010 tot en met 2014 en 2016 niet alleen maar lam en mager heeft besteld. Het ondersteunend bewijs is onvoldoende om het volledige tijdvak bewezen te achten.

Beoordeling

Niet ter discussie staat dat de verdachte feitelijke leiding heeft gegeven aan [naam verdachte rechtspersoon] in het algemeen en aan het opmaken van de administratie van [naam verdachte rechtspersoon] in het bijzonder.

[naam groothandel] heeft in de jaren 2010 tot en met 2016 vlees geleverd aan de supermarkten [naam verdachte rechtspersoon] en [naam supermarkt] (hierna: de supermarkten). De supermarkten vallen onder [naam verdachte rechtspersoon] , waarvan de verdachte de directeur is.

De getuige [naam getuige] , administratief medewerkster van [naam groothandel] , heeft verklaard dat [naam groothandel] vlees zwart verkoopt en dat zij daarvoor een werkinstructie heeft. Zij verklaart ook dat de supermarkten van de verdachte de grootste afnemers van zwart vlees zijn. De door getuige [naam getuige] genoemde werkinstructie is in fysieke en digitale vorm aangetroffen in het kantoor van [naam groothandel] . Uit het onderzoek naar de digitale versies van de werkinstructie blijkt dat deze reeds in september 2008 is aangemaakt en vervolgens jaarlijks is gewijzigd, laatstelijk in 2016.

De verklaring van de getuige [naam getuige] wordt ook bevestigd door het onderzoek, waaruit volgt dat in de jaren 2010 tot en met 2016 op de facturen van [naam groothandel] aan [naam verdachte rechtspersoon] alleen de producten lam en mager staan vermeld, terwijl uit de afleverbonnen blijkt dat ook andere vleesproducten, zoals entrecote en schaap zijn geleverd.

Gelet op het bovenstaande oordeelt de rechtbank dat de verdachte heeft beschikt over facturen die onjuist waren, omdat daarop minder vleesproducten stonden vermeld dan daadwerkelijk aan hem waren geleverd en waardoor (dus) ook een te laag bedrag aan hem werd gefactureerd.

De volgende vraag die zich aandient, is of de verdachte feitelijke leiding heeft gegeven aan het opnemen van deze onjuiste facturen in de bedrijfsadministratie van [naam verdachte rechtspersoon] , waardoor deze gedurende de ten laste gelegde periode van 1 januari 2010 tot en met 4 juli 2016 valselijk is opgemaakt. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend.

De bedrijfsadministratie dient te voldoen aan de eisen gesteld in artikel 52 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Daarin is kort gezegd bepaald dat administratieplichtigen, zoals in deze zaak [naam verdachte rechtspersoon] , een zodanige administratie dienen te voeren, dat te allen tijde hun rechten en verplichtingen en de voor de heffing van belasting overigens van belang zijnde gegevens daaruit duidelijk blijken. De verdachte heeft, alleen al gelet op de omvang van de fraude, geweten dat de facturen van [naam groothandel] in zijn administratie vals waren.

Conclusie

Het tenlastegelegde is wettig en overtuigend bewezen. Het verweer wordt verworpen.

Bewezenverklaring

In bijlage II heeft de rechtbank de inhoud van wettige bewijsmiddelen opgenomen, houdende voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden. Op grond daarvan, en op grond van de redengevende inhoud van het voorgaande, is wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan op die wijze dat:

[naam verdachte rechtspersoon] op tijdstippen in de periode van 1 januari 2010 tot en met 4 juli 2016 te 's-Gravenhage,

haar (bedrijfs)administratie,

hebbende dat valselijk opmaken van die (bedrijfs)administratie (telkens) hierin bestaan dat [naam verdachte rechtspersoon] in die (bedrijfs)administratie opzettelijk een of meer na te noemen (kopieën van) valsefactu(u)r(en), te weten;

factu(u)r(en) van [naam groothandel] Vleesgroothandel aan [naam verdachte rechtspersoon] en/of aan Supermarkt " [naam supermarkt] " en/of aan [naam groothandel] Groothandel

heeft verwerkt ,

bestaande de valshe(i)d(en) hierin dat (telkens) valselijk en in strijd met de waarheid, op/in die (kopieën van) facturen:

zulks met het oogmerk om die geschrift(en) als echt en onvervalst te gebruiken of door (een) ander(en) te doen gebruiken,

aan welke verboden gedraging(en) hij, verdachte, feitelijke leiding heeft gegeven;

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.