Uitspraken

Standpunt verdediging

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld (de op schrift gestelde pleitnota is aangehecht als bijlage II) dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in de vervolging van de verdachte.

Primair is aangevoerd dat voor de tenlastegelegde feiten geen rechtsmacht kan worden gevestigd door Nederland. Geen van de delictsbestanddelen zijn in Nederland vervuld. Uit het dossier volgt ook niet dat de tenlastegelegde beeldmaterialen werden gehost op servers in Nederland. Omdat het bedrijf [naam bedrijf 1] (of [naam bedrijf 2] ) niet in Nederland is gevestigd, de verdachte geen Nederlands staatsburger is en uit het dossier niet blijkt dat een Nederlands persoon slachtoffer is geweest van enige tenlastegelegde afbeelding, ontbreekt rechtsmacht.

Daarnaast is aangevoerd dat de verdachte als medewerker van een tussenpersoon die een telecommunicatiedienst verleent een beroep op de vervolgingsuitsluitingsgrond uit artikel 54a van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) toekomt, nu de officier van justitie de verdachte geen bevel in de zin van dit artikel heeft gegeven.

Rechtsmacht

Ingevolge artikel 2 Sr is de Nederlandse strafwet toepasselijk op een ieder die zich in Nederland aan enig strafbaar feit schuldig maakt. Bij deelneming aan een misdrijf geldt daarbij als uitgangspunt dat elke deelnemingsvorm een strafbaar feit oplevert en dus een eigen plaats heeft, onafhankelijk van de plaats waar het grondfeit is/wordt gepleegd. Bepalend voor die eigen plaats is het antwoord op de vraag waar de medepleger zijn bijdrage heeft geleverd. Soms kunnen daarvoor meerdere plaatsen worden aangewezen, als plaats waar het strafbare feit is begaan. Hierbij is de feitelijke bijdrage die de verdachte zal hebben geleverd een mogelijke basis voor het medeplegen als ook de plaats waar de pleger één of meer bestanddelen van het delict heeft vervuld.

Nederland neemt sinds november 2013 deel aan een opsporingsonderzoek in Europees verband middels een Joint Investigation Team. Dit opsporingsonderzoek richt zich op een crimineel samenwerkingsverband dat zich bezig houdt met online bankfraude.

Uit dit onderzoek bleek onder andere dat subjecten binnen dit onderzoek serverruimte huren bij het bedrijf [naam bedrijf 2] voor het plegen van strafbare feiten. Het bedrijf [naam bedrijf 2] is gevestigd in de Republiek Moldavië. De gehuurde servers werden onder meer gebruikt voor het versturen van spamberichten en het veroorzaken van DDoS-aanvallen. Het vermoeden is ontstaan dat [naam bedrijf 2] hiervan kennis draagt, maar in ruil voor geld deze diensten blijft aanbieden.

Verder is het vermoeden dat binnen de bedrijfsstructuur van [naam bedrijf 2] het geld wat afkomstig is uit misdrijven wordt witgewassen en/of opdracht wordt gegeven gelden afkomstig uit misdrijf wit te wassen.

Tijdens het onderzoek naar de activiteiten van [naam bedrijf 2] kwam het bedrijf [naam bedrijf 1] in beeld. [naam bedrijf 1] is een filesharinghost met een website die voor een ieder op het internet te benaderen is op [naam mailadres], waarop de mogelijkheid wordt aangeboden om bestanden te plaatsen en te delen met andere gebruikers van deze dienst. Er bleek verwevenheid te bestaan tussen [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 1] , zowel op het gebied van bedrijfsvoering als ook op financieel gebied. Onderzoek wees verder uit dat op de servers van [naam bedrijf 1] kinderpornografisch beeldmateriaal wordt aangeboden.

[naam bedrijf 1] heeft meerdere servers verspreid over de wereld, waarop zij de bestanden opslaan. Een deel van deze servers staat in Nederland bij het bedrijf [naam bedrijf 3] te Naaldwijk en [naam bedrijf 4] te Utrecht (kantoor)/Amsterdam (datacenter). Van de in Nederland aanwezige servers is vastgesteld dat één daarvan dienst deed als verwijsserver, waarin bijgehouden werd welk bestand op welke server stond. Ook de front-end server van [naam bedrijf 1] stond in Nederland. Dat is de server via welke klanten, zowel up- als downloaders, de digitale infrastructuur van [naam bedrijf 1] benaderde.

Reeds nu is vastgesteld dat een deel van de servers die van belang waren voor de (online) bedrijfsactiviteiten van [naam bedrijf 1] (en [naam bedrijf 2] ) in Nederland stonden, kan worden geconcludeerd dat (ten minste een deel van) de tenlastegelegde gedragingen in Nederland hebben plaatsgevonden. Dat de verdachte, die werkzaam was voor [naam bedrijf 1] en [naam bedrijf 2] , zijn werkzaamheden feitelijk verrichtte vanuit Moldavië doet aan het voorgaande niet af. Dit alles maakt dat de strafbare feiten, waarvan de verdachte verdacht wordt, mede in Nederland hebben plaatsgevonden. Er is dus rechtsmacht op grond van artikel 2 Sr.

Het verweer wordt in zoverre verworpen.

Vervolgingsuitsluitingsgrond artikel 54a van het Wetboek van Strafrecht

De verdachte wordt vervolgd als medepleger. Uit de wetsgeschiedenis van artikel 54a Sr blijkt dat deze bepaling zich enkel richt tot de tussenpersoon die een telecommunicatiedienst verleent 'als zodanig' hetgeen wil zeggen dat de reikwijdte van deze vervolgingsuitsluitingsgrond beperkt blijft tot de gevallen waarin de gedraging van de tussenpersoon niet uitstijgt boven het enkel vervullen van een min of meer faciliterende rol. In de Memorie van Toelichting wordt een onderscheid aangebracht in drie vormen waaruit bovenbedoelde dienstverlening op het gebied van elektronische communicatie kan bestaan. Achtereenvolgens wordt in dit verband met betrekking tot de activiteiten van de internet serviceproviders begripsmatig onderscheid aangebracht tussen 'mere conduit', 'caching' en 'hosting'. Kort gezegd, zien genoemde onderscheidingen op de intermediaire dienstverlener die slechts gegevens doorgeeft of toegang tot een communicatienetwerk verschaft ('mere conduit'), of die gegevens tijdelijk opslaat, met als enige doel de doorgifte van de gegevens aan andere afnemers en op hun verzoek efficiënter te maken ('caching') dan wel die de gegevens opslaat ('hosting'). De werking van artikel 54a Sr – met daarin opgenomen een geclausuleerde vrijstelling van aansprakelijkheid van de dienstverlener – is uitdrukkelijk beperkt tot deze drie vormen van betrokkenheid van de dienstverlener.

Het verwijt - en met name de aard van de betrokkenheid - dat de verdachte onder 1 wordt gemaakt, te weten het als medepleger opzetten en onderhouden van een filesharingsdienst teneinde het verspreiden van onwettige content door gebruikers van die dienst mogelijk te maken, valt buiten de in artikel 54a Sr beoogde begrenzing. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat het verwijt is dat sprake was van een duidelijke rolverdeling bij de gezamenlijke uitvoering van het verwerven, het bezit en de verspreiding van kinderporno door [naam bedrijf 1] en de verschillende gebruikers. Deze mate van verweten betrokkenheid kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden aangemerkt als slechts faciliterend van aard in bovenomschreven zin. Nu artikel 54a Sr geen vrijstelling beoogt te bieden voor de aan verdachte verweten gedragingen komt aan hem geen gerechtvaardigd beroep op artikel 54a Sr toe.

Ook dit deel van het verweer wordt verworpen.

Conclusie

De officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging van de verdachte.

Standpunt officier van justitie

De officier van justitie (het op schrift gestelde requisitoir is aangehecht als bijlage III) heeft aangevoerd dat bij de verdachte opzet, minst genomen in voorwaardelijke zin, op de kinderpornofeiten bestond. Verdachte wist er van, althans heeft de aanmerkelijke kans dat er via [naam bedrijf 1] kinderporno uitgewisseld zou worden, bewust aanvaard, aldus de officier van justitie. Ook is de officier van justitie van oordeel dat verdachte een beroep en gewoonte heeft gemaakt van het hosten van kinderpornografisch materiaal.

De officier van justitie leidt dit - onder verwijzing naar de resultaten van het politieonderzoek – af uit de feiten en omstandigheden dat verdachte:

Beoordeling

Uit de inhoud van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting volgt dat op de filesharingsdienst [naam bedrijf 1] kinderporno werd aangeboden. De verdachte verrichtte technische ondersteuning aan deze website.

De vraag die voorligt is of bewezen kan worden dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het samen met anderen opzettelijk verwerven, bezitten en verspreiden van de kinderporno. Daarvoor is opzet vereist.

Opzet?

Het dossier bevat naar het oordeel van de rechtbank geen rechtstreeks bewijs voor de conclusie dat de verdachte wist dat door gebruikers van [naam bedrijf 1] kinderpornobestanden werden uitgewisseld, laat staan dat hij daar enige actieve bemoeienis mee heeft gehad. De verdachte heeft zelf verklaard nooit iets met betrekking tot kinderporno te hebben gezien op [naam bedrijf 1] , met uitzondering van één keer, een maand voor zijn aanhouding, toen hij bij het overzetten van een “live chat-applicatie” naar een andere server een abuse-melding van kinderporno was tegengekomen. Hij zou dit hebben gemeld bij zijn werkgever [naam werkgever] , die naar zijn weten belast was met de afhandeling van abuse-meldingen.

Voorwaardelijk opzet?

Ten aanzien van het voorwaardelijk opzet overweegt de rechtbank het volgende. Vereist is dat de verdachte wetenschap heeft van de aanmerkelijke kans dat het gevolg zal intreden en tevens dat hij die kans ten tijde van de gedraging bewust heeft aanvaard. Uit onderzoek is gebleken dat [naam bedrijf 1] 131 servers in gebruik had waarop tientallen miljoenen bestanden stonden, terwijl de aangetroffen bestanden van kinderpornografische aard – te weten 5063 bestanden – hiervan slechts een fractie vormden. Nog daargelaten of naar algemene ervaringsregels de kans dat door gebruikers van [naam bedrijf 1] kinderpornobestanden werden uitgewisseld aanmerkelijk te noemen is, blijkt nergens uit dat de verdachte deze kans bewust heeft aanvaard. Dat de verdachte bij de politie heeft verklaard dat op [naam bedrijf 1] illegale software en (volwassenen) porno werd uitgewisseld vormt daarvoor geen onderbouwing. Evenmin blijkt dat de verdachte betrokken is geweest bij de afhandeling van abuse-meldingen betreffende kinderporno. Gelet hierop is ook van voorwaardelijk opzet geen sprake.

Medeplichtigheid?

Nu geen bewijs voor handen is dat verdachte wetenschap had van het hosten van kinderporno door [naam bedrijf 1] , kan evenmin tot een bewezenverklaring van medeplichtigheid daaraan, zoals tenlastegelegd onder feit 1 subsidiair, gekomen worden.

Conclusie

Gelet op het voorgaande concludeert de rechtbank dat de verdachte dient te worden vrijgesproken van het onder 1 primair (medeplegen) en subsidiair (medeplichtigheid) tenlastegelegde.

Standpunt officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het onder 2 tenlastegelegde witwassen wettig en overtuigend bewezen kan worden.

De officier van justitie vindt verdachte schuldig aan gewoontewitwassen in de periode van 28 januari 2011 tot en met 15 mei 2018 met betrekking tot de inkomsten van de bedrijven [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 1] en zijn salaris.

Standpunt verdediging

De verdediging heeft aangevoerd dat het ten laste gelegde witwassen van de inkomsten van [naam bedrijf 2] (€ 3.221.418) en [naam bedrijf 1] (€ 2.490.606) niet bewezen kan worden omdat de verdachte geen strafrechtelijk relevante beschikkingsmacht heeft gehad over die bedragen. Daarvoor dient vrijspraak te volgen.

Ten aanzien van het bedrag dat ziet op verdachtes salaris (€ 537.494) is aangevoerd dat vrijspraak moet volgen voor opzetwitwassen. Nu de verdachte heeft erkend dat hij vermoedde dat sprake was van het delen van (volwassenenen) pornografie en software zonder toestemming van de auteursrechthebbenden kan het tenlastegelegde ‘redelijkerwijs (moeten) vermoeden’ wel worden bewezen.

Beoordeling

Vast staat dat de verdachte in de periode van 2015 tot en met 2018 een totaalbedrag van
€ 537.494 aan loon heeft ontvangen voor zijn werkzaamheden aan [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 1] . Uit het onderzoek is gebleken dat [naam bedrijf 2] een zgn Bulletproof Hoster is die ingezet wordt voor verschillende strafbare feiten, waaronder ict-aanvallen op financiële instellingen en andere ict gerelateerde misdrijven. De verdachte heeft erkend het vermoeden te hebben gehad dat bij [naam bedrijf 1] - onderdeel van het bedrijvenverband van [naam bedrijf 2] - porno en software werd gedeeld zonder toestemming van de auteursrechthebbenden. Dat is strafbaar op grond van de Nederlandse Auteurswet.

Daarmee kan worden gezegd dat de verdachte zijn salaris ontving voor werkzaamheden voor een bedrijf dat zijn inkomsten deels verdiende met het ontplooien van illegale activiteiten. De rechtbank acht dan ook bewezen dat de verdachte in die periode de loonbetalingen als illegale opbrengst via ePayments heeft verworven en deze geldbedragen ook heeft gebruikt. Immers heeft de verdachte met dat geld betalingen gedaan aan een medewerker, zijn familie onderhouden en heeft hij geld gedoneerd aan het plaatselijke weeshuis.

Ten aanzien van de inkomsten van [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 1] dient vrijspraak te volgen. Weliswaar had de verdachte technisch gezien toegang tot een aantal van de betaalsystemen van [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 1] (zoals Webmoney en Bitcoins), echter niet is komen vast te staan dat de verdachte ook bevoegd was om over de inkomsten van deze bedrijven te beschikken. Die beschikkingsbevoegdheid lag volgens de verdachte bij [naam werkgever] van wie ook alle betalingen aan de verdachte onder de noemer salaris afkomstig waren. Ook heeft de verdachte verklaard dat zodra er geld binnenkwam op de gezamenlijke rekening, [naam werkgever] het geld meteen eraf haalde. Er zijn geen bewijsmiddelen aangetroffen die de verklaring van de verdachte op dit punt weerspreken.

De rechtbank acht bewezen dat de verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan het hem onder 2 ten laste gelegde feit, voorzover dat ziet op zijn salarisontvangsten.

In bijlage IV heeft de rechtbank de inhoud van wettige bewijsmiddelen opgenomen, houdende voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden. Op grond daarvan, en op grond van de redengevende inhoud van het voorgaande, is wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 2 ten laste gelegde heeft begaan op die wijze dat:

2.

Hij in de periode van 14 juli 2015 tot en met 15 mei 2018 in Nederland en/of Bulgarije en/of elders ter wereld,

(telkens)

voorwerpen, te weten geldbedragen, van zijn salaris ontvangen in

ePayments, heeft verworven en voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen en/of

heeft omgezet en/of van die geldbedragen gebruik heeft gemaakt,

terwijl hij, verdachte redelijkerwijs moest vermoeden

dat die voorwerpen – onmiddellijk of middellijk – afkomstig waren uit enig

misdrijf terwijl hij, verdachte van bovengenoemd feit een gewoonte

heeft gemaakt

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd is niet bewezen. De verdachte moet ook daarvan worden vrijgesproken.

Standpunt officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd de in beslag genomen geldbedragen, de laptop en de sd-kaart, zoals vermeld op de lijst van inbeslaggenomen voorwerpen (aangehecht als bijlage V), verbeurd te verklaren.

Standpunt verdediging

De verdediging heeft aangegeven dat de verdachte, in het belang van het onderzoek, afstand doet van de onder hem in beslag genomen goederen en gegevensdragers.

Het in beslag genomene, zoals vermeld op de lijst van inbeslaggenomen voorwerpen, zal verbeurd worden verklaard.

De voorwerpen zijn door middel van het strafbare feit verkregen.