Uitspraken

Vooropgesteld wordt dat iedere belanghebbende op grond van artikel 36 lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden (hierna: “de WOR”) de kantonrechter kan verzoeken om te bepalen dat de ondernemingsraad gevolg dient te geven aan hetgeen bij of krachtens die wet is bepaald omtrent (onder meer) de verkiezing van de leden van de ondernemingsraad, waaronder ook te verstaan de bepalingen van een reglement als hier aan de orde.

Inhoudelijk worden partijen verdeeld gehouden door (het antwoord op) de vraag aan welke lijst of lijsten de verkiesbaar gestelde twee zetels dienen te worden toegekend, gelet op de uitslag van de verkiezing en hetgeen in artikel 13 lid 1 en 2 van het OR-reglement is bepaald. Bij de beantwoording van die vraag stelt de kantonrechter voorop dat nu in deze artikelleden niet zonneklaar is bepaald -of volgens de OR: ongelukkig is geformuleerd- hoe de zetelverdeling dient plaats te vinden ingeval geen enkele lijst de in artikel 13 lid 1 van het OR-reglement bedoelde kiesdeler heeft gehaald, het aankomt op uitleg daarvan.

Die uitleg dient naar het oordeel van de kantonrechter in dit geval te geschieden aan de hand van de in de jurisprudentie ontwikkelde ‘CAO-norm’, nu het (ook) hier gaat om een geschrift waarin een regeling is vastgelegd die naar haar aard bestemd is de rechtspositie van derden -zoals hier NCF en [verzoeker] - te beïnvloeden, zonder dat die derden -zo is ook niet in geschil- invloed hebben (gehad) op de inhoud of de formulering van die regeling, terwijl ook hier de onderliggende partijbedoeling voor die derden niet kenbaar is: vaststaat immers dat een schriftelijke toelichting op (artikel 13 van) het OR-reglement ontbreekt.

Bij de toepassing van deze CAO-norm gaat het niet om een louter taalkundige uitleg maar om een uitleg naar objectieve maatstaven, waarbij onder meer acht geslagen kan worden op de elders in de regeling gebruikte formuleringen en op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe de onderscheiden, op zichzelf mogelijke tekstinterpretaties zouden leiden. Aan een bepaling in die regeling moet derhalve een uitleg naar objectieve maatstaven worden gegeven, waarbij in beginsel de bewoordingen ervan, gelezen in het licht van de gehele tekst van de regeling, van doorslaggevende betekenis zijn, zodat het niet aankomt op de bedoeling van de partijen die de regeling tot stand hebben gebracht, voor zover deze niet uit de daarin opgenomen bepalingen kenbaar zijn, maar op de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen waarin de regeling is gesteld.

Gegeven dat toetsingskader overweegt de kantonrechter dat -zo is ook niet in geschil- artikel 13 lid 1 van het OR-reglement ziet op de situatie dat tenminste één van de aan de verkiezing deelnemende lijsten de kiesdeler heeft gehaald. In dat geval wordt aan die lijst zoveel zetels toegewezen als de kiesdeler past in het aantal op die lijst geldig uitgebrachte stemmen. Vaststaat echter dat hier geen van de deelnemende lijsten de kiesdeler gehaald heeft zodat geen van beide zetels op deze wijze aan een lijst kan worden toegekend. In de laatste volzin van dit lid is voorts bepaald dat stemmen uitgebracht op een lijst die de kiesdeler niet haalt, als overschotstemmen gelden. Nu hier geen van de deelnemende lijsten de kiesdeler heeft gehaald, betekent dit dat alle (op welke lijst dan ook) geldig uitgebrachte stemmen als overschotstemmen gelden.

In deze situatie (dat toepassing van lid 1 daarvan niet leidt tot toekenning van zetels omdat de kiesdeler niet is gehaald) voorziet artikel 13 lid 2 van het OR-reglement, dat immers aanvangt met het adresseren van deze uitkomst: “Zetels die op deze wijze niet kunnen worden vervuld”. Dat betreft in dit geval dus alle(bei de) zetels. Voor dat geval schrijft dit artikellid voor dat de zetels achtereenvolgens als restzetel worden toegekend aan de lijsten met de grootste stemmenoverschotten. Dat zou, op zichzelf beschouwd, gezien de uitslag (zie 2.2) betekenen dat de eerste zetel aan NCF toekomt en de tweede aan CNV.

Nu staat er echter in datzelfde lid 2 als laatste volzin te lezen dat stemmen uitgebracht op een lijst die die kiesdeler niet haalde, ook gelden als reststemmen “indien ten minste 51% van de kiesdeler is gehaald”, welke passage volgens de OR in de voorgaande versie van het reglement ontbrak. Volgens de OR is deze passage in dit reglement toegevoegd opdat kleine vakbonden ook zouden kunnen meedingen naar een zetel en was deze niet bedoeld om een kiesdrempel te laten gelden. Die (gestelde) bedoeling blijkt echter niet uit deze bepaling of het verdere reglement, terwijl volgens de tekst van deze bepaling nu juist (wel) een drempel wordt opgeworpen, in die zin dat op een lijst die de kiesdeler niet haalde geldig uitgebrachte stemmen slechts als reststemmen gelden indien ten minste 51% van de kiesdeler is gehaald. Met deze bepaling wordt dus juist het tegendeel bereikt van de door OR gestelde bedoeling ervan, in die zin dat slechts lijsten die een substantieel (51% of meer) deel van de kiesdeler hebben gehaald, kunnen meedingen naar een (rest)zetel.

Het moge zo zijn dat door een ongelukkige gang van zaken bij de wijziging van het OR-reglement artikel 13 daarvan niet goed leesbaar is, maar naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen waarin dit artikel 13 (en dan met name de leden 1 en 2 ervan) is gesteld dat in een geval als hier, waarin geen van de deelnemende lijsten de kiesdrempel gehaald heeft, dat slechts de deelnemende lijsten die (wel) ten minste 51% van de kiesdeler hebben gehaald, (achtereenvolgens) in aanmerking (kunnen) komen voor een zetel.

Nu niet in geschil is dat enkel NCF die drempel van 51% heeft gehaald, betekent het voorgaande dat de beide zetels aan haar dienen toe te vallen. Het mag dan zo zijn, zoals de OR ook heeft betoogd, dat deze uitkomst onwenselijk is en dat de andere lijsten die partij waren bij de verkiezingen (FNV Overheid en BDPN) geen bezwaar hebben aangetekend tegen de zetelverdeling, doch die omstandigheden kunnen niet tot een ander oordeel leiden. Evenmin bieden die omstandigheden grond om, naar de OR subsidiair heeft aangevoerd, te gebieden dat er nieuwe verkiezingen worden georganiseerd.

Dat betekent dat het door NCF c.s. verzochte, dat anders dan met het hiervoor behandelde niet is bestreden, wordt toegewezen, als hierna gemeld. Daarbij zal de kantonrechter de OR en het CNV een maand de tijd gunnen om uitvoering te geven aan de onderhavige beslissing.

Bij die uitkomst past, gezien het bepaalde in artikel 237 Rv, dat de OR en CNV worden verwezen in de kosten van de procedure. Naar het oordeel van de kantonrechter staat het bepaalde in artikel 22a WOR niet in de weg aan de kostenveroordeling van de OR. In het onderhavige geding is immers niet de ondernemer de wederpartij van de OR, maar zijn derden de wederpartij, zodat de OR wel veroordeeld kan worden in de kosten van die derden. Derhalve wordt als volgt beslist.