Uitspraken

Marcan heeft haar eis gewijzigd. Tijdens de telefonische conferentie heeft Tak zijn bezwaar daartegen niet gehandhaafd. Nu de voorzieningenrechter de eiswijziging niet in strijd acht met een goede procesorde, zal recht worden gedaan op de gewijzigde eis.

In tegenstelling tot hetgeen Tak heeft betoogd, is de voorzieningenrechter van oordeel dat uit de aard van de vordering volgt dat Marcan een spoedeisend belang heeft. Daarbij komt dat gelet op de publieke belangstelling onvoldoende aannemelijk is dat de uitlatingen van Tak inmiddels in vergetelheid zijn geraakt. Bovendien heeft de vordering van Marcan niet alleen betrekking op reeds door Tak gedane uitlatingen, maar tevens tot doel om dergelijke uitlatingen van Tak in de toekomst te voorkomen.

Marcan grondt haar vordering op onrechtmatige daad. Zij stelt daartoe dat Tak met zijn berichten op Facebook en Twitter alsook het in De Telegraaf gepubliceerde interview inbreuk heeft gemaakt op haar recht op eer en goede naam. De uitlatingen van Tak ontberen iedere feitelijke grondslag en zijn daarmee excessief. De uitlatingen zijn door Tak ten onrechte gepresenteerd als feiten, waarbij hij met de term “boevenclub” bovendien heeft verwezen naar een criminele organisatie. Daarmee heeft Tak geen andere bedoeling gehad dan Marcan welbewust te schaden, aldus Marcan. Tak grijpt het publieke debat thans aan om de belangen van twee horecaondernemingen (Bokaal en Café Sunset) te behartigen, waarbij aan zijn uitlatingen meer gewicht zal worden toegekend nu hij lid is van de Rotterdamse gemeenteraad. Door de uitlatingen van Tak lijdt Marcan (imago)schade.

Tak betwist dat hij onrechtmatig jegens Marcan heeft gehandeld. Tak heeft uitlatingen gedaan in het publieke debat, waarbij aan hem een grote mate van vrijheid van meningsuiting toekomt. Zijn uitlatingen zijn niet letterlijk maar figuurlijk bedoeld. Volgens Tak bevatten zijn uitlatingen vrijwel uitsluitend waardeoordelen, waarbij hij zich heeft gebaseerd op openbare informatie en verschillende verhalen van huurders van Marcan, waaronder Bokaal. Met zijn uitlatingen heeft Tak zijn verontwaardiging uitgesproken over de (algehele) handelwijze van Marcan. Als gemeenteraadslid heeft Tak de taak om maatschappelijke misstanden aan de kaak te stellen en op te komen voor de belangen van (horeca-)ondernemers. Tak betwist dat Marcan door zijn uitlatingen schade lijdt.

In het onderhavige kort geding gaat het om een botsing van twee fundamentele rechten, namelijk het recht van Marcan op eer en goede naam en het recht van Tak op vrijheid van meningsuiting. Een beperking van voornoemde rechten is op grond van de artikelen 8 lid 2 en 10 lid 2 EVRM toegestaan als deze bij wet is voorzien en noodzakelijk is in het belang van onder meer de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen respectievelijk de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen (de zogenaamde noodzakelijkheidstoets). Het antwoord op de vraag welke van deze (in beginsel gelijkwaardige) rechten in het concrete geval zwaarder weegt, moet worden gevonden door een afweging van alle omstandigheden van het geval. Deze omstandigheden wegen niet allemaal even zwaar. Welke omstandigheden van toepassing zijn en welk gewicht daaraan moet worden gehecht, hangt af van het concrete geval. Het oordeel dat het ene recht in het concrete geval zwaarder weegt dan het andere recht, brengt mee dat de inbreuk op het andere recht voldoet aan voornoemde noodzakelijkheidstoets.

Uit de stellingen van Marcan volgt dat zij een beleid voert dat is gericht op de verbetering van haar vastgoedportefeuille. In dat verband renoveert Marcan haar vastgoed met enige regelmaat en maakt zij daarbij keuzes op het gebied van branchering. Volgens Marcan past daarbij dat zij bepaalde huurovereenkomsten tegen het einde van de looptijd opzegt, waarbij zij gebruik maakt van de mogelijkheden die de wet haar biedt. Daarbij stelt Marcan dat zij met haar beleid actief bijdraagt aan het behoud van het winkelvastgoed in de Rotterdamse binnenstad en de winkelstraten aantrekkelijk houdt.

De voorzieningenrechter overweegt dat de bedrijfsvoering van Marcan in Rotterdam niet onopgemerkt is gebleven en onderwerp is van publiek debat. Vanaf de zomer van 2018 is in de media aandacht besteed aan de opzegging door Marcan van verschillende huurovereenkomsten, waaronder die met Bokaal en Café Sunset, en de gerechtelijke procedures die daarover zijn gevoerd. Bovendien is de bedrijfsvoering van Marcan binnen de gemeente besproken. Bij brief van 9 oktober 2018 hebben verschillende raadsleden, waaronder Tak, hun zorgen geuit over het mogelijke vertrek van ondernemers uit het MaHo-kwartier. Daarop heeft het college van burgemeester en wethouders bij brief van 4 december 2018 medegedeeld dat het graag ziet dat vastgoedeigenaren vanuit een visie op het profiel van het gebied waarin zij bezit hebben in overleg een bewuste keuze maken voor het type ondernemers waaraan zij verhuren en hun huurprijzen daarop afstemmen.

Als gevolg van de coronacrisis heeft de bedrijfsvoering van Marcan op sociale media opnieuw aandacht gekregen. Zo heeft de eigenaar van Bokaal op 17 maart 2020 via Facebook zijn ongenoegen geuit over een brief die hij van Marcan had ontvangen. Aan deze kwestie is vervolgens aandacht besteed in het Algemeen Dagblad. Naar aanleiding daarvan heeft ook Tak zich in het debat geroerd. Via Twitter heeft hij het artikel van het Algemeen Dagblad gedeeld en van commentaar voorzien. Voorts heeft hij via Facebook een interview met De Telegraaf gedeeld. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter stond het Tak, gelet ook op zijn rol als gemeenteraadslid, vrij om zijn mening over de handelwijze van Marcan op deze wijze te uiten, te meer nu de bedrijfsvoering van Marcan reeds onderwerp was van publiek en politiek debat en zowel Marcan als Tak daarin van elkaar afwijkende standpunten hadden ingenomen. Anders dan Marcan betoogt, volgt uit de berichten van Tak duidelijk dat hij in lijn met zijn eerdere opvattingen opnieuw een positie inneemt in dit debat en zodoende een waardeoordeel geeft over de handelwijze van Marcan. Daarbij komt dat Tak in zijn berichten de artikelen uit het Algemeen Dagblad en De Telegraaf deelt en in die artikelen de standpunten van Marcan en Tak helder uiteen zijn gezet. Alhoewel de door Tak gekozen bewoordingen fel van aard zijn – en hoezeer met een neutralere woordkeuze eenzelfde boodschap afgegeven had kunnen worden – dient Marcan zich dit te laten welgevallen. Daarbij weegt mee dat Marcan een relevante speler is op de Rotterdamse vastgoedmarkt en daarmee een zekere publieke rol inneemt. Voorts acht de voorzieningenrechter aannemelijk dat de door Tak gekozen bewoordingen door zijn volgers niet zonder meer letterlijk zullen worden begrepen. Nu uit de krantenberichten volgt dat Marcan en Tak andersluidende opvattingen hebben, zal het commentaar van Tak in die context worden gelezen. Aannemelijk is dat het woord “boevenclub” in meer overdrachtelijke zin zal worden opgevat. Ten slotte is van belang dat niet gebleken is dat Tak specifiek als belangenbehartiger van een of meer horecaondernemers acteert.

Het vorenstaande leidt tot de conclusie dat het recht van Tak op vrijheid van meningsuiting in dit geval zwaarder weegt dan het recht van Marcan op eer en goede naam. Dit betekent dat Tak met zijn uitlatingen niet onrechtmatig jegens Marcan heeft gehandeld. Derhalve zal de vordering van Marcan worden afgewezen.

Marcan zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Tak worden begroot op:

- griffierecht: € 304,00

- salaris advocaat: € 980,00

totaal: € 1.284,00