Uitspraken

Op grond van artikel 7:671b lid 1 BW gelezen in samenhang met artikel 7:669 lid 1 BW kan de kantonrechter op verzoek van de werkgever de arbeidsovereenkomst ontbinden indien daar een redelijke grond voor is en herplaatsing van de werknemer niet mogelijk is of niet in de rede ligt en er geen opzegverboden gelden. Dat laatste is hier niet aan de orde. DJI heeft aangevoerd dat de redelijke grond voor ontbinding is gelegen in het (ernstig) verwijtbaar handelen van [verweerder] , zodanig dat van DJI niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren.

Voor wat betreft het openhouden van de tussendeuren door middel van het plaatsen van voorwerpen en het opheffen van de sluiswerking tijdens de nachtdienst hebben zowel [verweerder] als [naam collega 1] , [naam collega 2] en [naam collega 3] uitdrukkelijk aangevoerd dat dit al geruime tijd de gangbare praktijk is, waarvan de leidinggevenden binnen PI [naam PI] ook op de hoogte waren en dat dit ook door hen werd toegelaten. Namens DJI is door het Hoofd Veiligheid ter gelegenheid van de mondelinge behandeling slechts in algemene zin aangevoerd dat dit bij hem niet bekend is en dat de leidinggevenden hiervan evenmin op de hoogte waren, omdat zij dit anders zeker hadden gemeld en daarop adequaat hadden gereageerd. Mede in het licht van het navolgende is hetgeen door DJI aangevoerd onvoldoende concreet om te twijfelen aan het standpunt van [verweerder] , [naam collega 1] , [naam collega 2] en [naam collega 3] . De kantonrechter kan zich op grond van de door DJI overgelegde en ter zitting getoonde camerabeelden niet aan de indruk onttrekken dat een en ander staande praktijk is, nu daarop te zien is dat [naam collega 1] en [naam collega 2] zonder enige twijfel of hapering en met een geroutineerd gebaar de deuren openhouden door middel van het plaatsen van voorwerpen (waaronder een plastic bakje en een stoffer) en dat zij vervolgens vrij heen en weer lopen. De door [naam collega 1] en [naam collega 2] overgelegde schriftelijke verklaringen van de oud-medewerkers en tevens complexbeveiligers [naam persoon 5] en [naam persoon 6] wijzen bovendien ook in die richting, nu zij beiden verklaren dat het gebruikelijk was om tijdens de nachtdiensten voorwerpen tussen de deuren te plaatsen en dat het gebruikelijk was de sluiswerking op te heffen ten behoeve van een vrije doorloop en dat de leidinggevenden hiervan op de hoogte waren. DJI heeft de door [verweerder] , [naam collega 1] , [naam collega 2] en [naam collega 3] gestelde werkwijze ten aanzien van het openhouden van de tussendeuren en het opheffen van de sluiswerking ook niet nader onderzocht door middel van het bekijken van camerabeelden van andere nachtdiensten (eventueel door middel van inschakeling van een extern bureau), terwijl dit relevant moet worden geacht en dit, gelet op de eenduidige verklaringen van de betrokken werknemers, beslist op haar weg gelegen had. DJI heeft naar het oordeel van de kantonrechter op dit punt niet voldoende aan haar onderzoeksplicht voldaan.

Partijen geven ieder een andere lezing ten aanzien van (de gevolgen van) de opheffing van de sluiswerking en de toegankelijkheid van de inrichting gedurende de nachtdienst op het moment van bezorging van de pizza. DJI heeft uitdrukkelijk aangevoerd dat sprake is geweest van een ernstige inbreuk op de veiligheid, omdat een vrije toegang is gecreëerd en dat de gehele inrichting vanaf de remise tot aan de centrale meldkamer toegankelijk is geweest. [verweerder] , [naam collega 1] , [naam collega 2] en [naam collega 3] hebben op hun beurt naar voren gebracht dat de buitenmuur technisch gezien niet kan worden geopend als de sluiswerking is opgeheven en dat de meldkamer en de inrichting als geheel op het moment dat de pizza werd bezorgd niet vrij toegankelijk zijn geweest, althans niet verder dan de hal voor de portiersloge, zodat daarmee ook geen gevaarlijke situatie in het leven is geroepen voor de aanwezige werknemers en de gedetineerden. Daarbij moet worden opgemerkt dat door DJI overigens is erkend dat de deuren naar de gedetineerden nimmer open zijn geweest. Door [naam collega 2] is daarnaast ter gelegenheid van de mondelinge behandeling aan de hand van plattegronden van de inrichting nader toegelicht dat op het moment van bezorging van de pizza bij het openen van de buitenmuur de eerste vijf deuren in de buitenste ring noodzakelijkerwijs gesloten waren, zodat daarmee geen vrije toegang is gecreëerd. DJI heeft in reactie daarop slechts volstaan met de algemene stelling dat de sluiswerking van de deuren, los van het plaatsen van de voorwerpen tussen de deuren, alsnog “overruled” kan worden, vanuit de centrale meldkamer of de portiersloge. Onduidelijk is echter of daarvan ten tijde van de bezorging van de pizza concreet sprake is geweest, nu DJI daartoe geen relevante feitelijke onderbouwing heeft gegeven, bijvoorbeeld door middel van het overleggen van een technische rapportage, waaruit eveneens kan worden afgeleid wie daarvoor verantwoordelijk is geweest. Dit is temeer van belang, omdat in beginsel de deuren ook bij het opheffen van de sluiswerking alsnog in het slot vallen.

Hoewel de kantonrechter begrip heeft voor het standpunt van DJI en haar belang bij strikte handhaving van regels en protocollen binnen een zwaar beveiligde inrichting met een terroristenafdeling, met name nu zij heeft gesteld dat zij door een recente ontsnapping uit PI [naam PI] en een recente gewelddadige poging tot bevrijding van een extreem gevaarlijke gedetineerde uit een ander PI ‘onder een vergrootglas’ ligt, maar onvoldoende is gebleken dat DJI een strikt (sanctie)beleid naleeft ten aanzien van het openhouden van de tussendeuren en het opheffen van de sluiswerking. Door DJI zijn geen nadere stukken (zoals personeelsmededelingen) overgelegd waaruit blijkt dat medewerkers expliciet op de regels en de gevolgen van overtreding daarvan zijn geattendeerd, in die zin dat [verweerder] en zijn collega’s bewust waren van de ontoelaatbaarheid van hun gedrag en dat zij ook als een gewaarschuwd mens moeten worden geacht. Het voorgaande geldt eveneens voor het niet volgen van de uniformvoorschriften, het alleen lopen van de controlerondes en het alleen blijven van collega’s in de centrale meldkamer. Een werkgeefster als DJI dient er voor te waken dat ervaren medewerkers routinematig gaan werken als gevolg waarvan er te los met veiligheidsvoorschriften wordt omgegaan. DJI heeft daarvoor onvoldoende oog gehad. Ook in op dit punt heeft DJI ten onrechte nagelaten naar deze gebruiken een nader (integriteits)onderzoek te laten verrichten.

DJI heeft wel in dit verband nog verwezen naar de door haar overgelegde “Dienstinstructie Centrale Meldkamer”, die zou gelden vanaf de verplaatsing van de meldkamer in 2019 en waarin is opgenomen dat de centrale meldkamer 24/7 door ten minste twee complexbeveiligers moet worden bezet. Dit betreft echter een concept dienstinstructie, waarvan niet is vast komen te staan dat de medewerkers kennis hebben genomen van de (definitieve) inhoud van de werkinstructie. DJI heeft ook in dit kader slechts in algemene bewoordingen gesteld dat het even duurt voordat de instructie definitief is vastgesteld en dat de medewerkers wel wisten dat de instructie geldend was. DJI heeft evenmin inzicht gegeven op welke wijze de gedragsregels, werkinstructies en protocollen zijn aangescherpt naar aanleiding van de ontsnapping van een gedetineerde in december 2018. Dat DJI kennelijk de keuze heeft gemaakt de regels in teamoverleggen mondeling onder de aandacht van haar medewerkers te brengen komt voor haar risico. Zij wordt als werkgeefster geacht daarvan vooraf de implicaties te hebben kunnen overzien

Ten aanzien van de gedragingen die meer in het bijzonder aan [verweerder] worden verweten wordt overwogen dat de rol van [verweerder] ten aanzien van het pizza incident beperkt lijkt te zijn tot het enkel openen van de buitenmuur (zoals te zien is op de camerabeelden), waarmee hij de pizzabezorger toegang tot de inrichting heeft verschaft (alsmede de schending van zijn meldingsplicht). [verweerder] heeft uitdrukkelijk erkend dat hij in strijd met de nachtdienstinstructie de buitenmuur na 22:00 uur (terwijl geen sprake was van een calamiteit) heeft geopend, zonder toestemming van een directielid. [verweerder] heeft voor deze handelwijze echter een plausibele verklaring gegeven, die in zoverre ook niet door DJI is weersproken, namelijk dat hij ondanks de door hem geuite bezwaren is ‘overruled’ door de wachtcommandant, die toestemming heeft gegeven om de pizza te bestellen. Daarbij is van belang dat [verweerder] , nadat hij telefonisch contact had gehad met [naam collega 2] en [naam persoon 1], zelf nog persoonlijk navraag heeft gedaan bij de wachtcommandant [naam collega 3] , een en ander zoals ook blijkt uit het door DJI opgestelde gespreksverslag van het gesprek op 11 februari 2020 alsook de door [verweerder] zelf opgestelde verklaring. Nu sprake was van toestemming van de wachtcommandant, die tijdens de nachtdienst hiërarchisch verantwoordelijk was, kan aan [verweerder] geen verwijt worden gemaakt.

Het voorgaande neemt niet weg dat, rekening houdende met het hier aan de orde zijnde zwaarwegende belang van DJI, goederen ongecontroleerd de inrichting zijn binnengekomen en dat daarmee een veiligheidsrisico in het leven is geroepen. Uit het relaas van [verweerder] en zijn collega’s ter zitting is ook niet naar voren gekomen wat nu precies de dringende (fysieke of medische) noodzaak is geweest om een pizza bestellen voor [naam persoon 1], anders dan dat hij kennelijk die dag nog niet had gegeten (hetgeen voor zijn risico komt), waarom zij tijdens de nachtdienst niet hun eigen meegenomen etenswaren met hem konden delen en waarom het vervolgens ook nodig was om een pizzabezorger toegang tot de inrichting te verschaffen (in plaats van afgifte buiten de gevangenismuren), hetgeen een keten van gebeurtenissen in gang heeft gezet. [verweerder] heeft in dit verband zelf aangevoerd dat hij zich realiseert dat de gang van zaken rondom de bestelde pizza niet juist is, dat hij fouten heeft gemaakt en standvastiger had moeten optreden, en dat zijn gedragingen kunnen worden aangemerkt als plichtsverzuim. Met DJI is de kantonrechter van oordeel dat zij moet kunnen vertrouwen op de integriteit van haar medewerkers in een extra beveiligde inrichting (met name gedurende de nachtdienst) en dat zij hoge eisen mag stellen aan haar (senior) medewerkers. [verweerder] heeft kunnen zien dat [naam collega 1] de pizzadoos (met daarop nog een aantal verpakkingen met etenswaren en een blikje frisdrank) in ontvangst heeft genomen met een sleutelbos aan haar kleding, dat zij niet metaalvrij door de detectiepoortjes is gelopen en dat de goederen niet ter controle door de x-ray zijn gegaan. Hoewel [verweerder] naar eigen zeggen bezwaren heeft geuit tegen het bestellen van de pizza valt niet in te zien waarom hij heeft nagelaten (achteraf) zijn collega’s daarop aan te spreken of op andere wijze heeft getracht in te grijpen. Dat PI [naam PI] kennelijk al jaren naar tevredenheid pizza’s door dit bedrijf laat bezorgen maakt dit niet anders. Van een (ervaren) Senior Complexbeveiliger mag dit ook verwacht worden, temeer nu [verweerder] gedurende de nachtdienst een voorbeeldfunctie had als stagebegeleider en hij die nacht bovendien verantwoordelijk was voor de brandveiligheid in de inrichting.

DJI had de aan [verweerder] verweten gedragingen af kunnen doen met een andere, lichtere sanctie, zoals een schriftelijke (laatste) waarschuwing of een andere disciplinaire maatregel, waarbij zij haar (sanctie)beleid nog eens uitdrukkelijk uiteen had kunnen zetten. Van ander grensoverschrijdend gedrag van [verweerder] dat als plichtsverzuim of (ernstig) verwijtbaar handelen kan worden aangemerkt is niet gebleken, in die zin dat de arbeidsovereenkomst op die grond beëindigd moet worden. De eerder aan [verweerder] opgelegde berisping is daartoe evenmin voldoende, nu die betrekking heeft op het niet voldoen aan studieverplichtingen en dit geen, althans onvoldoende, verband houdt met de thans aan hem verweten gedragingen.

Gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen luidt de conclusie dat geen sprake is van een voldragen e-grond op grond waarvan de arbeidsovereenkomst van [verweerder] moet worden ontbonden. Het ontbindingsverzoek wordt mitsdien afgewezen.

Hetgeen partijen verder nog naar voren hebben gebracht behoeft geen nadere bespreking meer, nu dit niet tot een andere beslissing kan leiden.

Als de in het ongelijk gestelde partij wordt DJI in de proceskosten veroordeeld.