Uitspraken

Een arbeidsovereenkomst kan door de rechter worden ontbonden als daar een redelijke grond voor is en herplaatsing van de werknemer binnen een redelijke termijn niet mogelijk is of niet in de rede ligt1. De wet kent een limitatief aantal gronden voor beëindiging. SBM Schiedam heeft vier van die gronden aan haar verzoek ten grondslag gelegd. Per grond zal hierna worden beoordeeld of aan de wettelijke vereisten is voldaan.

de e-grond (verwijtbaar handelen)

Ook indien de stellingen van SBM Schiedam waar zijn - en [verweerder] dus van plan was om naar Houston af te reizen en zich bewust op de website heeft laten zetten met de functie BD director EMEA - heeft [verweerder] niet zodanig verwijtbaar gehandeld dat de arbeidsovereenkomst kan worden beëindigd. De belangen van SBM Schiedam zijn door het handelen van [verweerder] niet of nauwelijks geschaad. Aan het congres waren (nog) geen kosten verbonden en SBM Schiedam heeft niet gesteld dat zij nadeel heeft ondervonden vanwege het feit dat zij niet eerder van het congres op de hoogte was. Voor zover SBM Schiedam heeft bedoeld dat zij imagoschade heeft geleden, heeft zij dat onvoldoende onderbouwd. Zonder nadere toelichting valt niet in te zien op welke wijze het imago van SBM Schiedam hier in het geding kan zijn gekomen. Dat [verweerder] er belang bij had om zelf aan het congres deel te nemen als zijn dienstverband bij SBM Schiedam zou eindigen, maakt het voorgaande niet anders. Ook in dat geval zou SBM Schiedam immers geen schade lijden.

de h-grond (andere omstandigheden)

SBM Schiedam baseert haar standpunt dat [verweerder] zich niet kan neerleggen bij de nieuwe strategie met name op de proceshouding die [verweerder] in de onderhavige procedure heeft ingenomen. [verweerder] heeft in de onderhavige procedure weliswaar erop gewezen dat er wat hem betreft nog voldoende kansen in de EMEA-regio zijn, maar daaruit kan nog niet worden afgeleid dat hij niet in staat zal zijn het beleid van SBM Schiedam uit te dragen en daarnaar te handelen. [verweerder] heeft weliswaar een hoge functie bij SBM Schiedam, maar zijn functie is niet vergelijkbaar met die van de bestuurder van een onderneming. Voor de bestuurder van een onderneming is van essentieel belang dat hij of zij staat achter de door de onderneming gekozen strategie omdat de bestuurder het beleid van de onderneming kan bepalen. Van een werknemer met een dergelijk hoge functie als die van [verweerder] bij een groot bedrijf als SBM Schiedam mag echter verwacht worden dat hij zijn functie ook kan uitvoeren als hij zelf niet volledig achter het gevoerde beleid staat.

de i-grond (combinatie van de e-grond en de h-grond)

Beëindiging van de arbeidsovereenkomst op de i-grond is mogelijk als sprake is van een combinatie van gronden (hier de e-grond en de h-grond) op grond waarvan van SBM Schiedam niet mag worden verwacht dat zij de arbeidsovereenkomst met [verweerder] voortzet. Naar het oordeel van de kantonrechter zijn de twee hiervoor besproken gronden ook tezamen onvoldoende om tot het oordeel te komen dat van SBM Schiedam niet mag worden verwacht dat zij [verweerder] in dienst houdt. Dat betekent dat ook geen sprake is van de i-grond.

de a-grond (bedrijfseconomische omstandigheden)

Vooropgesteld wordt het volgende. De rechter dient de bedrijfseconomische noodzaak tot het treffen van maatregelen en de daarbij door de werkgever gemaakte keuzes marginaal te toetsen. Dat betekent dat de rechter slechts beoordeelt of de werkgever in redelijkheid tot zijn oordeel kan zijn gekomen. De reden van deze beperkte toets is dat een werkgever in beginsel de vrijheid moet hebben om zelf de bedrijfsstrategie te bepalen. Een andere vraag is echter of de functie van de werknemer daadwerkelijk vanwege bedrijfseconomische omstandigheden zal komen te vervallen. Met andere woorden de vraag of geen sprake is van een voorgewende of valse reden. Een beoordeling van deze vraag staat niet op gespannen voet met de vrijheid van de werkgever om de bedrijfsstrategie te bepalen en dient daarom normaal door de rechter te worden getoetst, zoals ook onder oud recht.

de nieuwe bedrijfsstrategie van SBM Schiedam

Het feit dat SBM na het besluit tot de nieuwe bedrijfsstrategie nieuwe opdrachten heeft binnengehaald in Brazilië en Guyana doet aan het voorgaande niet af. SBM Schiedam heeft er terecht op gewezen dat hieruit ook afgeleid zou kunnen worden dat de nieuwe strategie dus de juiste keuze was. SBM Schiedam mocht haar besluit om een nieuwe bedrijfsstrategie aan te nemen bovendien baseren op haar inschatting dat de markt in de EMEA-regio voor haar in de toekomst te weinig kansen zou bieden, ook als de financiële situatie van SBM Schiedam op dat moment (nog) niet verontrustend was. Een beperktere uitleg van de a-grond zou ertoe leiden dat een onderneming niet kan inspelen op door haar verwachte marktontwikkelingen en dus steeds zou moeten wachten totdat zij daarvan de negatieve gevolgen ondervindt. Hierdoor zou de vrijheid van een onderneming om haar bedrijfsstrategie te bepalen te veel worden beperkt. Het feit dat de financiële vooruitzichten van SBM Schiedam nu mogelijk gunstiger zijn dan op het moment van het aannemen van de nieuwe bedrijfsstrategie is daarom niet van belang. Niet gesteld is immers dat SBM Schiedam van haar nieuwe bedrijfsstrategie is teruggekomen. Het oordeel van het UWV op dit punt is naar het oordeel van de kantonrechter dan ook niet juist.

het vervallen van de functie van [verweerder]

Tussen partijen is niet in geschil dat SBM Schiedam in de EMEA-regio wel actief blijft met betrekking tot renewables. Partijen zijn het er niet over eens in welke mate de activiteiten van SBM Schiedam hierop gericht zullen zijn, maar die discussie kan verder in het midden blijven. Als [verweerder] heeft willen aanvoeren dat er vanwege de renewables voor hem nog voldoende werk overblijft om zijn huidige functie te blijven uitvoeren, heeft hij dat onvoldoende onderbouwd. Ook volgens [verweerder] zelf bestond zijn werk immers voor een groot deel uit het binnenhalen van opdrachten die geen betrekking hadden op renewables en daarvoor is binnen de nieuwe strategie geen plaats meer. Daarom moet als vaststaand worden aangenomen dat de functie van [verweerder] bij SBM Schiedam is komen te vervallen.

uitwisselbaarheid van de functies

Niet van belang is of terecht is dat Nichols in zijn brief heeft geschreven dat [verweerder] niet in aanmerking kwam voor de functie van business manager renewables omdat hij te weinig ervaring had met renewables. Het gaat er namelijk niet om [verweerder] geschikt is voor de functie van business manager renewables, maar of die functie uitwisselbaar is met de functie van BD director EMEA. Daarom is ook niet van belang dat het sociaal plan voorziet in de situatie dat een werknemer in een lagere functie wordt geplaatst. Nog los van het feit dat een lagere functie uitwisselbaar kan zijn met een hogere functie, moet vastgesteld worden dat het sociaal plan geen invulling geeft aan de uitwisselbaarheid van functies. Het sociaal plan geeft slechts een regeling voor het geval een werknemer - al dan niet met wederzijds goedvinden - wordt geplaatst in een lagere of een hogere functie.

herplaatsing

De vraag of herplaatsing mogelijk is en in de rede ligt is een andere vraag dan de vraag of functies uitwisselbaar zijn. In het kader van de herplaatsingsplicht mag van een werkgever niet worden verwacht dat zij de arbeidsovereenkomst met een andere werknemer beëindigt om aan de herplaatsplicht te kunnen voldoen. [verweerder] heeft niet weersproken dat tussen SBM Schiedam en degene die nu de functie van business manager renewables vervult al een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd bestond toen SBM Schiedam besloot een nieuwe bedrijfsstrategie aan te nemen. SBM Schiedam hoefde die arbeidsovereenkomst niet te beëindigen, ook niet als op dat moment nog sprake was van een proeftijd. [verweerder] heeft niet aangevoerd dat er andere functies zijn waarvoor hij in aanmerking zou komen. Daarom moet worden geoordeeld dat herplaatsing in dit geval niet mogelijk was.

conclusie

Samenvattend moet worden geoordeeld dat SBM Schiedam de arbeidsplaats van [verweerder] op grond van bedrijfseconomische omstandigheden mocht laten vervallen en dat het niet mogelijk was om [verweerder] te herplaatsen. De arbeidsovereenkomst zal daarom worden ontbonden. Bij de datum voor de ontbinding moet rekening worden gehouden met de geldende opzegtermijn. De tijd die de onderhavige procedure in beslag heeft genomen zal op de opzegtermijn in mindering worden gebracht, maar de termijn voor ontbinding mag niet minder zijn dan één maand. De arbeidsovereenkomst zal daarom worden ontbonden per 1 maart 2021.

de vergoedingen op grond van het sociaal plan

Partijen zijn het erover eens dat [verweerder] op grond van het sociaal plan recht heeft op een ontslagvergoeding aangezien de arbeidsovereenkomst zal worden ontbonden op de a-grond. Partijen zijn het echter niet eens over de hoogte van de vergoeding, want zij zijn het er niet over eens hoe het sociaal plan moet worden uitgelegd. Het gaat om de volgende bepaling uit het sociaal plan:

“Werknemers die onder het Sociaal Plan vallen en van wie de arbeidsovereenkomst wordt beëindigd met wederzijds goedvinden, komen in aanmerking voor een bruto beëindigingsvergoeding in de vorm van een uitkering ineens. Op het moment van betaling van de uitkering ineens zal de verschuldigde loonheffing hierop worden ingehouden.

Alhoewel volgens geldende wetgeving de beëindigingsvergoeding normaliter volgens de regels van de transitievergoeding ex artikel 7:673 e.v. BW worden vastgesteld, kiest Werkgever voor een beduidend ruimere beëindigingsvergoeding indien de arbeidsovereenkomst door middel van een beëindigingsovereenkomst wordt beëindigd. De uitkering wordt dan vastgesteld door aansluiting te zoeken bij de berekenwijze conform de laatstelijk (dat wil zeggen: tot 1 juli 2015) geldende aanbevelingen van de Kring van Kantonrechters in geval van ontbinding van de arbeidsovereenkomst ex. Voormalig art. 7:685 BW (de kantonrechtersformule), waarbij in de C-factor de financiële omstandigheden en de noodzaak om tot reorganisatie over te gaan tot uitdrukking komen. De hoogte van deze uitkering wordt op de volgende wijze vastgesteld, echter zal niet hoger zijn dan de verwachte inkomensderving tot aan de AOW gerechtigde leeftijd (tenzij het recht op transitievergoeding hoger is), zoals hierna nader uitgewerkt:

Vergoeding = (A x B x C) ÷D, waarbij:

A = gewogen dienstjaren

B = bruto maandinkomen

C = correctiefactor

D = 2750 Euro bruto per Werknemer (pro rato voor part-time Werknemers)

Voor de berekening van A (aantal gewogen dienstjaren) wordt de diensttijd afgerond op hele jaren. Vervolgens worden de dienstjaren op de volgende wijze gewogen:

• dienstjaren voor het 35 (t/m 34) levensjaar tellen voor 0,5;

• dienstjaren van het 35C tot het 45 (t/m 44) levensjaar tellen voor 1,0;

• dienstjaren van het 45 tot het 55 (t/m 54) levensjaar tellen voor 1,5;

• elk dienstjaar vanaf het 55e levensjaar telt voor 2.

Het bruto maandinkomen (B) is het Bruto maandinkomen als gedefinieerd in deze regeling.

De correctiefactor (C) wordt gesteld op 0,9.

in combinatie met:

“Wanneer de Werknemer niet akkoord gaat met een Beëindigingsovereenkomst en de Werkgever het dienstverband via het UWV, dan wel een ontbindingsverzoek bij de kantonrechter, moet beëindigen, geldt dit Sociaal Plan, maar kan geen aanspraak worden gemaakt op de bepalingen omtrent STI en/of het vaste (pro rato) bedrag onder D (2750 Euro bruto).”

“Diensttijd: Het aantal dienstjaren, afgerond op hele jaren, dat de Werknemer op de dag van de beëindiging van het dienstverband bij Werkgever in dienst is. Afronding naar hele jaren geschiedt als volgt: bij 6 of meer maanden afgerond naar 1 dienstjaar.”

Het voorgaande betekent dat [verweerder] recht heeft op een ontslagvergoeding van € 167.292,-, gebaseerd op 6 (in plaats van 7) gewogen dienstjaren. Het verzoek van [verweerder] zal tot dit bedrag worden toegewezen. SBM Schiedam heeft verder niet weersproken dat [verweerder] op grond van het sociaal plan recht heeft op een vergoeding van € 1.000,- voor advocaatkosten. Dit bedrag zal daarom worden toegewezen.

de STI-vergoeding

Het verzoek van [verweerder] met betrekking tot de STI-vergoeding wordt afgewezen. SBM Schiedam betwist dat [verweerder] aanspraak kan maken op deze vergoeding en daartegenover heeft [verweerder] zijn verzoek onvoldoende onderbouwd. Het is niet duidelijk waarop het recht op betaling van deze vergoeding is gegrond, op welke wijze de vergoeding wordt opgebouwd en of het recht op de vergoeding vanwege het sociaal plan is komen te vervallen. [verweerder] is ter zitting gevraagd dit verzoek nader te onderbouwen, maar dat is onvoldoende gelukt. Dit deel van het verzoek moet daarom worden afgewezen.

billijke vergoeding

Het verzoek van [verweerder] tot toekenning van een billijke vergoeding wordt ook afgewezen. Voor toekenning van een billijke vergoeding bestaat alleen grond als het eindigen van het dienstverband een gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen van SBM Schiedam. Dat is hier niet het geval, ook niet als alle stellingen van [verweerder] waar zouden zijn.

Proceskosten