Uitspraken

Juridisch kader

In art. 167, eerste lid, Sv is aan het openbaar ministerie de bevoegdheid toegekend zelfstandig te beslissen of naar aanleiding van een ingesteld opsporingsonderzoek vervolging moet plaatsvinden. De beslissing van het openbaar ministerie om tot vervolging over te gaan, leent zich slechts in zeer beperkte mate voor een inhoudelijke rechterlijke toetsing in die zin dat slechts in uitzonderlijke gevallen plaats is voor een niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde. Een uitzonderlijk geval doet zich bijvoorbeeld voor wanneer de vervolging wordt ingesteld of voortgezet terwijl geen redelijk handelend lid van het openbaar ministerie heeft kunnen oordelen dat met (voortzetting van) de vervolging enig door strafrechtelijke handhaving beschermd belang gediend kan zijn. In het geval van een zodanige, aperte onevenredigheid van de vervolgingsbeslissing is de (verdere) vervolging onverenigbaar met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging (het verbod van willekeur). 1

Handhavingsprotocol

Het in de tenlastegelegde periode geldende Handhavingsprotocol tussen het openbaar ministerie en de Ksa van 9 december 2015 is opgesteld onder andere met het doel om hun onderlinge relatie bij de uitvoering en handhaving van de Wok vast te leggen en daarover transparantie te betrachten. In het handhavingsprotocol is hierover -voor zover van belang- opgenomen:

‘Overwegende dat
(…)

d) er overtredingen van de Wok zijn die zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk kunnen worden gesanctioneerd; echter zullen overtredingen van de Wok primair bestuurlijk door de Ksa worden gehandhaafd. Het strafrecht dient als optimum remedium;

Artikel 2

De in dit handhavingsprotocol vermelde afspraken hebben betrekking op de samenwerking tussen de Ksa en het OM voor situaties waarin de Ksa over kan gaan tot bestuursrechtelijke handhaving en/of het OM strafvervolging kan instellen.

Artikel 3

Strafrechtelijke handhaving kan onder andere geboden zijn, indien:

a) er sprake is van recidive, en/of

b) het vermoeden bestaat dat er sprake is van samenloop met overtredingen dan wel misdrijven strafbaar gesteld in andere wetten dan de Wok, en/of

c) de bestuursrechtrechtelijke interventiemogelijkheden ontoereikend zijn om de geconstateerde overtreding op de gewenste wijze te sanctioneren.’

Artikel 4

Geconstateerde strafbare feiten uit of gerelateerd aan de Wok worden in beginsel door de Ksa bestuursrechtelijk afgedaan zonder dat deze overtredingen aan het OM worden voorgelegd, tenzij het vorige artikel van dit protocol van toepassing is.

(…)’

Uit het vorenstaande kan worden geconcludeerd dat overtredingen van de Wok weliswaar in beginsel bestuursrechtelijk werden gehandhaafd, maar dat daartoe geen verplichting bestond. Het strafrecht kan en mag blijkens het protocol worden ingezet als optimum remedium, dus naast andere (rechts)middelen (NB: dus niet als ultimum remedium, zoals is betoogd door de verdediging). Het Handhavingsprotocol, noch een andere rechtsregel dwong de officier van justitie (of de Ksa) verder om eerst een waarschuwing aan de verdachte te geven of om bestuursrechtelijk te handhaven. Het feit dat de verdachte al enige tijd contact had met de Ksa of dat bestuursrechtelijke handhaving mogelijk minder verstrekkende consequenties voor de verdachte met zich zou meebrengen, doet daar niet aan af. Bovendien is in deze zaak gedurende het onderzoek het vermoeden ontstaan dat de verdachte en zijn medeverdachten zich niet alleen schuldig maakten aan overtreding van de Wok maar ook aan andere strafbare feiten, te weten witwassen en valsheid in geschrift, zodat ook gelet op de artikelen 3 en 4 van het Handhavingsprotocol het openbaar ministerie uitdrukkelijk tot strafrechtelijke vervolging over kon gaan.

Derden

Het verweer dat het openbaar ministerie een onbegrijpelijke belangafweging heeft gemaakt, omdat derden disproportioneel hard zouden zijn geraakt door het strafrechtelijk optreden, stuit reeds af op de Schutznorm: het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging strekt tot bescherming van de belangen van de verdachte en niet tot de bescherming van de belangen van derden.

Duur van de zaak

Overschrijding van de redelijke termijn kan volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad niet leiden tot niet-ontvankelijkheid van de officier van justitie, ook niet in uitzonderingsgevallen, maar moet worden gecompenseerd door strafvermindering. De rechtbank zal, wanneer zij toekomt aan straftoemeting, overschrijding van de redelijke termijn daarbij betrekken.

Conclusie

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, ook wanneer de verweren in onderling verband en samenhang worden bezien, heeft de officier van justitie naar het oordeel van de rechtbank kunnen besluiten tot strafrechtelijke handhaving en vervolging van de verdachte. Er is geen sprake van een uitzonderlijk geval waarbij plaats is voor een niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde.

De officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging.

Vaststaande feiten

De verdachte is lange tijd werkzaam geweest in de gokautomatenbranche. De ontwikkelingen op dit terrein volgend heeft hij omstreeks 2015 samen met de medeverdachte [medeverdachte01] een zogenoemd Cash Center ontwikkeld als betaalmogelijkheid voor online aanbieders van goederen of diensten. Eind 2016 zijn de eerste Cash Centers op de markt gebracht. De daarmee samenhangende activiteiten waaronder assemblage van de Cash Centers, exploitatie daarvan, de administratie en het onderhoud, hebben zij ondergebracht in diverse vennootschappen waarvan de verdachte en/of de medeverdachte [medeverdachte01] direct of indirect bestuurder zijn.

[bedrijf01] (hierna: [bedrijf01] ) koopt de onderdelen van de Cash Centers in en draagt zorg voor de assemblage van Cash Centers. Zij verkoopt de Cash Centers aan [bedrijf02] (hierna: [bedrijf02] ), [bedrijf03] (hierna: [bedrijf03] ) en [bedrijf04] (hierna: [bedrijf04] ), die op hun beurt overeenkomsten sluiten met de eigenaren/uitbaters van winkels, horecagelegenheden en andere plekken waar de Cash Centers staan opgesteld, de zogenoemde opsteladressen. De backoffice en het administratiesysteem van de Cash Centers zijn ondergebracht in [bedrijf03] .

De Cash Center is een automaat uitgerust met twee beeldschermen. Het onderste beeldscherm heeft de functionaliteiten van een touchscreen, het bovenste beeldscherm is een standaardbeeldscherm zonder deze functie. De Cash Center is ook uitgerust met een biljet dispenser. De automaat accepteert briefgeld en laat de gebruiker krediet toevoegen aan een account. Het account, een virtuele portemonnee, biedt de mogelijkheid om financiële transacties tussen partijen mogelijk te maken. Met de Cash Center automaten kun je niet surfen op het internet of spellen beoefenen.

Door de gebruiker kan op een Cash Center een account worden aangemaakt met een willekeurig gekozen gebruikersnaam. Registratie van persoonsgegevens is niet nodig en wordt niet gecontroleerd, zodat de gebruiker anoniem blijft. Er is een limiet van € 1.950,- verbonden aan de inleg op een account, maar het is als gebruiker mogelijk om op hetzelfde Cash Center meerdere accounts aan te maken. Met de accountgegevens (enkel een inlognaam en wachtwoord) die op een Cash Center worden aangemaakt kan via een ander apparaat (bijvoorbeeld computer of telefoon) tevens worden ingelogd op de website [website01] . Wanneer daarmee wordt ingelogd op de website van [bedrijf05] , is het saldo op het Cash Center account van de gebruiker tevens zichtbaar op de website. Andere betaaldiensten die op de website van [bedrijf05] worden getoond, waaronder Mastercard, Visa, Neteller en Paysafe, zijn wanneer is ingelogd met de accountgegevens van een Cash Center , niet functioneel.

De Cash Centers staan opgesteld in onder andere winkels en horecagelegenheden in Nederland, Duitsland, Spanje en België.

Naast de Cash Center hebben de verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte01] vanuit de vennootschap [bedrijf06] (hierna: [bedrijf06] ) een software pakket (Application programming interface (hierna: API)) laten ontwikkelen. Betaalplatformen die een betalingsmogelijkheid willen bieden voor de Cash Centers kunnen gebruik maken van die API. Door middel van de API hebben zij inzage in de bedragen die ten behoeve van hen in de Cash Centers worden gestort. Een van die aangesloten betaalplatformen is [bedrijf07] (hierna: [bedrijf07] ), het betaalplatform van de website van [bedrijf05] . Licentiehouder van deze website is [bedrijf05] , geregistreerd in Willemstad Curaçao. Op de website [website01] worden volgens de homepage diverse kansspelen aangeboden, waaronder: “sport bettings, live bettings, casino games en virtual games”.

Juridisch kader (geldend van 1 april 2012 tot 1 april 2021)

Ingevolge artikel 1, lid 1, onder a, van de Wok, is het verboden om zonder vergunning gelegenheid te geven om mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen, tenzij daarvoor ingevolge deze wet vergunning is verleend.

Volgens het bepaalde onder b van dit artikellid is het eveneens verboden om de deelneming hetzij aan een onder a bedoelde gelegenheid, gegeven zonder vergunning ingevolge deze wet, hetzij aan een overeenkomstige gelegenheid, gegeven buiten het Rijk in Europa, te bevorderen of daartoe voor openbaarmaking of verspreiding bestemde stukken in voorraad te hebben.

Uit jurisprudentie 2 volgt dat aan het begrip “gelegenheid geven” een ruime uitleg gegeven dient te worden. Daaronder dient mede te worden begrepen de situatie waarin via internet door middel van een mede op Nederland gerichte website de toegang tot kansspelen wordt geboden aan potentiële deelnemers in Nederland en dezen via hun computer rechtstreeks aan het spel kunnen deelnemen, dat wil zeggen zonder dat andere handelingen zijn vereist dan die op de computer kunnen worden verricht.

Een vergunning voor het via internet aanbieden van kansspelen op de Nederlandse

markt kon ten tijde van het tenlastegelegde niet worden verleend. Deze mogelijkheid is pas gecreëerd bij de wetswijziging van de Wok per 1 april 2021.

Verder ter inleiding

De steller van de tenlastelegging heeft ervoor gekozen om de betrokken rechtspersonen aan te merken als plegers van de verweten gedragingen en de verdachte te adresseren als opdrachtgever en/of feitelijke leidinggevende van de door die rechtspersonen verrichte gedragingen. In deze zaak gaat het daarbij om [bedrijf02] , [bedrijf03] , [bedrijf04] en [bedrijf06] .

Het zijn evenwel de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte01] die feitelijk de te beoordelen gedragingen hebben verricht. Voor de leesbaarheid van het vonnis wordt daarom in de navolgende overwegingen de verdachte [verdachte01] geadresseerd meestentijds als de verdachte, zonder vermelding van zijn positie als opdrachtgever of feitelijke leidinggevende. Wanneer wordt gesproken over de verdachten gezamenlijk, wordt daarmee gedoeld op de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte01] .

Overigens heeft niet ter discussie gestaan dat de door de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte01] verrichte gedragingen zijn toe te rekenen aan de aan hen te relateren rechtspersonen gelet op kort gezegd hun positie en de aard van de gedragingen. Verder wordt hiervoor verwezen naar de bewijsmiddelen opgenomen in de aan dit vonnis gehechte bijlage II.

Primair ten laste gelegde

De verdachte wordt kort gezegd verweten dat hij in de periode van januari 2017 tot en met maart 2019, samen met anderen, zonder vergunning gelegenheid heeft geboden tot het deelnemen aan kansspelen op de website [website01] .

Door de Ksa is vastgesteld dat het openen van een account op de website van [bedrijf05] in Nederland alleen mogelijk was met een account aangemaakt op een Cash Center . Ook het storten van geld op dit account kon uitsluitend via een Cash Center . De andere op de website aangegeven betaalopties werkten niet (vanuit Nederland). Het op de Cash Centers gestorte geld kon worden gebruikt voor het aanbod van weddenschappen op die website, en het saldo (inclusief eventuele gokwinsten) van het op een Cash Center aangemaakt account kon uitsluitend met behulp van dat Cash Center worden geïnd. Alleen al op basis van deze vaststelling kan worden geconcludeerd dat de Cash Center een onmisbare schakel is voor het illegaal kunnen aanbieden van de goksite [website01] in Nederland.

Bovendien is sprake van een bewuste en nauwe samenwerking tussen de verdachten enerzijds en [bedrijf05] en [bedrijf07] anderzijds. [bedrijf06] was eigenaar van de API die de verbinding mogelijk maakte tussen de Cash Centers en de website van [bedrijf05] . De verdachte beschikte over accounts voor toegang van de backoffice van [bedrijf05] . Tevens konden de verdachten de toegang tot de website van [bedrijf05] afsluiten of toestaan. Uit diverse e-mail correspondentie blijkt dat de verdachte betrokken was bij de afhandeling van klachten die door klanten zijn ingediend bij de klantenservice afdeling van [website01] . Ook de verdeling van de gokwinst waarbij [bedrijf07] uiteindelijk slechts 15 % provisie ontvangt past niet bij het beeld van enkel een betaaldienstverlener, evenals het feit dat door de verdachten bij uitbaters van de opsteladressen reclame werd gemaakt voor [bedrijf05] . Alles overziend worden de gokactiviteiten feitelijk volledig door de verdachten geëxploiteerd, waarbij zij ook volledig controle over de geldstroom hadden.

Ten aanzien van de werking van de Cash Centers en de toegang tot de website [website01] zijn door de Ksa diverse onderzoeken gedaan waarvan processen-verbaal zijn opgemaakt. Daaruit volgt - en dat staat ook niet ter discussie - dat wanneer op de website [website01] wordt ingelogd met een Cash Center account, de andere op de website van [bedrijf05] aangegeven betaalopties niet functioneel zijn en ook registratie niet meer mogelijk is. Terugkerende conclusie in de diverse processen-verbaal is verder, dat het slechts mogelijk is om deel te nemen aan een op de website van [bedrijf05] geboden kansspel, wanneer de speler beschikt over een account op een Cash Center .

Deze conclusie is door de verdachte uitdrukkelijk bestreden. Ook de rechtbank is van oordeel dat op grond van het door de Ksa verrichte onderzoek, de stelling van de verdachte dat ook zonder een Cash Center vanuit Nederland een account kon worden aangemaakt en gebruikt op [website01] en er geld kon worden ingelegd via andere betaaldiensten, niet onomstotelijk wordt weerlegd. Niet kan worden uitgesloten dat bij het door de Ksa verrichte onderzoek naar de website van [bedrijf05] , deze website steeds is benaderd via een account aangemaakt op een Cash Center . Dit volgt in ieder geval uit de verklaringen van de toezichthouders van de Ksa, [naam01] , [naam02] , [naam03] en [naam04] , afgelegd bij de rechter-commissaris naar aanleiding van de door hen opgestelde processen-verbaal van onderzoek.

Alleen het onderzoek naar de website [website01] zoals neergelegd in het proces-verbaal KSA 09-1 lijkt te zijn aangevangen zonder gebruikmaking van een Cash Center account, maar dit proces-verbaal laat ruimte voor een andere uitleg. De getuige [getuige01] , opsteller van dit proces-verbaal, is bij de behandeling ter zitting op 31 januari 2023 hierover bevraagd. Gelet op zijn gebruikelijke werkwijze en de manier waarop hij zijn verslaglegging heeft ingericht, gaat hij ervan uit dat hij de website rechtstreeks heeft benaderd. Mede echter door het tijdsverloop kan hij niet met zekerheid uitsluiten dat hij daarbij toch gebruik heeft gemaakt van een account op een Cash Center .

Kort gezegd: er kan niet zonder twijfel worden vastgesteld dat de Cash Centers een onlosmakelijk onderdeel zijn van de website van [bedrijf05] . Het naar de website [website01] door de Ksa verrichte onderzoek is daarvoor ontoereikend en niet sluitend. De rechtbank kan niet uitsluiten dat er, vanuit Nederland, ook zonder een Cash Center een account kon worden aangemaakt op de website [website01] en daarop geld ingelegd kon worden met de andere op die website genoemde betaaldiensten.

De Cash Centers zijn wel ingericht als een betaalmogelijkheid voor de website [website01] . Binnen die context is er ook sprake geweest van een bewuste en nauwe samenwerking tussen de verdachten en [bedrijf05] en [bedrijf07] . Vanuit [bedrijf06] is de door de verdachten ontwikkelde API ter beschikking gesteld aan [bedrijf07] , er zijn afspraken gemaakt over uitbetaling, verdeling van de gokwinsten en het voeren van de administratie. Niet kan echter worden vastgesteld dat die samenwerking ook betrekking had op het kansspelaanbod op de website [website01] . Niet gebleken is dat de verdachten enige zeggenschap hadden over het aanbod of de inrichting van de kansspelen zoals die op de website van [bedrijf05] werden aangeboden. De verdachte is dan ook niet aan te merken als medepleger van het geven van gelegenheid aan het deelnemen aan een kansspel.

Meer subsidiair ten laste gelegde

De verdachte wordt tevens verweten dat hij in eerdergenoemde periode, samen met anderen,

heeft bevorderd het zonder vergunning gelegenheid bieden tot het deelnemen aan kansspelen op de website [website01] .

De rechtbank volgt dit standpunt niet omdat zij van oordeel is dat de door de verdachten met de Cash Centers geboden dienst, verder strekte dan het enkel zijn van een betaaldienst.

De Cash Centers boden niet slechts een betaalmogelijkheid op de website van [bedrijf05] . De Cash Centers boden, nadat daarop een account was aangemaakt, met diezelfde accountgegevens de mogelijkheid om in te loggen op [website01] . Registratie op de website [website01] was in dat geval niet meer nodig. Daar komt bij dat een account op de Cash Centers anoniem kon worden aangemaakt en via dat account dus ook anoniem kon worden deelgenomen aan de op de website van [bedrijf05] aangeboden kansspelen. Door anonimiteit te bieden en de mogelijkheid van contant geld inleg, verlaagden de Cash Centers de drempel om te gokken. Bovendien werd hiermee tevens voor minderjarigen de mogelijkheid gecreëerd om te gokken. Daarnaast blijkt uit door getuigen afgelegde verklaringen dat, hoewel er op de Cash Centers zelf geen reclame-uitingen te zien waren, de verdachten de uitbaters van de locaties waar de Cash Centers waren opgesteld wél nadrukkelijk hebben gewezen op de mogelijkheid om via de Cash Centers te gokken op de website [website01] , aan hen de [bedrijf05] -app hebben verstrekt en hen hebben gevraagd om mond-tot-mond reclame te maken voor het gokken op [website01] met een Cash Center account.

Door deze bijkomende functionaliteiten van de Cash Centers en de aanvullende mondelinge promotie door de verdachten van de mogelijkheid van deelname aan kansspelen op de website van [bedrijf05] , is er geen sprake meer van het enkel aanbieden van een betaaldienst, maar is er sprake van een actieve vorm van bevorderen van de deelname aan een kansspel. Het verweer wordt verworpen.

Standpunt officier van justitie

Conform de afspraken tussen de verschillende ondernemingen omtrent de verdeling van de gokwinsten ontving [bedrijf07] 15% daarvan. Op basis van de omzet van de in Nederland geplaatste Cash Centers heeft de FIOD een berekening gemaakt waaruit volgt dat [bedrijf06] , uitgaande van die 15%, een bedrag van € 1.902.116,73 heeft overgemaakt aan [bedrijf07] in de ten laste gelegde periode. Dit bedrag was afkomstig uit misdrijf – het betreft immers illegale gokwinsten. Omdat [bedrijf06] een medepleger is geweest van de ten laste gelegde overtreding van de Wok, betreft het inkomsten uit eigen misdrijf. Deze gelden zijn omgezet door ze over te boeken naar de buitenlandse bankrekeningen van [bedrijf07] en verhuld doordat de overboekingen plaatsvonden op grond van valse facturen en overeenkomsten. Gelet op de duur, de frequentie en de intensiteit van het witwassen was er sprake van gewoontewitwassen.

Standpunt verdachte

De verdachte heeft betoogd dat hij niet in strijd met de Wok heeft gehandeld en dus - zo begrijpt de rechtbank zijn verweer - is er ook geen sprake van het witwassen van crimineel geld.

Het bedrag van € 1.902.116,73, waar de officier van justitie naar verwijst, is gebaseerd op een percentage van 15% van de omzet van de Cash Centers en is berekend op een bedrag van in totaal € 12.680.778,20. Daarbij is uitgegaan van de gestelde omzet van [bedrijf04] en [bedrijf02] over de periode van 04-04-2017 tot en met 19-03-2019 en de aanname dat de omzet van die bedrijven tezamen 20% van het totaal zou zijn. Uit het voorgaande volgt dat het hier een benadering van de totale bedragen betreft – niet een exacte berekening.

In het strafdossier bevindt zich ook een analyserapport van de FIOD met betrekking tot de verscheidene bankrekeningen van de bij deze strafzaak betrokken ondernemingen. Ook de bankrekening van [bedrijf06] is daarbij onderzocht en daaruit volgt dat er in de periode van 04-01-2017 tot en met 20032019 een bedrag van € 1.202.393,48 is overgemaakt naar de Duitse bankrekening van [bedrijf07] en € 181.906,51 naar haar Maltese bankrekening. In totaal dus: € 1.384.299,99. De rechtbank zal uitgaan van laatstgenoemd totaalbedrag, omdat bij deze berekening geen aanname is gedaan maar is aangesloten bij concrete bedragen op de bankafschriften van [bedrijf06] .

De genoemde overboekingen van de bankrekening van [bedrijf06] beslaan blijkens het analyserapport een langere periode dan is ten laste gelegd (3 maanden langer) en de achterliggende bankafschriften bevinden zich niet in het strafdossier. Er kan daarom niet worden berekend hoeveel er precies is overgeboekt in de ten laste gelegde periode. Wel kan worden vastgesteld dat het om een groot bedrag moet zijn gegaan, doch hoogst waarschijnlijk minder dan de hiervoor genoemde € 1.384.299,99. In de bewezenverklaring zal daarom worden uitgegaan van ‘een groot geldbedrag’.

Conclusie

[bedrijf06] heeft zich schuldig gemaakt aan gewoontewitwassen en de verdachte heeft hieraan feitelijke leiding gegeven, zoals eerder in dit vonnis overwogen. De verweren worden verworpen.

Standpunt verdachte

De verdachte is weliswaar betrokken geweest bij het opstellen van de service agreement tussen [bedrijf06] en [bedrijf07] (hierna: de overeenkomst), maar had daarbij slechts de bedoeling om eerder gemaakte mondelinge afspraken tussen deze partijen schriftelijk vast te leggen. De verdachte had geen wetenschap van en dus ook geen opzet op de valsheden in de overeenkomst.

Beoordeling

Naar aanleiding van vragen van de Wirecard Bank over betalingen van [bedrijf06] aan [bedrijf07] , is in november 2018 de overeenkomst door [naam05] (namens [bedrijf07] ) aan de bank verstrekt. De rechtbank stelt vast dat de overeenkomst is gedateerd op 1 juni 2017, terwijl deze pas in november 2018 is opgemaakt. Dit volgt uit de mailwisseling tussen de verdachte, [naam05] en [naam06] van november 2018, waarin een concept van de overeenkomst werd rondgestuurd en aangepast. Eén van die aanpassingen was de vermelding in de overeenkomst dat [bedrijf07] aan [bedrijf06] de diensten provision of software en software maintenance zou leveren. In werkelijkheid werden die diensten echter niet aan [bedrijf06] geleverd, zo heeft de verdachte ter zitting ook verklaard.

Op grond hiervan kan worden geconcludeerd dat de overeenkomst vals is en dat hiervan opzettelijk gebruik is gemaakt. Dat de verdachte wist dat die overeenkomst vals was, volgt uit zijn nauwe betrokkenheid bij het opstellen ervan. Uit de mailwisseling blijkt immers dat de verdachte het eerste concept van de overeenkomst, gedateerd op 1 juni 2017, verstuurde naar [naam06] . De verdachte mailde kort daarna dat ‘ze de overeenkomst zo snel mogelijk moesten bewerken’. Vervolgens heeft de verdachte de overeenkomst getekend namens [bedrijf06] nádat daarin de diensten provision of software en software maintenance waren toegevoegd. De verdachte wist bovendien dat het de bedoeling was om deze overeenkomst aan de bank te verstrekken.

Conclusie

Bewezen is dat de verdachte feitelijke leiding heeft gegeven aan het medeplegen van valsheid in geschrift en het opzettelijk gebruik maken van een vals geschrift door [bedrijf06] .

Verontschuldigbare onbewustheid?

Vooropgesteld wordt dat de verdachten niet enkel betaaldienstverlener waren, zoals is overwogen onder 6.2.7. De verwijzing naar het wetgevingstraject, wat daar verder ook van zij, en de vergelijking met andere betaaldienstverleners waaronder Curo, gaan reeds om die reden niet op. Daar komt bij dat de Curo-uitspraak door de RvS dateert van december 2017 en dus nog niet was gedaan toen de verdachten eind 2016 begonnen met de exploitatie van de Cash Centers. Op dat moment gold nota bene nog de uitspraak van de rechtbank, waarin was geoordeeld dat Curo als betaaldienstverlener wel de Wok had overtreden. 6

Daarnaast overweegt de rechtbank dat de gokindustrie is onderworpen aan zeer strenge regels, waarmee de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte01] bekend verondersteld mochten worden gezien hun achtergrond. Desondanks hebben zij met de exploitatie van de Cash Centers bewust de grenzen van de wet opgezocht. Het was onder die omstandigheden niet aan de Ksa om te wijzen op mogelijke overtreding van de Wok, maar aan de verdachten om voorafgaand aan de exploitatie deskundig advies in te winnen omtrent de juridische toelaatbaarheid van hun handelen. Dit hebben zij nagelaten. Het contact dat de verdachten hadden met de belastingdienst zag namelijk enkel op fiscale aspecten van de bedrijfsvoering en het contact met de Ksa vond niet plaats vóór de exploitatie, maar pas een jaar daarna. De verdachten hebben toen bovendien enkel een algemene uitleg gegeven over de werking van de Cash Centers, zonder vermelding van de specifieke functionaliteit van het Cash Center account in relatie tot de toegang op de website van [bedrijf05] .

De rechtbank is gelet op het voorgaande van oordeel dat voor zover er al sprake was van onbewustheid bij de verdachte ten aanzien van de ongeoorloofdheid van de hem verweten gedraging, deze onbewustheid niet verontschuldigbaar was.