Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde poging tot moord in vereniging op verkeersdeelnemers heeft gepleegd. Zij baseert zich daarbij op de processen-verbaal van verhoor van verdachte bij de politie van 28 januari 2018 en 27 februari 2018, de processen-verbaal van verhoor van medeverdachte [medeverdachte 1] bij de politie van 28 januari 2018 en 6 februari 2018, het proces-verbaal van verhoor van medeverdachte [medeverdachte 1] bij de rechter-commissaris van 29 januari 2018, de processen-verbaal van verhoor van medeverdachte [medeverdachte 2] bij de politie van 27 januari 2018, 28 januari 2018 en 6 februari 2018 en het Whatsappgesprek van 25 mei 2017.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging is van mening dat de rechtbank niet tot een bewezenverklaring kan komen van de ten laste gelegde poging tot moord. Niet kan worden bewezen dat verdachte heeft gehandeld met een vooropgezet doel om iemand te doden. Ook de medeverdachten hebben zo niet gehandeld. Er was in dat kader geen sprake van een nauwe en bewuste samenwerking. Ten aanzien van de ten laste gelegde poging tot doodslag op [slachtoffer 1] refereert de verdediging zich aan het oordeel van de rechtbank. [slachtoffer 2] kwam ter plaatse toen het ongeluk van [slachtoffer 1] al had plaatsgevonden. Hij zag brokstukken liggen en reed hier toch tegenaan. [slachtoffer 2] reed geen 70 kilometer per uur. Het brokstuk van de kei dat [slachtoffer 2] heeft geraakt, is niet zo groot dat dit poging tot moord op [slachtoffer 2] , poging tot doodslag op [slachtoffer 2] of poging tot het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel aan [slachtoffer 2] kan opleveren. Verdachte dient van die feiten te worden vrijgesproken.

Het oordeel van de rechtbank

Op 24 juni 2017 stapte [slachtoffer 1] vanaf haar huis in haar auto om haar partner op te halen. Het was rond 3.30 uur. Aan wat er daarna is gebeurd, heeft zij geen herinnering meer.1

Op 24 juni 2017 omstreeks 3.40 uur reed getuige [getuige] over de Structuurweg in Schijndel.2 Op de weg zag zij een voorwerp liggen. Zij heeft één kei gezien.3 Omdat zij het raar vond dat er zoiets op de weg lag, is zij teruggereden. Zij zag toen een auto voor zich rijden. Deze auto maakte een slingerbeweging.4 De auto week af naar rechts.5 Daarna kwam de auto tegen een boom tot stilstand.6 Toen [getuige] bij de auto aankwam, zag zij het wit van de airbags. Er hing iemand over het stuur. [getuige] heeft deze vrouw aangesproken. De vrouw reageerde niet. Vervolgens heeft [getuige] 112 gebeld.7

Op 24 juni 2017 omstreeks 3.45 uur reed [slachtoffer 2] over de Structuurweg in de richting van Sint-Oedenrode.8 [slachtoffer 2] zag in de tegenovergestelde richting in de berm een bus staan met groot licht. Toen hij wat dichterbij kwam, zag hij een auto tegen een boom staan. [slachtoffer 2] reed verder en zag toen iets voor zich op de weg liggen. Hij kon niet zien wat het was. Toen hij er overheen reed wist hij dat het niet goed was. Hij hoorde een harde klap.9 Toen [slachtoffer 2] uit de auto was gestapt, zag hij dat het een kei was.10 De uitlaat van zijn auto was kapot. Ook moet er een stang worden vervangen en zit er een deuk in de benzinetank.11

Op 24 juni 2017 omstreeks 3.46 uur hoorden verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] dat de centralist de melding van een verkeersongeval met letsel aan hen uitgaf. Zij hoorden dat de locatie de Structuurweg te Schijndel betrof. Toen zij ter plaatse kwamen, zagen zij dat er een voertuig in de berm stond met gevarenlichten aan en dat er een grijs voertuig tegen een boom stond. Beide airbags van dat voertuig waren geactiveerd. In het voertuig zagen zij een vrouw op de bestuurdersstoel met haar hoofd tegen de airbag. Die airbag zat onder het bloed. [verbalisant 1] zag dat het kenteken van het voertuig [kenteken] betrof. .12 [verbalisant 1] hoorde enige tijd later dat de vrouw [slachtoffer 1] betrof. [verbalisant 1] liep naar de man die nog stond te wachten. Dit betrof [slachtoffer 2] . Die zei dat hij over een stuk steen was gereden en dat de onderkant van zijn voertuig kapot was. Dit betrof het voertuig dat rechts in de berm stond met de gevarenverlichting aan. [verbalisant 1] zag dat er meerdere stenen en stukken van stenen op het wegdek lagen.13

[slachtoffer 1] wordt op 24 juni 2017 naar de Spoedeisende Hulp gebracht.14 Bij haar worden verschillende letsels vastgesteld. Er is een klaplong ontstaan, net als zeven ribfracturen, kleine bloedingen uit de bloedvaten aan de buitenzijde van de hersenen, beschadigingen van de lever en van de milt, een verkleuring in de baarmoeder, een infarct in de rechternier, breuken van de dwarsuitsteeksels van de 1e tot en met 4e lendenwervel en letsel van de banden rond de 4e lendenwervel, een gescheurde buikslagader, incontinentie en een bloeding in de ruimte tussen het ruggenmerg en de harde vliezige omkleding op het niveau van de 11e borstwervel. De gedeeltelijke dwarslaesie is ontstaan als gevolg van deze laatstgenoemde bloeding.15

In het proces-verbaal van de verkeersongevalsanalyse (VOA) staat beschreven dat bij het ongeval een personenauto van het merk Peugeot, in de kleur grijs en met kenteken [kenteken] was betrokken. De Peugeot reed in de richting van ’s-Hertogenbosch. Het ongeval vond plaats op de voor het openbaar verkeer openstaande Structuurweg, plaatselijk gelegen buiten de bebouwde kom van Schijndel in de gemeente Meierijstad.16 De maximumsnelheid op dit gedeelte van de Structuurweg bedraagt 70 kilometer per uur.17Op het moment van de aanrijding was het donker en was er geen straatverlichting aanwezig.18Gezien de beschadigingen aan binnen- en buitenzijde van het linkervoorwiel van de Peugeot, de beschadiging aan de velg en de sporen op het wegdek kan met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid worden gesteld dat het linkervoorwiel in botsing is gekomen met een op het wegdek liggende steen.19 Daardoor raakte het linkervoorwiel spanningsloos en verloor de bestuurster de macht over het stuur. Zij reed de rechterberm in en botste met de voorzijde van de Peugeot tegen een in die berm staande boom.20 De Peugeot raakte ernstig beschadigd aan de voorzijde.21 Toen de Peugeot met het linkervoorwiel de steen raakte, defragmenteerde de steen in drie brokstukken. Vlak na deze aanrijding botste een bestuurder uit tegenovergestelde richting tegen een brokstuk dat op de rijstrook lag die door hem werd gevolgd. Dat brokstuk defragmenteerde in twee stukken.22

Rapporteur ing. R.P. Visser, deskundige kras-, indruk- en vormsporenonderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), heeft deze stenen gewogen. Het gewicht van deze stenen is 11,9 kilogram, 4,2 kilogram, 12,5 kilogram en 11,9 kilogram.23 Aan de stenen is een soucheonderzoek verricht, waarbij de scheidingsvlakken en scheidingsranden zijn vergeleken op complementaire vorm en onregelmatigheden.24 Voor de beantwoording van de vraag of de vier stenen één geheel hebben gevormd, zijn twee hypothesen opgesteld. De vier stenen hebben oorspronkelijk één geheel gevormd (hypothese 1) en de vier stenen hebben niet één geheel gevormd (hypothese 2). Het NFI concludeert dat de bevindingen van het onderzoek extreem veel waarschijnlijker zijn wanneer hypothese 1 waar is, dan wanneer hypothese 2 waar is.25

Op basis van bovenstaande bewijsmiddelen stelt de rechtbank vast dat [slachtoffer 1] in de nacht van 24 juli 2017 op de onverlichte Structuurweg te Schijndel, waar in ieder geval een maximale snelheid van 70 kilometer per uur geldt, tegen een steen van ongeveer 40 kilogram is gereden. Hierbij is [slachtoffer 1] de macht over het stuur verloren en met aanzienlijke snelheid tegen een langs de weg staande boom gebotst. Er zijn geen aanwijzingen dat [slachtoffer 1] langzamer reed dan de maximumsnelheid. Gelet daarop is de snelheid van [slachtoffer 1] na het raken van de steen en bij het vervolgens botsen tegen de boom nog altijd aanzienlijk geweest. [slachtoffer 2] is kort hierna tegen een brokstuk van die steen gebotst.

De politie heeft drie verdachten aangehouden voor mogelijke betrokkenheid bij dit feit, te weten verdachte, medeverdachte [medeverdachte 1] en medeverdachte [medeverdachte 2] . Zij zijn hierover bij de politie en bij de rechter-commissaris verhoord.

Verdachte heeft verklaard dat [medeverdachte 2] die kei had gezien en dat ze die op de weg wilden leggen.26 De kei is weggehaald bij de scouting.27 [medeverdachte 2] stond als eerste bij de steen en probeerde hem op te tillen.28 [medeverdachte 2] had die kei toen in z’n eentje vast.29 Hij kon hem niet optillen.30 De steen was te zwaar.31 [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] hebben de kei toen opgetild en onderweg heeft verdachte geholpen met dragen.32 De steen is tussendoor neergezet om op kracht te komen.33 Toen is deze neergelegd op de weg.34 Er kwam een auto aanrijden. Verdachte hoorde een klap.35

[medeverdachte 2] heeft verklaard dat hij die avond met verdachte en [medeverdachte 1] was.36 [medeverdachte 2] had het idee om een steen te pakken.37 De steen hebben zij bij de scouting gepakt.38[medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] tilden die steen op.39 Hij was zwaar en echt lomp.40Ze zijn vanaf de scouting richting de weg gelopen. Verdachte heeft de steen helpen ondersteunen.41 Toen de steen op de weg lag, kwam er een auto aan.42 De eerste auto reed erlangs en de tweede auto klapte erop.43[medeverdachte 2] hoorde een klap.44

Verbalisant [verbalisant 3] heeft de afstand opgemeten vanaf de plaats waar de steen was weggenomen. Hij mat de afstand over een aldaar gelegen wandelpad, dat loopt vanaf de ingang van het clubhuis van de scouting tot aan het begin van de rijbaan van de Structuurweg te Schijndel. [verbalisant 3] zag dat de totale afstand 96 meter betrof.45

Ter zitting heeft [verdachte] verklaard dat hij, [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] alle drie net zo schuldig zijn.46

De rechtbank stelt op basis van bovenstaande bewijsmiddelen vast dat verdachte op 24 juni 2017 tezamen en in vereniging met [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] genoemde steen op de Structuurweg te Schijndel heeft gelegd.

Opzet

De rechtbank ziet zich voorts voor de vraag gesteld of verdachte ten tijde van het neerleggen van de steen opzet – in ieder geval in voorwaardelijke zin – heeft gehad op de dood van verkeersdeelnemers.

De rechtbank stelt voorop dat voorwaardelijk opzet op een bepaald gevolg volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad (25 maart 2003, NJ 2003/552) aanwezig is, als verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat dat gevolg zal intreden. De beantwoording van de vraag of de gedraging de aanmerkelijke kans op een bepaald gevolg in het leven roept, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, waarbij betekenis toekomt aan de aard van de gedraging en de omstandigheden waaronder deze is verricht. Voor de vaststelling dat verdachte zich willens en wetens heeft blootgesteld aan zo’n kans is voorts vereist dat verdachte die kans ten tijde van de gedraging bewust heeft aanvaard (‘op de koop toe heeft genomen’) (HR 25 maart 2003, NJ 2003/552). Uit de enkele omstandigheid dat de wetenschap van de aanmerkelijke kans op een bepaald gevolg bij de verdachte aanwezig is of bij hem moet worden verondersteld, kan niet zonder meer volgen dat hij de aanmerkelijke kans op het gevolg ook bewust heeft aanvaard, omdat in geval van die wetenschap ook sprake kan zijn van bewuste schuld. Van degene die weet heeft van de aanmerkelijke kans op het gevolg, maar die ervan is uitgegaan dat het gevolg niet zal intreden, kan wel worden gezegd dat hij met (grove) onachtzaamheid heeft gehandeld maar niet dat zijn opzet in voorwaardelijke vorm op dat gevolg gericht is geweest. Of in een concreet geval moet worden aangenomen dat sprake is van bewuste schuld dan wel van voorwaardelijk opzet zal, als de verklaringen van de verdachte en/of bijvoorbeeld eventuele getuigenverklaringen geen inzicht geven over dat wat op het moment van de gedraging in de verdachte is omgegaan, afhangen van de feitelijke omstandigheden van het geval. Ook daarbij zijn de aard van de gedraging en de omstandigheden waaronder deze is verricht van belang. Bepaalde gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zo zeer gericht op een bepaald gevolg dat het - behoudens contra-indicaties - niet anders kan zijn dan dat de verdachte de aanmerkelijke kans op het desbetreffende gevolg heeft aanvaard.

Uit de door de rechtbank vastgestelde feiten volgt – kort gezegd – dat verdachte met anderen in de nacht een ongeveer 40 kilogram zware steen op de onverlichte Structuurweg heeft gelegd. Op deze weg geldt een maximumsnelheid van (in ieder geval) 70 kilometer per uur. De kans dat verkeersdeelnemers onder die omstandigheden op de steen zouden botsen en daarmee de kans dat zij zouden worden gedood is op grond van deze feiten en omstandigheden naar het oordeel van de rechtbank naar algemene ervaringsregels aanmerkelijk te achten. Bovendien kan een botsing die ontstaat met een snelheid van rond de 70 kilometer per uur op een weg als de Structuurweg tot gevolg hebben dat er een tegenligger geraakt wordt, of dat achteroprijdend verkeer een botsing niet kan vermijden. Het gevaar is dus voor meer dan één verkeersdeelnemer dat er een ongeluk met dodelijk gevolg plaatsvindt. Hoewel verdachte heeft aangevoerd dat hij niet wilde dat er een botsing zou plaatsvinden, is het hiervoor omschreven handelen van verdachte naar de uiterlijke verschijningsvorm zo gericht op een bepaald gevolg, namelijk de dood van verkeersdeelnemers, dat het niet anders kan dan dat verdachte de aanmerkelijke kans dat deze verkeerdeelnemers zouden worden gedood, heeft aanvaard. In het geval van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] hebben er ook daadwerkelijk botsingen plaatsgevonden, die een grote impact hebben gehad. Dit blijkt wel – zoals ook hiervoor is omschreven – uit het letsel van [slachtoffer 1] en de schade aan de auto’s van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] .

Dat de steen na de botsing met de auto van [slachtoffer 1] is gesplitst in meerdere brokstukken en in die zin niet meer de steen was zoals die werd neergelegd, maakt dit niet anders. Het zijn verdachten geweest die de gevaarlijke situatie voor de verkeersdeelnemers in het leven hebben geroepen. Dat de gevolgen voor [slachtoffer 2] minder groot zijn dan voor [slachtoffer 1] is niet door het handelen van verdachten. De rechtbank passeert het verweer van de verdediging dat er voor [slachtoffer 2] geen gevaar op de dood is geweest.

De rechtbank concludeert dat verdachte in ieder geval opzet in voorwaardelijke zin heeft gehad op de dood van verkeersdeelnemers.

Voorbedachte raad
Vervolgens moet de rechtbank de vraag beantwoorden of er sprake was van voorbedachte raad en dus van poging tot moord. De rechtbank overweegt hierover als volgt.

Voor een bewezenverklaring van voorbedachte raad moet komen vast te staan dat verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het te nemen of het genomen besluit en dat hij niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven (HR 28 februari 2012, NJ 2012/518). Daarbij vormt, aldus de Hoge Raad, de vaststelling dat de verdachte voldoende tijd had om zich te beraden op het te nemen of het genomen besluit weliswaar een belangrijke objectieve aanwijzing dat met voorbedachten raad is gehandeld, maar hoeft dit de rechter er niet van te weerhouden aan contra-indicaties een zwaarder gewicht toe te kennen.

Vast staat dat verdachte met anderen een kei bij de nabijgelegen scouting heeft weggehaald. De kei woog ongeveer 40 kilogram en is tussendoor neergelegd, naar de rechtbank begrijpt om op adem te komen. Om de kei op de weg te leggen, is hij over een afstand van in ieder geval 96 meter getild. Uit deze handelingen concludeert de rechtbank dat verdachte gedurende een aantal minuten handelingen heeft verricht om de kei op de weg te kunnen gaan leggen en daarmee enige tijd en gelegenheid heeft gehad om zich op zijn voorgenomen daad te beraden, en zich daar rekenschap van te geven. De verdediging heeft gesteld dat de verdachte de bedoeling had dat er een auto zou stoppen. Hij heeft nooit stilgestaan bij de voorgenomen daad en zeker niet bij de gevolgen daarvan. Om die reden betoogt de verdediging dat er geen sprake is van voorbedachte raad. De rechtbank benadrukt dat het hebben van enige tijd om stil te staan bij de voorgenomen daad en de gevolgen daarvan een objectief criterium is. Dit betekent dat het niet noodzakelijk is dat de verdachte ook echt over de gevolgen heeft nagedacht over en daarbij heeft stilgestaan, maar dat het genoeg is als hij daar de gelegenheid voor heeft gehad. Anders zou door te stellen dat er niet is nagedacht nooit tot bewezenverklaring van voorbedachte raad gekomen kunnen worden. Gelet op de tijd die het gekost heeft om de kei te verplaatsen gezien de afstand die is afgelegd, inclusief een pauze omdat de kei even is neergelegd, is er meer dan genoeg tijd geweest om na te denken en zich rekenschap te geven van de gevolgen. Toch is de kei op de weg gelegd. De tijd en gelegenheid voor nadenken hebben verdachte niet tegengehouden. Contra-indicaties die betekenen dat de verdachte ondanks die tijd en die afstand toch géén tijd en gelegenheid heeft gehad om na te denken zijn uit het dossier noch ter zitting gebleken. De rechtbank zal het verweer van de verdediging dan ook passeren. Concluderend is de rechtbank van oordeel dat verdachte met voorbedachte raad heeft gehandeld.

Gelet op het vorenstaande kan naar het oordeel van de rechtbank wettig en overtuigend worden bewezen dat verdachte de ten laste gelegde poging tot moord in vereniging heeft gepleegd.

De bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte

hij op of omstreeks 24 juni 2017 te Schijndel, gemeente Meierijstad, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om een of meerdere verkeersdeelnemer(s) opzettelijk en al dan niet met voorbedachte rade, van het leven te beroven, met dat opzet en al dan niet met voorbedachte rade, (tijdens de nachtelijke uren) een sierkei, althans een steen, (met een gewicht van ongeveer 40 kilogram) op het wegdek van de Structuurweg heeft gelegd, en

(vervolgens) zich in afwachting van het naderende verkeer in de nabijheid heeft opgehouden (wetende dat die Structuurweg een provinciale weg buiten de bebouwde kom is met een aldaar ter plaatse toegestane maximum snelheid van 70 kilometer per uur en/of ter plaatse nagenoeg onverlicht was), tengevolge waarvan een bestuurster van een over die weg rijdende personenauto (genaamd [slachtoffer 1] ) tegen die sierkei, althans steen, is gebotst en/of de macht over het stuur heeft verloren en/of (vervolgens) met een aanzienlijke snelheid tegen een langs de weg staande boom is gebotst, en/of tengevolge waarvan een bestuurder van een over die weg rijdende personenauto (genaamd [slachtoffer 2] ) tegen (een of meerdere brokstukken van) die sierkei, althans steen, is gebotst, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders ten laste is gelegd. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.