Uitspraken

[eiseres] stelt dat de publicatie van het boek [naam boek] onrechtmatig is jegens haar en haar dochters aangezien

(1) er sprake is van handelen in strijd met een wettelijke plicht, namelijk de plicht zich te onthouden van handelingen die gekwalificeerd kunnen worden als smaad, smaadschrift, laster en belediging.

(2) op onaanvaardbare wijze inbreuk wordt gemaakt op hun persoonlijke levenssfeer.

(3) de publicatie in strijd is met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. [eiseres] voert daartoe het navolgende aan.

In het boek worden vele details uit de persoonlijke levenssfeer van [eiseres] en haar dochters vermeld, terwijl deze niet in overeenstemming zijn met de waarheid maar wel als zodanig worden gepresenteerd. Hoewel [gedaagde] de persoonsnamen in het boek heeft aangepast, zijn deze eenvoudig te herleiden tot degene om wie het in werkelijkheid gaat, nu de gekozen namen sterk lijken op de echte namen. Zo heet [gedaagde] in het boek [personage A] , [eiseres] (eiseres) [personage B] , [dochter A] (oudste dochter) [personage C] en [dochter B] (jongste dochter) [personage D] . Bovendien zijn de verjaardagen, woonplaatsen, studies en sommige straatnamen wel in overeenstemming met de werkelijkheid.

Het boek bevat een enorm grote hoeveelheid onware, diffamerend, kwetsende, suggestieve en derhalve als onrechtmatig te kwalificeren passages waarin met name [eiseres] en haar dochters bijzonder negatief worden afgeschilderd. Zij wordt daardoor in haar eer en goede naam geschaad. [eiseres] heeft een selectie van dergelijke passages overgelegd als producties 20 en 21.

Het boek is louter geschreven en gepubliceerd om hen schade te berokkenen. Dit blijkt volgens [eiseres] uit de email van [gedaagde] van 18 juni 2016, waarin hij –onder meer- aan haar schrijft:

“Ik heb slecht nieuws: binnen enkele weken neem ik de moeilijk beslissing of ik het leven van jou, jouw kinderen en [naam A] nog vele malen onmogelijker zal maken als jij al die jaren bij mij doet.

Ik heb er de tijd voor, ben al volop bezig met jullie, vlieg deze week naar Hong Kong, heb contact met de media om jou en jouw handlangers publiekelijk te confronteren, en ik zal ook de rol van [kantoornaam] uitgebreid aan de kaak stellen.

Na de [naam B] zal binnenkort ook bv. [naam C] en de rest van de wereld de bedenkelijke rol van jouw dochter [dochter B] en haar moeder weten. Het mooiste blijft nog even een verrassing.

Er breken voor mij mooie tijden aan: jullie gaan erger doorstaan dan wat jullie mij allemaal hebben aangedaan. Jij laat mij geen andere keuze. Het spijt me voor jullie.
(…)”.

Volgens [eiseres] lijdt het geen twijfel dat [gedaagde] met dit emailbericht zinspeelde op [naam boek], waaraan hij toen kennelijk werkte. Volgens [eiseres] worden zij en haar dochters door de inhoud van het boek publiekelijk aan de schandpaal genageld. Voor een dergelijk handelen bestaat geen rechtvaardiging. Indien [gedaagde] dit boek heeft geschreven in het kader van zijn eigen verwerkingsproces dan nog was er geen noodzaak om het publiekelijk te verspreiden. Nu niet valt in te zien welk ander belang [gedaagde] heeft bij de publicatie van dit boek dan het beschadigen van de eer en goede naam van [eiseres] en haar dochters, dient hun belang bij een verbod te prevaleren boven het belang van [gedaagde] bij publicatie. Ten slotte wijst [eiseres] er op dat [gedaagde] het boek actief onder derden verspreidt aangezien diverse derden het boek “spontaan” hebben ontvangen.

[gedaagde] stelt zich op het standpunt dat [eiseres] de uitgever van het boek had dienen te dagvaarden, aangezien deze gaat over de uitgave en publiciteit van het boek.

Voorts beroept hij zich op artikel 7 van de grondwet. Hij beoogt met de publicatie van het boek -dat hij heeft geschreven tussen 2 januari 2018 en begin mei 2018- aandacht te vragen voor misstanden in de samenleving, meer in het bijzonder voor (v)echtscheidingen, de positie van ongeëmancipeerde vrouwen, de demonisering van mannen door hun ex-vrouwen, de vooringenomenheid van overheidsinstanties, rechterlijke dwaling en achterhaalde wetgeving ten aanzien van de echtscheidingsrechtspraak. Dit maatschappelijk belang dient naar zijn mening zwaarder te wegen dan de inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van [eiseres] . Ten slotte betwist [gedaagde] het spoedeisend belang.

Toewijzing van het onder 2 onder I, II en IV gevorderde houdt een beperking in van het in artikel 7 Grondwet en artikel 10 lid 1 EVRM neergelegde recht van [gedaagde] op vrijheid van meningsuiting. Een dergelijk recht kan slechts worden beperkt indien dit bij de wet is voorzien en noodzakelijk is in een democratische samenleving, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam en de rechten van anderen (artikel 10 lid 2 EVRM). Van een beperking die bij de wet is voorzien is sprake wanneer de publicatie een zodanige inbreuk maakt op de eer en goede naam van [eiseres] dat die als onrechtmatig kan worden aangemerkt in de zin van artikel 6:162 BW. Voor het antwoord op de vraag welk recht - het recht op vrije meningsuiting of het recht op bescherming van de eer en goede naam - in het concrete geval zwaarder weegt, moeten de wederzijdse belangen worden afgewogen. Welk van deze belangen, die in beginsel gelijkwaardig zijn, de doorslag behoort te geven hangt af van de concrete omstandigheden van het geval en met inachtneming van de noodzakelijkheids- en proportionaliteitstoets

Het boek is het persoonlijke verhaal van [gedaagde] over zijn scheiding met [eiseres] . Op pagina 2 van het boek is het door hem omschreven als een thriller, gebaseerd op waargebeurde feiten, vonnissen, aangiftes, correspondentie en gebeurtenissen. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is duidelijk dat het verhaal is geschreven vanuit de perceptie van [gedaagde] . De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat dit voor het publiek, ieder redelijk denkend lezer, ook duidelijk zal zijn.

Nu het boek een weergave is van de eigen bevindingen en ervaringen van [gedaagde] , brengt dit met zich dat diverse door hem beschreven situaties door [eiseres] anders ervaren kunnen zijn en door haar als onwaar worden bestempeld.

Los van de vraag of de in het boek omschreven situaties feitelijk onjuist zijn, is het publiceren daarvan naar het oordeel van de voorzieningenrechter op zichzelf niet onrechtmatig, indien [eiseres] daardoor niet in haar eer of goede naam wordt aangetast.

[gedaagde] heeft in het boek pseudoniemen gebruikt voor zowel zichzelf als auteur alsmede voor de personen die in het boek worden genoemd, waaronder [eiseres] . De voorzieningenrechter passeert de stelling van [eiseres] dat desondanks de inhoud van het boek naar haar te herleiden is omdat door [gedaagde] wel de juiste verjaardagen, woonplaatsen, studies en sommige straatnamen zijn gebruikt. Nu [eiseres] geen bekende persoonlijkheid is en zij geen publieke of maatschappelijke functie van betekenis vervult, wordt voorshands aangenomen dat de kring van personen die haar in de publicatie zouden kunnen herkennen niet alleen beperkt van omvang is, maar bovendien haar en [gedaagde] destijds ook echt goed moeten hebben gekend (de intimi). Door [eiseres] is niet inzichtelijk gemaakt hoe de inhoud van het boek, door derden buiten haar kring van intimi, naar haar is te herleiden. De voorzieningenrechter acht het daarom niet aannemelijk dat [eiseres] door de (verdere) publicatie van het boek in haar eer of goede naam wordt aangetast. Daarbij heeft te gelden dat de intimi reeds op de hoogte zijn van (de inhoud van) het boek, hetgeen blijkt uit de door haar overgelegde verklaringen. [gedaagde] heeft betwist dat hij de intimi het boek heeft verstrekt. Hij stelt door het gebruik van pseudoniemen juist getracht te hebben de privacy van betrokkenen, waaronder [eiseres] , te waarborgen.