Uitspraken

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich samen met anderen schuldig heeft gemaakt aan de overval op supermarkt [naam 2] in Breda en baseert zich daarbij op de aangiften van [naam 3] , [naam 1] en [naam 4] , de verklaringen van de getuigen, het proces-verbaal van bevindingen van de Belgische politie en de bekennende verklaringen van verdachte ter zitting en bij de politie.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging is van mening dat de rechtbank niet tot een bewezenverklaring van het medeplegen van de overval kan komen, omdat geen sprake is geweest van een nauwe en bewuste samenwerking. De handelingen van verdachte stonden ten tijde van het delict los van de medeverdachten en er zijn geen bewijsmiddelen die een nauwe en bewuste samenwerking aantonen ten tijde van het plegen van het delict. Ter adstructie van het verweer verwijst de verdediging naar een arrest van de Hoge Raad dat onder nummer ECLI:NL:HR:2014:3474 is gepubliceerd. Wel kan de medeplichtigheid bewezen verklaard worden, omdat verdachte dit heeft bekend.

Het oordeel van de rechtbank

Tijdens verhoren bij de politie en ter terechtzitting heeft verdachte verklaard dat hij samen met een groep medeplegers (in wisselende samenstelling) in april 2015 een reeks overvallen op winkels in België heeft gepleegd. De overvallen werden veelal met drie man gepleegd, waarbij de daders met de auto naar de te overvallen vestiging reden en bij de overval gebruik maakten van vuurwapens en/of op vuurwapens lijkende voorwerpen, een masker, een bivakmuts en tie-rips. Ook werd er bij de overvallen gebruik gemaakt van walkie-talkies en een “werkbroek”; deze werd door verschillende personen – onder andere door verdachte – gedragen bij verschillende feiten en werd de buit na afloop gelijkelijk verdeeld.1 Verdachte heeft daar ter zitting nog aan toegevoegd dat er tijdens de overval geen vaste taakverdeling was maar dat hij één keer bij een overval mee naar binnen was gegaan, hij niet tegen de stress bleek te kunnen en hij zichzelf daarom sindsdien opwierp als chauffeur.2

Over het tenlastegelegde feit heeft verdachte ter zitting verklaard3 dat hij op 10 april 2015 met een ander eerst naar Gent (België) is gereden om een derde op te halen, om daarna met z’n drieën naar supermarkt [naam 2] aan de [straatnaam] in Breda te rijden om een overval te plegen. Verdachte en een van zijn mededaders hadden “strips” [de rechtbank begrijpt dat verdachte hiermee bedoelt: “tie-rips”], plakband, een mes, een alarmpistool, een bivakmuts, een werkbroek en een masker bij zich4. Verdachte had de tie-rips, plakband en de walkie talkies voor de overval bij de [naam 5] gekocht5. De te overvallen [naam 2] in Nederland was van tevoren bewust door verdachte uitgekozen, om de kans te verkleinen dat hij gepakt zou worden. Hij heeft daartoe van tevoren enkele adressen van de [naam 2] in Nederland opgezocht en op een briefje geschreven6. Verdachte heeft ter zitting verklaard dat hij in de vluchtauto bleef zitten en dat hij wist dat zijn twee mededaders daadwerkelijk de overval gingen plegen. Ook wist hij dat zijn mededaders het alarmpistool tijdens de overval zouden gebruiken om de slachtoffers te bedreigen; verdachte heeft verklaard dat er altijd expliciet is afgesproken dat er nooit slachtoffers mochten vallen. Verder heeft verdachte verklaard dat tie-rips werden meegenomen om slachtoffers mee vast te kunnen binden en dat walkie talkies waren meegenomen om onderling contact te kunnen hebben7. Tijdens de overval waren aangevers [naam 3] , [naam 1] en [naam 4] in de [naam 2] aanwezig. Aangever [naam 3] heeft over de overval onder meer verklaard dat hij een voorwerp zag dat leek op een handvuurwapen; dat hij dit op zich gericht heeft gekregen; dat er meerdere malen tegen hem werd gezegd “liggen, liggen”; dat zijn armen/handen met tie-rips werden vastgemaakt; dat hij het magazijn van de supermarkt in werd geduwd en dat hem werd gevraagd waar de kluis was.8 Aangever [naam 1] heeft onder andere verklaard dat er een man op hem af kwam lopen; een pistool op hem richtte; hem bij zijn kraag pakte, tegen hem zei “meekomen”; hem meenam naar het magazijn van de supermarkt en zei “liggen, liggen, ga liggen op je buik”; zijn armen/handen met tie-rips vastbond en vroeg: “wie heeft de kluis?”.9 Aangever [naam 4] heeft onder meer verklaard dat zij een pistool op zich gericht kreeg; de kluis moest openen; op de grond moest gaan liggen; haar armen/handen met tie-rips werden vastgebonden en dat haar telefoon kapot werd gegooid. De daders hebben ongeveer € 3000,-- meegenomen.10, [naam 1] en [naam 4] . Na de overval is de buit onderling verdeeld.11

Medeplegen

Voor een bewezenverklaring van de delictsomschrijving ‘in vereniging’ is vereist dat sprake moet zijn geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking met een ander of anderen. Het accent ligt daarbij op de samenwerking en minder op de vraag wie welke feitelijke handelingen heeft verricht. Niet vereist is dat een verdachte de gehele delictsomschrijving vervult; ook zonder dat verdachte uitvoeringshandelingen verricht, kan hij onder specifieke voorwaarden strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld voor zijn betrokkenheid bij een strafbaar feit. Dit moet worden beoordeeld aan de concrete omstandigheden van het geval, waarbij de intellectuele en/of materiële bijdrage van verdachte aan het delict van voldoende gewicht moet zijn. Omstandigheden die hierbij een rol kunnen spelen zijn onder meer de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van verdachte en diens aanwezigheid op belangrijke momenten. Bovendien moet blijken dat het opzet van de plegers zowel op de feitelijke gedraging als – in dit geval – op de overval was gericht.

Uit de verklaringen van de aangevers, maar vooral van verdachte ter zitting komt duidelijk naar voren dat verdachte en zijn mededaders de overval van het begin tot het eind samen hebben uitgevoerd. Verdachte heeft binnen een periode van een paar weken met anderen (in wisselende samenstellingen) meerdere overvallen gepleegd met dezelfde modus operandi: bij de overval op winkels werd gebruik gemaakt van vuurwapens en/of op vuurwapens lijkende voorwerpen, een masker, een bivakmuts en tie-rips. Ook werd er gebruik gemaakt van walkie-talkies en een “werkbroek”; deze werd door verschillende personen – onder andere door verdachte – gedragen bij verschillende feiten. Verdachte en zijn mededaders hadden hierbij een intensieve samenwerking, die onder meer blijkt uit de aanschaf van benodigde attributen, de vooraf gemaakte, en ook op 10 april 2015 geldende afspraak dat er geen slachtoffers mochten vallen en de afspraak dat de buit na afloop gelijkelijk zou worden verdeeld. Verdachte wilde voor de overval op 10 april 2015 een locatie in Nederland kiezen om zodoende de pakkans te verkleinen en heeft daarom het adres van de [naam 2] in Breda opgezocht en opgeschreven. Verdachte heeft zijn mededaders met de auto opgehaald en is met hen vanuit België naar Breda gereden. Enkele van de voor de overval benodigde attributen (tie-rips, plakband en walkie-talkies) had hij al eerder bij de [naam 5] gekocht. Voor de overval gold geen vaste taakverdeling, maar door omstandigheden (verdachte was onvoldoende stressbestendig) had verdachte zich opgeworpen als chauffeur. Hij zou in de auto blijven en de mededaders zouden naar binnen gaan waarbij hij wist dat er van een vuurwapen en tie-rips gebruik gemaakt zou worden. Verdachte is in de auto blijven wachten totdat de mededaders terugkwamen en is vervolgens met hen naar België teruggereden, waarna de buit onderling is verdeeld.

Gelet op deze omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat de betrokkenheid van verdachte bij de overval van dien aard was, en zijn bijdrage zo substantieel was, dat er sprake was van een bewuste en nauwe samenwerking tussen verdachte en zijn mededaders. De rechtbank kwalificeert het handelen van verdachte dan ook als medeplegen en verwerpt het verweer van de verdediging, dat berust op een onjuiste uitleg van het door haar aangehaalde arrest van de Hoge Raad uit 2014.

Conclusie

De rechtbank acht op grond van de hiervoor genoemde bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich samen met anderen schuldig heeft gemaakt aan de (primair) tenlastegelegde diefstal met geweld op 10 april 2015 op supermarkt [naam 2] te Breda, waarbij een geldbedrag van ongeveer 3000 euro is weggenomen.

De bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte

primair

hij op of omstreeks 10 april 2015 te Breda, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een geldbedrag van (ongeveer) 3000 euro, althans enig geldbedrag en/of een sleutelbos/sleutels, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan supermarkt [naam 2] en/of [naam 3] , in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen [naam 3] en/of [naam 1]

en/of [naam 4] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of bij betrapping op heterdaad aan zichzelf of aan (een) andere deelnemer(s) van voormeld misdrijf de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat hij, verdachte en/of zijn mededader(s)

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders is ten laste gelegd. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.