Uitspraken

Tussen partijen is niet in geschil dat ten tijde van de aanvang van de bedrijfsvoering van eiseres in 1978 de aanleg van een rondweg niet voorzienbaar was. Tussen partijen is evenmin in geschil dat de inwerkingtreding van de bestemmingsplannen “Kom [plaatsnaam] , verlengde Vosdonkseweg” en “Buitengebied Rucphen 2012, verlengde Helakkerstraat” voor eiseres heeft geleid tot een nadeliger positie, omdat als gevolg van de nieuwe rondweg minder verkeer het benzinestation van eiseres zal passeren.

Partijen verschillen van mening over de vraag hoe de inkomstenderving moet worden berekend en over het percentage dat voor het normaal maatschappelijk risico in aanmerking dient te worden genomen.

Het bestuursorgaan mag op het advies van een deskundige afgaan, nadat het is nagegaan of dit advies op zorgvuldige wijze tot stand is gekomen, de redenering daarin begrijpelijk is en de getrokken conclusies daarop aansluiten. Indien een partij concrete aanknopingspunten voor twijfel aan de zorgvuldigheid van de totstandkoming van het advies, de begrijpelijkheid van de in het advies gevolgde redenering of het aansluiten van de conclusies daarop naar voren heeft gebracht, mag het bestuursorgaan niet zonder nadere motivering op het advies afgaan. Zo nodig vraagt het bestuursorgaan de adviseur een reactie op wat over het advies is aangevoerd.

De rechtbank stelt voorop dat ten tijde van de peildatum (14 februari 2014) de rondweg feitelijk nog niet gerealiseerd was en op dat moment feitelijk dan ook nog geen inkomensschade bij eiseres veroorzaakte. Het begroten van de inkomensschade op de peildatum is daarom in dit geval gebaseerd op een model. Inherent aan het gebruiken van een model is dat er keuzes moeten worden gemaakt ten aanzien van de uitgangspunten. Dat, zoals eiseres heeft gesteld, andere keuzes gemaakt hadden kunnen worden, betekent dan ook niet dat de door de SAOZ gemaakte keuzes alleen al daarom onjuist en ondeugdelijk zouden zijn, of dat het advies van SAOZ onzorgvuldig tot stand zou zijn gekomen. Bepalend is of de gemaakte keuzes redelijk en aanvaardbaar zijn.

Eiseres heeft aangevoerd dat ten onrechte de brutowinst uit 2013 als referentie is genomen. Er was volgens eiseres geen sprake was van een bestendige daling, maar van een incidenteel slecht jaar. Er had daarom moeten worden uitgegaan van het gemiddelde over 2011-2012-2013 (€ 243.501,-).

De brutowinst van eiseres bedroeg in 2011, 2012, en 2013, achtereenvolgens € 261.670,-,

€ 247.779,- en € 221.054,-. Vanwege daling met € 13.891,- respectievelijk € 26.725,- acht de rechtbank het standpunt van de SAOZ dat in de periode 2011- 2013 sprake was van een bestendige daling, niet onredelijk. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de stelling van eiseres dat er in 2013 sprake was van een incidenteel slecht jaar ook niet wordt ondersteund door de brutowinst uit 2014. Die bedroeg volgens eisers € 223.571,-.

Het college heeft naar het oordeel van de rechtbank in navolging van SAOZ de brutowinst uit 2013 als referentie mogen gebruiken.

Eiseres voert aan dat er weliswaar een negatieve trend te zien was in de toelevering van het aantal liters brandstof aan tankstations, maar dat dat geen reden vormt voor een negatieve correctie wegens marktontwikkelingen. Voor het rendement is niet het volume bepalend, maar de marge. SAOZ heeft dat in haar redenering miskend.

SAOZ heeft naar het oordeel van de rechtbank afdoende in aanmerking genomen dat niet enkel het volume bepalend is voor de winst, maar ook de marge op het volume. Dat er desondanks wel een verband bestaat tussen volume en winst, omdat de mogelijkheden voor sturing op de marge niet onbeperkt zijn, acht de rechtbank geen onredelijk uitgangspunt. Dit geldt ook voor de keuze om ten aanzien van eiseres de autonome daling in positieve zin te corrigeren naar van 4% naar 2%, omdat eiseres ondanks het afnemend volume, verhoudingsgewijs meer winst heeft weten te maken.

Eiseres heeft aangevoerd dat er ten onrechte een besparing in de personeelskosten in aanmerking genomen is. Er is sprake van een eenmansbezetting en in geval van een bemand benzinestation is het feitelijk dan ook niet mogelijk om op loonkosten te besparen.

De rechtbank stelt vast dat eiseres dit argument eerder in reactie op het conceptadvies, en later ook in bezwaar tegen het primaire besluit heeft aangevoerd. Een reactie daarop is uitgebleven. Aan het bestreden besluit kleeft dan ook een motiveringsgebrek.

In het verweerschrift en ter zitting is toegelicht dat de aanvraag om een tegemoetkoming gedaan is door de besloten vennootschap en dat de schadebegroting gebaseerd is op de financiële administratie van de onderneming. In de relevante jaren waren er 4,2 fte aan medewerkers in loondienst bij de onderneming. SAOZ heeft bij de begroting van de schade een fictieve besparing op de loonkosten in aanmerking genomen. SAOZ heeft deze bepaald op 25% van de loonkosten, juist vanwege de door eiseres aangevoerde omstandigheid dat ook bij minder klandizie nog altijd sprake was van een bemand benzinestation.

De rechtbank ziet in deze toelichting aanleiding om het gebrek, bestaande uit het ontbreken van een motivering, te passeren met toepassing van artikel 6:22 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Daarbij wordt in aanmerking genomen dat eiseres in de gelegenheid is geweest om op deze toelichting te reageren. De rechtbank acht daarom aannemelijk dat eiseres niet is benadeeld door het motiveringsgebrek.

De rechtbank is daarnaast van oordeel dat deze motivering de keuze om in de schadebegroting een fictieve loonkostenbesparing van 25% in aanmerking te nemen, kan dragen. De rechtbank benadrukt daarbij nogmaals dat de schade in dit geval begroot wordt op basis van een model en dat de uitgangspunten daarin kunnen afwijken van de feitelijke situatie, net zoals de feitelijke situatie ter plaatse na de peildatum een andere was dan de planologische situatie.

Voor het antwoord op de vraag naar de omvang van het normale maatschappelijke risico als bedoeld in artikel 6.2, eerste lid, van de Wro, is van belang of de desbetreffende planologische ontwikkeling een normale maatschappelijke ontwikkeling is, waarmee de aanvrager rekening had kunnen houden in de zin dat de ontwikkeling in de lijn van de verwachtingen lag, ook al bestond geen concreet zicht op de omvang waarin, de plaats waar en het moment waarop de ontwikkeling zich zou voordoen. De vaststelling van de omvang van het normale maatschappelijke risico is in de eerste plaats aan het bestuursorgaan, dat daarbij beoordelingsruimte toekomt.

Eiseres heeft erkend dat het aanleggen van een rondweg in beginsel een normale maatschappelijke ontwikkeling is en heeft niet betwist dat de ontwikkeling in dit geval paste in de ruimtelijke structuur van de omgeving en dat de ontwikkeling naar haar aard en omvang ook paste binnen het in een reeks van jaren gevoerde ruimtelijke beleid. Eiseres heeft tot slot niet betwist dat de aard en omvang van de schade -volgens SAOZ 11%- niet zodanig is, dat daarin aanleiding gevonden had moeten worden om het percentage van 5% naar beneden bij te stellen. De rechtbank ziet ook geen aanknopingspunten om eiseres te volgen in haar standpunt dat het college het normaal maatschappelijk risico op 3% had moeten bepalen. Dat het college het percentage gelet op de beoordelingsruimte op een lager percentage dan 5% had kunnen bepalen, betekent niet dat de keuze van het college om dat niet te doen onaanvaardbaar is.