Uitspraken

TSM stelt in de grieven I en II dat de rechtbank ten onrechte de primaire grond voor de aansprakelijkheid van Logistics Solutions heeft afgewezen, inhoudende dat zij jegens Audemars Piguet onrechtmatig heeft gehandeld omdat de beveiliging van haar opslagcentrum en de instructies aan de aldaar werkzame personeelsleden ernstig tekortschoten.

TSM acht het belangrijkste punt waarin Logistics Solutions is tekortgeschoten het niet in acht nemen van het “4-ogen principe”, inhoudende dat kritische handelingen in het kader van de beveiliging uitsluitend door twee werknemers tegelijk kunnen worden uitgevoerd. TSM beroept zich erop dat Logistics Solutions na de overval op

16 november 2016 wijzigingen in haar beveiligingssysteem heeft aangebracht. Deze nadere maatregelen zijn niet technisch ingewikkeld of kostbaar. Logistics Solutions had deze maatregelen ook eenvoudig en zonder hoge kosten tijdig kunnen treffen. TSM meent dat Logistics Solutions jegens Audemars Piguet op grond van artikel 6:162 BW aansprakelijk is doordat zij de zaken van Audemars Piguet niet heeft beveiligd op een wijze die van Logistics Solutions verwacht mocht worden.

Logistics Solutions heeft in eerste aanleg aangevoerd dat TSM niet aan haar stelplicht ter zake van artikel 6:170 lid 1 BW heeft voldaan, nu zij niet heeft gesteld dat de aan [X] gegeven opdracht om pakketten te sorteren de kans op de gestelde fout objectief zou hebben verhoogd.

De rechtbank heeft overwogen dat tussen partijen vaststaat dat [X] ondergeschik-te van Logistics Solutions was en een fout heeft gemaakt jegens Audemars Piquet. De rechtbank heeft voorts geoordeeld dat aan de eis van het functioneel verband tussen de fout van [X] en de aan hem opgedragen taak is voldaan, nu hij kennelijk in staat was tijdens zijn werkzaamheden de roldeur en het toegangshek te openen. Bovendien is volgens de rechtbank aan de zeggenschapseis is voldaan, nu de onrechtmatige gedraging tijdens werktijd is verricht. Zij komt tot de slotsom dat Logistics Solutions op grond van artikel 6:170 lid 1 BW aansprakelijk is voor de door [X] als ondergeschikte begane onrechtmatige gedraging.

Het hof neemt deze beslissing van de rechtbank en de daaraan ten grondslag gelegde motivering over, in aanmerking genomen dat Logistics Solutions in hoger beroep geen meer of andere feiten of omstandigheden aan dit verweer ten grondslag heeft gelegd.

Het hof is van oordeel dat het beroep op eigen schuld van Audemars Piguet niet opgaat. Logistics Solutions heeft de stelling van TSM dat zij bekend was met de inhoud van pakketten van Audemars Piguet niet (voldoende) gemotiveerd betwist.

Zij vervoert sinds maart 2013 pakketten van Audemars Piguet, een groothandel die zich richt op de verkoop van kostbare horloges van het merk Audemars Piguet. Zij moet daarom geacht worden ermee bekend te zijn dat de voor Audemars Piquet vervoerde zaken doorgaans een hoge waarde hadden, althans zij had daarmee bekend behoren te zijn. Haar onderbouwing van het beroep op eigen schuld, die erop neerkomt dat Audemars B.V. niet aan haar informatieplicht heeft voldaan, gaat reeds daarom niet op. De wanverhouding tussen de vracht en waarde van de vervoerde zaken en het genoemde gebruik in de juweliersbranche leidt, gelet op die bekendheid van Logistics Solutions met de voor Audemars Piquet vervoerde zaken, niet tot een ander oordeel.

TSM stelt in de grieven III tot en met VIII dat de limitering van de aansprakelijkheid van Logistics Solutions op grond van de artikelen 8:1105 BW en

29 CMR niet van toepassing is.

Ten eerste voert TSM aan dat die artikelen niet van toepassing zijn, omdat ten tijde van de overval geen sprake was van vervoer, maar van (tussentijdse) opslag. Op het vervoer, daaronder begrepen het in- en uitladen, is het vervoerrecht van toepassing en op de (tijdelijke) opslag het commune recht inzake bewaarneming, aldus TSM.

Logistics Solutions werpt, kort samengevat, het volgende hiertegen op. Er is in deze zaak geen sprake van opslag, maar van overslag. Dat houdt in dat zendingen gedurende de reis worden gesplitst en opnieuw worden gegroepeerd om vervolgens via andere transportmiddelen verder te worden vervoerd. De overslag van de pakketten strekte enkel ter uitvoering van de tussen Logistics Solutions en Audemars B.V. gesloten vervoerovereenkomst, zodat de overslag daarom wordt beheerst door het vervoerrecht, aldus TSM.

Het hof oordeelt hierover als volgt. TSM heeft niet onderbouwd dat naast de vervoerovereenkomst een overeenkomst van bewaarneming tussen Logistics Solutions en Audemars B.V. tot stand is gekomen. Integendeel, zij stelt in haar inleidende dagvaarding dat ter zake van de opslag van de horloges niet een overeenkomst tot stand is gekomen en dat die opslag op eigen initiatief van Logistics Solutions heeft plaatsgevonden. Nu tussen partijen vaststaat dat het de bedoeling was dat de zeven pakketten, nadat deze op 15 november 2016 waren opgehaald en na verwerking ervan in het opslagcentrum van Logistics Solutions, op 16 november 2016 zouden worden vervoerd naar de eindbestemmingen, valt zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet in te zien dat een overeenkomst van bewaarneming stilzwijgend tot stand is gekomen.

Dit betekent dat het vervoer de overhand had en de activiteiten met betrekking tot de pakketten in het opslagcentrum (scannen en sorteren) nadat ze daar waren aangekomen bijkomstig waren en dienden ten behoeve van het verdere vervoer de dag erna. Het hof concludeert daarom dat toen de overval plaatsvond, Logistics Solutions de pakketten onder zich had in het kader van de vervoerovereenkomst.

TSM betoogt verder dat, als uitgegaan moet worden van een vervoer-overeenkomst, de ratio achter de beschermende bepalingen ertoe leidt dat Logistics Solutions, gelet op artikel 8:1098 BW, geen beroep kan doen op limitering van haar aansprakelijkheid, nu het onheil niet van buiten maar van binnen is gekomen, te weten door een zogenaamde inside job van een medewerker van Logistics Solutions. Dit betoog faalt. De ratio voor limitering in de Nederlandse wet en internationale verdragen komt er namelijk op neer dat beoogd wordt om een aanvaardbaar evenwicht te bewerkstelligen tussen, kort gezegd, kosten, opbrengsten, risico’s en verzekerbaarheid van het vervoer (HR 18 mei 2018, ECLI:NL:HR:2018:729). Of het onheil van binnen of van buiten is gekomen is daarbij niet van belang, in elk geval niet van zodanig belang dat indien sprake is van een inside job, die enkele omstandigheid meebrengt dat een vervoerder geen beroep kan doen op de bepalingen inzake limitering.

Voorts meent TSM ten onrechte dat de limitering niet geldt, omdat de aansprakelijk-heid van Logistics Solutions is gebaseerd op artikel 6:170 BW. De artikelen 8:1081 in verbinding met 8:361 lid 1 en 8:364 lid 1 BW en 28 lid 1 CMR houden immers in dat de wegvervoerder van zaken zich kan beroepen op limitering van zijn aansprakelijk-heid als hij door een derde buiten overeenkomst wordt aangesproken.

TSM werpt vervolgens op dat Logistics Solutions ingevolge artikel 8:1108 BW zich niet kan beroepen op de limitering van artikel 8:1105 BW, aangezien de opzettelijke onrechtmatige daad van [X] ingevolge artikel 6:170 BW geldt als opzettelijke onrechtmatige daad van Logistics Solutions zelf. Zij wordt op grond van haar kwalitatieve aansprakelijkheid vereenzelvigd met [X] en het opzet van [X] geldt als opzet van Logistics Solutions, aldus TSM.

Artikel 8:1108 BW bepaalt, kort samengevat, dat de vervoerder zijn aansprakelijkheid niet kan beperken voor zover de schade is ontstaan uit zijn eigen handelen of nalaten in geval van opzet of bewuste roekeloosheid. Uit de parlementaire geschiedenis bij dit artikel volgt dat de limitering ook van toepassing is in geval van opzet van de ondergeschikte. Daarin wordt namelijk het volgende vermeld: Het artikel wijkt af van artikel 29 CMR in zoverre als het (…) de vervoerder toelaat zijn aansprakelijkheid voor schade, die door het opzet of de grove schuld van zijn ondergeschikten werd veroorzaakt, te beperken of uit te sluiten. (Parl. Gesch. BW Boek 8 1992, p. 1062).

Of het handelen van [X] aan Logistics Solutions dient te worden toegerekend als eigen handelen dient te worden beoordeeld aan de hand van de maatstaf of zijn gedragingen in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de rechtspersoon hebben te gelden (HR 6 april 1979, ECLI:NL:HR:1979:AH8595). Gelet op zijn functie als loodsmedewerker is dit niet het geval. Dat hij feitelijk tijdens de nachtdienst de roldeuren van het opslagcentrum en het toegangshek tot het terrein kon openen, is, anders dan TSM meent, onvoldoende om anders te oordelen. Andere relevante feiten en omstandigheden zijn niet gesteld of gebleken.

Uit het voorgaande vloeit voort dat Logistics Solutions wat betreft de vijf pakketten die voor Nederlandse afnemers waren bestemd zich kan beroepen op de limitering van haar aansprakelijkheid op grond van artikel 8:1105 BW.

TSM heeft voorts aangevoerd dat Logistics Solutions ingevolge artikel 29 lid 2 CMR geen beroep kan doen op de limitering van haar aansprakelijkheid op grond van artikel 23 CMR, indien aangenomen wordt dat de opslag van de pakketten bij Logistics Solutions onder de vervoerovereenkomst valt.

Het hof overweegt als volgt. Artikel 29 lid 2 CMR bepaalt, kort samengevat en voor zover hier van belang, dat de vervoerder geen beroep kan doen op limitering bij opzet van zijn ondergeschikte, als de vervoerder voor de bewerkstelliging van het vervoer van de diensten van de ondergeschikte gebruik maakt en de ondergeschikte daarbij handelt in de uitoefening van zijn werkzaamheden.

Partijen zijn het erover eens dat sprake was van opzet van [X] als ondergeschikte van Logistics Solutions. De dienst van [X] is op 15 november 2016 om 20.24 uur aangevangen. Tijdens zijn dienst had hij, samen met zijn collega’s, onder andere de zorg over de onderhavige pakketten, die in het opslagcentrum opgeslagen waren om op 16 november 2016 te worden vervoerd naar de buitenlandse afnemers. Aldus maakte Logistics Solutions voor de bewerkstelliging van het vervoer van deze pakketten gebruik van de diensten van [X] . Of [X] feitelijk handelingen met betrekking tot deze pakketten heeft verricht, zoals scannen en/of sorteren, is daarbij niet van belang.

Dit betekent dat Logistics Solutions geen beroep kan doen op de limitering op grond van artikel 23 CMR. Uit de facturen betreffende de twee pakketten bestemd voor de afnemers in het buitenland (producties 20 en 23 bij akte overlegging producties van

19 november 2018 van TSM) volgt dat de schade door de diefstal van deze pakketten € 265.516 en € 50.353) in totaal € 315.869 beloopt. Dit bedrag is onvoldoende gemotiveerd betwist door Logistics Solutions. Hierbij is aanmerking genomen de idemnity agreement die TSM met Audemars Piguet heeft gesloten voor een hoofdsom van € 993.489, die is opgebouwd uit de factuurbedragen betreffende de horloges uit de gestolen zeven pakketten (producties 17 en 19 tot en met 24 bij akte overlegging producties van 19 november 2018 van TSM).

Het bedrag van € 315.869 is dan ook voor toewijzing vatbaar. De wettelijke rente zal worden toegewezen als gevorderd, nu geen verweer is gevoerd tegen de verschuldigd-heid daarvan of tegen de bij appeldagvaarding genoemde datum van ingang daarvan. Weliswaar bevat artikel 27 CMR een eigen regeling, maar daarop is door geen van beide partijen een beroep gedaan en die regeling is niet van openbare orde.

De conclusie is dat de grieven III tot en met VIII slagen voor zover betreffende de pakketten bestemd voor de buitenlandse afnemers en voor het overige falen. Het vonnis waarvan beroep zal ten behoeve van de leesbaarheid geheel worden vernietigd.

De bewijsaanbiedingen van beide partijen worden gepasseerd, aangezien zij geen feiten en omstandigheden hebben gesteld, die, indien bewezen, tot een andere beslissing zouden kunnen leiden.

Logistics Solutions zal als de overwegend in het ongelijk gestelde partij in de kosten van de procedure in eerste aanleg en in hoger beroep worden veroordeeld.