Uitspraken

De kamer heeft in de bestreden beslissing klager 1 niet-ontvankelijk verklaard in zijn klacht, omdat het testament hem niet rechtstreeks raakt en hij verder geen redelijk belang heeft bij indiening van de klacht. De klacht van klager 2 heeft de kamer op alle onderdelen ongegrond verklaard.

Het hof begrijpt, zoals klager 1 ter zitting in hoger beroep ook heeft bevestigd, dat beide klagers in hoger beroep zijn gekomen en dat hun hoger beroep zich uitstrekt over de gehele beslissing van de kamer (en dus ook over het handelen van de kandidaatnotaris).

De kamer heeft geoordeeld dat het testament van erflater klager 1 niet rechtstreeks raakt in een materieel of formeel recht, omdat klager 1 geen erfgenaam is van erflater, en dat verder geen sprake is van feiten of omstandigheden op grond waarvan geconcludeerd zou moeten worden dat klager 1 een redelijk belang heeft bij indiening van de klacht. Het hof sluit zich aan bij dit oordeel van de kamer, zodat klager 1 terecht nietontvankelijk is verklaard in zijn klacht. Ook sluit het hof zich aan bij het oordeel van de kamer dat klager 2 wel ontvankelijk is in zijn klacht, omdat hij als vruchtgebruiker van een tot de nalatenschap van erflater behorende woning wel rechtstreeks door het testament in zijn belang wordt geraakt.

Het hof stelt vast dat de door klager 2 bewoonde woning deel uitmaakte van het vermogen van erflater. Erflater mocht als eigenaar daarom zelf bepalen wat er met de eigendom van deze woning moest gebeuren na zijn overlijden (testeervrijheid), met dien verstande dat klager 2 – ook na het overlijden van erflater – een levenslang recht van gebruik en bewoning had. De kamer heeft geoordeeld dat de stukken geen enkel aanknopingspunt bieden dat het de wens van erflater was de eigendom van de door klager 2 bewoonde woning (terug) over te dragen aan klager 2. Er zijn geen feiten of omstandigheden gesteld die, indien bewezen, tot de conclusie zouden kunnen leiden dat de notaris de wil van erflater niet zorgvuldig en inhoudelijk juist in het testament zou hebben vastgelegd. Het hof sluit zich aan bij dit oordeel van de kamer en acht dit klachtonderdeel daarom ongegrond.

Bij de beoordeling van de wilsbekwaamheid van een betrokken cliënt moet worden uitgegaan van de eigen waarneming van de notaris, aan wie in dat kader beoordelingsruimte toekomt. Pas bij gerede twijfel aan de wilsbekwaamheid is verder onderzoek aangewezen (vgl. ECLI:NL:GHAMS:2020:1164). Met de kamer is het hof van oordeel dat de notaris aan de hand van feiten en omstandigheden aannemelijk heeft gemaakt dat zij de wilsbekwaamheid van erflater naar behoren heeft beoordeeld. Uit de stukken en het verhandelde ter zitting is gebleken dat de notaris twee keer met erflater heeft gesproken en dat erflater consistent in zijn wensen is geweest. Deze wensen waren voor de notaris ook begrijpelijk en verklaarbaar, nu de situatie van erflater overzichtelijk was (zowel op familierechtelijk als op vermogensrechtelijk gebied). Er zijn geen feiten of omstandigheden aangevoerd die aanleiding geven om vraagtekens te plaatsen bij de juistheid van het relaas van de notaris omtrent de gang van zaken en haar waarnemingen. Het hof is van oordeel dat de notaris voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij, gegeven de aan haar toekomende beoordelingsruimte, tot de conclusie heeft kunnen komen dat erflater wilsbekwaam was. Zij had dan ook geen reden om het Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) te volgen en nader onderzoek te doen naar de wilsbekwaamheid van erflater. Anders dan klager betoogt is het feit dat erflater terminaal ziek was en medicatie gebruikte, onvoldoende voor het oordeel dat de notaris gerede twijfel had moeten hebben aan de wilsbekwaamheid van erflater. Het hof acht daarom, net als de kamer, dit klachtonderdeel ongegrond.

Het hof ziet geen reden ten aanzien van klachtonderdeel 2 anders te oordelen dan de kamer heeft gedaan (de notaris heeft onder de gegeven omstandigheden voldoende zorgvuldig gehandeld) en komt daarom ook tot ongegrondverklaring van dit klachtonderdeel.

Met de kamer is het hof van oordeel dat feiten of omstandigheden op grond waarvan geconcludeerd moet worden dat de notaris haar geheimhoudingsplicht zou hebben geschonden niet zijn komen vast te staan, zodat ook dit klachtonderdeel ongegrond is.

Nu klachtonderdeel 8 ter zitting in eerste aanleg is ingetrokken, laat het hof dat klachtonderdeel buiten beschouwing.

Met betrekking tot klachtonderdelen 6, 7 en 9 verenigt het hof zich met het oordeel van de kamer en de gronden waarop dit oordeel berust. Het beroepschrift van klagers, het verweerschrift van de notaris en de kandidaat-notaris alsmede de behandeling van de zaak ter zitting in hoger beroep hebben geen ander licht op deze klachtonderdelen geworpen en geven het hof geen aanleiding tot een andere beoordeling dan die van de kamer of tot een nadere motivering.

Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat het hof, evenals de kamer, van oordeel is dat klager 1 niet-ontvankelijk is in zijn klacht en dat de klacht van klager 2 op alle onderdelen ongegrond is. Het hof zal de beslissing van de kamer daarom bevestigen.