4 Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank heeft als volgt overwogen en beslist:
“Beoordeling van het geschil
Vervoerskosten
3. Eiser stelt dat hij zeer veel tijd heeft besteed en zeer veel kosten heeft moeten
maken omdat de zoon leed aan chronische nierinsufficiëntie. De zoon stond onder
behandeling van medisch specialisten in het AMC en was daar onder controle, zeker nadat
hij in 2011 een donornier had gekregen. Voordien onderging hij twee maal per week
dialyse. Eiser heeft voor zijn zoon de apotheek van het AMC bezocht. Volgens eiser zijn de
kosten die hij voor die bezoeken heeft gemaakt aftrekbaar, als er sprake is van het ophalen
van een door de arts voorgeschreven medicijn, hetgeen volgens hem het geval is. Uit de
door hem overgelegde stukken van de verzekeraar blijkt dat hij de medicijnen in het AMC
heeft afgehaald. De uitspraak van Hof Arnhem-Leeuwarden waar verweerder naar verwijst,
heeft volgens eiser uitsluitend betrekking op handverkoop door de apotheek, niet op
verkoop van voorgeschreven medicijnen.
4. Uitgaven voor reizen naar de apotheek vallen volgens verweerder niet onder artikel
6.17, eerste lid, letter b, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (tekst 2012-2014; Wet IB
2001), omdat het niet gaat om reizen naar de arts of het ziekenhuis. Verweerder verwijst in
dit verband naar de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 23 januari
2018, ECLI:NL:GHARL:2018:886. Bovendien betwist verweerder dat eiser de medicijnen
heeft opgehaald in het AMC, aangezien dat ook mogelijk is in de eigen apotheek.
5. Op grond van artikel 6.17, eerste lid, aanhef en letter b, van de Wet IB 2001
behoren uitgaven die wegens ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor vervoer tot de uitgaven
voor specifieke zorgkosten. Uit de parlementaire behandeling van deze bepaling leidt de
rechtbank af dat daaronder vallen alle uitgaven voor vervoer, voor zover ten opzichte van
een vergelijkbare gezonde persoon vanwege ziekte of invaliditeit hogere vervoerskosten
worden gemaakt (Kamerstukken II 2008/09, 31 706, nr. 3, p. 47). Naar het oordeel van de
rechtbank vallen onder deze ruime definitie ook hogere vervoerskosten die worden gemaakt
om medicijnen tegen ziekte of invaliditeit op te halen bij de apotheek. Noch in de tekst van
deze bepaling, noch in de toelichting daarop leest de rechtbank een beperking tot uitgaven
die zijn gedaan voor vervoer naar een arts of ziekenhuis.
6. Tussen partijen is niet in geschil dat de zoon leed aan een nieraandoening die kan
worden aangemerkt als een ziekte en dat voor hem een medische noodzaak bestond
medicijnen te gebruiken. Wel verschillen zij van inzicht over het antwoord op de vraag of eiser de medicijnen heeft opgehaald in het AMC. Eiser heeft ter onderbouwing van zijn
stelling op dit punt verwezen naar een uitdraai van zorgverzekeraar Univé over de
declaraties door de zoon in de jaren 2013 en 2014 en naar een medicatie-overzicht van het
AMC voor de zoon tot en met 24 november 2017. Zowel het uit het medicatie-overzicht als
uit de uitdraaien van de zorgverzekeraar kunnen data worden afgeleid waarop voor de zoon
medicijnen zijn afgehaald. Het medicatie-overzicht vermeldt daarbij telkens alleen de start
van de medicatie en de laatste verstrekking. De in het medicatie-overzicht vermelde data
keren grotendeels terug in de uitdraai van de zorgverzekeraar. De rechtbank acht op basis
van deze stukken aannemelijk dat eiser in de onderhavige jaren diverse malen in de
apotheek van het AMC medicijnen heeft opgehaald voor de zoon. Wel vallen de data
waarop de medicijnen zijn afgehaald voor een groot deel samen met data waarop eiser het
AMC heeft bezocht voor een andere afspraak, met betrekking tot welke verweerder de
vervoerskosten reeds in aftrek heeft toegelaten. Daarmee rekening houdend komt de
rechtbank tot het oordeel dat eiser recht heeft op aftrek van vervoerskosten voor de
bezoeken aan de apotheek van het AMC op 5 juli 2013, 27 december 2013, 2 mei 2014 en
4 juli 2014. Tussen partijen is niet in geschil dat die kosten neerkomen op 116,6 km * € 0,35
= € 40,81 per bezoek. De rechtbank zal daarom de navorderingsaanslagen over de jaren
2013 en 2014 verminderen, elk met 2 * € 40,81 = € 81,62.
Dieetkosten
7. Eiser betoogt dat de zoon als gevolg van chronische nierproblemen, waarvoor hij
— tot hij in 2011 een niertransplantatie onderging — twee keer per week dialyse moest
ondergaan, een nierdieet moet volgen. Verweerder heeft aftrek daarvan ten onrechte niet
toegestaan. Ter onderbouwing van dit betoog verwijst hij naar een dieetverklaring van de
huisarts en adviezen van diëtisten.
8. De door eiser opgevoerde dieetkosten zijn volgens verweerder niet aftrekbaar,
omdat de overgelegde dieetverklaring geen ingangsdatum vermeldt. De stukken uit 2009 en
2011 die eiser heeft overgelegd kunnen niet worden aangemerkt als het voorschrift van een
arts; het gaat volgens verweerder om dieetadviezen. Volgens verweerder kan bovendien uit
de stukken van de diëtisten niet worden afgeleid hoe de benodigde hoeveelheid
voedingsstoffen (zoals eiwitten) is berekend, omdat het slechts voorbeeldmenu's zijn voor
ontbijt, lunch en diner. Verweerder stelt zich op het standpunt dat geen sprake is van
voorschriften in de zin van artikel 37 van de Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001
(tekst 2012-2014; URIB 2001).
9. Op grond van artikel 6.17, eerste lid, aanhef en letter f, van de Wet IB 2001
behoren tot de uitgaven voor specifieke zorgkosten onder meer de uitgaven die wegens
ziekte of invaliditeit zijn gedaan voor de extra kosten van een op medisch voorschrift
gehouden dieet tot een bedrag bepaald bij ministeriële regeling. In artikel 6.17, zevende lid,
van de Wet IB 2001 wordt met een medisch voorschrift gelijkgesteld een voorschrift van
een persoon die bevoegd is tot het voeren van de titel diëtist. Artikel 6.17, achtste lid, van de
Wet IB 2001 bepaalt dat bij ministeriële regeling nadere regels kunnen worden gesteld met
betrekking tot de inhoud van het bedoelde voorschrift. Hieraan is invulling gegeven in
artikel 37 van de URIB 2001. Het vijfde lid van dit artikel bepaalt dat het voorschrift ten
minste de volgende informatie moet bevatten:
a. gegevens waaruit blijkt dat degene die het voorschrift afgeeft medicus of diëtist
is;
b. naam, praktijkadres, telefoonnummer en handtekening van de medicus of diëtist
die het voorschrift afgeeft;
c. naam, adres en burgerservicenummer van de persoon aan wie het dieet is
voorgeschreven;
d. het ziektebeeld en de aandoening van de persoon, bedoeld in onderdeel e, en de
dieettypering van het voorgeschreven dieet;
e. de dagtekening van het voorschrift, de ingangsdatum van het te volgen dieet en
indien van toepassing de einddatum van het te volgen dieet.
10. Het geschilpunt met betrekking tot de dieetkosten concentreert zich op de vraag of
de door eiser overgelegde stukken voldoen aan de vereisten van artikel 37 van de URIB. De
rechtbank zal dit voor al de stukken nalopen. Dat deze stukken geen van alle uitdrukkelijk
als `voorschrift' zijn betiteld, doet daarbij naar het oordeel van de rechtbank niet ter zake.
Naar het om gaat, is dat de medicus of diëtist die het stuk heeft opgemaakt, daarin
beroepshalve aandringt op het volgen van liet desbetreffende dieet.
- Voedingsadvies van diëtist 1. [A] , opgemaakt op 9 juli 2009. Het betreft
een eiwitbeperkt en energieverrijkt dieet bij predialyse. De rechtbank acht dit
advies voor de onderhavige zaken niet relevant, omdat het is bestemd voor de
periode van predialyse, die voorafgaat aan dialyse of transplantatie. De medische
situatie van de zoon is gewijzigd door de transplantatie in 2011, zodat een ouder
dieet voor predialyse niet zonder meer kan worden gebruikt ter onderbouwing van
dieetkosten in de jaren 2012-2014. Dat geldt zeker nu de zoon in verband met de
transplantatie nieuwe dieetadviezen heeft gekregen.
- Dieetadvies na niertransplantatie, opgemaakt door diëtist 1. [A] op 12 mei
2011. De rechtbank kan uit deze verklaring niet de dieettypering van het
voorgeschreven dieet opmaken.
- Voorbeeld dagmenu bij overgewicht na niertransplantatie, opgemaakt door diëtist
[B] te Amsterdam op 15 december 2011. Naar het oordeel van de
rechtbank bevat deze verklaring niet de dieettypering van het voorgeschreven dieet.
Het enkele feit dat in het menu wordt aangeraden de warme maaltijd zonder zout te
bereiden is daarvoor onvoldoende.
- Dieetbevestiging 2015, ondertekend door huisarts [C] te [Z] op 14
november 2016. Blijkens deze verklaring moet de zoon van eiser zich `permanent'
houden aan dieet nr. 28 (eiwitverrijkt in combinatie met natriumbeperkt, wegens
chronische nierinsufficiëntie met hemodialyse/peritoneale dialyse). Naar het
oordeel van de rechtbank voldoet deze verklaring niet aan het vereiste dat het
voorschrift de ingangsdatum van liet dieet vermeldt. Bovendien is de verklaring
blijkens de titel daarvan niet afgegeven voor de onderhavige jaren.
Op grond van liet voorgaande komt de rechtbank tot liet oordeel dat de door eiser overgelegde bewijsstukken niet voldoen aan de vereisten van artikel 37 van de URIB 2001, zodat verweerder terecht de aftrek van dieetkosten heeft geweigerd.
Correctiebeleid
11. Voor het geval de rechtbank een of meer van de navorderingsaanslagen vermindert
tot een bedrag lager dan € 450 of de inkomenscorrecties die daaraan ten grondslag liggen tot
een bedrag minder dan € 1.000, doet eiser een beroep op het correctiebeleid van verweerder.
De rechtbank komt aan de behandeling van deze stelling niet toe, omdat de
navorderingsaanslagen in beroep niet in bedoelde mate worden verminderd.
Slotsom
12. Gelet op het vorenoverwogene dient het beroep met zaak HAA 19/4400 ongegrond te worden verklaard en de beroepen met zaaknummers HAA 19/4401 en HAA 19/4402 gegrond.
Verzoek om vergoeding van immateriële schade
13. Eiser heeft verzocht van vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.
14. Bij de beoordeling van de vraag of de redelijke termijn is overschreden moet worden aangesloten bij de uitgangspunten als neergelegd in het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252. Voor een uitspraak in eerste aanleg heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn geschiedt indien de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak doet, tenzij sprake is van bijzondere omstandigheden. De termijn vangt als regel aan op het moment waarop verweerder het bezwaarschrift ontvangt. Indien de redelijke termijn is overschreden, dient als uitgangspunt voor de schadevergoeding een tarief te worden gehanteerd van € 500 per half jaar dat die termijn is overschreden, waarbij ter bepaling van de totale vergoeding de geconstateerde overschrijding naar boven wordt afgerond. Voor de behandeling van een bezwaar is een termijn van zes maanden redelijk en voor de behandeling van een beroep een termijn van anderhalf jaar.
15. In deze procedure heeft verweerder zich beroepen op een omstandigheid die
aanleiding geeft voor verlenging van de redelijke termijn. Bij brief van 6 april 2018 heeft
verweerder de gemachtigde van eiser voorgesteld om de bezwaren over de jaren 2012-2014
aan te houden tot zou zijn beslist op het beroep van eiser over het jaar 2015 en daartoe de
beslistermijn voor het bezwaar te verlengen tot twee maanden na de uitspraak op het beroep.
De brief eindigt als volgt: "Indien u hier niet mee akkoord gaat, kunt u mij dit schriftelijk
laten weten. Indien u niet akkoord gaat, zal ik het bezwaarschrift zo spoedig mogelijk in
behandeling nemen." Eiser heeft op deze brief niet gereageerd, maar betwist akkoord te zijn
gegaan met verlenging van de beslistermijn voor het bezwaar. Verweerder heeft de
behandeling van het bezwaar aangehouden tot de intrekking van het beroep over het jaar
2015 ter zitting op 10 augustus 2018.
16. Naar het oordeel van de rechtbank vormt deze gang van zaken geen aanleiding
voor verlenging van de redelijke termijn. Uit de uitspraken van de Centrale Raad van
Beroep van 19 september 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BX8447, no. 4.2.6 en 21 januari
2020, ECLI:NL:CRVB:2020:122, r.o. 4.5 maakt de rechtbank op dat instemming voor
verder uitstel als bedoeld in artikel 7:10, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht niet
mag worden verondersteld: zij moet uitdrukkelijk worden gevraagd en uitdrukkelijk worden
verleend. Dat laatste is in deze zaken niet gebeurd. Daar komt nog bij dat de enkele
instemming met verder uitstel als hiervoor bedoeld, zou die al zijn verleend, de redelijke
termijn niet verlengt zonder dat een bijzondere omstandigheid daarvoor een rechtvaardiging
biedt (zie het arrest van de Hoge Raad van 9 oktober 2020, ECLI:NL:HR:2020:1574, no.
3.3). Dat betekent dat de duur van de redelijke termijn voor de uitspraak in eerste aanleg in
dit geval tweejaar bedraagt.
17. De berechting van deze zaak is aangevangen met de ontvangst van het eerste bezwaarschrift door verweerder op 27 december 2017 en geëindigd met de uitspraak van de rechtbank op 16 december 2020. De voor de procedure in eerste aanleg in aanmerking te nemen termijn bedraagt derhalve afgerond zesendertig maanden. De redelijke termijn is daarom in beginsel overschreden met afgerond twaalf maanden. Daarmee correspondeert een vergoeding van immateriële schade van € 1.000. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de onderhavige zaken in hoofdzaak betrekking hebben op hetzelfde onderwerp.
18. De overschrijding met afgerond twaalf maanden is geheel toe te rekenen aan de bezwaarfase, die is voltooid toen verweerder met dagtekening 24 juli 2019 uitspraak op bezwaar deed. Verweerder dient de gehele schadevergoeding te betalen.
19. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, zal de rechtbank verweerder veroordelen tot het betalen van een schadevergoeding van € 1.000.
Proceskosten
20. Naar het oordeel van de rechtbank bestaat in deze zaak aanleiding voor een proceskostenveroordeling. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.050 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 525 en een wegingsfactor 1).”
7 Beslissing
- vernietigt de uitspraak van de rechtbank behoudens de beslissingen omtrent de navorderingsaanslag 2012, de vergoeding van immateriële schade, de proceskosten en de griffierechten;
- verklaart de beroepen inzake de navorderingsaanslag IB/PVV 2013 en de navorderingsaanslag IB/PVV 2014 gegrond;
- vernietigt de uitspraken op bezwaar die betrekking hebben op de navorderingsaanslagen IB/PVV 2013 en 2014;
- vermindert de navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2013 tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 8.817 en de navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2014 tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 8.392;
- veroordeelt de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende ten bedrage van € 1.518.
De uitspraak is gedaan door mrs. M.J. Leijdekker, voorzitter, J-P.R. van den Berg en W.M.C. Schipper, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. J.H.E. Breman, als griffier. De beslissing is op 17 mei 2022 in het openbaar uitgesproken.
Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij de Hoge Raad der Nederlanden via het webportaal van de Hoge Raad www.hogeraad.nl.
Bepaalde personen die niet worden vertegenwoordigd door een gemachtigde die beroepsmatig rechtsbijstand verleent, mogen per post beroep in cassatie instellen. Dit zijn natuurlijke personen en verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Als zij geen gebruik willen maken van digitaal procederen kunnen deze personen het beroepschrift in cassatie sturen aan de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Alle andere personen en gemachtigden die beroepsmatig rechtsbijstand verlenen, zijn in beginsel verplicht digitaal te procederen (zie www.hogeraad.nl).
Bij het instellen van beroep in cassatie moet het volgende in acht worden genomen:
1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak gevoegd;
2 - ( alleen bij procederen op papier) het beroepschrift moet ondertekend zijn;
3 - het beroepschrift moet ten minste het volgende vermelden:
a. de naam en het adres van de indiener;
b. de dagtekening;
c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;
d. de gronden van het beroep in cassatie.
Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.
Toelichting rechtsmiddelverwijzing
Per 15 april 2020 is digitaal procederen bij de Hoge Raad opengesteld. Niet-natuurlijke personen (daaronder begrepen publiekrechtelijke lichamen) en professionele gemachtigden zijn verplicht digitaal te procederen. Wie niet verplicht is om digitaal te procederen, kan op vrijwillige basis digitaal procederen. Hieronder leest u hoe een cassatieberoepschrift wordt ingediend.
Het webportaal van de Hoge Raad is toegankelijk via “Login Mijn Zaak Hoge Raad” op www.hogeraad.nl. Informatie over de inlogmiddelen vindt u op www.hogeraad.nl.
Niet in Nederland wonende of gevestigde partijen of professionele gemachtigden hebben in beginsel geen geschikt inlogmiddel en kunnen daarom niet inloggen in het webportaal. Zij kunnen zo lang zij niet over een geschikt inlogmiddel kunnen beschikken, per post procederen.
Alleen bepaalde personen mogen beroep in cassatie instellen per post in plaats van via het webportaal. Zij mogen dit bovendien alleen als zij zonder een professionele gemachtigde procederen. Het gaat om natuurlijke personen die geen ondernemer zijn en verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Een professionele gemachtigde moet altijd digitaal procederen, ongeacht voor wie de gemachtigde optreedt. Degene die op papier mag procederen en dat ook wil, kan het beroepschrift in cassatie sturen aan de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), postbus 20303, 2500 EH Den Haag.
.jpg?width=50&height=55)
.jpg?width=50&height=55)
