Uitspraken

[de zoon] kan zich met deze beslissing niet verenigen en hij is hiervan in hoger beroep gekomen. Zijn standpunt, zoals verwoord in zijn beroepschrift en zoals aangevuld tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep, luidt, samengevat en voor zover relevant, als volgt.

Op de mondelinge behandeling bij de rechtbank zijn aan [de vader] amper vragen gesteld en in ieder geval geen vragen die tot een zelfstandig oordeel van de kantonrechter kunnen hebben leiden over de lichamelijke en geestelijke toestand. Als gevolg van een operatie (het verwijderen van een hersentumor) in 2003 lijdt [de vader] aan nietaangeboren hersenletsel. Dat uit zich in beperkingen op lichamelijk en cognitief vlak. Deze beperkingen zijn in de loop der jaren toegenomen. [de vader] heeft evenwichtsproblemen en valt regelmatig hard op zijn hoofd. Hij is regelmatig verward en zijn geheugen speelt hem steeds meer parten. Hij is in de loop der tijd steeds afhankelijker geworden en kan nauwelijks meer weerstand bieden aan de inmenging van derden. [de moeder] was het vangnet dat ervoor zorgde dat alles thuis goed liep. Zij deed zelf de belastingaangifte, soms met behulp van [de zoon] of met een boekhouder. In het voorjaar 2022 onderging [de vader] een ingrijpende blaas - en prostaatoperatie. Daarbij is een delier opgetreden. De blijvende gevolgen daarvan op cognitief vlak zijn nog steeds merkbaar. Het ziekenhuis in [plaats 2] heeft [de zoon] in die periode gebeld, omdat zij een vermoeden hadden dat er bij [de vader] sprake was van ouderenmisbruik in verband met de inmenging van derden. Na het overlijden van [de moeder] verschenen er ineens andere personen die zich met [de vader] gingen bemoeien. [de zoon] weet dat [de vader] zich tegen hem afzet door de betrokkenheid / inmenging van andere familieleden en derden. [de zoon] is getuige geweest van de druk die op [de vader] is uitgeoefend en kent zijn vader niet terug.

In februari 2022 had [de vader] een levenstestament waarin [de zoon] de gevolmachtigde was, in september 2022 heeft hij dit ingetrokken. [de zoon] wist niet dat het was ingetrokken. Hij kreeg via een buurtbewoner, omdat er een verkeerd adres was genoteerd, een envelop waarin informatie hierover zat. Het handschrift op de envelop was van zijn vader. In maart 2023 heeft [de vader] een nieuw levenstestament opgesteld. Het had voor het indienen van het verzoek respectievelijk dit hoger beroep absoluut verschil gemaakt voor [de zoon] als in dit meest recente levenstestament niet [betrokkene 1] en [zus 4] waren aangesteld als gevolmachtigden. [de zoon] heeft [betrokkene 1] al 25 jaar niet gezien en herinnert zich hem alleen nog uit zijn jeugd als kennis van zijn vader. [zus 4] is een zus met wie [de vader] jarenlang een familieconflict heeft gehad over de afwikkeling van nalatenschappen.

Het is opmerkelijk dat [de vader] en de betrokken familieleden kort daarna in april 2023, een akte van (gedeeltelijke) verdeling hebben gepasseerd in deze familiekwestie die al 35 jaar speelde. [de zoon] was in de jaren hiervoor de enige die, namens zijn ouders en in het bijzonder [de vader] , met zijn tantes sprak over deze verdelingskwesties. Tevens zijn er jarenlang advocaten bij betrokken geweest om de belangen van [de vader] daarin te behartigen. [zus 4] heeft een tegengesteld belang. Dat juist zíj voorstellen heeft gedaan over het opstellen van het levenstestament, schuurt voor [de zoon] . Uit de akte van verdeling volgt reeds hoe groot de financiële belangen zijn. [de vader] is daarbij waarschijnlijk niet door een ter zake deskundige vertegenwoordigd.

Het enkele feit dat [de vader] wilsbekwaam is om in het levenstestament te bepalen wie hem bij levensvolmacht mag vertegenwoordigen, betekent niet dat hij zich voldoende kan weren tegen derden (waaronder begrepen de gevolmachtigden) die mogelijk niet het beste met hem voor hebben. De bescherming die de ondercuratelestelling biedt is vele malen groter en die grotere bescherming is in de onderhavige kwestie noodzakelijk. Het is een hardnekkig misverstand dat [de zoon] uit zou zijn op het vermogen van zijn vader. Hij heeft zichzelf nooit onrechtmatig geld toegeëigend. [de zoon] maakt zich zorgen en hij wil zijn vader alleen maar beschermen. Hij hoopt dat de band met zijn vader kan worden hersteld, het is helpend als er dan geen financiële kwesties meer spelen tussen hen.

[de vader] heeft een verweerschrift ingediend. Zijn standpunt zoals daarin verwoord en aangevuld op de mondelinge behandeling in hoger beroep, luidt, samengevat en voor zover relevant, als volgt.

[de vader] is zakenman en exploiteert tot de dag van vandaag een midgetgolfbaan te [plaats 1] . Hoewel [de vader] een aantal medische ingrepen heeft moeten

ondergaan, is hij nog steeds goed bij de tijd en kan hij zijn eigen belangen goed behartigen. [de vader] is 20 jaar geleden geopereerd aan een hersentumor. Hij heeft problemen met zijn evenwicht, maar verder heeft hij geen beperkingen.

Tot aan haar overlijden in [maand] 2021 regelde [de moeder] alles wat nodig was, ook de administratie. [de vader] heeft nu geen dagelijkse hulp nodig. Hij heeft sinds anderhalf jaar een relatie met [betrokkene 2] . Zij helpt hem met een hoop dingen en soms ook met de administratie, als [de vader] niet alles goed zelf kan lezen of begrijpen. Hij kan een beetje met de computer omgaan en hij kan e-mailen. [de vader] wil vrij zijn in zijn doen en laten. Hij wil niet op de vingers gekeken worden door een curator, bewindvoerder of mentor. Om dit te voorkomen, heeft hij een levenstestament laten opstellen. Drie notarissen, een gespecialiseerde arts en een ervaren kantonrechter hebben [de vader] in de periode tussen 6 september 2022 (datum intrekking volmacht) – 11 mei 2023 (datum beschikking waarvan beroep) wilsbekwaam bevonden. De wilsbekwaamheid van [de vader] staat daarmee vast.

[de vader] is al 30 jaar bevriend met [betrokkene 1] . [betrokkene 1] is een kennis van vroeger en [de vader] heeft regelmatig contact met hem. [betrokkene 1] heeft hem ook naar Den Bosch gebracht om de mondelinge behandeling in hoger beroep bij te wonen. [betrokkene 1] weet hoe het reilt en zeilt bij [de vader] . [de vader] heeft decennia lang in onverdeeldheid geleefd met zijn vier zussen, omdat de vader van [de vader] zijn kinderen onroerend goed heeft geschonken (aan hen gezamenlijk). Ook hebben [de vader] en zijn zussen onroerend goed gezamenlijk aangekocht. [de vader] had geen tegenstelde belangen aan die van zijn zussen; [de vader] en zijn zussen hadden juist een gemeenschappelijk belang. Dit belang bestond er uit dat [de vader] en zijn zussen uit onverdeeldheid wilden treden zodat zij ieder hun eigen plannen kunnen realiseren. Dankzij bemiddeling van [betrokkene 1] hebben [de vader] en zijn zussen overeenstemming bereikt over de verdeling van hun gemeenschappelijke eigendommen.

[de vader] heeft helaas moeten ervaren dat [de zoon] , zijn enige kind, er alles aan doet om zijn vermogen in handen te krijgen. [de vader] was door het overlijden van zijn vrouw en zijn prostaatproblemen zodanig van slag dat hij in maart 2022 heeft ingestemd met een verzoek van [de zoon] om aan hem een volmacht te verstrekken. [de zoon] heeft zichzelf vervolgens onrechtmatig geld toegeëigend. [de zoon] is gesommeerd om een bedrag van € 130.236,58 terug te betalen.

De overige relevante verklaringen van [de vader] zoals hij dat op de mondelinge behandeling in hoger beroep heeft afgelegd komen hierna terug in de overwegingen van het hof.

Het hof overweegt het volgende.

 Ondercuratelestelling

 Onderbewindstelling

Op de mondelinge behandeling is duidelijk geworden dat [de zoon] en [de vader] in het verleden goed met elkaar omgingen. [de zoon] hielp zijn ouders met de financiën en hij heeft onweersproken verklaard dat hij zijn ouders ook bijstond tijdens het jarenlange conflict dat [de vader] had met zijn vier zussen over de ondernemingen die door de familie werden gerund in [woonplaats] althans over de afwikkeling van de diverse nalatenschappen waartoe zij gerechtigd waren. [de vader] had zelf geen contact meer met zijn zussen en [de zoon] was het enige gezinslid dat af en toe nog wel contact onderhield met hen. Verder is gebleken dat [de moeder] altijd de belangrijkste sturende kracht, ofwel: de spil, van het gezin is geweest en daarbij ook de financiële zaken voor haar rekening nam. [de vader] bemoeide zich daar niet mee. De verklaringen van [de zoon] en [de vader] sluiten wat dat betreft op elkaar aan.

De situatie veranderde nadat [de moeder] in [maand] 2021 overleed. [de zoon] heeft gesteld, en door [de vader] is dat niet dan wel onvoldoende gemotiveerd betwist, dat na het overlijden van [de moeder] behoefte ontstond aan ondersteuning in het huishouden, bij het vervoer en in dagbesteding van [de vader] . Daartoe is een WMO aanvraag in mei 2022 ingediend. [de zoon] heeft tijdens de mondelinge behandeling ook verklaard dat er na het overlijden van zijn moeder plots andere personen bij zijn vader betrokken raakten, die tijdens leven van [de moeder] niet tot het netwerk van zijn ouders behoorden. Tijdens de mondelinge behandeling heeft [de vader] daartegenover geen nadere toelichting kunnen geven. Na het overlijden van [de moeder] , hebben er, zo stelt het hof vast, meerdere gebeurtenissen plaatsgevonden die er mede toe hebben geleid dat in de loop van 2022 het contact tussen [de zoon] en [de vader] is verbroken.

Uit voorgaande blijkt dat [de vader] zich nog goed weet te herinneren dat [de zoon] de gevolmachtigde was (februari 2022) in het eerste levenstestament en ook dat [de vader] dit levenstestament weer heeft ingetrokken (september 2022). Hoewel [de vader] niet weet wat de inhoud van het levenstestament precies inhield, is hij ook scherp en consequent in zijn overtuiging dat [de zoon] zich in deze periode onrechtmatig € 100.000,- heeft toegeëigend. [de zoon] en [de vader] verschillen hierover van mening terwijl het voor het hof niet inzichtelijk is of de verwijten van [de vader] aan [de zoon] terecht zijn. Wat daar verder van zij, het geheugen van [de vader] laat hem over deze gang van zaken kennelijk niet in de steek. Dit lijkt echter wel zo te zijn als het gaat om de gebeurtenissen die na september 2022 hebben plaatsgevonden. Het is daarbij met name zorgelijk dat [de vader] niet weet, of niet meer weet, dat er ten behoeve van hem in maart 2023 een nieuw levenstestament is opgesteld én dat daarbij zijn kennis [betrokkene 1] en zijn zus [zus 4] als gevolmachtigden zijn aangesteld. Daarnaar gevraagd kon hij zich ook niet herinneren hoe dat levenstestament tot stand was gekomen, althans wie het initiatief daartoe had genomen en wie daarbij waren betrokken. Hetzelfde geldt voor de gang van zaken rondom de ‘oplossing’ van de verdelingskwestie die op 5 april 2023 is gerealiseerd, waarbij het hof, zeker gelet op de eigen uitlatingen van [de vader] daarover, niet de indruk heeft gekregen dat [de vader] hier op een manier is uitgekomen die voor hem het meest financieel gunstig is. In ieder geval is onduidelijk gebleven op welke wijze en onder welke omstandigheden [de vader] uit deze onverdeeldheid is geraakt. [de vader] was niet in staat daar zelf nadere en concrete informatie over te geven. Al met al is het het hof niet duidelijk of [de vader] zich deze belangrijke beslissingen uit maart 2023 en april 2023 zich thans niet meer kan herinneren maar wel door hem bewust zijn genomen óf dat derden deze beslissingen voor hem hebben voorbereid en verder hebben geregeld. Daargelaten de beantwoording van die vraag, in beide gevallen vormt dit voor het hof aanleiding om aan te nemen dat [de vader] , in ieder geval op dit moment, onvoldoende in staat is om zijn vermogensrechtelijke belangen te behartigen. [de vader] is een kwetsbare oudere man die zowel motorisch en cognitief kampt met beperkingen. Gezien de tegenstrijdigheden, onbekendheden en hiaten in het geheugen van [de vader] , terwijl er ook grote financiële belangen spelen, is het hof van oordeel dat de vermogensrechtelijke belangen van [de vader] op dit moment onvoldoende zijn gewaarborgd. Het is invoelbaar dat [de vader] zijn autonomie wil behouden en dat hij geen ‘gedoe’ wenst met een curator, bewindvoerder of mentor. Toch is het hof van oordeel dat [de vader] op dit moment bescherming nodig heeft. Het levenstestament beschermt hem daartoe onvoldoende, te meer waar het hof voornoemde zorgen heeft. Bovendien is niet duidelijk geworden of de daarin benoemde gevolmachtigden de belangen van [de vader] zullen en kunnen behartigen. Dit klemt te meer nu krachtens het levenstestament geen rekening en verantwoording behoeft te worden afgelegd en daarmee iedere vorm van toezicht op de wijze van belangenbehartiging ontbreekt. Het hof neemt hierbij ook in aanmerking dat [de zoon] en [de vader] tot medio 2022 een goede vader- zoonband met elkaar hadden waarbij [de zoon] [de vader] ook hielp met de behartiging van zijn financiële belangen.

Het hof is van dan ook van oordeel dat voldoende aannemelijk is geworden dat [de vader] tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen, als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand.

 Mentorschap