Uitspraken

Het middel klaagt dat het hof in rov. 3.3 de door de rechtbank toegewezen verklaring voor recht dat de hypotheekrechten van [holding] en Cleremo nietig zijn, ten onrechte heeft aangemerkt als een verklaring van waardeloosheid in de zin van art. 3:29 lid 1 BW en om die reden Solidiam c.s. ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard.

Is een inschrijving in de openbare registers van feiten die voor de rechtstoestand van registergoederen van belang zijn waardeloos, dan verklaart de rechtbank op vordering van de onmiddellijk belanghebbende die inschrijving waardeloos (art. 3:16 lid 1 BW in verbinding met art. 3:28 lid 1 BW en art. 3:29 lid 1 BW). Verzet, hoger beroep en cassatie tegen een uitspraak waarin een verklaring als bedoeld in art. 3:29 lid 1 BW is toegewezen, moeten ingevolge art. 3:29 lid 3 BW op straffe van niet-ontvankelijkheid binnen acht dagen na het instellen van het rechtsmiddel worden ingeschreven in het rechtsmiddelenregister. Art. 3:29 lid 3 BW strekt ertoe dat zoveel mogelijk buiten twijfel wordt gesteld dat op het tijdstip waarop de beroepstermijn verstreek, geen rechtsmiddel is ingesteld tegen de uitspraak waarbij de inschrijving waardeloos werd verklaard. De bepaling bewerkstelligt dat de griffier van het gerecht dat de uitspraak heeft gedaan, bij de afgifte van de in art. 25 Kadasterwet bedoelde verklaring dat hem niet van het instellen van een gewoon rechtsmiddel is gebleken, kan afgaan op het rechtsmiddelenregister. Art. 3:29 lid 3 BW en art. 25 Kadasterwet strekken ertoe de betrouwbaarheid van de openbare registers met het oog op de rechtszekerheid die is vereist ten aanzien van registergoederen zoveel mogelijk te waarborgen.1 Gelet hierop en op de zware sanctie van niet-ontvankelijkheid in geval een rechtsmiddel niet tijdig is ingeschreven in het rechtsmiddelenregister, is alleen een verklaring waarbij de rechtbank een inschrijving met zoveel woorden waardeloos verklaart, een verklaring als bedoeld in art. 3:29 lid 1 BW.

In het onderhavige geval heeft de rechtbank voor recht verklaard dat de hypotheekrechten nietig zijn als gevolg van vernietiging op grond van art. 3:45 BW van de aan die rechten ten grondslag liggende overeenkomsten. Deze vernietiging werkt alleen ten behoeve van (de erven) [erflater] en niet verder dan nodig is ter opheffing van de door hen ondervonden benadeling (art. 3:45 lid 4 BW). De rechtbank heeft de inschrijving terecht niet waardeloos verklaard. De verklaring van de rechtbank is dus – anders dan het hof heeft geoordeeld – niet een verklaring als bedoeld in art. 3:29 lid 1 BW. Het oordeel van het hof dat Solidiam c.s. niet ontvankelijk zijn in hun hoger beroep omdat zij dit niet hebben doen inschrijven in het rechtsmiddelenregister, is dus onjuist. De klacht slaagt.

De overige klachten van het middel kunnen niet tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie art. 81 lid 1 RO).