Uitspraken

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) Dampie en Leen Bakker hebben een franchiseovereenkomst (hierna: de franchiseovereenkomst) gesloten. Op grond van de franchiseovereenkomst exploiteert Dampie vanaf 1998 een detailhandelszaak in (onder meer) woninginrichting volgens de franchiseformule van Leen Bakker. De franchiseovereenkomst is vanaf 31 december 2007 telkens voor de duur van vijf jaar verlengd.

(ii) De franchiseovereenkomst bepaalt over de mogelijkheid tot opzegging het volgende:

“10.2 Opzegging van de overeenkomst dient te geschieden per aangetekend schrijven of bij deurwaardersexploot met inachtneming van een termijn van zes maanden.

De opzegtermijn wordt verlengd tot 13 maanden indien door de franchisegever bij wijze van verhuur of onderhuur bedrijfsruimte aan de franchisenemer ter beschikking is gesteld dan wel de franchisenemer met het oog op de exploitatie van de franchisezaak met derden daarvoor een huurovereenkomst heeft aangegaan waarvan de periode synchroon loopt met die van de franchiseovereenkomst.

(…)”

(iii) Dampie en Leen Bakker hebben ook een onderhuurovereenkomst bedrijfsruimte (hierna: de onderhuurovereenkomst) gesloten voor de bedrijfsruimte gelegen aan [a-straat 1] te [plaats] (hierna: de bedrijfsruimte). De onderhuurovereenkomst verplicht Dampie de bedrijfsruimte te gebruiken als Leen Bakker-winkel. De onderhuurovereenkomst is aangegaan vanaf 1998 en voor het laatst voortgezet voor de duur van vijf jaar, vanaf 1 januari 2018 tot en met 31 december 2022.

(iv) In de periode van 2018 tot begin februari 2020 hebben Leen Bakker en haar franchisenemers, waaronder Dampie, gesproken over aanpassing van de franchiseovereenkomsten met het oog op de nieuwe Wet Franchise.

(v) Op 15 juli 2020 heeft Leen Bakker aan de franchisenemers meegedeeld te gaan stoppen met de franchiseformule.

(vi) Bij brief van 28 juli 2020 heeft Leen Bakker de franchiseovereenkomst opgezegd tegen 31 december 2022 vanwege bedrijfseconomische redenen.

(vii) Bij brief van gelijke datum heeft Leen Bakker de onderhuurovereenkomst opgezegd tegen 31 december 2022.

(viii) Leen Bakker heeft op 24 december 2020 Dampie een voorstel gedaan tot overname van het filiaal per 1 februari 2021 tegen een vergoeding van € 43.000,--.

Dampie vordert in conventie, voor zover in cassatie van belang, primair, (i) een verklaring voor recht dat de opzegging van de franchiseovereenkomst zonder rechtsgevolg is geweest en die overeenkomst voortduurt tot het moment dat deze rechtsgeldig zal zijn geëindigd, (ii) een verklaring voor recht dat Leen Bakker de franchiseovereenkomst slechts mag opzeggen indien van haar in redelijkheid niet gevergd kan worden dat zij die overeenkomst laat voortduren, en (iii) een verklaring voor recht dat de opzegging van de onderhuurovereenkomst zonder rechtsgevolg is geweest en die overeenkomst voortduurt tot het moment dat deze rechtsgeldig zal zijn geëindigd, en subsidiair, (i) een verklaring voor recht dat, als de opzegging van de franchiseovereenkomst en/of de onderhuurovereenkomst rechtsgevolg heeft, Leen Bakker gehouden is tot betaling van (schade)vergoeding, en (ii) veroordeling van Leen Bakker tot betaling van die (schade)vergoeding, zo nodig op te maken bij staat.

Leen Bakker vordert in reconventie, voor zover in cassatie van belang, een verklaring voor recht dat zij de franchiseovereenkomst per 31 december 2022 rechtsgeldig heeft beëindigd, beëindiging van de onderhuurovereenkomst per 31 december 2022 en veroordeling van Dampie tot ontruiming van de bedrijfsruimte per die datum.

Het hof heeft de proceskosten in hoger beroep gecompenseerd en de proceskostenveroordeling in eerste aanleg in stand gelaten. Het hof heeft aan dat oordeel het volgende ten grondslag gelegd.

Zowel in het principale als in het incidentele hoger beroep zijn partijen deels in het gelijk, deels in het ongelijk gesteld. Daarin ziet het hof aanleiding om de proceskosten in hoger beroep tussen partijen te compenseren. Nu het vonnis grotendeels in stand blijft, heeft de kantonrechter Dampie terecht in de proceskosten van eerste aanleg (zowel in conventie als in reconventie) veroordeeld. De vordering van Dampie tot veroordeling van Leen Bakker tot terugbetaling van alles wat Dampie ter uitvoering van het vonnis aan Leen Bakker heeft betaald, vermeerderd met de wettelijke rente, is gelet op het voorgaande niet toewijsbaar. (rov. 6.26)