Uitspraken

Gezien de voorgenomen televisie-uitzending op 16 november 2014 hebben [eiser 1] en [eiser 2] een spoedeisend belang bij de door hen gevraagde voorzieningen.

Bij de beoordeling stelt de voorzieningenrechter voorop dat op grond van artikel 10 van het EVRM aan een ieder het recht op vrijheid van meningsuiting toekomt. Deze vrijheid mag slechts worden beperkt indien daarin is voorzien bij wet en deze beperking in een democratische samenleving noodzakelijk is, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam en de rechten van anderen, zoals het recht ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer (artikel 10 lid 2 EVRM). Van een beperking die bij wet is voorzien is sprake, wanneer de uitzending van SBS onrechtmatig zou zijn jegens [eiser 1] en [eiser 2] in de zin van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek.

De Nederlandse wetgever heeft in artikel 7 van de Grondwet bepaald dat voor het openbaren van gedachten of gevoelens door – in dit geval – een televisie-uitzending, niemand voorafgaand verlof nodig heeft wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.

Tegenover het recht op vrijheid van meningsuiting, staat in dit geval het recht van [eiser 1] en [eiser 2] op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, zoals vastgelegd in artikel 8 EVRM, waaronder begrepen is de bescherming van de eer en goede naam. Het antwoord op de vraag welk van deze, in beginsel gelijkwaardige, rechten in het onderhavige geval zwaarder weegt moet worden gevonden met inachtneming van alle ter zake dienende omstandigheden van het geval. Daarop zal hierna worden ingegaan.

[eiser 1] en [eiser 2] vorderen primair de voorgenomen uitzending in zijn geheel te verbieden. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter gaat deze vordering te ver. Hiertoe overweegt de voorzieningenrechter dat het SBS vrij staat een documentaire te maken over de geruchtmakende zaak van de gewelddadige dood van [de man] en [de vrouw], en met name over het politieonderzoek. Of wederhoor moet worden toegepast is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Wederhoor acht de voorzieningenrechter in dit geval niet nodig, alleen al omdat [eiser 1] en [eiser 2] niet het hoofdonderwerp van de documentaire zijn. Het hoofdonderwerp van de documentaire is de wijze waarop politie en justitie langdurig onderzoek hebben verricht naar een ernstig misdrijf en hoe dit misdrijf als gevolg van dit onderzoek na tal van jaren is “opgelost”. Er is dan ook geen aanleiding de uitzending in zijn geheel te verbieden. De primaire vordering zal derhalve worden afgewezen. Voor zover [eiser 1] en [eiser 2] tevens bezwaar hebben tegen de titel van de uitzending, “De dubbele moord in Amsterdam-Noord”, overweegt de voorzieningenrechter dat in het normale spraakgebruik met moord ook doodslag wordt bedoeld. Dat in de titel wordt gesproken van moord, terwijl [eiser 1] en [eiser 2] door zowel de rechtbank als het gerechtshof zijn vrijgesproken van moord en veroordeeld voor doodslag, maakt de titel dan ook niet onrechtmatig.

Ten aanzien van de subsidiaire vordering overweegt de voorzieningenrechter het volgende. De voorgenomen uitzending bevat beelden van de politieverhoren van [eiser 1] en [eiser 2]. Op zichzelf is het uitzenden van de beelden van de politieverhoren een inbreuk op de privacy van [eiser 1] en [eiser 2]. Ook is het te begrijpen dat zij zich verzetten tegen de terbeschikkingstelling door het OM van deze beelden aan SBS. Echter, op grond van de thans beschikbare gegevens wordt die terbeschikkingstelling niet onrechtmatig geacht. Uit het oogpunt van het maatschappelijk belang staat het het OM vrij mee te werken aan een televisie-uitzending waarin de werkzaamheden van politie en justitie worden belicht. Het gaat hier bovendien om een bijzonder onderzoek naar de gruwelijke dood van [de man] en [de vrouw], dat zich over vele jaren heeft uitgestrekt. Daarom kan de terbeschikkingstelling van beelden van de politieverhoren niet reeds op voorhand onrechtmatig worden geoordeeld. Dat deze terbeschikkingstelling aan SBS er toe zal leiden dat verdachten in het algemeen niet of minder bereid zullen zijn hun medewerking te verlenen aan politieverhoren die worden opgenomen, zoals [eiser 1] en [eiser 2] hebben aangevoerd, kan de voorzieningenrechter niet beoordelen en is ook geen belang dat in het kader van dit geding kan worden meegewogen.

Het gebruik van de beelden door SBS is naar het oordeel van de voorzieningenrechter evenmin onrechtmatig. SBS heeft ter zitting het belang bij uitzending van de desbetreffende beelden duidelijk gemaakt: de documentaire gaat over een politieonderzoek dat twee jaar is stilgelegd en heropend en waarbij het 15 jaar heeft geduurd voordat de verdachten konden worden aangehouden en tot vervolging kon worden overgegaan. De weg naar de bekentenis en de bekentenis zelf zijn van enorm belang geweest en alleen met de beelden van de bekentenis is het verhaal compleet. De beelden zijn volgens SBS tevens van belang voor [voegende partij], om van haar stigma van verdachte af te komen. De voorzieningenrechter acht voorts van belang dat de betreffende beelden volgens SBS geen nieuwe feitelijke informatie geven ten opzichte van de strafzaak en niet heftig emotioneel zijn. SBS heeft verder gesteld dat er in de uitzending geen privégegevens van [eiser 1] en [eiser 2] worden genoemd en dat ook hun (volledige) namen niet in de uitzending worden vermeld. Wel worden hun leeftijd en beroep genoemd, maar dat maakt niet dat [eiser 1] en [eiser 2] daardoor voor de gemiddelde televisiekijker herleidbaar zijn. De gezichten van [eiser 1] en [eiser 2] zijn voorts breder gebalkt dan in het promotiefilmpje op www.nu.nl en zijn in de uit te zenden opnames van de politieverhoren volledig geblurred. De stemmen van [eiser 1] en [eiser 2] zijn voorts vervormd. In de uitzending komen verder geen verwijzingen naar verwanten van [eiser 1] en/of [eiser 2] voor en worden er geen beelden van de woningen van [eiser 1] en/of [eiser 2] getoond, aldus SBS. Het privacybelang van [eiser 1] en [eiser 2] rechtvaardigt daarom niet dat op voorhand een verbod tot het uitzenden van die beelden wordt gegeven.

[eiser 1] en [eiser 2] verzetten zich tevens tegen de publicatie van een niet met hun toestemming vervaardigd portret. Zoals hiervoor reeds is overwogen heeft SBS gesteld, en zij heeft hiervan ter zitting ook ‘stills’ getoond, dat de gezichten van [eiser 1] en [eiser 2] in de tijdens de uitzending te vertonen beelden van de politieverhoren volledig zijn ‘geblurred’. De gezichten van [eiser 1] en [eiser 2] zijn op de stills door SBS dermate onherkenbaar gemaakt dat naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake is van een portret in de zin van artikel 21 Auteurswet. [eiser 1] en [eiser 2] kunnen zich om die reden niet op hun portretrecht beroepen: associatie is niet genoeg.

De conclusie van het voorgaande is dat ook de subsidiaire vordering zal worden afgewezen.

Ten aanzien van de gevorderde schadevergoeding heeft de advocaat van [eiser 1] ter zitting toegelicht dat [eiser 1] schade heeft geleden door de aankondiging op www.nu.nl, nu in die aankondiging een foto wordt getoond waarop slechts de ogen, althans het gezicht, gebalkt zijn. Wat hier ook van zij, anders dan [eiser 1] lijkt te veronderstellen kan SBS niet aansprakelijk worden gehouden voor publicaties op www.nu.nl. Daarom zal ook deze vordering van [eiser 1] en [eiser 2] worden afgewezen.

[eiser 1] en [eiser 2] zullen als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van SBS worden veroordeeld. Zij zullen tevens worden veroordeeld in de proceskosten van [voegende partij]. De voorzieningenrechter ziet in hetgeen [eiser 1] en [eiser 2] op dit punt hebben aangevoerd, te weten dat zij onvoldoende middelen hebben om de proceskosten te kunnen voldoen, geen aanleiding van deze regel af te wijken.