Uitspraken

Hoofdelijkheid en draagplicht spelen in deze zaak op twee niveaus een rol: enerzijds ziet dit op de hoofdelijke aansprakelijkheid van de verschillende (groepen van) ondernemingen die deel hebben uitgemaakt van het natriumchloraatkartel, anderzijds speelt dit mogelijk een rol in de verhouding tussen aangesproken vennootschappen indien zij tot dezelfde groep behoren.

Kemira heeft niet betwist dat nu de vorderingen van CDC zijn beperkt tot de schade die Kemira heeft veroorzaakt door haar eigen leveranties van natriumchloraat, de hoofdelijkheid en onderlinge draagplicht in de verhouding tussen de (groepen van) ondernemingen die deel uitmaakten van het natriumchloraatkartel geen rol meer speelt; de aansprakelijkheid en draagplicht vloeit voor elk van de deelnemers aan het kartel voort uit de eigen transacties/directe verkopen.

Te beoordelen is of hoofdelijkheid en (interne) draagplicht in de verhouding tussen Kemira en Erikem in dit geding nog relevant zijn, zoals Kemira heeft gesteld en CDC heeft betwist. Kemira wordt in deze procedure nu alleen nog aangesproken voor haar eigen onrechtmatig handelen, te weten de door haar verrichte leveringen van natriumchloraat als deelnemer van een kartel.

In het hierboven al genoemde Skanska-arrest heeft het HvJ EU overwogen (punt 31):
“Gezien het persoonlijke karakter van de aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit inbreuken op de mededingingsregels van de Unie, rust de aansprakelijkheid voor de door de betreffende inbreuk veroorzaakte schade op de onderneming die inbreuk maakt op die regels.”

Het betoog van Kemira komt er op neer dat de toepasselijk rechtsstelsels zich er tegen verzetten hoofdelijke aansprakelijkheid van Kemira en Erikem aan te nemen. Gezien de positie van Erikem als moedervennootschap van Kemira, zou daarom moeten worden aangenomen dat zij elk voor 50% van de schade aansprakelijk zijn. Dit betoog ziet er aan voorbij dat CDC alleen Kemira en niet ook Erikem in deze zaak aansprakelijk heeft gesteld. Tussen partijen staat vast dat het Kemira geweest die als deelnemer aan het kartel natriumchloraat verkocht heeft. Volgens vaste rechtspraak van het HvJ EU kan Kemira daarvoor volledig civielrechtelijk aansprakelijk worden gehouden. Het standpunt van Kemira over de hoofdelijke aansprakelijkheid naar Spaans, Zweeds en Fins recht en over de onderlinge verhouding tussen Erikem en Kemira zou van belang kunnen zijn bij de beoordeling van hun onderlinge draagplicht, maar voorshands is niet in te zien op welke wijze dit zou kunnen afdoen aan de aansprakelijkheid van Kemira jegens CDC voor de schade die door haar eigen handelen, te weten haar eigen verkopen en leveringen als deelnemer aan het natriumchloraat-kartel, is veroorzaakt. De rechtbank komt dan ook tot het voorlopig oordeel dat het onderwerp hoofdelijkheid en (interne) draagplicht in deze procedure niet meer relevant is.

De rechtbank acht het bij deze stand van zaken op dit moment niet zinvol een mondelinge behandeling te bevelen over de in de akten van partijen besproken onderwerpen. Immers het toepasselijk recht staat vast en voorshands wordt geoordeeld dat als gevolg van de eiswijziging van CDC de onderwerpen hoofdelijkheid en draagplicht niet langer relevant zijn. De rechtbank zal daarom bepalen dat de procedure wordt voortgezet met een conclusiewisseling over de onderwerpen “overcharge” en “volume of commerce”, waarbij ook kan worden ingegaan op het onderwerp “pass on”. De zaak zal daartoe naar de rol worden verwezen. CDC kan in haar conclusie ook reageren op de door Kemira bij haar akte in het geding gebrachte producties, voor zover zij die in het licht van bovenstaand voorlopig oordeel van belang acht. Na de conclusiewisseling zal een mondelinge behandeling worden bevolen, waarbij partijen zich ook mogen uitlaten over het bovenstaande voorlopig oordeel.

Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.