Uitspraken

4.1.

Toewijzing van de vorderingen zou een beperking vormen van de vrijheid van meningsuiting. Zo’n beperking moet bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam of de rechten van anderen (artikel 10 lid 2 EVRM).

4.2.

Wil sprake zijn van een beperking die bij de wet is voorzien, dan zullen de publicaties onrechtmatig jegens [eiser 1] en [eiser 2] moeten zijn. Om uit te maken of dat het geval is moet een belangenafweging worden gemaakt. Daarbij is het belang van [eiser 1] en [eiser 2] dat zij niet door de publicaties worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen. Het belang van Quote is dat zij zich in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moeten kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Bij de belangenafweging moeten alle bijzonderheden van het geval worden betrokken, waaronder ook de vraag in hoeverre de bestreden uitlatingen feitelijk juist zijn.

4.3.

4.4.

4.5.

In deze passages doet Quote het voorkomen alsof zij na gedegen onderzoek naar [eiser 2] (“We pelden schil voor schil [eiser 1] nieuwe onderneming af”), tot de conclusie is gekomen dat er mogelijk sprake is van geen, of niet meer dan een handvol elektrische motorfietsen. Dat gaat verder dan “vraagtekens zetten bij het precieze aantal elektrische motorfietsen”, zoals Quote heeft aangevoerd. In het artikel staat dat de vrees bestaat “dat er niets is” en worden uitsluitend bevindingen beschreven die bevestigen dat er mogelijk slechts “een handvol elektrische motorfietsen” bestaan. In die lijn concludeert het artikel dat [eiser 1] in Afrika mogelijk niets anders doet dan “handen schudden en T-shirts uitdelen”.

4.6.

Als er inderdaad niet meer dan een handvol motorfietsen zou bestaan, dan zou het niet verstandig zijn te investeren in de [cryptomunt] . Zoals partijen ter zitting hebben toegelicht, wordt de onderliggende waarde van de [cryptomunt] namelijk in belangrijke mate bepaald door het aantal motorfietsen dat de onderneming in eigendom heeft of heeft verkocht. Deze negatieve conclusie zal dan ook een niet geringe uitwerking hebben op een groot, voor [eiser 2] relevant, publiek (ondernemers en investeerders) dat Quote met haar publicaties bereikt, te meer omdat erbij wordt vermeld dat het artikel is gebaseerd op gedegen onderzoek.
De gevolgen doen zich reeds voor, zoals blijkt uit de overgelegde e-mail van het cryptocurrency platform Knaken (zie 2.8), dat de samenwerking met [eiser 2] heeft opgezegd na kennisneming van het artikel.

4.7.

Voor een conclusie met zo vergaande negatieve gevolgen, in een artikel dat is bedoeld om potentiële investeerders voor te lichten, zal Quote goede argumenten moeten hebben. Met andere woorden, de uitingen zullen voldoende steun moeten vinden in het beschikbare feitenmateriaal. Het gaat hier niet om een waardeoordeel. De vraag hoeveel elektrische motorfietsen [eiser 2] heeft laten produceren is immers van feitelijke aard.

4.8.

De suggestie dat [eiser 2] mogelijk slechts een handvol motorfietsen heeft laten produceren, blijkt op niet meer gebaseerd dan summier onderzoek naar het bestaan van zakelijke banden tussen [eiser 2] en Suzuki. In het artikel maakt Quote geen onderscheid tussen Suzuki (Japan) en Suzuki Jincheng (China); het gaat over “Suzuki-motorfietsen”, “motorfietsen”, en liefst over “brommers”. Er wordt veel werk gemaakt van een e-mail van 3 november 2021 van de public relations manager van de Nederlandse Suzuki importeur aan Quote dat Suzuki (Japan) niet met [eiser 2] is geassocieerd, maar dat voegt niets toe, als de motorfietsen van [eiser 2] door Suzuki Jincheng in China worden gefabriceerd. Dat Quote dit wist blijkt uit haar e-mail van 9 november 2021 aan Suzuki Jincheng, waarin zij vraagt of [eiser 2] daadwerkelijk elektrische motorfietsen bij haar heeft besteld. Op die laatste e-mail naar China is nooit antwoord gekomen. [eiser 1] heeft in een vraaggesprek met Quote weliswaar geen antwoord willen geven op die vraag, maar uit het overgelegde gespreksverslag blijkt dat hij nog maar beperkt aan een vraaggesprek met Quote wilde meewerken, omdat hij vond dat “een blad als Quote eigenlijk alleen maar negatief publiceert”. Uit (de toon van) zijn antwoorden blijkt ook wel dat ze niet zijn bedoeld om een serieuze bijdrage te leveren. Naast de e-mail van de Nederlandse Suzuki (Japan) importeur, geen antwoord uit China en de weigering van [eiser 1] om serieus te antwoorden heeft Quote niets naar voren gebracht dat de suggestie kan ondersteunen dat [eiser 2] mogelijk geen (of niet meer dan een handvol) elektrische motorfietsen heeft laten produceren.
Quote heeft op dit punt dus onrechtmatig gehandeld jegens [eiser 1] en [eiser 2] . Hun belang om niet te worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen gaat hier dan ook boven het belang van Quote bij publicatie. Zij hebben een spoedeisend belang bij rectificatie. In zoverre zal de vordering worden toegewezen.

4.9.

Hetzelfde geldt voor de in het artikel vervatte suggestie dat [eiser 2] helemaal geen contracten zou hebben gesloten. Vaststaat dat [eiser 2] geen contract heeft met Suzuki (Japan). In het artikel wordt volstaan met de mededeling dat dit “nog verontrustender” is, zonder erbij te vertellen dat [eiser 2] mogelijk wel een contract heeft met Suzuki Jincheng. Dit terwijl Quote op de hoogte was van een mogelijk contract met Suzuki Jincheng.

4.10.

Over Unitar staat in het artikel het volgende.

4.11.

Quote heeft per e-mail navraag gedaan naar een deal tussen [eiser 1] en Unitar. Daarop heeft een medewerker van Unitar geantwoord niet van enige deal met [eiser 1] op de hoogte te zijn, maar dit na te zullen vragen bij zijn collega’s (zie 2.6). Aan deze enkele e-mail, die kennelijk geen vervolg heeft gehad, kan redelijkerwijs niet de conclusie worden verbonden dat “ze bij Unitar” nog nooit van [eiser 1] hebben gehoord (lees: en [eiser 1] dus maar wat roept). Ook deze uiting is onrechtmatig en zal moeten worden gerectificeerd.

4.12.

In het artikel vergelijkt Quote de [cryptomunt] met de Onecoin (“de grootste cryptoscam ooit”) en plaatst vraagtekens bij de waarde van de cryptocurrency.
De bezwaren van [eiser 1] c.s. komen erop neer dat de [cryptomunt] ten onrechte als niet-transparant wordt neergezet en dat in het artikel geraadpleegde bronnen verkeerd zijn geciteerd.

4.13.

Uitgangspunt is dat het gebruik van bronnen en de wijze van verslaggeving vallen onder de redactionele vrijheid van journalisten. In dit kort geding – dat zich niet leent voor een nader onderzoek naar de feiten – kan niet worden vastgesteld dat Quote de door haar geraadpleegde bronnen op onjuiste wijze heeft weergegeven. Van een aantal bronnen heeft [eiser 1] e-mails overgelegd waarin zij het artikel op onderdelen weerspreken. Dit is echter onvoldoende om op voorhand te kunnen zeggen dat Quote deze bronnen onjuist heeft geciteerd. [eiser 1] en [eiser 2] zijn het verder oneens met de wijze waarop de [cryptomunt] door Quote wordt geduid en met de vergelijking met de Onecoin, maar dat maakt deze uitingen niet onrechtmatig. Daarbij is van belang dat Quote een ruime vrijheid toekomt om zaken van algemeen belang aan de kaak te stellen, ook op een wijze die beledigt, choqueert of stoort. Een zekere mate van simplificatie, provocatie en overdrijving is hierbij geoorloofd.
Al met zijn de bestreden uitingen over de waarde van de [cryptomunt] niet onrechtmatig jegens [eiser 1] en [eiser 2] . In zoverre zullen de vorderingen dan ook worden afgewezen.

4.14.

[eiser 1] vindt dat hij ten onrechte wordt weggezet als charlatan en dat het artikel suggereert dat hij een oplichter is met vele schulden die een spoor van gedupeerden achter zich laat. In het artikel wordt beweerd dat zijn kinderwagen-ondernemingen “jammerlijk mislukt” zouden zijn en dat voormalige geldschieters nog elke dag verbluft naar hun lege handen zouden staren. Daarnaast staat erin dat ‘op zijn padvinderspet’ spelden prijken met ‘marktmanipulatie’ en ‘onbehoorlijk bestuur’. Volgens [eiser 1] en [eiser 2] zijn alle faillissementen afgewikkeld, waarbij hij niet persoonlijk aansprakelijk is gehouden. [eiser 1] stelt dat hij alle benadeelden vrijwillig heeft gecompenseerd en dat Quote dat wist, want dat zouden benadeelden ook aan haar hebben verklaard.

4.15.

[eiser 1] moet worden aangemerkt als een publiek figuur die zelf de media opzoekt en zichzelf nadrukkelijk in de openbaarheid brengt. Zo is de [cryptomunt] voorzien van zijn portret en staat op de rand de tekst ‘In [eiser 1] we trust’. Hij zal zich dan ook meer moeten laten welgevallen in het publieke debat dat over hem en zijn onderneming wordt gevoerd. De onder 4.14 bedoelde uitingen zien op zijn eerdere zakelijke avonturen. Sabon, een eerdere onderneming van hem, is in 2012 failliet gegaan en zelf ging hij in 2013 failliet. Daarna is weliswaar een crediteurenakkoord gesloten, maar dat liet de schuldeisers met een groot deel van de schulden achter. Wat [eiser 1] daarna nog heeft gedaan om gedupeerden te compenseren kan in dit kort geding niet worden vastgesteld. Uit een door Quote overgelegd rapport van 10 juli 2021 van de curator in het faillissement van SHU Services B.V. blijkt van onbehoorlijk bestuur door (destijds) middellijk bestuurder [eiser 1] , omdat de jaarrekening 2016 en jaarrekening 2017 niet waren gedeponeerd. Ook het antwoord op de vraag of de kinderwagen-ondernemingen van [eiser 1] nu wel of niet zijn mislukt valt buiten het bestek van dit kort geding. Daarbij gaat het bovendien om een waardeoordeel dat als zodanig maar zeer beperkt vatbaar is voor feitelijke onderbouwing. Voor marktmanipulatie is [eiser 1] destijds beboet door de AFM.
Al met al zijn de onder 4.14 genoemde uitingen niet op voorhand onrechtmatig jegens [eiser 1] en [eiser 2] . Voor rectificatie is dan ook geen grond.

4.16.

Omdat het artikel is verschenen in de schriftelijke uitgave van Quote van december 2021 en op de website van Quote, zal rectificatie in beide media worden toegewezen. De tekst van de gevorderde rectificatie is te algemeen. Als het mindere van het gevorderde zal Quote worden geboden tot het plaatsen van een rectificatie als hierna bepaald. De gevorderde dwangsommen zullen worden gematigd en gemaximeerd zoals hierna is vermeld.

4.17.

Het gevorderde gebod om elke toekomstige publicatie die tot doel heeft de reputatie, eer en goede naam van [eiser 1] en [eiser 2] te schaden, te staken en gestaakt te houden is veel te algemeen en te onbepaald voor toewijzing. Met dit vonnis en de geboden rectificatie wordt voldoende aan hun belangen tegemoet gekomen.
Een verdergaand publicatieverbod zou een te grote inmenging vormen in de gerechtvaardigde belangen van Quote.

4.18.

Quote zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van [eiser 1] en [eiser 2] worden begroot op:

• -

  € 108,40 dagvaarding

• -

  € 1.016,00 salaris advocaat

€ 1.124,40 Totaal