Uitspraken

zaaknummer: AMS 21/4378

en

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam, verweerder (hierna: de gemeente)

(gemachtigde: mr. H.J.J. Stellinga).

1. De rechtbank stelt [eiser] (eiser) in het gelijk. De gemeente mocht aan eiser geen boete opleggen van € 12.000,-. Eisers verklaringen tijdens de huisbezoeken kunnen niet worden meegenomen als bewijs, omdat de cautie1 niet is verleend aan hem. Er blijft daarnaast onvoldoende bewijs over dat eiser de Huisvestingswet heeft overtreden. De rechtbank legt hieronder uit hoe zij tot dit oordeel is gekomen.

De standpunten van partijen

4.1.1. Eiser heeft allereerst aangevoerd dat de verklaringen die hij tijdens de huisbezoeken heeft gegeven moeten worden uitgesloten van bewijs. Volgens eiser had de gemeente hem de cautie moeten verlenen bij beide huisbezoeken. Omdat de cautie niet is verleend, moeten de door eiser gegeven verklaringen worden uitgesloten van het bewijs.

4.1.2. De gemeente heeft op de zitting aangegeven dat de cautie had moeten worden verleend aan eiser tijdens het tweede huisbezoek, maar niet tijdens het eerste huisbezoek. Tijdens het eerste huisbezoek was immers nog niet duidelijk dat aan eiser een boete zou worden opgelegd. De verklaringen die eiser gaf tijdens het eerste huisbezoek kunnen dus wel worden meegenomen als bewijs.

Het oordeel van de rechtbank

4.2.1. Over de cautie staat het volgende in de wet. Degene die wordt verhoord met het oog op het aan hem opleggen van een bestraffende sanctie, is niet verplicht ten behoeve daarvan verklaringen over de overtreding af te leggen. Voor het verhoor wordt aan de betrokkene medegedeeld dat hij niet verplicht is tot antwoorden (Artikel 5:10a van de Awb).8

4.2.2. Uit vaste rechtspraak volgt dat aan het woord ‘verhoor’ in artikel 5:10a van de Awb de volgende betekenis moet worden toegekend. De cautie moet worden verleend

in alle gevallen waarin mondeling vragen aan de betrokkene worden gesteld met het oog op het opleggen van een bestuurlijke boete.9 Als de cautie ten onrechte niet wordt verleend, kan de afgelegde verklaring in de regel niet worden gebruikt als bewijs voor de feiten die aan de sanctie ten grondslag worden gelegd.10

4.2.3. De rechtbank oordeelt dat de toezichthouders van de gemeente aan eiser de cautie hadden moeten verlenen tijdens beide huisbezoeken en dus ook tijdens het eerste huisbezoek. Het eerste huisbezoek is afgelegd in het kader van het project Landelijk Aanpak Adreskwaliteit. De gemeente wist dat er meerdere personen waren ingeschreven op eisers adres. Op dat moment was er dus een vermoeden bij de gemeente dat eiser misschien de Huisvestingswet zou hebben overtreden. Om die reden legt de gemeente dit soort huisbezoeken ook af. Verder kon op het moment van het huisbezoek niet worden uitgesloten dat de verklaringen van eiser zouden worden gebruikt voor het opleggen van een bestuurlijke boete. Dit is ook gebleken. De gemeente heeft de bestuurlijke boete aan eiser opgelegd in het besluit op bezwaar op basis van zijn verklaringen tijdens beide huisbezoeken. Omdat de gemeente aan eiser in beide gevallen de cautie niet heeft verleend, kunnen zijn verklaringen tijdens de huisbezoeken niet worden meegenomen als bewijs.

Het standpunt van partijen

5.1.1. Eiser voert aan dat er verder onvoldoende bewijs is om te kunnen concluderen dat hij kamers van zijn huurwoning verhuurde aan de drie personen als onzelfstandige woonruimte. De gemachtigde van eiser heeft op de zitting erkend dat de zienswijze, het bezwaar en het beroep kunnen dienen als bewijs. Hieruit blijkt echter niet dat drie personen in de huurwoning woonden. Zij hadden hun hoofdverblijf daar niet. Er is alleen gezegd dat de personen daar de nacht doorbrachten en dat de vergoeding kostendekkend was. Eiser heeft op de zitting daaraan toegevoegd dat hij eerder heeft verklaard dat de personen bij hem overnachtten, omdat hij bang was voor de boete die staat voor het valselijk inschrijven op een woonadres. De personen stonden ingeschreven op het adres van eiser, omdat zij een postadres nodig hadden om te kunnen werken. Daarvoor betaalden zij een vergoeding. Zij woonden in een garage. Eisers tradities staan niet toe dat hij personen onderdak geeft waar ook een vrouw en kinderen wonen, aldus eiser.

5.1.2. De gemeente vindt dat er voldoende bewijs voor de overtreding overblijft, ook los van de verklaringen van eiser. De gemeente geeft allereerst aan dat de drie personen stonden ingeschreven op het adres van eiser in de BRP. Daarmee is er een bewijsvermoeden dat zij op dat moment in de huurwoning woonden. Verder verwijst de gemeente naar de zienswijze van eiser in een mail van 11 juli 2020 en naar wat eiser heeft gesteld in het bezwaarschrift en het beroepschrift. Op grond daarvan kan worden vastgesteld dat op het moment van de controles tenminste twee op het adres ingeschreven personen - die niet tot eisers huishouden behoorden - de nacht doorbrachten in de huurwoning en dus daar woonden. Deze personen betaalden aan eiser €150,-.

Het oordeel van de rechtbank

5.2.1. Gezien de ingenomen stellingen in het bezwaar- en beroepschrift gaat de rechtbank ervan uit dat eiser drie personen - die niet behoorden tot zijn huishouden - liet overnachten in zijn huurwoning ten tijde van de huisbezoeken. Bewijs dat deze personen meer dan alleen overnachtten in de huurwoning is niet geleverd.

5.2.2. De rechtbank ziet zich voor de vraag gesteld of zonder de verklaringen van eiser bewezen is dat de drie personen die in de kamers overnachtten, daarmee de kamers als hun woonruimte gebruikten.

5.2.3. Niet weersproken is dat de drie personen die bij eiser overnachtten ook stonden ingeschreven in de BRP. Dat levert een bewijsvermoeden op dat de drie personen in de huurwoning woonden. Eiser heeft echter gemotiveerd betwist dat de drie personen in de kamers woonden. Volgens eisers hadden zij hun hoofdverblijf daar niet. Uit vaste rechtspraak volgt dat het hoofdverblijf van een betrokkene daar ligt waar zich het zwaartepunt van zijn of haar persoonlijk leven bevindt. Dit moet worden bepaald aan de hand van concrete feiten en omstandigheden. De plaats waar iemand de nacht doorbrengt kan wel een aanwijzing zijn dat diegene daar het hoofdverblijf heeft, maar is daarvoor niet doorslaggevend.11

5.2.4. De rechtbank oordeelt dat de gemeente niet nader heeft kunnen aantonen dat de drie personen in een kamer bij eiser woonden. Eiser heeft in zijn bezwaar- en beroepschrift alleen verklaard dat deze drie personen bij hem overnachten en dat zij aan hem daarvoor € 150,- betaalden. Dit is onvoldoende om te kunnen aantonen dat zij bij eiser woonden. Alleen het overnachten op een adres is op zichzelf immers niet voldoende om te kunnen spreken van hoofdverblijf. Dat de drie personen aan eiser een bedrag betaalden, maakt dit niet anders. Een aannemelijke verklaring is immers dat zij dit bedrag betaalden als vergoeding voor het overnachten. In de mail van 11 juli 2020 (de zienswijze) gebruikt eiser weliswaar het woord “medebewoners” maar dat hoeft niet te betekenen dat de drie personen hun hoofdverblijf hadden in de huurwoning. Uit de zienswijze, het bezwaar- en beroepschrift komen geen andere feiten naar voren die tot die conclusie kunnen leiden en de gemeente heeft zulke feiten ook verder niet gesteld.

5.2.5. Ook als de rapporten van bevindingen met de foto’s van de huurwoning (los van de verklaringen van eiser) meegenomen zouden worden als bewijs, volgen hieruit geen aanknopingspunten dat de drie personen in de huurwoning woonden. In de kamers op de foto’s zijn immers geen persoonlijke spullen, zoals kleding, schoenen, verzorgingsproducten te zien. De toezichthouders hebben hier evenmin over verklaard. De stelling van eiser dat de rapporten van bevindingen in zijn geheel moeten worden uitgesloten van bewijs, doet gelet op de uitkomst verder niet ter zake.

5.2.6. Niet is dus komen vast te staan dat de drie personen het zwaartepunt van hun persoonlijk leven in de kamers hadden waar zij de nacht doorbrachten.

5.2.7. Concluderend is er onvoldoende bewijs voor de overtreding gelet op de strenge bewijsmaatstaf die geldt voor het opleggen van een boete. De gemeente heeft niet aangetoond dat de drie personen hun hoofdverblijf in de huurwoning hadden en daarmee dat de huurwoning (gedeeltelijk) is omgezet in onzelfstandige woonruimtes.