Uitspraken

13 februari 2019

[verdachte] wordt ervan beschuldigd voorschrift 4.2.2 van de vergunning te hebben overtreden, door de inrichting niet voldoende te bevochtigen om stofemissie te voorkomen. Naast de getuigenverklaring van de toezichthoudend ambtenaar bevat het dossier een filmopname waaruit volgens de officier van justitie zou blijken dat sprake is van een stofemissie.

De verdediging betwist dat op de filmopname een stofemissie te zien is en vindt dat alleen al daarom vrijspraak moet volgen. De vertegenwoordiger van verdachte heeft ter zitting verklaard dat er waterdamp/stoom op de filmopname te zien is.

De rechtbank is van oordeel dat niet wordt voldaan aan het bewijsminimum om tot een bewezenverklaring van dit incident te kunnen komen. De toezichthouder verklaart weliswaar dat er stof is te zien, maar het is verder niet uitgewerkt op grond waarvan deze constatering is gedaan. De filmopname is onvoldoende duidelijk voor de rechtbank om op basis van eigen waarneming vast te kunnen stellen dat op de filmopname een stofemissie te zien is.

Nu niet kan worden vastgesteld dat er een stofemissie heeft plaatsgevonden, komt de rechtbank niet toe aan de beoordeling of het nodig was de locaties waar transport plaatsvond en waar opslag plaatsvond te bevochtigen. Ook komt de rechtbank niet toe aan de beoordeling of voorschrift 4.2.2 op deze situatie van toepassing was.

[verdachte] wordt van het incident op 13 februari 2019 vrijgesproken.

28 juli 2019

De rechtbank stelt vast dat op 28 juli 2019 een explosie heeft plaatsgevonden bij het gieten van slakken bij [verdachte] . De oorzaak van de explosie is dat vloeibare convertorslakken in contact zijn gekomen met water.5 Dit is feitelijk gedaan door de kraanmachinist die slakken aan het gieten was.

De officier van justitie vindt dat bewezen kan worden dat verdachte dit feit opzettelijk heeft gepleegd.

Volgens de verdediging moet [verdachte] van dit feit worden vrijgesproken, omdat [verdachte] de explosie wel heeft proberen te voorkomen. Indien de rechtbank daarin niet meegaat heeft de verdediging vrijspraak bepleit van de misdrijfvariant wegens het ontbreken van (voorwaardelijk) opzet.

Toerekening aan verdachte

De rechtbank rekent de gedragingen van de kraanmachinist toe aan [verdachte] . Het niet voorkomen van een explosie bij het gieten van slakken, heeft immers plaatsgevonden en is verricht in de sfeer van deze rechtspersoon. Het gieten van de slakken is namelijk een handeling die past in de normale bedrijfsvoering van [verdachte] .

Opzet

De rechtbank is van oordeel dat het dossier onvoldoende aanwijzingen bevat om vast te stellen dat [verdachte] (voorwaardelijk) opzet heeft gehad op het niet voorkomen van de explosie. Alleen de omstandigheid dat een kraanmachinist deze explosie heeft veroorzaakt is daarvoor onvoldoende. De rechtbank kan ook niet vaststellen dat de kraanmachinist opzettelijk de explosie heeft veroorzaak, zodat ook het opzet niet langs die weg aan [verdachte] kan worden toegerekend. De rechtbank kan verder op grond van het dossier het opzet van [verdachte] niet afleiden uit door [verdachte] gevoerd beleid, gegeven instructies of de daadwerkelijke gang van zaken bij [verdachte] . Tot slot is onvoldoende gebleken dat [verdachte] steken heeft laten vallen of nalatig is geweest in die mate dat van voorwaardelijk opzet sprake is geweest.

Wegens gebrek aan bewijs voor het opzet, wordt [verdachte] vrijgesproken van de misdrijfvariant van dit feit.

Door het niet voorkomen van de explosie is voorschrift 3.13.2 van de vergunning overtreden.6 Dit betekent dat de overtredingsvariant van dit feit wel kan worden bewezen.

15 en 23 november 2018, 18 januari 2019 en 13 februari 2019

[verdachte] wordt er primair van beschuldigd op bovengenoemde data in strijd met artikel 3.32 van het Activiteitenbesluit te hebben gehandeld doordat zij bij het op- of overslaan van slakken in de buitenlucht (opzettelijk) niet zo veel mogelijk zou hebben voorkomen dat visueel waarneembare stofverspreiding optrad en dat daarbij verontreiniging van de omgeving niet zo veel mogelijk is beperkt.

De subsidiaire beschuldiging houdt in dat [verdachte] (opzettelijk) heeft gehandeld in strijd met voorschrift 4.2.4 van de vergunning doordat zij bij het opslaan van slakken niet heeft voorkomen dat visueel waarneembare stofemissies plaatsvonden.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat artikel 3.32 van het Activiteitenbesluit van toepassing is en dat bewezen kan worden dat meermaals opzettelijk is gehandeld in strijd met dit artikel. Mocht de rechtbank van oordeel zijn dat artikel 3.32 van het Activiteitenbesluit niet van toepassing is, dan herleeft volgens de officier van justitie de werking van vergunningsvoorschrift 4.2.4 en kan feit 2 subsidiair worden bewezen.

De verdediging heeft primair integrale vrijspraak bepleit, omdat op grond van de uitspraak van de Raad van State voor dit feit geen veroordeling kan volgen, aangezien artikel 3.32 Activiteitenbesluit van toepassing is op ‘opslaan’ en ‘overslaan’ en niet ziet op werkzaamheden in of nabij slakputten, waar de tenlastegelegde handelingen op zien.

Indien de rechtbank dat standpunt niet volgt dient volgens de verdediging vrijspraak te volgen omdat niet bewezen kan worden dat het hier om ‘inerte goederen’ gaat als bedoeld in 3.31 lid 1 van het Activiteitenbesluit.

De rechtbank constateert dat de officier van justitie betoogt dat bij het productieproces van de hete slakken (zoals bij het gieten van slak) sprake is van opslag en (tijdelijke) overslag. De verdediging bestrijdt dit.

De rechtbank stelt vast dat het Activiteitenbesluit de termen opslag en overslag niet definieert en de vergunning van [verdachte] evenmin.

De Raad van State heeft in de uitspraak van 12 januari 2022 geoordeeld – kort samengevat – dat de slakputten installaties zijn en geen opslagen omdat in de slakputten een deel van het productieproces plaatsvindt. Het kiepen van slakken in de slakputten is geen handeling bij een opslag, aldus de Raad van State.

De rechtbank volgt deze uitleg van deze bestuursrechter. De omschreven handelingen in de tenlastelegging op dit punt (zoals het gieten van hete slak en het laten afkoelen daarvan) hebben niets van doen met het ‘opslaan’ van goederen omdat dit handelingen betreffen die verband houden met een lopend productieproces.

Ook van overslaan is naar het oordeel van de rechtbank geen sprake. De rechtbank volgt de definitie van overslag die te vinden is op de website van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat specifiek over het Activiteitenbesluit handelt7 en waar de verdediging in dit verband ook naar heeft verwezen: “Overslag is te beschouwen als een handeling binnen het transportproces tussen een onderneming en een andere partij (onderneming of particulier).” Van een transportproces tussen twee partijen is bij de tenlastegelegde gedragingen, zoals het kiepen van slakken in de slakputten, geen sprake.

De tenlastegelegde emissies zouden zich allemaal hebben voorgedaan bij werkzaamheden bij de slakputten en (dus) niet bij op- of overslag van goederen. Dit betekent dat niet kan worden bewezen dat de handelingen bij de incidenten van feit 2 primair en subsidiair handelingen zijn waarbij goederen werden op- of overgeslagen. Daarmee kunnen de feiten zoals primair en subsidiair ten laste gelegd, niet bewezen worden.

Niet melden ongewoon voorval op 23 juli 2018

[verdachte] wordt ervan beschuldigd opzettelijk niet aan de aangewezen autoriteit te hebben gemeld dat op 23 juli 2018 sprake was van een ongewoon voorval als bedoeld in artikel 17.1 van de Wet milieubeheer, te weten een steekvlam gevolgd door een rookwolk tijdens het uitgieten van slakken.

De officier van justitie vindt dat kan worden bewezen dat [verdachte] het bijzondere voorval opzettelijk niet zo snel mogelijk heeft gemeld.

De verdediging heeft aangevoerd dat geen sprake was van (voorwaardelijk) opzet bij [verdachte] op het niet melden.

De rechtbank stelt vast dat op 23 juli 2018 een ongewoon voorval heeft plaatsgevonden in de inrichting van [verdachte] en dat dit voorval niet is gemeld. Dit niet melden wordt aan [verdachte] toegerekend omdat het (niet) melden een gedraging is die past binnen de normale bedrijfsvoering van [verdachte] .

Volgens [verdachte] was het niet melden een gevolg van een miscommunicatie, maar dat enkele feit leidt niet tot de conclusie dat [verdachte] (voorwaardelijk) opzet had op het niet melden van het ongewoon voorval. De rechtbank kan verder op grond van het dossier het opzet van [verdachte] niet afleiden uit door [verdachte] gevoerd beleid, gegeven instructies of de daadwerkelijke gang van zaken bij [verdachte] . Tot slot is onvoldoende gebleken dat [verdachte] steken heeft laten vallen of nalatig is geweest in die mate dat van voorwaardelijk opzet sprake is geweest.

Nu opzet niet kan worden bewezen, zal verdachte worden vrijgesproken van feit 3.

11 mei 2020

De beschuldiging houdt in dat [verdachte] in strijd met voorschrift 4.2.2 van de vergunning de inrichting op locaties waar transport plaatsvond en waar opslag plaatsvond niet heeft schoongehouden en – indien nodig – bevochtigd om stofemissie te voorkomen.

De officier van justitie stelt dat gelet op de waarnemingen die zijn gedaan en het beeldmateriaal dat is toegevoegd aan het dossier bewezen kan worden verklaard dat dit feit opzettelijk is gepleegd.

De verdediging heeft gelet op eerdergenoemde uitspraak van de Raad van State vrijspraak bepleit van het incident van 09.06 uur omdat het hier gaat om werkzaamheden in slakputten en er dan niet van opslag kan worden gesproken. Dat geldt ook voor het incident van 08.03/08.10 uur omdat uit het dossier niet blijkt dat het om transport of opslag gaat en niet kan worden vastgesteld welke werkzaamheden zijn verricht.

De rechtbank overweegt als volgt. Twee toezichthouders hebben verklaard dat zij om 08.03/08.10 uur stofemissies hebben gezien buiten de slakputten, namelijk bij de opslaghoop met beren op het [verdachte] -terrein. Zij hebben waargenomen dat de opslag niet voldoende werd schoongehouden of bevochtigd.

De rechtbank kan niet vaststellen waar deze emissies precies hebben plaatsgevonden. De incidenten zijn niet op film vastgelegd.

De toezichthouders spreken over bij de opslaghoop. Opslag is in dit kader een juridisch begrip waar in de bestuursrechtelijke procedure uitgebreid over is gediscussieerd. Het is niet duidelijk welke definitie de toezichthouders voor ogen hadden. De rechtbank kan daarom niet beoordelen of wat de toezichthouders hebben gezien, een opslag was in de zin van de vergunning. Ook als de slakkenberen gedurende lange tijd op een locatie lagen om af te koelen, kan niet zonder meer gesproken worden van opslag omdat dit nog steeds onderdeel kan zijn van het verwerkingsproces.

Omdat de activiteiten niet op film zijn vastgelegd en ook verder op basis van het dossier niet kan worden vastgesteld welke activiteiten waar zijn verricht, kan niet worden beoordeeld of die activiteiten onder de werking van voorschrift 4.2.2 van de vergunning vielen.

De toezichthouders hebben verklaard dat zij later die dag, om 09.06 uur, tijdens het ontgraven van de slakputten een stofemissie hebben waargenomen. Omdat het incident van 09.06 uur bij het ontgraven van slakputten zou hebben plaatsgevonden is dit gelet op de door de Raad van State gegeven definitie geen opslag. Het ontgraven van slakputten kan daarnaast niet als transport worden aangemerkt.

[verdachte] wordt er primair van beschuldigd op 11 mei 2020 in strijd met artikel 3.32 van het Activiteitenbesluit te hebben gehandeld doordat zij bij het op- of overslaan van slakken (meer specifiek bij het verplaatsen van slakken uit een zogeheten steambox) in de buitenlucht (opzettelijk) niet zo veel mogelijk zou hebben voorkomen dat visueel waarneembare stofverspreiding optrad en/of verontreiniging van de omgeving niet zo veel mogelijk heeft beperkt.

De subsidiaire beschuldiging houdt in dat [verdachte] (opzettelijk) heeft gehandeld in strijd met voorschrift 4.2.4 van de vergunning doordat zij bij het opslaan van slakken niet heeft voorkomen dat visueel waarneembare stofemissies plaatsvonden.

De officier van justitie en de verdediging hebben voor dit feit dezelfde standpunten ingenomen als bij zaak A, feit 2 primair en subsidiair (onder 4.2.2.) en respectievelijk tot bewezenverklaring en vrijspraak geconcludeerd.

De rechtbank overweegt dat [verdachte] ook hier wordt verweten dat zij heeft gehandeld in strijd met het Activiteitenbesluit dan wel de vergunning bij de op- of overslag van goederen. De tenlastegelegde handeling (het verplaatsen van slakken uit een zogeheten steambox) houdt echter geen verband met opslag of overslag.

Onder verwijzing naar hetgeen de rechtbank over opslag en overslag heeft overwogen in 4.2.2., wordt [verdachte] daarom ook van deze feiten vrijgesproken.