Uitspraken

Feiten en omstandigheden

De rechtbank gaat op grond van de wettige bewijsmiddelen van de volgende feiten en omstandigheden uit.1

Op 1 augustus 2022 liep getuige [getuige] rond 15:30 uur op het voetpad van de Odeburg. Hij kwam uit de richting van de Prins Hendrikkade en liep in de richting van de Oosterdokskade. Hij zag dat een Renault Twingo op het fietspad reed en dat voor deze auto enkele fietsers voor het rode verkeerslicht stilstonden. Hij zag dat deze auto versnelde en daarbij een vrouw op een fiets raakte, die daardoor ten val kwam. Hij zag kort daarop dat een persoon op de fiets ook ten val kwam vlak voor deze auto. Hij hoorde dat het motorgeluid in sterkte toenam alsof er gas werd bijgegeven en zag de auto versnellen. Hij zag vervolgens dat deze persoon, die vlak voor deze auto ten val was gekomen door de aanrijding, werd overreden door deze auto ter hoogte van zijn heup. Hij zag dat deze auto geen moment inhield en met snelheid wegreed.2

Aangeefster [naam 2] stond op 1 augustus 2022 te Amsterdam met haar bakfiets op het fietspad te wachten voor het stoplicht op de Odebrug aan de Oosterdokskade. Zij hoorde rumoer en geschreeuw achter zich en zag dat een auto op het fietspad reed. Op het fietspad achter haar stonden een man en een vrouw. Zij hoorde een man de bestuurster van de auto aanspreken. Zij hoorde: "Ga van het fietspad af!" Zij zag dat de bestuurster van de auto gas gaf en hoorde een klap. Zij zag de auto op haar afkomen en voelde dat de auto tegen de achterzijde van haar fiets aanreed. Zij liet haar bakfiets naar rechts vallen en sprong naar rechts om niet onder de auto te komen. Zij zag dat de auto tegen de man aanreed die achter haar stond. Zij zag de auto vaart minderen. De man lag ter hoogte van het zebrapad. Zij zag dat de man met zijn hoofd en bovenlichaam tussen het fietspad en de stoep op zijn zij lag. Zij hoorde dat de auto weer gas gaf en zij zag dat de auto met het rechter voor- en achterwiel over het onderlichaam en benen van de man en zijn fiets heen reed. Zij hoorde de man schreeuwen en dacht: "Die is dood!". Zij zag dat de auto wegreed. Zij was enorm geschrokken en dacht echt dat zij in levensgevaar was. Zij is in shock geraakt, kreeg hyperventilatie en een paniekaanval. Zij kreeg hulp van het ambulance personeel. Zij weet niet wat de schade gaat bedragen van de bakfiets.3

Aangeefster [naam 1] reed op haar fiets op het fietspad. Zij zag dat er een auto op het fietspad reed achter haar. Zij stopte op het kruispunt bij een stoplicht met een groepje mensen die ook op de fiets waren. Zij reed verder bij groen licht over de Odebrug naar de tweede kruising op de Oosterdokkade. Hier stopte zij weer voor het stoplicht en de auto reed nog steeds op het fietspad achter haar en de andere fietsers aan. De autobestuurster reed zachtjes met haar auto tegen hun fietsen aan. Zij hoorde een man de bestuurster aanspreken van de auto. Zij hoorde: "Wat ben je aan het doen, ga van het fietspad af!" Zij vermoedt dat de bestuurster ongeveer anderhalve minuut achter haar aanreed op het fietspad, zij had al veel eerder van het fietspad af kunnen gaan. Zij zag en hoorde dat de bestuurster gas gaf. Zij zag de auto op haar afkomen. Zij sprong van haar fiets aan de kant en zij zag dat de bestuurster over een man en zijn fiets heen reed. Zij zag dat de auto helemaal over de man heen reed. Zij zag en hoorde dat er paniek uitbrak bij heel veel mensen. Zijzelf was ook in paniek. Zij zag dat haar fiets ook was overreden door de bestuurster. Zij is er goed vanaf gekomen maar heeft hier veel last van. Het achterwiel van haar fiets is totaal vernield.4

Aangever [benadeelde partij 2] reed op de Geldersekade op het fietspad en zag dat voor hem, ter hoogte van huisnummer [nummer] , een auto het fietspad opreed. De auto reed door op het fietspad. Hij haalde de auto in en tikte op het raam. Hij zei: "Gaat u van het fietspad af!". Hij zag dat de vrouw strak voor zich uitkeek. Zij reed verder op het fietspad. Ter hoogte van het stoplicht van de Prins Hendrikkade stond het stoplicht op rood en stopte de auto. Daarna reed de auto verder op het fietspad. Aangever fietste verder over de Odebrug naar de tweede kruising op de Oosterdokskade. Hij fietste naast de auto net voor het stoplicht van de Oosterdokskade. Voor het stoplicht zag hij [benadeelde partij 1] . Hij zag dat de auto vaart minderde. Hij fietste naast de auto aan de bestuurderszijde. Hij zei op dwingender toon tegen de vrouw in de auto: Wegwezen van het fietspad, oprotten!" Hij gebaarde met zijn armen en handen dat zij van het fietspad af moest. Hij vermoedde dat hij ondertussen voor de auto reed en hoorde dat de auto gas gaf. Hij hoorde een klap en zag dat [benadeelde partij 1] die voor de auto stond op het fietspad werd aangereden. Hij zag dat de auto over [benadeelde partij 1] en zijn fiets heen reed. Hij zag dat de auto met de voorwielen en achterwielen over [benadeelde partij 1] heen reed. Zijn fiets is ook aangereden. Hij zag dat de auto doorreed. Hij weet niet hoe de auto over zijn fiets is gereden. Zijn fiets is vernield aan de achterzijde en het frame. Het is een wonder dat er niet nog meer fietsers gewond zijn geraakt. Bij het verlaten van de plaats van het ongeval had zij nog meer mensen letsel of erger kunnen aandoen. Hij heeft hier heel veel last van. Hij is erg geschrokken. Zijn rechterhand is gekneusd, maar de arts maakt zich meer zorgen om zijn psychische gesteldheid.5

Aangever [benadeelde partij 1] stond op 1 augustus 2022 te Amsterdam met zijn fiets op de Odebrug te wachten voor het verkeerslicht op het fietspad. Via dit verkeerslicht kan je oversteken naar de Oosterdokskade. Voor hem stonden twee mensen te wachten om de brug over te steken. Tijdens het fietsen in de richting van het verkeerslicht hoorde hij [benadeelde partij 2] iets roepen in de richting van een automobilist die over het fietspad reed. Hij keek om en zag dat [benadeelde partij 2] aan de bestuurderskant reed van de auto. [benadeelde partij 2] probeerde contact met de bestuurder te krijgen. [benadeelde partij 2] en de bestuurder reden op dat moment in zijn richting. De auto reed over het fietspad heen. Daarna is aangever stil gaan staan voor het verkeerslicht en kwam [benadeelde partij 2] links naast hem staan. Hij voelde dat hij een harde tik kreeg tegen de achterkant van zijn fiets. Hij zag dat [benadeelde partij 2] ook een harde tik kreeg. Hij schrok dat hij uit het niets van achteren werd aangereden. Hij hoorde dat hij door een auto werd aangereden. Hij denkt dat hij en [benadeelde partij 2] ongeveer een meter naar voren geduwd zijn. Hij hoorde dat de bestuurder van de auto flink gas gaf. Hij weet dat hij vrijwel meteen daarna op de grond lag. Hij voelde dat hij viel op zijn beide armen en benen. Hij voelde op dat moment dat er twee banden over hem heen reden. Hij voelde dat er een band over zijn onderbuik/bekken en daarna over zijn been reed. Het is allemaal snel gegaan. Vlak daarna voelde hij weer een band over zijn lichaam heen gaan. Dit was vrijwel op dezelfde plek. Hij voelde pijn. Er ging een shock door hem heen. Hij dacht ik moet blijven zitten om geen verdere schade te maken. Hij moest aan een collega denken die een ongeluk heeft gehad en daardoor een dwarslaesie heeft opgelopen. Hij hoorde dat de auto was doorgereden. Hij is met de ambulance vervoerd naar het AMC. Hij heeft twee open wonden. Een in zijn onderbuik en de andere bij zijn lies. De artsen konden zien en voelen dat er lucht in de wond van zijn lies was gekomen. Hierdoor moest hij geopereerd worden. Hij heeft in het ziekenhuis de hele nacht een infuus gehad voor een forse pijnbestrijding. Naast de verwondingen aan zijn lichaam is zijn fiets stuk. Die zal moeten worden vervangen.6

De verdachte heeft ter zitting van 8 maart 2023 verklaard dat zij zich er niets meer van kan herinneren dat zij op 1 augustus 2022 in Amsterdam is geweest en op het betreffende fietspad heeft gereden. Zij kan zich nog wel herinneren dat zij op 1 augustus in de ochtend met haar personenauto, een Renault Twingo, naar haar werk in Leiden is gereden en dat zij die dag eerder weg is gegaan van haar werk en op de A44 heeft gereden, wat normaal haar route naar huis is.7

Bewijsoverweging

De rechtbank dient de vraag te beantwoorden hoe het handelen van de verdachte juridisch moet worden gekwalificeerd. Om tot een bewezenverklaring van de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde poging tot doodslag te komen, moet kunnen worden vastgesteld dat verdachte (voorwaardelijk) opzet heeft gehad op het van het leven beroven van de vier fietsers. Op grond van de bewijsmiddelen kan de rechtbank niet vaststellen dat de verdachte daartoe de volle opzet heeft gehad, omdat hieruit niet blijkt dat verdachte op 1 augustus 2022 willens en wetens met haar auto op het bewuste fietspad tegen de slachtoffers is aangereden om (één van) hen daarbij te doden.

De rechtbank acht wel bewezen dat verdachte voorwaardelijk opzet heeft gehad. Voorwaardelijk opzet op een bepaald gevolg is aanwezig als verdachte zich bewust was van de aanmerkelijke kans dat dit gevolg zou intreden en dat zij die kans willens en wetens heeft aanvaard. Of in een concreet geval kan worden aangenomen dat sprake is van voorwaardelijk opzet zal, als de verklaringen van verdachte geen inzicht geven over wat er tijdens de gedraging in haar is omgegaan, afhangen van de feitelijke omstandigheden van het geval. Daarbij zijn de aard van de gedragingen en de omstandigheden waaronder deze zijn verricht van belang. Bepaalde gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zo zeer gericht op een bepaald gevolg dat het, behoudens contra-indicaties, niet anders kan zijn dan dat verdachte de aanmerkelijke kans op het desbetreffende gevolg heeft aanvaard. Dat houdt in dit geval in dat voor het aannemen van voorwaardelijk opzet op het ten laste gelegde sprake moet zijn van een aanmerkelijke kans op de dood van [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] , [naam 1] en/of [naam 2] en de bewuste aanvaarding van die kans door verdachte.

De rechtbank overweegt verder als volgt.

Door de politie is de rijroute van de verdachte gereconstrueerd. Verdachte heeft over het fietspad van de Geldersekade gereden, komende vanuit de Nieuwmarkt en gaande in de richting van de Prins Hendrikkade. Het fietspad wordt middels een verhoogde stenen gele dorpel gescheiden van de rijbaan. Verdachte heeft op meerdere momenten de mogelijkheid gehad om het fietspad te verlaten, maar zij is ondanks de waarschuwingen van aangever [benadeelde partij 2] door blijven rijden op het fietspad, waarbij zij verschillende verkeersborden die een verplicht fietspad aanduiden heeft genegeerd. Aan het einde van het fietspad op de Geldersekade is de verdachte op de kruising van de Prins Hendrikkade en de Odebrug, die in het verlengde ligt, rechtdoor blijven rijden waardoor zij op het fietspad van de Odebrug belandde. Over de bolling van de Odebrug bevinden zich de stoplichten waar de fietsers zijn aangereden toen zij daar voor rood licht stonden te wachten.8

Op grond van deze reconstructie en de redengevende feiten en omstandigheden, zoals hiervoor in rubriek 3.1. weergegeven, stelt de rechtbank vast dat verdachte gedurende enige tijd met haar auto over het fietspad van de Geldersekade en de Odebrug heeft gereden. Verdachte reed daarbij op korte afstand tussen de fietsers op het fietspad. Naar het oordeel van de rechtbank is sprake geweest van een zekere vorm van waarneming van de verdachte. Hoewel zij niet heeft gereageerd op waarschuwingen dat zij het fietspad moest verlaten is zij voor de fietsers bij de kruising van de Prins Hendrikkade gestopt voor een rood stoplicht. Voor het volgende rode stoplicht op het fietspad van de Odebrug is verdachte eerst zacht met haar auto tegen de fietsers aangereden die voor het stoplicht stonden te wachten. Kort daarna zagen en/of hoorden de fietsers dat de auto gas gaf en op hun af kwam rijden. Slachtoffer [benadeelde partij 1] werd toen door de auto aangereden. Hij is op de grond gevallen, waarna de auto met het rechter voor- en achterwiel over kwetsbare delen van zijn lichaam is gereden. De andere slachtoffers konden naar de kant springen of zich naar de kant laten vallen , waardoor zij niet zijn geraakt door de auto die zonder te remmen of vaart te minderen op hen is ingereden. Vervolgens is de auto weggereden van de plaats van het ongeval.

Uit algemene ervaringsregels volgt dat als men als bestuurder van een auto op een dergelijke gevaarzettende wijze in de richting van fietsers rijdt, de aanmerkelijke kans bestaat dat een aanrijding waarbij een slachtoffer dodelijk gewond raakt niet meer kan worden voorkomen. Ook verdachte moet zich daarvan bewust zijn geweest. De fietsers bevonden zich op het fietspad op betrekkelijk korte afstand van de personenauto, waardoor zij een zeer korte reactietijd hadden. Door gas te geven en te accelereren en op hen in te rijden en in het geval van [benadeelde partij 1] over kwetsbare delen van zijn lichaam te rijden zonder daarbij op enig moment te remmen, kan het niet anders dan dat verdachte de aanmerkelijke kans op dat gevolg willens en wetens heeft aanvaard. Dat dit uiteindelijk niet is gebeurd, is niet het gevolg geweest van de wil van de verdachte maar was meer een kwestie van geluk bij een ongeluk.

Naar het oordeel van de rechtbank kan de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde poging tot doodslag op [benadeelde partij 1] , [benadeelde partij 2] , [naam 1] en [naam 2] wettig en overtuigen worden bewezen. Het onder 3 ten laste gelegde, het doorrijden na een ongeval, kan eveneens worden bewezen.

Benadeelde partij [benadeelde partij 1]

De benadeelde partij [benadeelde partij 1] vordert € 1.032,85 aan vergoeding van materiële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Vast staat dat aan de benadeelde partij door het onder 1 primair bewezenverklaarde rechtstreeks materiële schade is toegebracht. De vordering is niet betwist. De gevorderde schadevergoeding komt de rechtbank niet onrechtmatig of ongegrond voor en zal daarom worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf het moment waarop het strafbare feit is gepleegd.

Voorts dient de verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken.

In het belang van [benadeelde partij 1] voornoemd wordt, als extra waarborg voor betaling aan laatstgenoemde, de maatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht aan verdachte opgelegd.

Benadeelde partij [benadeelde partij 2]

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] vordert € 153,41 aan vergoeding van materiële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Vast staat dat aan de benadeelde partij door het onder 2 primair bewezenverklaarde rechtstreeks materiële schade is toegebracht. De vordering is niet betwist. De gevorderde schadevergoeding komt de rechtbank niet onrechtmatig of ongegrond voor en zal daarom worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf het moment waarop het strafbare feit is gepleegd.

Voorts dient de verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken.

In het belang van [benadeelde partij 2] voornoemd wordt, als extra waarborg voor betaling aan laatstgenoemde, de maatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht aan verdachte opgelegd.