Uitspraken

Op 18 juni 2021 ontstaat er rond 22:30 uur in Amsterdam-Oost een vechtpartij tussen meer personen, waarna met een personenauto, Renault Clio (hierna: de auto) via het fietspad op een groepje personen is ingereden en over een fiets is gereden. Een aantal van die personen is later door de politie geïdentificeerd. Daarbij is verdachte aangemerkt als degene die met de auto meermalen op de vechtende personen is ingereden. Verdachte heeft op de zitting onder meer verklaard dat hij de bestuurder van de auto was en toen hij kwam aanrijden tussen de vechtende personen wilde komen, waarbij hij [slachtoffer] heeft geschaafd met zijn autospiegel.

De rechtbank dient, kort gezegd, de vraag te beantwoorden of de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan de onder 1 tenlastegelegde poging tot doodslag door op de groep personen in te rijden, subsidiair tenlastegelegd als poging tot zware mishandeling, en of hij zich schuldig heeft gemaakt aan de onder 2 tenlastegelegde vernieling van een fiets.

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van feit 2 en de onder 1 subsidiair tenlastegelegde poging tot zware mishandeling. Verdachte is met zijn auto op een groep personen ingereden en heeft door zo te handelen op zijn minst voorwaardelijk opzet gehad op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel aan de personen in die groep. Daarnaast heeft verdachte (voorwaardelijk) opzet gehad op vernieling van de fiets. Er is daarbij geen sprake geweest van een situatie waarin verdachte zichzelf of anderen diende te verdedigen.

De raadsman heeft zich primair op het standpunt gesteld dat de verdachte integraal dient te worden vrijgesproken.

Bij feit 1 kan (voorwaardelijk) opzet op de dood of het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel niet worden bewezen. Onder meer is hiervoor van belang dat niet objectief is komen vast te staan dat verdachte met de Renault Clio [slachtoffer] of anderen heeft geraakt. Daarnaast is onduidelijk hoe hard verdachte heeft gereden.

Voor feit 2 heeft het volgende te gelden. Nu verdachte bij feit 1 een geslaagd beroep op noodweer toekomt (zie 6.2.) en de vernieling van de fiets een voortgezette handeling van dat feit is, dient verdachte ook van dit feit te worden vrijgesproken door het ontbreken van opzet op en de wederrechtelijkheid van de vernieling.

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen onder 1, primair is tenlastegelegd, zodat verdachte daarvan dient te worden vrijgesproken.

De rechtbank acht op grond van de in de bijlage II vervatte bewijsmiddelen bewezen dat verdachte:

Feit 1, subsidiair:

op 18 juni 2021 te Amsterdam ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer] en andere onbekend gebleven personen opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met een door hem bestuurde personenauto meermalen:

Feit 2:

op 18 juni 2021 te Amsterdam opzettelijk en wederrechtelijk een fiets, die aan [naam] toebehoorde, heeft beschadigd.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. Verdachte is hierdoor niet in de verdediging geschaad.

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat bij feit 1 geen sprake is geweest van een situatie waarin verdachte zichzelf of anderen diende te verdedigen. Daarnaast voldoet het gedrag van verdachte nadat er werd geschoten, niet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit.

Volgens de verdediging komt bij bewezenverklaring van feit 1, primair of subsidiair, verdachte een geslaagd beroep op noodweer toe. Verdachte heeft op de zitting verklaard dat, net nadat hij was komen aanrijden, hij zag dat de bestuurder van een andere auto een vuurwapen op hem richtte. De situatie was reëel dat dit vuurwapen later daadwerkelijk zou worden gebruikt, hetgeen ook is gebeurd. Er was sprake van een ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding van een anders lijf, namelijk van dat van kennissen van verdachte die zich in de vechtpartij bevonden. Het handelen van verdachte, te weten door op de menigte af te rijden om het gevecht te doen stoppen, was gerechtvaardigd, proportioneel en subsidiair.

Subsidiair komt verdachte een geslaagd beroep op noodweerexces toe, en meer subsidiair zou een beroep op putatief noodweer moeten slagen. Bij verdachte ontstond namelijk een hevige gemoedsbeweging toen zijn kennissen werden aangevallen. Omdat hij bang was dat er een vuurwapen zou worden gebruikt, is hij met zijn auto op de groep ingereden.

Voor een geslaagd beroep op (putatief) noodweer(exces) is vereist dat sprake is van een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding en van een handeling, geboden door de noodzakelijke verdediging daartegen.

Anders dan de verdediging heeft aangevoerd, is de rechtbank van oordeel dat niet gebleken is van een ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding van de kennissen van verdachte waartegen verdachte hen kon en moest verdedigen. Hiervoor is het volgende redengevend. Verdachte heeft, voorafgaand en tijdens de zitting, wisselend en niet consistent verklaard over de aanleiding waardoor hij op de groep is ingereden en het moment waarop hij enig vuurwapen zou hebben gezien. Daarnaast werden pas schoten gelost nadat hij al driemaal op de groep was ingereden. Mede gelet op de inhoud van de camerabeelden die op de zitting zijn bekeken, wordt daarmee de door de verdediging gegeven lezing van de gebeurtenissen uitgesloten. Verdachte kon daarom ook niet redelijkerwijs in de veronderstelling verkeren dat van de onbekend gebleven personen een onmiddellijk dreigend gevaar van een wederrechtelijke aanranding uitging.

Nu de rechtbank van oordeel is dat het niet aannemelijk is geworden dat sprake is geweest van een noodweersituatie, slaagt het beroep op noodweerexces en putatief noodweer ook niet.

De bewezen geachte feiten zijn volgens de wet strafbaar. Het bestaan van een rechtvaardigingsgrond is niet aannemelijk geworden.

De officier van justitie heeft verzocht de Renault Clio verbeurd te verklaren, omdat verdachte de feiten met die auto heeft gepleegd.

De raadsman heeft verzocht de auto terug te geven aan verdachte, nu er bij hem geen sprake was van een bewust wilsbesluit om zijn auto op die manier in te zetten.

De rechtbank gelast de teruggave van de personenauto aan verdachte, die aan verdachte toebehoort. Hoewel verdachte de feiten met de Renault Clio heeft gepleegd, heeft de rechtbank daarbij onder meer de waarde van de auto meegewogen. Daarnaast lijkt het erop dat de bewezenverklaarde feiten als incident dienen te worden beschouwd. De rechtbank is van oordeel dat onder die omstandigheden het verbeurdverklaren van de auto disproportioneel is.