Uitspraken

Alle (primair) ten laste gelegde feiten kunnen wettig en overtuigend worden bewezen, gelet op de zich in het dossier bevindende bewijsmiddelen. Ten aanzien van zaak A feit 1 primair is sprake van een poging tot zware mishandeling: verdachte was op de hulpverleners afgestormd en wordt omschreven als ‘buiten zinnen’. Door in die houding het slachtoffer meermalen met een gebalde vuist tegen het hoofd te slaan, kennelijk gericht, heeft verdachte willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel zou bekomen.

Ten aanzien van zaak A:

De onder 1 primair ten laste gelegde gedragingen kunnen niet worden aangemerkt als poging tot zwaar lichamelijk letsel, omdat niet is gebleken van omstandigheden waardoor dit als zodanig gekwalificeerd dient te worden. Het stompen gebeurde niet met een zodanige kracht en intensiteit dat de gedragingen tot zwaar lichamelijk letsel had kunnen leiden. Daarom dient verdachte van dit feit te worden vrijgesproken.

Wel kunnen de feiten onder 1 subsidiair en onder 2 worden bewezen. Verdachte ontkent ook niet geweld te hebben gebruikt tegen deze medewerkers.

Ten aanzien van zaak B:

Verzocht is verdachte vrij te spreken van de onder 1 ten laste gelegde vernieling, nu daarvoor geen voldoende steunbewijs voorhanden is en de foto’s niet voldoende duidelijkheid geven.

Voor de overige feiten is bewijs voorhanden.

Gelet op de zich in het dossier bevindende bewijsmiddelen en de deels bekennende verklaring van de verdachte, komt de rechtbank tot een bewezenverklaring van de in zaak A onder 1 primair en 2, en de in zaak B onder 1, 2 en 3 ten laste gelegde feiten.

Ten aanzien van zaak A feit 1 primair overweegt de rechtbank daarbij in het bijzonder dat verdachte, gelet op de processen-verbaal, ‘als een beest’ tekeer ging, hetgeen bevestigd wordt door het feit dat hij uiteindelijk met acht man tegen de grond moest worden gedrukt om hem te verdoven. Ter zitting heeft verdachte benadrukt dat hij er alles aan heeft gedaan om geen medicatie toegediend te krijgen. [slachtoffer 1] en [slachtoffer 3] hebben verklaard dat zij allebei op de grond zijn beland na de eerste aanval van verdachte. [slachtoffer 1] heeft vervolgens per ongeluk het knopje van de douche geraakt, waardoor het water ging stromen en het lastiger was om op te staan. Verdachte heeft [slachtoffer 1] , terwijl zij op de grond lag, meerdere malen met een gebalde vuist tegen haar hoofd gestompt. Daarnaast heeft verdachte zelf verklaard het slachtoffer een enorme stoot te hebben gegeven. Het slachtoffer heeft door het geweld tegen haar hoofd een hersenschudding opgelopen. Voornoemde gedragingen van verdachte in onderlinge samenhang bezien kunnen niet anders worden gezien en benoemd dan als poging tot het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Verdachte heeft door zijn gedrag willens en wetens de aanmerkelijke kans aanvaard dat het slachtoffer door zijn gedrag zwaar lichamelijk letsel zou oplopen. Naar algemene ervaringsregels is de kans dat iemand als gevolg van het aldus verscheidene keren met kracht stompen, zeker op het hoofd, zwaar lichamelijk letsel oploopt, immers aanmerkelijk.

De rechtbank acht niet bewezen wat in zaak B onder 4 ten laste is gelegd, omdat niet duidelijk is geworden wie PSA is. Niet is gebleken dat daarmee medewerkers van Fivoor worden bedoeld. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

De gebruikte bewijsmiddelen worden als bijlage II aan dit vonnis gehecht.

Het standpunt van de officier van justitie

Blijkens de rapportages van de deskundigen is bij verdachte sprake van diverse stoornissen, waarvan ook sprake was ten tijde van het plegen van de feiten. Het recidiverisico (binnen een (gesloten) klinische setting) wordt als hoog ingeschat. Door de psychiater is geadviseerd verdachte sterk verminderd toerekeningsvatbaar te verklaren. Door de psycholoog is geadviseerd verdachte geheel ontoerekeningsvatbaar te verklaren ten aanzien van de gepleegde feiten. Het Openbaar Ministerie volgt de conclusie van de psychiater en acht verdachte in sterk verminderde mate toerekeningsvatbaar. Gelet op de psychische problematiek bij verdachte en het feit dat andere hulpkaders onvoldoende bescherming bieden voor de veiligheid van anderen, dient overeenkomstig het advies van de deskundigen aan verdachte de maatregel van terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege (hierna: tbs-maatregel) te worden opgelegd.

Het standpunt van de verdediging

Verzocht is verdachte te ontslaan van alle rechtsvervolging omdat hij ten aanzien van de feiten volledig ontoerekeningsvatbaar moet worden beschouwd. Ten aanzien van de feiten in zaak A omdat hij vanwege de medicijnen dan wel zodanige verwardheid niet in staat was zijn eigen wil te bepalen en ten aanzien van de feiten in zaak B omdat hij vermoedelijk psychotisch was. Ten aanzien van zaak A is van belang dat het mis is gegaan bij de behandeling. Verdachte voelde zich niet goed door de medicijnen die hem waren toegediend. Inmiddels gebruikt hij geen medicatie meer, hoewel anderen waarvan wordt gezegd dat zij psychotisch zijn, die nog wel krijgen.

Indien een maatregel wordt opgelegd, is mede gelet op het feit dat de rapporteurs in hun adviezen zowel over een zorgmachtiging als over een tbs-maatregel spreken, verzocht aan verdachte een zorgmachtiging op te leggen. Een tbs-maatregel is niet proportioneel ten opzichte van de aard van de gepleegde feiten. Ook de rapporteurs menen dat een zorgmachtiging de voorkeur verdient.

Indien de rechtbank het verzoek om verdachte te ontslaan van alle rechtsvervolging niet volgt, is verzocht rekening te houden met de persoonlijke omstandigheden van verdachte en aan hem slechts een voorwaardelijke straf op te leggen, zodat hij - eveneens - met een zorgmachtiging kan worden verpleegd.

De rechtbank is van oordeel dat de bewezen geachte feiten niet aan verdachte kunnen worden toegerekend en overweegt daartoe het volgende.

De rechtbank heeft kennis genomen van de volgende over verdachte opgemaakte rapportages:

Voor zover relevant voor de vraag naar de strafbaarheid van de verdachte bevatten de rapporten de volgende conclusies.

Zowel de psychiater als de psycholoog hebben aangegeven dat bij verdachte sprake is van psychische stoornissen. Beiden komen tot de conclusie dat sprake is van een autismespectrumstoornis en van een stoornis in het gebruik van cannabis. Daarnaast is volgens de psychiater sprake van een psychotische kwetsbaarheid (naar alle waarschijnlijkheid schizofrenie), terwijl de psycholoog spreekt van een ongespecificeerde stoornis in het schizofreniespectrum of andere psychotische stoornis.

Deze stoornissen waren ook aanwezig ten tijde van het plegen van de ten laste gelegde feiten en hebben de gedragingen van verdachte beïnvloed.

Het recidiverisico wordt als hoog ingeschat.

In het psychiatrisch rapport is voorts het volgende naar voren gekomen. Geadviseerd is verdachte de feiten in sterk verminderde mate toe te rekenen. De combinatie van psychotische ontregeling en de autismespectrumstoornis hebben een rol gespeeld in de feiten. De beperkingen voortkomend uit de autismespectrumstoornis en de psychotische problematiek versterken elkaar en het middelengebruik verhoogt de kans op psychotische ontregeling. Psychiatrische behandeling is nodig om het recidiverisico te beperken. De zorg zou in principe het best passend te leveren zijn met een zorgmachtiging. Dit zou echter

een herhaling van zetten zijn. De kans op gewelddadige incidenten binnen een (gesloten) klinische setting wordt als hoog ingeschat. Indien de rechtbank de ten laste gelegde feiten als voldoende ernstig beschouwd, kan een tbs worden overwogen.

In het psychologisch rapport is voorts het volgende aangegeven:

Geadviseerd is verdachte de feiten in het geheel niet toe te rekenen. Als gevolg van de geconstateerde psychische problematiek, kan hij niet in staat worden geacht om zijn wil in vrijheid te hebben bepaald ten tijde van het plegen van de feiten. Het ziektebeeld kenmerkt zich doordat een psychotische decompensatie, voortkomend uit het weigeren van medicatie, meestal gepaard gaat met verhoogde agitatie en agressief gedrag. Ten aanzien van de ten laste gelegde feiten in zaak A deed verdachte psychotische uitspraken en werd zodanig boos toen hem verteld werd dat hij zijn telefoon niet zou krijgen, dat hij heeft gevochten met de drie aangevers.

Ten aanzien van zaak B weigerde verdachte medicatie waardoor de psychose verergerde en hij toenemend geagiteerd gedrag vertoonde, waarop hij in FPK Inforsa is geplaatst. Daar heeft hij vervolgens de in zaak B ten laste gelegde feiten begaan.

Het recidiverisico is hoog, met name wanneer verdachte psychotisch decompenseert als gevolg van het niet innemen van medicatie. Zoals hiervoor aangegeven gaat een dergelijke psychotische decompensatie bij betrokkene veelal gepaard met verhoogd geagiteerd en agressief gedrag. Agressief gedrag bestaat bij verdachte vooral uit slaan, schoppen en vernielen. Hij laat vooral agressief gedrag zien in een behandelsetting. Het ziekte-inzicht en -besef is beperkt en onvoldoende om zich bewust te zijn van triggers met betrekking tot een psychotische decompensatie. Dit brengt onder andere met zich mee dat hij zichzelf kan overschatten en kan stoppen met antipsychotica, met als gevolg dat hij psychotisch kan decompenseren en agressief gedrag kan vertonen.

De stoornis brengt met zich mee dat langdurige behandeling nodig is en (vervolgens) begeleiding in een beschermde woonvorm. Hoewel behandeling in het kader van een zorgmachtiging het meest gewenst zou zijn met betrekking tot de psychische problematiek, biedt de tbs-maatregel de meeste waarborgen. Geadviseerd is dan ook aan verdachte een tbs-maatregel op te leggen met dwangverpleging.

Ter terechtzitting is door de deskundigen gepersisteerd bij hetgeen zij in hun rapporten hebben opgenomen en is voorts het volgende aangevoerd.

Door de psychiater:

Gelet op het feit dat de incidenten binnen het kader van een zorgmachtiging hebben plaatsgevonden en dit kader kennelijk niet de benodigde veiligheid heeft kunnen bieden, wordt geadviseerd aan verdachte een tbs-maatregel met dwangverpleging op te leggen.

Door de psycholoog:

Een zorgmachtiging is met name relevant bij acute psychotische problematiek. Voor de autismespectrumstoornis is een zorgmachtiging minder geschikt, daarvoor is een gestructureerde setting het beste. Voor zover is aangegeven dat verdachte op dit moment geen medicijnen gebruikt en het goed met hem gaat, geldt dat dat komt door de huidige setting. Zonder die setting zal de onrust snel toenemen en volgt decompensatie.

Blijkens bovengenoemd reclasseringsrapport is een tbs-maatregel met voorwaarden niet haalbaar.

De rechtbank neemt de hiervoor genoemde conclusie van de psycholoog, inhoudende verdachte volledig ontoerekeningsvatbaar te beschouwen ten aanzien van de gepleegde feiten, over en maakt deze tot de hare. Blijkens de verklaringen van de aangevers was verdachte ten tijde van beide feiten buiten zinnen, en maakte hij voorafgaand aan het contact met de begeleiders opmerkingen die niet binnen de realiteit passen. Zo zou hij Poetin met zijn telefoon moeten omleggen en deed hij allerlei uitspraken over kwantumfysica. Daarnaast was verdachte bij de incidenten zodanig agressief dat er meerdere mensen nodig waren hem in bedwang te krijgen. Ten tijde van zaak B was er ook geen contact met hem te krijgen. Gelet hierop komt de rechtbank tot het oordeel dat hij in het geheel niet meer in staat was om te beseffen wat hij deed.

De bewezen geachte feiten kunnen verdachte wegens ziekelijke stoornis niet worden toegerekend. Verdachte dient daarom te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.