Uitspraken

Ter zitting van 14 november 2023 heeft Buurtleven de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. De Gemeente heeft verweer gevoerd.

Beide partijen hebben producties en een pleitnota ingediend. Buurtleven heeft voorafgaand aan de zitting bij e-mail van 13 november 2023 bezwaar gemaakt tegen de op die dag door de Gemeente ingediende producties, omdat die volgens haar te laat zijn ingediend. De voorzieningenrechter heeft de producties toegelaten, nu die conform artikel 6.2 van het Landelijk procesreglement kort gedingen uiterlijk 24 uur voorafgaand aan de zitting zijn ingediend.

Tot slot is vonnis bepaald op vandaag.

Ter zitting waren, voor zover van belang, aanwezig:

aan de kant van Buurtleven: [naam voorzitter] (voorzitter), [naam secretaris] (secretaris/penningmeester), [naam bestuurder] (bestuurder) met mr. Meinen en mr. Bongaerts;

aan de kant van de Gemeente: [naam gebiedsmanager] (gebiedsmanager Oud West), [naam gebiedscoördinator] (gebiedscoördinator Oud West), [naam geluidsdeskundige] (geluidsdeskundige van Peutz B.V. (hierna: bureau Peutz) met mr. Berends.

Daarnaast waren ter zitting kinderen uit de Helmersbuurt te Amsterdam en medewerkers van het Jeugdjournaal aanwezig.

Het postzegelpark bestaat onder andere uit een voetbalkooi, een zandbak en jeu-de-boulesbanen en groen. De voetbalkooi wordt met name in de lente en zomer na schooltijd gebruikt door kinderen in de leeftijdscategorie van 6 tot en met 11 jaar.

Het postzegelpark in zijn geheel biedt een veilige speelplaats voor kinderen en voorziet – kort gezegd – in beleidsopgaven voor stadsdeel West ten aanzien van de jeugd en veiligheid.

In een brief van 7 juni 2021 van de Gemeente aan de klagers, met als onderwerp: Afwijzen verzoek om handhaving overlast voetbalkooi Jeltje de Bosch Kemperpad staat, voor zover van belang, het volgende:

“(…) Analyse van de registraties (…)

Naar aanleiding van uw handhavingsverzoek hebben wij de gepleegde interventies van de handhavers en de gemaakte SIA meldingen inzake overlast in en rondom de voetbalkooi in het Postzegelpark aan het Jeltje de Bosch Kemperpad van de periode 1 april 2020 tot en met 2 juni 2021 in kaart gebracht. Uit de analyse blijkt dat er in totaal 38 registraties zijn gedaan in deze periode, waarvan 37 met OK zijn beoordeeld en 1 met niet OK is beoordeeld. (…) De registratie die met niet OK is beoordeeld (van 29 mei 2021) betrof een groep personen die zijn aangetroffen op het moment van controle, maar de groep veroorzaakte geen overlast.”

Op 20 januari 2020 heeft de Gemeente buurtbewoners uitgenodigd om een online enquête in te vullen. Per brief van 17 juni 2020 heeft de Gemeente de uitslag van de enquête bekend gemaakt en meegedeeld dat de Gemeente opdracht heeft gegeven tot een geluidsonderzoek. Voorts is aangekondigd dat de Gemeente over de uitkomsten met de buurtbewoners in gesprek zal gaan. In de brief staat, voor zover van belang, het volgende:

“Uitkomsten enquête

Voor de enquête is een huis aan huis brief verspreid onder 1.538 adressen in de directe omgeving van het parkje. De vragenlijst is 259 keer ingevuld. Hoe dichter het woonadres bij het postzegelparkje, hoe vaker de vragenlijst is beantwoord.

(…)

Overlast

We hebben respondenten gevraagd of zij wel een overlast ervaren van anderen die het parkje gebruiken.

Bewoners die vaak overlast ervaren wonen dicht bij het parkje.(…)

Oorzaken van overlast

De meest genoemde vorm van overlast is geluidsoverlast van het gebruik van het parkje.

Daarnaast worden hangjongeren genoemd, en overlast van (verjaardags)feestjes en buurtborrels. (…)

Bijkomende oorzaken

Volgens verschillende respondenten speelt het ontwerp van de gebouwen mee. Ze geven aan dat de woningen zo gebouwd zijn ‘dat het een klankkast is’, en er nauwelijks afscheiding is tussen de woningen en de voetbalkooi en het parkje.

(…)”

In augustus 2020 heeft bureau Peutz uit Zoetermeer in opdracht van de Gemeente een geluidsonderzoek gedaan. In het rapport van 2 september 2020 staat dat onderzoek is verricht naar het geluid in de woonomgeving ten gevolge van stemgeluid en activiteiten in het postzegelpark en dat de aanleiding is de geluidshinder die wordt ondervonden door omwonenden vanwege stemgeluid en activiteiten in dit park, met in het bijzonder de voetbalkooi. Verder staat in het rapport dat het doel van het onderzoek is het vaststellen van het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau en het maximale geluidniveau vanwege stemgeluid en activiteiten in het park op de gevels van de omliggende woningen. In het rapport wordt voorts beschreven dat voor het beoordelen van het geluidsniveau aansluiting wordt gezocht bij het Activiteitenbesluit milieubeheer (zie hierover ook het hierna genoemde rapport van 3 oktober 2022).

De conclusie van het geluidsonderzoek luidt als volgt:

“Uit het onderzoek blijkt dat het vastgestelde langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (LAr,LT) op de gevels van de omliggende woningen in de maatgevende avondperiode ten hoogste 64 dB(A) bedraagt vanwege de voetbalkooi. Vanwege alle elementen tezamen bedraagt dit eveneens 64 dB(A). De voetbalkooi draagt op de meeste locaties rond het parkje maatgevend bij aan het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau.

Op basis van de in paragraaf 7.2 besproken geluidreducerende maatregelen (qua principe) kan worden geconcludeerd dat zeer beperkt geluidreducerende maatregelen mogelijk c.q. realistisch zijn. De combinatie van geluidreducerende maatregelen die vanuit akoestisch oogpunt de grootste slagingskans heeft, dient te worden gezocht in brongerichte en organisatorische maatregelen. Dat wil zeggen, regels stellen ten aanzien van het gedrag respectievelijk het gebruik van het parkje.

Uiteindelijk is het aan het bevoegd gezag om een afweging te maken tussen de belangen van de omwonenden en de gebruikers van het parkje. De hoge optredende geluidniveaus in vergelijking met gangbare geluidgrenswaarden voor bedrijven rechtvaardigen in beginsel een duidelijke beperking in de gebruiksduur dan wel in de gebruiksintensiteit van het parkje.”

In een memo van 1 maart 2022 aan de stadsdeelcommissie West waarin vragen worden beantwoord over het hiervoor genoemde voorgenomen besluit staat als antwoord op vraag 4, voor zover van belang, het volgende:

“Een juridische verkenning uit 2021 heeft duidelijk gemaakt dat voor

(stem)geluid vanuit de openbare ruimte geen wettelijke geluidsnormen gelden.

Een park of voetbalkooi in als in deze kwestie is geen inrichting in de zin van de

Wet Milieubeheer, waardoor geluidsnormen uit het Activiteitenbesluit niet van

toepassing zijn. In jurisprudentie is wel te lezen dat geluid van een voetbalkooi

volgens de rechtbank onder de APV valt, dat de gemeente moest onderzoeken

hoe hard dat geluid dan was en dat zij geluidsnormen kán stellen.

Ook voor de tijd vanaf wanneer gevraagd wordt de voetbalkooi niet meer te

gebruiken (na 21.00 uur) en wat als zodanig op borden is aangegeven, is geen

formele grondslag. De APV voorziet hier niet in. Weliswaar wordt in algemene

zin door de politie 22.00 uur als aanvangstijd voor de “voor nachtrust bestemde

tijd” gehanteerd, maar ook dit is formeel niet verankerd. Bovendien is hantering

van deze tijd slecht toepasbaar in een stad als Amsterdam.”

In het rapport staat verder, voor zover van belang, het volgende:

“Resumé

Ten aanzien van de beoordeling van het geluid ten gevolge van het gebruik van het

speelparkje kan samenvattend het volgende worden gesteld:

In de conclusie van het rapport staat, voor zover van belang, het volgende:

“Vanuit formeel oogpunt gelden er geen geluidgrenswaarden. Ter beoordeling worden de geluidgrenswaarden uit de Handreiking gebruikt als richtwaarden en wordt tevens op basis van jurisprudentie gekeken naar de hoogte van de piekniveaus en het aantal piekniveaus dat optreedt gedurende een periode.

Uit de meetresultaten blijkt dat de richtwaarden voor het piekgeluidniveau van 70 dB(A) in de dagperiode en 65 dB(A) in de avondperiode ten gevolge van het gebruik van de voetbalkooi frequent met meer dan 10 dB worden overschreden. Bij de huidige meetresultaten is uitsluitend het hoogste piekniveau per minuut geteld. In werkelijkheid treden per minuut tijdens het voetbalspel ten gevolge van het juichen en schreeuwen van kinderen meerdere piekgeluiden op. Hierbij is zonder meer sprake van een frequentie van meer dan 13 maal per uur. Op basis van jurisprudentie kan hierbij aldus in redelijkheid worden gesteld worden dat het gebruik van de voetbalkooi aanleiding geeft tot ontoelaatbare geluidhinder bij de naastgelegen woningen.

Voor mogelijke maatregelen wordt verwezen naar het eerder verrichte onderzoek uit 2020 en waarvan de resultaten zijn beschreven in rapport 0 16443-3-RA-00l d.d. 2 september 2020.”

In een besluit van 18 juli 2023 (hierna: het besluit) heeft de Gemeente besloten om diverse maatregelen te nemen over de inrichting van het postzegelpark, waaronder verkleining van de voetbalkooi. In het besluit staat dat een meerderheid van de stadsdeelcommissie (zie onder 2.19) zich kan vinden in het voorstel van het dagelijks bestuur en dat zij nog enkele aanvullende adviezen heeft ingediend die het dagelijks bestuur overneemt en/of verder verkent.

In het besluit staat, voor zover van belang, het volgende:

“(…) Kernboodschap

Al lange tijd wordt gesproken over mogelijke oplossingen rond de problematiek en overlast die door een groep omwonenden van het parkje aan het Jeltje de Bosch Kemperpad wordt ervaren. Na een langdurig traject, waarin belangen zorgvuldig zijn gewogen, ligt nu een pakket aan beoogde maatregelen voor. Deze zijn besproken en in meerderheid positief geadviseerd door de stadsdeelcommissie West.

(…)

Wettelijke grondslag

Op grond van de verordening op de stadsdelen en het stadsgebied Amsterdam 2022 (i.c. takenlijst bijlage 2, taak 2.1), is het dagelijks bestuur bevoegd besluiten te nemen over het inrichten van de openbare ruimte, groen, speelplekken, oevers en parken binnen de beleidskaders.

(…)

Onderbouwing besluit

Ad.1) in te stemmen met maatregelen tegen de geluidsoverlast in het parkje aan het Jeltje de Bosch Kemperpad

(…)

Binnen de gemeentelijke kaders zijn geen richtlijnen vastgelegd hoe groot of klein een trapveldje of voetbalkooi moet zijn. Wel wordt in het Strategisch Plan Sporten en Spelen beschreven dat speelruimte in de bestaande stad belangrijk is. Daarmee zegt het kader niet dat een voetbalveldje of kooi niet verkleind mag worden, maar wel dat een speelplek als zodanig zoveel mogelijk in stand moet worden gehouden. Daarom zal ook worden bekeken welke mogelijkheden er zijn om de m2 van de voetbalkooi die verwijderd worden elders in het parkje of de nabije omgeving te compenseren met een alternatieve speelmogelijkheid.

Het dagelijks bestuur heeft een aantal uitgangspunten geformuleerd waaraan de

voorgestelde aanpassingen moeten voldoen:

• Kinderen en jongeren moeten op het pleintje kunnen sporten en bewegen;

• Het plein is een ontmoetingsplek voor bewoners, waar zij kunnen genieten van openbare ruimte en groen;

• De aanpassingen sluiten zoveel mogelijk aan bij de wensen en verwachtingen van de omwonenden en gebruikers, waarbij echter niet geldt dat de meeste stemmen tellen;

• De aanpassingen moeten binnen financiële kaders passen.

(…)

Daarbij zijn de voorstellen van zowel de bewonerscommissie als de belangengroep zoveel mogelijk gevolgd en daarin het midden gezocht. Een meerderheid van de stadsdeelcommissie heeft ingestemd met dit pakket aan maatregelen.

Het dagelijks bestuur stemt in met de volgende maatregelen:

• De huidige voetbalkooi van 10 x 20 meter wordt vervangen door een voetbalkooi van 7 X 14 meter, de ondergrond wordt uitgevoerd in geluiddempend materiaal, de ingang komt zo ver mogelijk van de woningen.

• De vrijkomende ruimte tussen de kooi en de woningen wordt vergroend.

• De gebruiksduur van de voetbalkooi wordt beperkt tot 20.00 uur en de kooi wordt afsluitbaar. We onderzoeken nog samen met de bewoners naar de beste manier om de kooi afsluitbaar te maken, waaronder een cijferslot.

• Verkennen of elders in het parkje of nabije omgeving speelvoorzieningen kunnen worden toegevoegd ter compensatie van het verkleinen van de kooi.

• Inzet van handhaving, straatcoaches en politie op basis van regulier werk en

(…)

Het dagelijks bestuur stemt in met het aanbieden van geluidsisolerende maatregelen in de vorm van zogenaamde suskasten aan betrokken bewoners van de woningen in de kop van de twee woonblokken die direct grenzen aan het parkje nabij de voetbalkooi.

Vervolgstappen:

Verdere planvorming, uitwerking en daadwerkelijke uitvoering zal enige voorbereidingstijd vragen en direct na het zomerreces (najaar 2023) worden opgestart. Hoewel tempo gewenst is, zal feitelijke uitvoering, gezien de omvang van fysieke ingrepen, op zijn vroegst pas eind dit jaar en begin volgend jaar plaats vinden. Zodra we een concrete planning hebben zal deze met de stadsdeelcommissie en omwonenden worden gecommuniceerd.

Voor de goede orde wordt opgemerkt dat dit (herinrichtings)besluit van de openbare

ruimte een besluit is zonder zogenaamd rechtsgevolg en daar tegen geen bezwaar of

beroep open staat

Advies, afstemming en participatie

Dit besluit is na lange voorbereiding tot stand gekomen, middels participatie door

bewoners en input van diverse inhoudelijke afdelingen/directies. Meest recente

afstemming heeft plaats gevonden met de stadsdeelcommissie op 27 juni en 11 juli

(…)”

Bij brieven van 4 en 12 september 2023 heeft Buurtleven aan de Gemeente verzocht het Besluit te heroverwegen en een nieuw geluidsonderzoek te verrichten.

De Gemeente heeft op 26 oktober 2023 schriftelijk deze verzoeken van de hand gewezen.

Buurtleven vordert – samengevat – bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad om de Gemeente:

(i) op straffe van een dwangsom te verbieden om uitvoering te geven aan het Besluit, althans al gedane uitvoeringshandelingen met betrekking tot het Besluit ongedaan te maken;

(ii) te gebieden om primair, met inachtneming van de beginselen van behoorlijk bestuur, al dan niet een nieuw besluit te nemen waaraan ten minste een breed geluidsonderzoek vooraf is gegaan en subsidiair een nieuw breed geluidsonderzoek te laten uitvoeren, een en ander met inachtneming van het geldende beleidskader en de voorwaarden die de voorzieningenrechter geraden acht.

Daarnaast vordert Buurtleven de Gemeente te veroordelen in de proceskosten, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Buurtleven legt het volgende aan haar vorderingen ten grondslag.

Buurtleven stelt dat de Gemeente onrechtmatig handelt wanneer zij overgaat tot uitvoering van het Besluit. De Gemeente heeft namelijk het besluit ten onrechte genomen en meerdere beginselen van behoorlijk bestuur geschonden. Het gaat om het volgende:

De Gemeente voert – samengevat – als verweer dat sprake is van een zorgvuldig genomen en juist Besluit, maar dat deze zaak alleen verliezers kent.

Er zijn in deze zaak twee groepen buurtbewoners die tegenover elkaar staan en er is altijd één groep ontevreden over de uitkomst van dit kort geding. De Gemeente heeft vele pogingen gedaan om de twee groepen nader tot elkaar te brengen door bewonersavonden te organiseren en voorstellen met hen te bespreken. Er is geen overeenstemming bereikt. De klagers hebben eerder voorgesteld de voetbalkooi te verkleinen naar 6 bij 12 meter, terwijl Buurtleven heeft voorgesteld om de voetbalkooi te verkleinen van 7 bij 18 meter. De Gemeente heeft op 18 juli 2023 de knoop doorgehakt en de middenweg tussen deze twee voorstellen gezocht. Mogelijk biedt een mediationtraject onder begeleiding van een externe mediator de mogelijkheid alsnog tot een gezamenlijk eindoplossing te komen. Maar de klagers hebben zich – in tegenstelling tot Buurtleven – niet bereid verklaard daaraan mee te werken.