Uitspraken

Inleiding

Naar aanleiding van aangiftes van oplichting is onderzoek Crawley gestart. Dit onderzoek is gericht tegen een groep personen – bestaande uit zogenoemde ‘travellers’ – die zich bezighoudt met het plegen van strafbare feiten, waaronder oplichting. Verdachte wordt beschuldigd van het ter beschikking stellen van zijn bankrekening voor de oplichtingspraktijken van voornoemde travellers.

In het onderzoek komen verschillende medeverdachten naar voren, waaronder [medeverdachte] . [medeverdachte] is in dit verband bij vonnis van 8 maart 2024 van deze rechtbank veroordeeld voor het medeplegen van witwassen.

Vaststaat dat in de tenlastegelegde periode op de bankrekening van verdachte in totaal € 29.096,23 is gestort afkomstig van medeverdachte [medeverdachte] . Dit bedrag is door [medeverdachte] naar de rekening van verdachte overgemaakt, zeer kort nadat aangever [aangever 4] – die aangifte heeft gedaan van oplichting door voornoemde travellers – in het kader van die oplichting € 33.200,- heeft overgemaakt naar de bankrekening van [medeverdachte] .

De vraag die voorligt is of een bewezenverklaring kan volgen van het tenlastegelegde witwassen met betrekking tot deze € 29.096,23.

Uit misdrijf afkomstig

[aangever 4] heeft aangifte gedaan van oplichting/fraude gepleegd in de periode van 26 tot en met 28 juni 2017. [aangever 4] heeft verklaard te zijn opgelicht door Engelssprekende ‘klusjesmannen’, waaronder een man genaamd ‘ [naam1] ’. [aangever 4] is door deze mannen bewogen tot het doen van betalingen in verband met werkzaamheden aan zijn woning. Deze werkzaamheden zijn niet verricht. [aangever 4] heeft in dit verband in de periode van 26 juni tot en met 28 juni 2017 meermaals geld overgemaakt, in totaal € 33.200,-, naar de bankrekening van medeverdachte [medeverdachte] . Nadat voornoemde bedragen op de rekening van [medeverdachte] zijn bijgeschreven, is door [medeverdachte] een gedeelte daarvan contant opgenomen en op 29 juni 2017 heeft hij € 29.096,23 overgeboekt naar de bankrekening van verdachte met de omschrijving ‘verwendungszweck vrachtauto’.

Medeverdachte [medeverdachte] heeft over deze overschrijving verklaard dat de naam [verdachte] hem niets zegt en dat hij bij hem nooit een vrachtauto heeft gekocht. Verder heeft [medeverdachte] verklaard dat hij zijn bankrekening ter beschikking heeft gesteld aan de groep Engelssprekende travellers die in het onderzoek Crawley centraal staat. [medeverdachte] heeft bovendien over de overschrijving van € 29.096,23 naar verdachte verklaard dat hij dit waarschijnlijk in opdracht heeft gedaan van de (tussen)persoon die ervoor zorgde dat het op de rekening van [medeverdachte] gestorte geld vervolgens bij ‘die Engelsen’ terechtkwam. Die tussenpersoon is [naam] .

Verdachte heeft verklaard dat hij zijn bankrekening waarop ook het bedrag afkomstig van [medeverdachte] is gestort ter beschikking heeft gesteld aan Engelssprekende travellers, waarvan er één zich [naam1] noemde. Dit betreft dezelfde naam als waarover [aangever 4] spreekt in de aangifte. Verdachte kende deze travellers via dezelfde [naam] die door medeverdachte [medeverdachte] wordt genoemd. Verdachte heeft bovendien ter terechtzitting van 23 februari 2024 over de betreffende overboeking van € 29.096,23 afkomstig van [medeverdachte] verklaard dat hij ervan uit is gegaan dat dit een betaling van de travellers was en dat hij dit geld ook aan de travellers zal hebben afgegeven.

Op grond van voornoemde omstandigheden kan naar het oordeel van de rechtbank met een voldoende mate van zekerheid worden vastgesteld dat het op de rekening van verdachte gestorte € 29.096,23 geld betreft dat dat afkomstig is van aangever [aangever 4] en dus uit misdrijf, namelijk de bovengenoemde oplichting, afkomstig is.

Wetenschap

Verdachte heeft in zijn verhoor bij de politie in 2018 verklaard dat hij geld van andere mensen op zijn bankrekening heeft gekregen. Britse of Ierse travellers hadden hem gevraagd of hij geld op zijn bankrekening kon ontvangen en dat vervolgens aan hen kon afdragen. Zij hadden hem verteld dat zij in verband met bouwcontracten in West-Europa een Nederlandse bankrekening nodig hadden, omdat zij zelf geen Nederlandse bankrekening hadden en deze ook niet konden openen. De (volledige) namen van de travellers weet verdachte niet, ze hadden hem slechts valse namen of bijnamen gegeven. Ergens eind 2016 heeft verdachte zijn bankrekeningnummer gegeven en hierna zijn meerdere keren aanzienlijke bedragen op zijn rekening gestort, die verdachte vervolgens bij de bank opnam en afdroeg aan de travellers. Verdachte heeft in zijn verhoor bij de rechter-commissaris in januari 2022 verklaard dat de betreffende travellers zich bezig hielden met criminele activiteiten en dat zij aan verdachte vaak ‘criminele dingen’ vroegen. Verdachte verklaart verder: “het is heel stom maar ik heb ze geholpen. Ik heb ze mijn rekeningnummer gegeven”.

De rechtbank stelt in dit verband voorop dat het zonder goede reden en zonder enige vastlegging van afspraken hierover ter beschikking stellen van je bankrekening aan een nagenoeg onbekende ander, waarbij sprake is van (aanzienlijke) stortingen van onbekende derden, het gevaar oplevert dat de rekening wordt misbruikt voor criminele doeleinden. Ook in 2016 en 2017 werd al voor dit gevaar gewaarschuwd door onder meer de Nederlandse overheid en banken.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat verdachte, toen hij het ongebruikelijke verzoek kreeg van een aantal travellers van wie hij de (volledige) personalia en contactgegevens niet kende, om gebruik te mogen maken van zijn persoonlijke bankrekening en daarmee zonder enig onderzoek instemde, bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat hij daarmee zijn bankrekening beschikbaar stelde voor criminele transacties en dat de op de rekening gestorte geldbedragen uit misdrijf afkomstig waren. Bij dit oordeel neemt de rechtbank tevens in aanmerking dat verdachte van deze groep personen bovendien wist dat zij zich bezig hielden met strafbare feiten en dat zij hem reeds vaker hadden gevraagd om zich in te laten met criminele activiteiten.

Dat verdachte heeft verklaard dat hij na de eerste paar stortingen eigenlijk niet meer wilde meewerken, maar dat hij zich door de travellers bedreigd – dan wel onder druk gezet – voelde, maakt voornoemd oordeel niet anders. Het is verdachte zelf die zich met zijn handelen heeft blootgesteld aan dit risico, en bovendien heeft verdachte desondanks verder geen actie ondernomen (zoals bijvoorbeeld naar de politie gaan), maar de op zijn rekening gestorte geldbedragen opgenomen en afgegeven aan de travellers. Mede op grond van de ter terechtzitting afgelegde verklaring van verdachte gaat de rechtbank ervan uit dat dit ook geldt voor de tenlastegelegde € 29.096,23.

Witwasgedragingen

De rechtbank stelt vast dat verdachte het geld dat hij voor de travellers op zijn rekening ontving van de rekening haalde en aan hen afdroeg. De rechtbank gaat ervan uit dat dit ook geldt voor de in de tenlastelegging genoemde € 29.096,23 op grond van de verklaring van verdachte hierover in combinatie met de overige inhoud van het dossier. Deze gang van zaken was erop gericht – en daartoe ook geschikt – het mogelijk te maken dat de oplichters, niet naar de aangever herleidbare geldbedragen in handen konden krijgen, waarmee tevens uit beeld zou blijven wie uiteindelijk over de door de aangever overgemaakte geldbedragen zou komen te beschikken. Op grond hiervan acht de rechtbank bewezen dat verdachte de betreffende € 29.096,23 heeft verworven, voorhanden gehad, omgezet en overgedragen, alsmede van dit geldbedrag de werkelijke aard en vervreemding heeft verborgen en/of verhuld en heeft verborgen en/of verhuld wie de rechthebbende was.

Medeplegen

Uit het hiervoor beschrevene blijkt met betrekking tot het witwassen voldoende van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte, medeverdachte [medeverdachte] en de travellers ten behoeve van wie verdachte zijn rekening ter beschikking heeft gesteld en aan wie het geld is afgedragen.