Uitspraken

De voorzieningenrechter stelt voorop dat vaststaat dat eiseressen de afgelopen maanden bij gedaagde meermaals gegevens en informatie hebben opgevraagd en ook (deels) hebben gekregen. Zo is onder meer de gevraagde documentatie betreffende het model OPS openbaar gemaakt en zijn diverse vragen van eiseressen beantwoord, deels in het in dit geding door gedaagde overgelegde stuk, deels al eerder. Ook ten aanzien van de thans nog gevorderde data heeft gedaagde zijn bereidheid uitgesproken om deze in beginsel te verstrekken, met dien verstande dat hij erop heeft gewezen dat hij nog doende is een definitief standpunt te bepalen omdat hij daarbij oog moet hebben voor de belangen van derden.

Daarbij gaat het volgens gedaagde met name om privacybelangen van derden, omdat de verzochte data op het detailniveau van individuele bedrijven veel informatie bevatten, die deels concurrentiegevoelig is. Gedaagde stelt nog tijd nodig te hebben – vier à vijf weken – om zijn standpunt hierover te bepalen en na te gaan of deze data integraal kunnen worden vrijgegeven. Gedaagde heeft er daarbij op gewezen dat in het systeem waarin bedrijven de gegevens registreren, deze bedrijven kunnen aangeven of zij wensen dat informatie vertrouwelijk blijft of niet. Hij wijst er op dat hij mede gelet daarop zorgvuldig te werk moet gaan ten opzichte van die bedrijven. Die moeten volgens gedaagde minst genomen worden geïnformeerd of bevraagd over een voornemen tot verstrekking van de gegevens aan eiseressen. Gedaagde heeft toegelicht dat dit de reden is dat hij een eerdere toezegging om de gegevens te verstrekken nadien enigszins heeft genuanceerd.

Eiseressen hebben ten aanzien van het door gedaagde genoemde tijdsbestek voor de standpuntbepaling gesteld dat dit sneller zou moeten kunnen worden afgerond. Afgezien daarvan stellen zij dat nu al kan worden vastgesteld dat hun belangen zwaarder moeten wegen dan de belangen van de bedrijven op wie de gegevens betrekking hebben, zodat openbaarmaking van de data per omgaande dient plaats te vinden. Zij wijzen er hierbij op dat het voortbestaan van agrarische bedrijven wordt bedreigd, omdat de voorgenomen maatregelen ernstig ingrijpen in hun bedrijfsvoering. Voorts wijzen eiseressen er op dat het feitelijk om openbare gegevens gaat, zodat bedrijven zich niet achter de vertrouwelijkheid daarvan kunnen verschuilen.

De voorzieningenrechter stelt voorop dat zij in dit geding niet kan vaststellen wie van partijen het gelijk aan zijn zijde heeft in de discussie over de vraag of de vertrouwelijkheid van de gegevens in de weg staat aan het integraal verstrekken daarvan. Zoals blijkt uit hetgeen hiervoor is overwogen heeft gedaagde zijn standpunt hierover nog niet definitief bepaald en is hij nog doende na te gaan in hoeverre openbaarmaking van de data op zwaarwegende bezwaren stuit. De voorzieningenrechter acht het gerechtvaardigd dat die besluitvorming zorgvuldig plaats vindt. Eiseressen hebben er weliswaar op gewezen dat zij al sinds september van dit jaar inzage hebben gevraagd in specifieke gegevens, maar zij hebben niet aannemelijk weten te maken dat zij eerder dan medio november 2019 om de thans gevorderde emissie-data hebben gevraagd. Eiseressen stellen weliswaar dat een belangenafweging onder de gegeven omstandigheden evident in hun voordeel moet uitvallen, maar naar oordeel van de voorzieningenrechter kan die belangenafweging in dit kort geding nog niet ten volle worden gemaakt. De voorzieningenrechter overweegt in dat kader dat weliswaar juist is dat er sprake is van een vergaande openbaarmakingsverplichting in het Europese milieurecht maar dat gedaagde gemotiveerd heeft gesteld dat zorgvuldig moet worden nagegaan of dat voldoende is om zonder meer tot openbaarmaking van de gevraagde data over te gaan. De voorzieningenrechter beschikt thans over onvoldoende informatie om in dit geding te kunnen beoordelen tot welke beslissing een en ander zou moeten leiden, laat staan te voorspellen hoe een bodemrechter in voorkomend geval daarover zal oordelen.

De voorzieningenrechter stelt verder vast dat de gevolgen van de gevraagde verstrekking van data onomkeerbaar zijn, hetgeen op zichzelf in kort geding reeds noopt tot terughoudendheid. Daarentegen is het belang aan de zijde van eiseressen om uiterlijk op 16 december 2019 te kunnen beschikken over de gegevens naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet zodanig spoedeisend dat er sprake zal zijn van onherstelbare gevolgen aan de zijde van (de achterban van) eiseressen als de data niet direct worden verstrekt. Het enkele feit dat de stemming in de Eerste Kamer over de Spoedwet nog deze week zal plaatsvinden is daarvoor onvoldoende.

Het vorenstaande leidt tot de conclusie dat de primaire vordering niet vatbaar is voor toewijzing in dit geding. De zorgvuldigheidsverplichting van gedaagde heeft hij echter niet alleen ten opzichte van de bedrijven waar de data betrekking op hebben, maar ook ten opzichte van eiseressen. Die verplichting brengt naar het oordeel van de voorzieningenrechter mee dat gedaagde gehouden is om zo spoedig mogelijk, maar wel binnen een redelijke en haalbare termijn, een beslissing te nemen op het verzoek van eiseressen tot afgifte van alle data. Vervolgens dient gedaagde bij een positieve beslissing binnen een week nadien over te gaan tot afgifte van de betreffende data aan eiseressen. Bij een negatieve beslissing dient gedaagde helder te motiveren waarom integrale afgifte van data volgens gedaagde achterwege dient te blijven. Dat stelt eiseressen in de gelegenheid om zich te beraden op het desgewenst zetten van nadere juridische stappen.

Gelet hierop ziet de voorzieningenrechter aanleiding om de voorziening te treffen zoals hierna vermeld. De voorzieningenrechter is van oordeel dat dit past binnen de vrijheid die zij heeft in een procedure als de onderhavige, mede gezien de subsidiaire vordering zoals door eiseressen ter zitting geformuleerd.

Omdat gedaagde rechterlijke uitspraken pleegt na te komen, ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding voor het opleggen van een dwangsom.

In de omstandigheid dat partijen over en weer deels in het (on)gelijk zijn gesteld, wordt aanleiding gevonden te bepalen dat iedere partij de eigen proceskosten draagt.