Uitspraken

Aangezien Philips N.V. in Nederland is gevestigd, is de Nederlandse rechter internationaal bevoegd van de vorderingen jegens Philips N.V. kennis te nemen op grond van het bepaalde in artikel 4 lid 1 Brussel I bis-Vo (in samenhang met artikel 63 lid 1 Brussel I bis-Vo). Dit is tussen partijen ook niet in geschil.

Philips c.s. heeft voor alle weren de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter jegens de medegedaagden Advance, GEVC en IP Bridge betwist. Deze medegedaagden zijn gevestigd in de Verenigde Staten van Amerika respectievelijk Japan. Uit artikel 6 Brussel I bis-Vo volgt dat de bevoegdheid jegens deze gedaagden, die dus niet zijn gevestigd op het grondgebied van een lidstaat, wordt geregeld door de Nederlandse commune regels voor internationale rechtsmacht. In dit geval is artikel 7 lid 1 Rv relevant, waarin het volgende wordt bepaald:

Bij de invoering en latere wijzigingen van de artikelen 1-14 Rv heeft de Nederlandse wetgever aansluiting gezocht bij, onder meer, de voorlopers van de huidige Brussel I bis-Vo (zie Parl. Gesch. Herz. Rv, p. 80; Kamerstukken II 2002/03, 28863, nr. 3, p. 1). Bij de uitleg van de commune regels voor internationale rechtsmacht moet daarom in beginsel aansluiting worden gezocht bij de rechtspraak van het HvJ over (de voorlopers van) de Brussel I bis-Vo. Dit is uiteraard anders indien aannemelijk is dat de Nederlandse wetgever heeft beoogd om bij de inrichting van een commune regel af te wijken van de Unierechtelijke instrumenten of de uitleg daarvan door het HvJ.9

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de wetgever ten aanzien van artikel 7 Rv bedoeld een iets andere (hier: ruimere) regel te formuleren dan zoals neergelegd in artikel 8 lid 1 Brussel I bis-Vo. Dit volgt ten eerste uit de tekst van beide artikelen die op belangrijke punten afwijkt. Gemakshalve is hieronder de tekst van artikel 8 lid 1 Brussel I bis-Vo weergegeven:

Bij de beoordeling van de bevoegdheid is van verder belang dat de rechter zich bij dit onderzoek niet dient te beperken tot de stellingen van de eisende of verzoekende partij, maar ook acht moet slaan op alle hem ter beschikking staande gegevens over de werkelijk tussen partijen bestaande rechtsverhouding en, in voorkomend geval, op de stellingen van de verwerende partij. Wel geldt in dit verband de beperking dat indien de verwerende partij de stellingen van de eisende of verzoekende partij betwist, de rechter in het kader van de bepaling van zijn bevoegdheid geen gelegenheid behoeft te geven voor bewijslevering. Het onderzoek naar de bevoegdheid mag dus niet plaatsvinden op basis van enkel de door de eisende of verzoekende partij gekozen grondslag van haar vordering of verzoek.13

De vraag luidt derhalve of, gelet op voorgaand toetsingskader, tussen de vorderingen tegen Philips N.V. en de buitenlandse medegedaagden zodanige samenhang bestaat, dat redenen van doelmatigheid een gezamenlijke behandeling rechtvaardigen. Naar het oordeel van de rechtbank is dat het geval op grond van de navolgende omstandigheden.

De vorderingen zijn jegens alle gedaagden gelijkluidend en zien op hetzelfde territoir. Ook de grondslagen voor die vorderingen zijn grotendeels gelijkluidend. Vestel c.s. verwijt alle gedaagden dat zij Vestel c.s. geen licentie onder FRAND-voorwaarden willen verstrekken voor de SEPs uit de Access Advance Patent Pool. Vestel c.s. heeft Philips N.V. en haar medegedaagden ieder gemotiveerd verweten dat zij hebben samengespannen en/of nog samenspannen/samenwerken om Vestel c.s. ertoe te bewegen niet-FRAND-licentievoorwaarden te accepteren. Vestel c.s. verwijt Philips N.V. en haar medegedaagden dat zij, zowel collectief (via beheerder Advance) als individueel (in de bilaterale onderhandelingen), gezamenlijk zijn opgetrokken en daarbij ieder (op elkaar afgestemde) niet-FRAND-licentievoorstellen hebben gedaan. Het zijn deze onderling afgestemde en met elkaar overeenstemmende feitelijke gedragingen van Philips N.V., haar mede-poolleden (in casu GEVC en IP Bridge) en Advance die volgens Vestel c.s. de mededinging beperken door misbruik te maken van hun machtspositie en in strijd met het kartelverbod te handelen en overigens onrechtmatig zijn, door in strijd te handelen met de precontractuele goede trouw en schending van de contractuele toezegging een FRAND-licentie te zullen verstrekken.

Die verwijten zijn, anders dan Philips c.s. bepleit, niet dusdanig ongefundeerd dat zij de hiervoor in r.o. 4.5 genoemde (beperkte) toets in het kader van dit bevoegdheidsincident niet kunnen doorstaan. Ten eerste staat vast dat de SEP-houders Philips N.V., GEVC en IP Bridge allen hun SEP-portfolio (ten aanzien van de hier aan de orde zijnde HEVC-standaard) via Advance licentiëren en Advance namens die medegedaagde SEP-houders licentievoorstellen doet en heeft gedaan aan Vestel c.s.. Mochten die voorstellen niet FRAND zijn, dan zou sprake kunnen zijn van misbruik van een machtspositie, die in beginsel de SEP-houders mede aan te rekenen kan zijn, te meer omdat naar de stelling van Vestel c.s. Advance niet mag afwijken van de standaard Patent Pool License (PPL). Het moge duidelijk zijn dat een nadere inhoudelijke toetsing van de FRAND-heid van die voorstellen het kader van dit bevoegdheidsincident te buiten gaat. Datzelfde geldt voor het verwijt dat de bilaterale voorstellen niet FRAND zouden zijn. Voor de stelling dat die bilaterale voorstellen inderdaad onderling afgestemd zijn, bestaat bovendien enige aanwijzing, gelet op bijvoorbeeld de e-mail van GEVC van 24 augustus 2018 (EP 33):

De Nederlandse rechter is derhalve internationaal bevoegd kennis te nemen van de vorderingen van Vestel c.s. jegens de medegedaagden. Dit geldt ook voor de vorderingen in het petitum onder xxv, xxvi en xxviii, waarin handhavingsverboden zijn gevorderd die volgens Philips c.s. een zogenaamde anti suit injunction bevatten waarvoor de Nederlandse rechter niet (grensoverschrijdend) bevoegd zou zijn. De vraag of deze vorderingen kunnen worden toegewezen zal de rechtbank pas kunnen beantwoorden na een debat ten gronde, maar gaat het bestek van dit bevoegdheidsincident te buiten.

De rechtbank kan in het midden laten of zij bevoegd is op basis van artikel 80 ROW 1995 of op grond van artikel 83 lid 1 ROW 1995 en de algemene regeling voor de bepaling van de relatief bevoegde rechter. Langs beide wegen is deze rechtbank bevoegd binnen Nederland.

Indien de zaak is te kwalificeren als een zaak in de zin van artikel 80 ROW 1995 is deze rechtbank exclusief bevoegd. Indien de algemene regeling voor de bepaling van de relatief bevoegde rechter van toepassing is, geldt het volgende. Artikel 102 Rv bepaalt dat bij zaken die zien op verbintenissen uit onrechtmatige daad mede bevoegd is de rechter van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan. Artikel 102 Rv is ontleend aan het bepaalde in artikel 5 sub 3 EEX-Verdrag (inmiddels artikel 7 lid 2 Brussel I bis-Vo).14 Voor de uitleg van het begrip “de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan” zal de rechtbank dan ook bij laatstgenoemd artikel aanhaken en aansluiting zoeken bij de jurisprudentie van het HvJ daarover. Volgens vaste uitleg door het HvJ kan onder de plaats van het schadebrengende feit worden verstaan zowel de plaats waar de veroorzakende gebeurtenis zich heeft voorgedaan (het Handlungsort of locus delicti/actus) als de plaats waar de schade is ingetreden (het Erfolgsort of locus damni).

Vestel c.s. vordert dat aan Philips c.s. onder meer een verbod tot handhaving van haar SEPs wordt opgelegd. Deze vordering ziet – zo begrijpt de rechtbank – tevens op de SEPs die in Nederland gelding hebben (zie xxv en xxvi, r.o.2.1), terwijl Vestel c.s. aangeeft dat zij onder handhaving specifiek begrijpt een inbreukprocedure met een verbod. De rechtbank is van oordeel dat de plaats van handeling van die in Vestel c.s.’ ogen onrechtmatige respectievelijk mededingingsbeperkende handhaving van SEPs in Nederland hier in Den Haag ligt, nu dit het exclusieve forum is voor het aanbrengen van dergelijke zaken in Nederland. In Den Haag ligt daarom het Handlungsort voor dat verwijt15, hetgeen ook voorzienbaar was voor Philips c.s..

Het voorgaande betekent dat de rechtbank relatief bevoegd is van de vorderingen van Vestel c.s. kennis te nemen voor zover die gegrond zijn op de vrees dat Philips c.s. haar octrooien met gelding in Nederland zal handhaven (via een verbod). Voor wat betreft de overige vorderingen acht de rechtbank zich eveneens relatief bevoegd en wel op basis van verknochtheid. Bij de vraag naar toewijsbaarheid van de overige vorderingen zullen immers dezelfde stellingen en verweren moeten worden beoordeeld als bij deze handhavingsverboden. Hierdoor is het in het kader van relatieve bevoegdheid niet opportuun om voor een deel van de vorderingen de zaak te verwijzen naar een rechtbank in een ander arrondissement.

De beslissing over de proceskosten zal worden aangehouden tot in de hoofdzaak is beslist.