Uitspraken

Overwegingen

1. Eiser stelt te zijn geboren op [geboortedatum] en de Gambiaanse nationaliteit te hebben.

2. Eiser voert aan dat sprake was van een verkapte vreemdelingrechtelijke staandehouding, terwijl er op dat moment geen sprake was van een redelijk vermoeden van illegaal verblijf. Eiser werd door de verbalisant meteen om zijn identiteitsbewijs gevraagd, zonder dat voorafgaand daaraan vragen aan hem zijn gesteld.

3. Uit het proces-verbaal van aanhouding verdachte blijkt dat de verbalisant heeft gereageerd op een melding over een mogelijke inbraak in een boot. De verbalisant werd ter plaatse aangesproken door een persoon, die naar eiser wees als mogelijke inbreker. De verbalisant heeft eiser vervolgens staandegehouden.

4. Naar het oordeel van de rechtbank blijkt uit het bovenstaande dat het verzoek aan eiser om zich te legitimeren heeft plaatsgevonden in het kader van de uitoefening van (algemene) politietaken en niet in het kader van de uitoefening van een bij of krachtens de Vw toegekende bevoegdheid. Het is niet aan de rechter in vreemdelingenzaken om te oordelen over de aanwending van andere dan bij of krachtens de Vw toegekende bevoegdheden.2 De beroepsgrond slaagt niet.

5. Eiser voert verder aan dat hij ten onrechte is opgehouden op grond van artikel 50, tweede lid, van de Vw. Eiser heeft voorafgaand aan de ophouding zijn vreemdelingenpas verstrekt aan de verbalisant, waardoor zijn identiteit bekend was. De ophouding had daarom op grond van artikel 50, derde lid, van de Vw moeten plaatsvinden.

6. Eiser wordt hierin niet gevolgd. Het door eiser overgelegde vreemdelingendocument betreft geen document zoals bedoeld in artikel 4.21 van het Vb. Bij besluit van 18 april 2023 is immers beslist op eisers asielaanvraag, waardoor eiser niet langer rechtmatig in Nederland verbleef. Gelet daarop is de ophouding terecht gebaseerd op artikel 50, tweede lid, van de Vw.

7. In de maatregel van bewaring heeft verweerder overwogen dat de openbare orde de maatregel vordert, omdat het risico bestaat dat eiser zich aan het toezicht zal onttrekken en eiser de voorbereiding van het vertrek of de uitzettingsprocedure ontwijkt of belemmert. Verweerder heeft als zware gronden3 vermeld dat eiser:

8. Eiser heeft de zware en lichte gronden niet betwist. De gronden zijn feitelijk juist en kunnen de maatregel dragen.

9. Eiser voert verder aan dat verweerder heeft gehandeld in strijd met artikel 5.3 van het Vb en artikel 9, vierde lid, van de Opvangrichtlijn,5 omdat hij niet schriftelijk en in een taal die hij verstaat op de hoogte is gebracht van de redenen van bewaring en van de in het nationale recht vastgestelde procedures om het bevel tot bewaring aan te vechten, alsook van de mogelijkheid om gratis rechtsbijstand en vertegenwoordiging aan te vragen. Gezien de chronologie van artikel 5.3 van het Vb, alsook vanwege de chronologie van de betreffende bepaling in de Opvangrichtlijn, is het volgens eiser onmogelijk om al deze mededelingen al tijdens het gehoor voorafgaand aan de maatregel van bewaring te doen. Eiser wijst verder op de uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats Roermond, van 1 mei 2023,6 waarin is geoordeeld dat bij een dergelijk gebrek geen ruimte is voor afweging van de belangen.

10. Naar het oordeel van de rechtbank heeft verweerder niet voldaan aan de vereisten van artikel 5.3 van het Vb. Niet is gebleken dat eiser bij de uitreiking van de maatregel van bewaring, in een taal die hij verstaat, op de hoogte is gebracht van de redenen van bewaring evenals dat aan hem is uitgelegd dat hij tegen de maatregel van bewaring beroep kan instellen en dat hij daarbij recht heeft op gratis rechtsbijstand. Het standpunt van verweerder dat gehandeld is naar de aard van artikel 5.3 van het Vb, omdat het voor eiser wel duidelijk is geworden wat zijn rechten zijn, leidt niet tot een andere conclusie. Er is dan ook sprake van een gebrek.

11. Dit gebrek maakt echter niet dat de bewaring onrechtmatig is, nu de ernst van het gebrek niet opweegt tegen de belangen die met de bewaring zijn gediend. Aan eiser is een advocaat toegekend die de maatregel van bewaring op enig moment heeft ontvangen en daartegen vervolgens namens eiser beroep heeft ingesteld. Hoewel deze informatie niet tijdens de uitreiking van de maatregel van bewaring in een voor hem begrijpelijke taal aan eiser kenbaar is gemaakt, heeft eiser ook zonder deze mededeling gebruik kunnen maken van de hem toekomende procedurele rechten. Verder is van belang dat uit de aan de maatregel van bewaring ten grondslag gelegde gronden en de daarbij gegeven motivering een risico op onttrekking aan het toezicht volgt.

12. Eiser voert aan dat geen sprake is van zicht op uitzetting naar Gambia. Daarbij heeft eiser verwezen naar de uitspraak van 4 mei 2022 van deze rechtbank en zittingsplaats.7

13. Anders dan eiser meent, is niet gebleken dat geen sprake is van zicht op uitzetting binnen een redelijke termijn. Daarbij is van belang dat verweerder ter zitting heeft toegelicht dat uit informatie van 22 mei 2023 blijkt dat in de periode van zes maanden voor 22 mei 2023 vijf nationaliteitsbevestigingen door de Gambiaanse autoriteiten hebben plaatsgevonden en vier lp’s8 zijn afgegeven. De situatie is in zoverre veranderd, vergeleken met die ten tijde van de door eiser aangehaalde uitspraak van 4 mei 2022. Daarnaast is in eisers geval op 21 juli 2023 een eerder opgestarte lp-aanvraag weer actief geworden, is op 24 juli 2023 een geboorteakte ontvangen en heeft de familie van eiser een poging gedaan om via de Gambiaanse ambassade in contact te komen met eiser. Verweerder heeft in zijn brief van 25 juli 2023 toegelicht dat dit laatste maakt dat de landverantwoordelijke zal trachten de nationaliteit van eiser snel bevestigd te krijgen. De beroepsgrond slaagt daarom niet.

14. De rechtbank ziet ook overigens geen aanleiding voor het oordeel dat de maatregel van bewaring in de te toetsen periode op enig moment onrechtmatig is geweest.

Conclusie

15. Het beroep is ongegrond. Daarom wordt ook het verzoek om schadevergoeding afgewezen.

16. Gelet op wat is overwogen in rechtsoverweging 10 bestaat aanleiding om verweerder te veroordelen in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.674 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 837 en een wegingsfactor 1).