Uitspraken

Eiser heeft tegen het plaatsingsbesluit en het besluit tot oplegging van de vrijheidsbeperkende maatregel beroep ingesteld.3 Eiser heeft hierbij verzocht om schadevergoeding. Ook heeft eiser een verzoek tot het treffen van een voorlopige voorziening ingediend (AWB 25/11983).

Eiser heeft nadere gronden ingediend. Het COa heeft een verweerschrift overgelegd.

De rechtbank en de voorzieningenrechter hebben de beroepen en het verzoek op 27 juni 2025 op zitting behandeld. Eiser en zijn gemachtigde zijn aanwezig. De minister en het COa hebben zich laten vertegenwoordigen door hun gemachtigde. De rechtbank en de voorzieningenrechter hebben het onderzoek op zitting gesloten en doen in deze uitspraak in alle drie de zaken uitspraak.

De rechtbank stelt verder vast dat uit het plaatsingsbesluit blijkt dat eiser vooraf is gehoord, waarbij eiser het volgende heeft gezegd: “Het klopt dat ik een agent en medewerker heb geslagen, er was onenigheid over medicatie. Mijn emoties liepen op, en ik werd zwart voor mijn ogen, daarbij verloor ik de controle over mijn emoties en verviel ik in agressie. Ik ben het niet eens met deze maatregel, het COa dient mij te helpen, niet op te sluiten.” Verder blijkt uit het plaatsingsbesluit dat eiser dit heeft ondertekend voor ontvangst.

Deze beroepsgrond slaagt niet.

Het COa heeft aangegeven dat geen gebruik is gemaakt van een generatieve AI- tool. De rechtbank ziet geen aanleiding om aan deze mededeling van het COa te twijfelen. Daarbij komt dat de rechtbank ook uit de door eiser overgelegde documenten niet kan afleiden dat de feitelijk beschreven gedragingen in het plaatsingsbesluit onjuist zouden zijn. De rechtbank stelt vast dat in het plaatsingsbesluit inderdaad veel herhalingen zijn opgenomen, omdat naast de beschrijving van de gedragingen onder het kopje ‘Feitenrelaas’, deze gedragingen onder het kopje ‘Impactanalyse’ weer worden samengevat en verderop in het plaatsingsbesluit nogmaals de visie van het COa en het incidentverloop als ook een samenvattende conclusie worden gegeven, waarin de gedragingen en de kwalificatie hiervan wederom meerdere keren zijn aangegeven. Deze herhalingen verderop in het plaatsingsbesluit maken naar het oordeel van de rechtbank echter niet dat hiermee is aangetoond dat er een AI-tool is gebruikt, het feitenrelaas zelf herhalingen kent dan wel het feitenrelaas onjuist zou zijn. Op zitting heeft de rechtbank de gemachtigde van eiser gevraagd aan te geven waar onder het kopje ‘Feitenrelaas’ sprake is van herhalingen. De gemachtigde kon echter geen herhalingen aangeven en wees enkel op het incident met de magnetron. Voorts treft de verwijzing naar de uitspraak van de rechtbank Den Haag, zittingsplaats Groningen met nummer ECLI:NL:RBDHA:2025:10064 aangaande een afgewezen asielverzoek, geen doel, omdat het geen vergelijkbare zaak betreft.

De rechtbank ziet geen aanleiding om aan de in de uitgebreide en concrete weergave van de gebeurtenissen en de gedragingen van eiser in het plaatsingsbesluit onder het kopje ‘Feitenrelaas’ te twijfelen. Daarbij acht de rechtbank mede van belang dat bij het incident meerdere medewerkers en politieagenten zijn betrokken en dat eiser veel feitelijke gedragingen niet concreet heeft betwist. De rechtbank is verder van oordeel dat ook het feit dat eiser meerdere malen met een magnetron tegen zijn hoofd heeft geslagen, niet onaannemelijk is en aan hem mag worden tegengeworpen. Van de door eiser overgelegde foto kan niet worden vastgesteld wanneer deze is genomen en op deze foto is zijn gezicht en hoofd niet geheel zichtbaar. Bovendien hoeft eiser door deze gedragingen geen zichtbaar letsel te hebben opgelopen. Verder staat in de verslaglegging niet letterlijk dat eiser met gebalde vuisten een tafel heeft vastgehouden. De stelling van eiser dat het onaannemelijk is dat zowel de GZA als de GGZ aanwezig was, kan de rechtbank volgen, maar leidt niet tot de conclusie dat de beschreven gedragingen van eiser niet aan hem kunnen worden tegengeworpen. Het gaat daarbij immers enkel om een duiding van eisers gedrag, niet om eisers gedrag zelf. Verder overweegt de rechtbank dat ook los van deze gedragingen in het feitenrelaas voldoende andere gedragingen van verbaal en fysiek geweld worden beschreven, die door de enkele ontkenning van eiser onvoldoende zijn bestreden. Verder heeft eiser voorafgaand aan het plaatsingsbesluit zelf aangegeven dat hij een agent en een medewerker heeft geslagen en de controle over zijn emoties verloor en in agressie verviel. De enkele stelling van eiser dat hij dat niet zou hebben gezegd, acht de rechtbank niet aannemelijk. De rechtbank neemt bij dit alles in aanmerking dat de gedragingen van eiser op 21 mei 2025 ook niet onaannemelijk zijn gezien de gebeurtenissen daaraan voorafgaand, waaronder dat eiser al vaker negatief in beeld is geweest, er al eerder sprake is geweest van geweld en automutilatie en eiser bekend is met verslavingsproblematiek.

5. De rechtbank stelt vast dat eiser de kwalificatie van het COa dat het gaat om een incident met zeer grote impact, niet heeft bestreden. De rechtbank is verder van oordeel dat het COa dit incident terecht, conform het Maatregelenbeleid, als een incident met zeer grote impact heeft gekwalificeerd.

6. De rechtbank overweegt in dit verband eerst dat in het Maatregelenbeleid is opgenomen dat in geval van een incident met zeer grote impact, het uitgangspunt is dat een HTL-maatregel wordt overwogen.

Verder staat voor de rechtbank vast dat van de in het Maatregelenbeleid genoemde contra-indicaties geen sprake is. Uit de motivering en uit het in het dossier aanwezige e-mailbericht van 21 mei 2025 blijkt dat er vooraf overleg is geweest met de GZA te Hoogeveen en dat deze heeft bevestigd dat er geen belemmeringen zijn voor plaatsing van eiser in de HTL. Ook de GZA te Dronten ziet geen bezwaren. Uit het door eiser overgelegde medisch dossier komt naar voren dat eiser kampt met een combinatie van psychiatrische problematiek (o.a. aanhoudende depressieve klachten, angst, PTSS en middelenafhankelijkheid), alsmede een geschiedenis van traumatische ervaringen. Door GGZ InGeest is een verwijzing gedaan naar Yes We Can Clinics voor klinische verslavingsbehandeling, omdat er binnen GGZ InGeest geen passend aanbod is. Ook blijkt uit dit overzicht dat er nog geen actieve behandeling is gestart. Hieruit kan naar het oordeel van de rechtbank echter niet worden opgemaakt dat aan het hierboven weergegeven standpunt van de GZA te Hoogeveen en de GZA te Dronten moet worden getwijfeld. Ook is hiermee niet aangetoond dat eiser binnen de HTL geen passende zorg zou kunnen verkrijgen. In het plaatsingsbesluit is aangegeven dat juist in de gestructureerde, kleinschalige en begeleide setting van de HTL, de benodigde intensieve ondersteuning onder toezicht kan plaatsvinden. De rechtbank heeft geen aanknopingspunten om hieraan te twijfelen.

De rechtbank acht verder de motivering van het COa om tot een HTL-plaatsing over te gaan deugdelijk. Het COa heeft in die weging zwaarwegend mogen achten dat het gaat om een incident met zeer grote impact en daarbij de eerdere incidenten en gedragingen van eiser, die in bijlage 1 van het plaatsingsbesluit zijn opgenomen, kunnen betrekken. Voorts heeft het COa ook de persoonlijke omstandigheden op deugdelijke wijze betrokken en kunnen concluderen dat de maatregel gerechtvaardigd is gelet op het belang van de opvangorganisatie en haar medewerkers, als op eisers belang bij veiligheid, structuur en herstel. De rechtbank acht voorts niet aannemelijk dat met eiser geen intakegesprek is gehouden en dat eiser niet kon weten van het vrijwillig karakter van het recht op opvang. Ook eisers stelling dat hij onbevoegd zou zijn gefouilleerd door COa personeel en hem onbevoegd eigendommen zijn afgepakt, is niet voldoende aannemelijk gemaakt.