Uitspraken

Ingevolge artikel 64 van de Vw blijft uitzetting achterwege zolang het gelet op de gezondheidstoestand van de vreemdeling of die van een van zijn gezinsleden niet verantwoord is om te reizen.

Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling7 is een advies van het BMA een deskundigenadvies aan de minister ten behoeve van de uitoefening van diens bevoegdheden. Daartoe dient het op een onpartijdige, objectieve en inzichtelijke wijze te zijn opgesteld. Indien aan deze eisen is voldaan, mag de minister bij de beoordeling van een aanvraag van een zodanig advies uitgaan, tenzij er concrete aanknopingspunten zijn voor twijfel aan de juistheid of volledigheid ervan.

Onder een medische noodsituatie wordt verstaan de situatie waarbij de vreemdeling lijdt aan een aandoening, waarvan op basis van de huidige medisch-wetenschappelijke inzichten vaststaat dat het achterwege blijven van behandeling binnen een indicatieve termijn van drie tot zes maanden zal leiden tot overlijden, invaliditeit of een andere vorm van ernstige geestelijke of lichamelijke schade.8 Uit het BMA-protocol volgt dat het BMA dit in de praktijk als volgt operationaliseert: “Het achterwege blijven van de medische behandeling zal naar alle waarschijnlijkheid, binnen een indicatieve termijn van drie tot zes maanden, leiden tot overlijden van een betrokkene, een (vrijwel) volledig verlies van ADL-zelfstandigheid (activiteiten dagelijks leven) of gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis in het kader van de Wet verplichte ggz (Wvggz) of de Wet zorg en dwang (Wzd).” Deze wijze van beoordeling is onderschreven door de hoogste bestuursrechter.9

De rechtbank is van oordeel dat de minister met het op 27 juni 2024 gedateerde BMA-advies niet met inachtneming van de uitspraak van 12 januari 2024 heeft beslist. In die uitspraak is overwogen dat het BMA niet kenbaar de ADL-zelfstandigheid heeft beoordeeld, waar dat in dit specifieke geval wel diende te gebeuren. In voornoemd BMA-advies wordt erkend dat eiser door concentratieproblemen en vergeetachtigheid niet altijd beschikt over medicatie en dat dit leidt tot forse zelfverwaarlozing. Ook wordt door de BMA-arts erkend dat de zelfzorg dan ook meteen ernstig onvoldoende is. Anders dan de minister meent, heeft de BMA-arts echter niet uiteengezet waarom deze forse zelfverwaarlozing niet leidt tot (vrijwel) volledig verlies van ADL-zelfstandigheid in de zin van een medische noodsituatie. De algemene conclusie in het BMA-advies dat het uitblijven van behandeling voor PTSS hinderlijk is, maar niet levensbedreigend en dat daarom geen medische noodsituatie wordt verwacht, maakt dat oordeel niet anders. De beroepsgrond slaagt.

Blijkens het BMA-advies is een fysieke overdracht van eiser aan een psychiater in Iran geadviseerd ter voorkoming van zelfverwaarlozing. De minister wordt gevolgd in het standpunt dat een dergelijk advies niet gelijk staat aan de vraag of bij het uitblijven van behandeling een medische noodsituatie zal ontstaan. Deze beroepsgrond slaagt niet.

Uit vaste rechtspraak van de Afdeling volgt dat de redelijke termijn voor de bezwaar- en beroepsfase gezamenlijk twee jaar is. Hiervan geldt een half jaar voor de bezwaarfase en anderhalf jaar voor de beroepsfase. De redelijke termijn vangt in beginsel aan op het moment waarop het bestuursorgaan het bezwaarschrift heeft ontvangen.10 Als die termijn van twee jaar ten tijde van de uitspraak van de rechtbank is overschreden, dient de rechtbank schadevergoeding toe te kennen. De omstandigheid dat eventueel hoger beroep kan worden ingesteld, doet, anders dan de minister heeft aangevoerd, hier niet aan af.

Het bezwaarschrift in deze zaak dateert van 5 oktober 2022. De rechtbank ziet geen aanleiding om aan te nemen dat in deze zaak een andere redelijke termijn gerechtvaardigd is. De redelijke termijn eindigde daarom op 5 oktober 2024. Gerekend vanaf deze datum tot aan deze uitspraak van de rechtbank is sprake van een overschrijding van de redelijke termijn van een half jaar. Nu onderhavige procedure na een eerdere vernietiging opnieuw aan de rechter is voorgelegd, ziet de rechtbank geen aanknopingspunten voor het oordeel dat in de rechterlijke fase de redelijke behandelingsduur is overschreden. De rechtbank rekent de overschrijding van de redelijke termijn daarom volledig toe aan de minister.

Bij de bepaling van de hoogte van de schadevergoeding geldt als uitgangspunt dat voor elk half jaar (of een gedeelte daarvan) dat de redelijke termijn is overschreden een vergoeding van € 500,- wordt toegekend. De minister wordt daarom veroordeeld tot vergoeding van € 500,- aan eiser voor de door hem geleden immateriële schade.