vonnis
RECHTBANK GELDERLAND
Team kanton en handelsrecht
zaaknummer / rolnummer: C/05/241595 / HA ZA 13-228
Vonnis van 30 oktober 2013
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NMA OFFICE EQUIPMENT BV,
gevestigd te Nijmegen,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. J.W. Hilhorst te Amsterdam,
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
DE WAL ICT BV,
gevestigd te Huissen,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. A.M.G.C. Verbunt-Mols te Goirle.
Partijen zullen hierna NMA en De Wal genoemd worden.
3 Het geschil
in conventie
3.1.
NMA vordert de veroordeling van De Wal tot betaling van € 32.905,67, vermeerderd met rente en kosten.
3.2.
NMA baseert haar vordering, tegen de achtergrond van de vaststaande feiten, op de volgende stellingen. Zij heeft voor De Wal consultancy werkzaamheden verricht in verband met de implementatie van Exact Synergy en Globe. Deze consultancy werkzaamheden heeft zij, zoals afgesproken, op uurtarief uitgevoerd en tot september 2011 gefactureerd. Daarvoor heeft zij De Wal diverse facturen gestuurd voor een totaalbedrag van € 25.287,50. Ondanks aanmaning en sommatie betaalt De Wal deze facturen niet, zodat De Wal haar daarom ook de buitengerechtelijke kosten van € 3.793,13 moet vergoeden. De wettelijke handelsrente bedraagt tot 5 maart 2013 een bedrag van € 3.825,04.
3.3.
De Wal voert verweer.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
3.5.
De Wal vordert een verklaring voor recht dat de op 19 november 2010 tussen
De Wal en NMA gesloten overeenkomst is ontbonden, dan wel dat de rechtbank deze overeenkomst ontbindt. Daarnaast vordert De Wal de veroordeling van NMA tot betaling van een bedrag van € 40.995,00 ter zake terugbetaling reeds betaalde facturen, vermeerderd met de wettelijke handelsrente. Verder vordert De Wal een verklaring voor recht dat NMA toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst en derhalve aansprakelijk is voor de schade die NMA heeft geleden, met veroordeling van NMA tot betaling van de schade voor een bedrag van € 59.522,00, vermeerderd met de wettelijke handelsrente. Tot slot vordert De Wal de veroordeling van NMA in de proceskosten en de nakosten.
3.6.
De Wal baseert haar vordering, kort samengevat, op de volgende stellingen. Zij heeft de overeenkomst bij brief van 27 september 2012 buitengerechtelijk ontbonden, waardoor er een ongedaanmakingsverplichting voor NMA is ontstaan, bestaande uit terugbetaling van de door De Wal reeds betaalde facturen voor een bedrag van € 40.995,00. Daarnaast heeft zij schade geleden door de wanprestatie van NMA. Deze schade heeft zij gespecificeerd en bedraagt een bedrag van € 59.522,00.
3.8.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4 De beoordeling
in conventie
4.1.
Uit de overgelegde en onder 2.1 en 2.2 deels opgenomen offerte en het PID volgt wat partijen zijn overeengekomen over de oplevering en implementatie van Exact Globe en Exact Synergy bij De Wal. In het PID (2.2) staat omschreven dat De Wal verantwoordelijk is voor de installatie van het systeem en NMA voor de inrichting van het systeem. Beide partijen hebben deze inhoud van de overeenkomst ter comparitie ook bevestigd, zodat dit vast staat. Verder heeft De Wal tijdens de comparitie verklaard dat zij verantwoordelijk was voor de technische installatie van de Exact Integrator. Ook dat geldt als vaststaand.
4.2.
De kern van het geschil vormt de vraag of NMA haar verplichtingen uit die overeenkomst deugdelijk is nagekomen. NMA stelt dat dat zo is en vordert betaling van de verrichte en gefactureerde werkzaamheden. De Wal betwist dit. NMA heeft het werk niet deugdelijk verricht en daarom ontbindt De Wal de overeenkomst.
4.3.
De rechtbank oordeelt als volgt. Uit de stukken en hetgeen partijen over en weer hebben gesteld blijkt dat er vanaf de aanvang van de implementatie van Exact Synergy en Globe problemen waren met het systeem. De oorspronkelijke deadline van 1 april 2011 is niet gehaald, waarna partijen in overleg zijn getreden en de deadline steeds is verschoven. Uit de email van 10 mei 2011 van NMA aan Exact (rov. 2.6) blijkt ook dat NMA zich terdege bewust was van de ernst van de klachten van De Wal. Ondanks inspanningen over en weer blijven er echter problemen bestaan met het systeem. De problemen bestaan, zoals De Wal onweersproken heeft aangevoerd, onder andere met de facturatie, de planning en het inlezen van bankafschriften. Op 10 januari 2012 (rov. 2.9) heeft De Wal een email naar NMA gestuurd waaruit volgt dat haar balans compleet verkeerde getallen weergeeft. Al deze problemen hebben uiteindelijk geresulteerd in een bijeenkomst in augustus 2012 van niet alleen NMA en De Wal, maar ook afgevaardigden van Exact en van Business Experts met als doel te komen tot een uiteindelijke oplossing op een redelijke termijn. De toen gemaakte afspraken zijn neergelegd in de brief van 24 augustus 2012 (zie rov. 2.11). Onder meer staat daarin wat op 14 september 2012 moest worden opgeleverd. Volgens De Wal heeft NMA op 14 september 2012 niet gepresteerd wat zij op 15 augustus 2012 met De Wal was overeengekomen. Daarom heeft zij de overeenkomst bij brief van 27 september 2012 buitengerechtelijk ontbonden.
4.4.
Die ontbinding berust erop - zo begrijpt de rechtbank – dat in weerwil van de gemaakte afspraken op 14 september 2012 nog steeds problemen bestaan met de uitwisseling tussen Exact Synergy en Microsoft Exchange. Daarnaast functioneert de Exact Integrator nog altijd niet goed. Het totale systeem is op dit moment niet meer in gebruik, aldus
De Wal. NMA betwist dat er een rechtsgrond was om tot ontbinding van de overeenkomst over te gaan. Daarnaast is zij niet in gebreke gesteld, zodat zij niet in verzuim is komen te verkeren, aldus NMA.
4.5
Partijen beschouwen de brief van 27 september 2012 beiden als een ontbindingsverklaring van de zijde van De Wal. Gelet daarop sluit de rechtbank zich daarbij aan. Tegen de achtergrond van het verloop van de werkzaamheden, de aanleiding van de afspraak op 15 augustus 2012 en de tekst van de brief van 24 augustus 2012 (rov. 2.11) beschouwt de rechtbank net als De Wal de deadline van 14 september 2012 als een fatale termijn. Dit betekent dat, mocht NMA de in augustus gemaakte afspraken niet tijdig zijn nagekomen, De Wal de overeenkomst mocht ontbinden zonder eerst tot ingebrekestelling over te gaan. Wat betreft de ontbindingsgronden geldt dat de gestelde grond dat de Exact Integrator niet goed functioneert, afwijkt af van hetgeen De Wal in haar email van 24 september 2012 op dit punt heeft gesteld. Uit HR 29 juni 2007, NJ 2008,605 (LJN AZ4850) volgt echter dat een nadien aan het licht gekomen gebrek- op zichzelf dan wel in samenhang met de in de ontbindingsverklaring genoemde gebreken- van belang kan zijn voor de beoordeling of de ontbinding gerechtvaardigd is, mits ook ten aanzien van dit gebrek is voldaan aan de eisen van artikel 6:265 lid 2 BW. Hieruit volgt dat ook de problemen met de Exact Integrator moeten worden meegewogen bij de beoordeling of de tekortkoming van NMA dusdanig is dat deze de ontbinding rechtvaardigt. Nu in de afspraken van 15 augustus 2012 (zie rov. 2.11) staat opgenomen dat ook de Exact Integrator vóór 14 september 2012 correct moet werken, geldt ook op dit punt dat 14 september 2012 gezien wordt als een fatale termijn.
4.6.
Over de oorzaak van de problemen die De Wal aan de ontbinding ten grondslag legt, verschillen partijen van mening. NMA stelt dat de problemen voortkomen uit de Exact Integrator en dat zij daar, nu dit buiten haar scope valt, niet verantwoordelijk voor is. De Wal heeft daartoe ook een overeenkomst met Exact gesloten, zodat De Wal met haar klachten bij Exact moet zijn. Verder liggen de problemen aan de installatie, hetgeen een verantwoordelijkheid is van De Wal zelf. Eventuele problemen met andere functionaliteiten moeten buiten beschouwing worden gelaten, nu De Wal gaande het project steeds nieuwe functionaliteiten wilde, waardoor het pakket steeds aangepast moest worden, aldus NMA.
4.7.
De Wal stelt dat de problemen enerzijds liggen aan de verkeerde inrichting door NMA en anderzijds aan het feit dat Business Experts, die voor de implementatie door NMA is ingehuurd, onvoldoende bekend was met het product. Aan de installatie van het systeem kan het niet liggen, aangezien uiteindelijk Exact zelf het gehele systeem opnieuw heeft geïnstalleerd en daarna dezelfde problemen zich voordeden. De problemen met de Exact Integrator zijn wel aan NMA te wijten, nu NMA haar deze Integrator niet had moeten adviseren, aldus De Wal.
4.8.
Het verwijt dat NMA de Exact Integrator niet had mogen adviseren gaat, zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet op. Het enkele feit dat met de Exact Integrator mogelijk problemen zijn geweest, rechtvaardigt niet de conclusie dat NMA de Exact Integrator niet had mogen adviseren. Gesteld noch gebleken is dat er in de beroepsgroep breed op een afwijzende manier tegen de Exact Integrator wordt aangekeken en dat dit NMA van tevoren bekend was.
4.9.
Om de oorzaak (of de oorzaken) van de gronden van ontbinding vast te kunnen stellen heeft de rechtbank behoefte aan voorlichting door een deskundige waarop hierna verder wordt ingegaan.
4.10.
Veronderstellenderwijs aangenomen dat wordt geoordeeld dat terecht is ontbonden ligt, gelet op artikel 6:271 BW in verbinding met 6:272 BW de vraag voor naar de waarde van de door NMA geleverde prestaties. Ook daarover heeft de rechtbank behoefte aan voorlichting.
4.11.
De rechtbank stelt partijen in de gelegenheid zich uit te laten over de persoon van de te benoemen deskundige en over de aan de deskundige voor te leggen vragen.
De rechtbank is voornemens de navolgende vragen aan de deskundige te stellen:
-
Wat is als oorzaak aan te merken van de problemen met de uitwisseling tussen Microsoft Exchange en Exact Synergy en Exact Globe en de niet werkende Exact Integrator? Ligt deze oorzaak bij de installatie van het systeem of bij de inrichting van het systeem?
-
Wat is de waarde van de (consultancy) prestaties van NMA voor De Wal?
-
Heeft u nog overige opmerkingen die voor de beoordeling van de zaak van belang kunnen zijn?
4.12.
De kosten van de deskundige komen op grond van artikel 195 Rv. vooralsnog voor rekening van De Wal. In een later stadium zal, afhankelijk van de uitkomst van de procedure, definitief worden beslist wie deze kosten moet dragen.
4.13.
Naast de in reconventie gevorderde verklaring voor recht over de ontbinding van de overeenkomst en terugbetaling van de reeds betaalde facturen, waarbij de beslissing afhankelijk is van de uitkomst van het in conventie bevolen deskundigenonderzoek, heeft De Wal ook schadevergoeding gevorderd. Aan deze schadevergoeding legt De Wal ten grondslag dat zij als gevolg van de ontbinding van de overeenkomst schade heeft geleden die NMA haar ingevolge artikel 6:277 BW moet vergoeden.
4.14.
Op dit punt is van belang dat NMA in artikel 15 van de algemene voorwaarden (rov. 2.3) aansprakelijkheid voor gevolgschade heeft uitgesloten. In geschil is de toepasselijkheid van deze algemene voorwaarden. De Wal heeft aangevoerd dat de door NMA gehanteerde algemene voorwaarden vernietigd moeten worden, nu haar geen redelijke mogelijkheid is geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen (artikel 6:233 onder b BW). NMA heeft erkend dat zij de algemene voorwaarden niet bij het sluiten van de overeenkomst aan De Wal ter hand heeft gesteld, maar doet een beroep op artikel 6:235 lid 3 BW.
4.15.
Artikel 6:235 lid 3 BW bepaalt dat een wederpartij geen beroep kan doen op artikel 6:233 BW (zowel onder a als onder b) als die partij zelf meermalen dezelfde of nagenoeg dezelfde algemene voorwaarden in haar overeenkomsten gebruikt. Desgevraagd heeft De Wal ter comparitie verklaard dat zij soortgelijke voorwaarden hanteert en zij heeft het beroep op art 6:235 lid 3 BW overigens niet bestreden. Hieruit volgt dat De Wal daarom, ingevolge artikel 6:235 lid 3 BW geen beroep toekomt op de vernietigbaarheid van de algemene voorwaarden. De door NMA gehanteerde algemene voorwaarden zijn dan ook van toepassing op de tussen NMA en De Wal gesloten overeenkomst, zodat aansprakelijkheid voor gevolgschade is uitgesloten.
4.16.
De rechtbank ziet, gelet op het voorgaande, aanleiding om De Wal in de gelegenheid te stellen de door haar gevorderde schade van € 59.522,00 bij akte van een nadere onderbouwing te voorzien. Daarbij moet De Wal per schadepost, gelet op de uitsluiting van gevolgschade, inzichtelijk maken wat voor schade het betreft (directe schade of gevolgschade), op welke periode/tekortkoming de schade betrekking heeft en of en zo ja hoe NMA in verzuim is geraakt.
4.17.
Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.