Uitspraken

De kern van het geschil draait om de vraag of [eiser] eigenaar was van de wei 30% dan wel WPC 80 die zich bij [gefailleerde] bevond op het moment dat [gefailleerde] failliet ging. In dat geval heeft [eiser] een goederenrechtelijke aanspraak op deze producten. Volgens [eiser] was zij in de eerste plaats nog eigenaar van de wei 30%, ook als deze al was verwerkt tot WPC 80, op grond van het verlengd voorbehoud in haar AGB. In de tweede plaats was de WPC 80 al aan [eiser] LM geleverd. Ook op die grond was zij eigenaar van de WPC 80 ten tijde van het faillissement van [gefailleerde] Volgens [gedaagde] geldt het eigendomsvoorbehoud uit de AGB niet, omdat de goederenrechtelijke werking moet worden beoordeeld naar Nederlands recht en op grond van Nederlands recht is het eigendomsvoorbehoud komen te vervallen na verwerking van de wei 30%. Van levering LM was geen sprake, aldus [gedaagde] .

Naar het oordeel van de rechtbank is het standpunt van [gedaagde] juist en had [eiser] geen goederenrechtelijke aanspraak op [gefailleerde] op het moment dat laatstgenoemde vennootschap failliet ging De rechtbank overweegt daartoe het volgende.

[gedaagde] is in de procedure verschenen zonder verweer te voeren tegen de bevoegdheid van de rechter. Op grond van artikel 26 van de Verordening (EU) Nr. 1215/2012 betreffende rechterlijke bevoegdheid, erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna: Brussel I bis-Verordening) is daarom sprake van een impliciete forumkeuze voor deze rechtbank. Er is geen sprake van een afwijkende exclusieve bevoegdheid op grond van artikel 25 Brussel I bis-Verordening. De rechtbank is daarom bevoegd.

Tussen partijen staat ter discussie of de AGB van [eiser] van toepassing zijn op de rechtsverhouding met [gefailleerde] Niet ter discussie staat dat Nederlands recht van toepassing is als de AGB niet van toepassing zijn. Of de AGB wel of niet van toepassing zijn, maakt voor de uitkomst van de procedure geen verschil. De rechtbank zal per door [eiser] aangevoerde grondslag motiveren waarom niet. Buiten beschouwing kan daarom blijven of de AGB van toepassing zijn.

[eiser] vordert primair afgifte van 17.448 ton WPC 80 en meer subsidiair teruglevering van de door haar geleverde wei 30%. Tussen partijen staat niet ter discussie dat deze wei 30% is verwerkt tot WPC 80 en daardoor als zelfstandige zaak teniet is gegaan. Dit volgt ook uit de stellingen van [eiser] over de LM levering van de WPC 80. Evenmin staat ter discussie dat de WPC 80 al is doorverkocht aan een derde. Van (terug)levering van de wei 30% of de WPC 80 kan daarom geen sprake zijn. Voor zover [eiser] heeft bedoeld een schadevergoeding in natura te vorderen, bestaande uit levering van vergelijkbare wei 30% dan wel WPC 80, heeft zij daarvoor onvoldoende gesteld. Verder staat niet ter discussie dat de door [eiser] gekochte WPC 80 niet was opgeslagen bij [gefailleerde] De vordering van [eiser] met betrekking tot haar eigendom van de WPC 80 op grond van levering LM, is gegrond op haar stelling dat de WPC 80 was opgeslagen bij [bedrijf 1] . Van CP levering kan dan ook geen sprake zijn geweest.

Zoals ter zitting met partijen besproken, is de rechtbank van oordeel dat de vordering van [eiser] op [gefailleerde] ten aanzien van de levering van de wei 30% door de verrekeningsverklaring teniet is gegaan. Dit heeft als gevolg dat op grond van artikel 3:92 lid 3 BW dan wel artikel 7.1 van de AGB (zie 2.3) de wei 30% onvoorwaardelijk eigendom is geworden van [gefailleerde] De stelling van [eiser] dat het ging om een voorwaardelijke verrekening is pas eerst ter zitting ingenomen en wordt niet onderbouwd door de stukken die door haar zijn ingediend.

Ook als de eigendomsoverdracht niet als gevolg van de verrekening onvoorwaardelijk is geworden, geldt dat de wei 30 % teniet is gegaan door zaaksvorming tot WPC 80. [eiser] is geen eigenaar is geworden van deze WPC 80 op grond van het door haar gestelde eigendomsvoorbehoud op de wei 30%. De rechtbank overweegt daartoe het volgende.

Op grond van artikel 10:128 BW worden de goederenrechtelijke gevolgen van een eigendomsvoorbehoud beheerst door het recht van de staat op welks grondgebied de zaak zich op het tijdstip van de levering bevindt. Op grond van artikel 7 lid 2 sub b van de Verordening (EU) 2015/848 betreffende insolventieprocedures bepaalt het recht van de lidstaat waar de insolventieprocedure wordt geopend welk deel van de goederen van de schuldenaar tot de insolvente boedel behoort. Beide artikelen bepalen dus dat op grond van Nederlands recht de goederenrechtelijke gevolgen van het eigendomsvoorbehoud, c.q. de vraag wie eigenaar is van de voorbehouden goederen, wordt bepaald. Zelfs als op grond van de AGB Duits recht van toepassing is op de contractuele relatie tussen partijen. [eiser] heeft de stellingen hierover van [gedaagde] ook niet betwist.

Het Nederlands recht kent een verlengd eigendomsvoorbehoud niet. Het eigendomsvoorbehoud gaat verloren als de zaak tenietgaat, bijvoorbeeld bij vorming tot een nieuwe zaak. Tussen partijen staat niet ter discussie dat de wei 30% is verwerkt tot WPC 80. Over de eigendomsrechten bij zaaksvorming bepaalt artikel 5:16 BW onder meer het volgende. Lid 2 van dit artikel bepaalt dat wie voor zichzelf een zaak vormt uit niet aan hem toebehorende roerende zaken, eigenaar wordt van de nieuwe zaak. Eén van de belangrijkste toepassingen van dit artikellid is het geval dat iemand voor zichzelf een nieuwe zaak vormt uit materiaal dat hem door zijn leverancier onder eigendomsvoorbehoud is geleverd. Volgens [eiser] vormde [gefailleerde] echter de WPC 80 in opdracht van [eiser] en niet voor zichzelf. Hierdoor zou [eiser] op grond van de hoofdregel van lid 1 eigenaar zijn gebleven. De rechtbank passeert deze stellingen. Uit het dossier maakt de rechtbank op dat sprake was van twee aparte contractuele relaties. Eén waarbij [eiser] wei 30% verkocht aan [gefailleerde] en één waarbij [gefailleerde] WPC 80 verkocht aan [eiser] . Nergens blijkt uit dat de specifiek door [eiser] geleverde wei 30% op haar verzoek werd verwerkt tot WPC 80. [eiser] heeft de wei 30% over een periode van acht maanden aan [gefailleerde] geleverd. Pas nadat betaling door [gefailleerde] uitbleef, is tussen partijen een koopovereenkomst gesloten ten aanzien van WPC 80. De vergoeding die [eiser] daarvoor zou betalen, zag ook niet op bewerken van wei 30%, maar op de aanschaf van WPC 80. [eiser] had verder geen enkele invloed op de wijze waarop de WPC 80 werd geproduceerd. [eiser] droeg ook niet contractueel het risico voor de verwerking. Daarbij komt dat [eiser] onvoldoende onderbouw heeft gesteld dat de door haar gekochte WPC 80 is gevormd uit de eerder door haar geleverde wei 30%. [eiser] heeft de stelling van [gedaagde] dat er bij [gefailleerde] silo’s vol met wei 30% aanwezig waren die door diverse leveranciers werden geleverd, onvoldoende betwist.

Op grond van de tenzij-bepalingen in artikel 5:16 lid 2 BW wordt degene die voor zichzelf een zaak vormt toch geen eigenaar als de kosten van de vorming dit wegens hun geringe omvang niet rechtvaardigen. Volgens [eiser] is hiervan sprake, omdat de waarde van de wei 30% (€ 150.244,86) de kosten van de zaaksvorming (€ 20.776,14, zijnde het verschil tussen de aankoopprijzen van de wei 30% en de WPC 80) in aanmerkelijke mate overtreft. [eiser] miskent echter dat bij de vraag of sprake is van geringe kosten, als bedoeld in artikel 5:16 lid 2 BW, de verhouding tussen de waarde van het materiaal en de omvormingskosten niet van belang is (HR 5 oktober 1990, NJ 1992/226 (Breda/Antonius)). [gedaagde] heeft voldoende onderbouwd gesteld dat [gefailleerde] een kostbare fabrieksinstallatie had voor de vervaardiging van WPC 80 uit wei 30% en dat er daarom geen sprake is van geringe kosten van zaaksvorming zoals hiervoor bedoeld.

Voorgaande in acht genomen, is [eiser] geen eigenaar van de WPC 80 geworden als gevolg van het (door haar gestelde) eigendomsvoorbehoud op de wei 30%.

[eiser] heeft haar stelling dat zij op grond van levering LM voor faillissementsdatum al eigenaar was van de WPC 80, onderbouwd op grond van Nederlands recht. De rechtbank heeft ter zitting [eiser] gevraagd hoe dit zich verhoudt tot haar stelling dat Duits recht van toepassing is. [eiser] heeft verklaard dat zij blijft bij de tot dan toe ingediende stellingen en grondslagen.

[eiser] heeft niet gesteld op basis van welke grondslag naar Duits recht zij eigenaar is geworden van de WPC 80. Het Duits recht kent geen levering LM. Wel bepaalt § 931 van het Bürgerliches Gesetzbuch dat in geval een goed in bezit is van een derde, de eigenaar het recht op afgifte kan overdragen aan de koper. Dit kan door middel van cessie. Gesteld noch gebleken is dat daarvan in deze zaak sprake is. Uitgaande van Duits recht is [eiser] daarom geen eigenaar van de WPC 80 geworden.

[eiser] is evenmin op grond van Nederlands recht eigenaar van de WPC 80 geworden. Artikel 3:115 aanhef en onder c BW bepaalt het volgende over levering LM. Als een roerende zaak zich bij een derde bevindt, zoals in dit geval de WPC 80 bij [bedrijf 1] , is voor overdracht van het bezit (de levering) een tweezijdige verklaring voldoende. Het bezit gaat dan wel pas over nadat [bedrijf 1] de overdracht heeft erkend of wanneer [eiser] of [gefailleerde] de overdracht aan [bedrijf 1] heeft medegedeeld.

Volgens [eiser] heeft zowel zij als [gefailleerde] aan [bedrijf 1] de overdracht medegedeeld. Dit wordt door [gedaagde] gemotiveerd betwist. Voorafgaande aan de beantwoording van de vraag of de overdracht is medegedeeld, moet echter eerst sprake zijn van een tweezijdige verklaring van koper en verkoper. [eiser] en [gefailleerde] moeten hebben afgesproken dat de WPC 80 LM geleverd zou worden. Volgens [eiser] ligt deze afspraak besloten in de Einkaufsbestätigung van 17 december 2021 (zie 2.4). Dit betreft echter slechts een aankoopbevestiging. Uit deze bevestiging blijkt niet dat afspraken zijn gemaakt over een levering LM. De tweezijdige verklaring kan ook niet worden afgeleid uit de getuigenverklaringen die [eiser] in het geding heeft gebracht. [naam 1] (hierna: [naam 1] ) verklaart (zie 2.6) dat hij namens [eiser] aan [bedrijf 1] heeft medegedeeld dat [eiser] de WPC 80 van [gefailleerde] heeft gekocht en dat hij [bedrijf 1] heeft verzocht deze WPC 80 vrij te geven voor [eiser] , althans deze op te slaan voor [eiser] . [naam 3] verklaart (zie 2.7) dat hij namens [gefailleerde] aan [bedrijf 1] heeft medegedeeld dat [gefailleerde] 17 ton WPC 80 had verkocht aan [eiser] . Verder verklaart hij dat hij [bedrijf 1] heeft verzocht hiervan aantekening te maken en de opslag om te zetten op naam van [eiser] . Noch uit de melding dat de WPC 80 aan [eiser] is verkocht noch uit het verzoek om deze partij WPC 80 vrij te geven aan/op te slaan voor/op naam te zetten van [eiser] of daar aantekening van te maken, kan een afspraak tot levering LM worden afgeleid. Deze meldingen en verzoeken sluiten immers ook aan bij de situatie dat de WPC 80 door feitelijke afgifte zou worden geleverd op het moment dat deze door [eiser] wordt afgehaald bij [bedrijf 1] . Hiervan was volgens [gedaagde] sprake. Ook in die situatie moet de partij worden klaargezet/geïndividualiseerd voor [bedrijf 1] nadat de koopovereenkomst is gesloten. Dit is niet anders dan dat de partij klaargezet zou moeten worden als [gefailleerde] deze niet bij een derde maar in eigen opslag hield. Dat in dit geval de houder de partij klaarzet, maakt niet dat sprake is van een LM levering. Het feit dat [naam 1] spreekt over ‘opslaan voor [eiser] ’ doet aan het voorgaande niet af. Hieruit blijkt immers niet dat daarmee het juridisch-technische ‘gaan houden voor [eiser] ’ in plaats van ‘houden voor [gefailleerde] ’ door hem werd bedoeld.

Bovendien betekent voorgaande dat uit de mededelingen zoals die zouden zijn gedaan, [bedrijf 1] niet kon afleiden dat de zaak LM is geleverd aan [eiser] . Dat blijkt immers, zoals hiervoor al overwogen, niet uit deze mededelingen. De mededelingen volstaan daarom niet als een mededeling zoals bedoeld in artikel 3:115 aanhef en onder c BW.

Één en ander zou anders kunnen zijn als het gebruikelijk was dat [gefailleerde] LM leverde aan [eiser] . In dat geval zouden de mededelingen van de getuigen anders kunnen worden geduid. Desgevraagd heeft [eiser] gesteld dat ook bij eerdere aankopen LM levering plaatsvond. Deze stelling is door [gedaagde] gemotiveerd betwist. Het had op de weg van [eiser] gelegen om haar stellingen daaromtrent nader te onderbouwen. Met name gezien het feit dat [eiser] de Duitse partij is en volgens haar Duits recht op de contractuele verhouding van toepassing was, maar LM levering op grond van dat recht niet mogelijk is. [eiser] heeft in het geheel niet toegelicht hoe de LM levering, in afwijking van levering door feitelijke afgifte bij ophalen, tussen partijen werd vormgegeven. Omdat [eiser] onvoldoende heeft gesteld dat sprake was van een tweezijdige verklaring tot levering LM (5.15) en de mededelingen, ook als van de juistheid daarvan wordt uitgegaan, niet tot LM levering leiden (5.16), komt de rechtbank aan bewijslevering niet toe.

Voorgaande in acht genomen, was [eiser] geen eigenaar van de bij [gefailleerde] aanwezige WPC 80 op het moment van faillissement. [eiser] heeft geen andere grondslag gesteld op basis waarvan [gedaagde] aan de vorderingen zou moeten voldoen. Van een verplichting tot nakoming van een overeenkomst of een schadevergoedingsplicht, al dan niet in natura, is geen sprake. De vorderingen worden daarom afgewezen.

[eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [gedaagde] worden begroot op:

- griffierecht 1.301,00

- salaris advocaat 3.540,00 (2,0 punten × tarief € 1.770,00)

Totaal € 4.841,00.

De gevorderde veroordeling in de nakosten is in het kader van deze procedure slechts toewijsbaar voor zover deze kosten op dit moment reeds kunnen worden begroot. De nakosten zullen dan ook worden toegewezen op de wijze zoals in de beslissing vermeld.

De wettelijke rente over de proces- en nakosten zal eveneens, als niet afzonderlijk betwist, worden toegewezen als na te melden.