Uitspraken

Bij beschikking van (toen nog ) rechtbank Arnhem van 31 mei 2011 (productie 3 van [eiseres hfdz.] ) is de hoofdverblijfplaats van [naam dochter] -met instemming van [betrokkene 1] - vastgesteld bij [eiseres hfdz.] . Tevens is een voorlopige omgangsregeling vastgesteld tussen [betrokkene 1] en [naam dochter] , waarbij [betrokkene 1] [naam dochter] op dinsdag-, woensdag- en donderdagochtend in het kinderdagverblijf in het bijzijn van de leidsters contact met [naam dochter] kan hebben en op elke zondag contact met [naam dochter] kan hebben ten huize van zijn moeder dan wel in een openbare ruimte.

Uit de door de rechtbank ambtshalve geraadpleegde volledige beschikking ( [eiseres hfdz.] heeft slechts bladzijde 1,6, en 7 van bedoelde beschikking overgelegd) blijkt dat [eiseres hfdz.] het vermoeden van seksueel misbruik in die procedure naar voren heeft gebracht en dat zij daar te kennen heeft gegeven onbegeleide contacten tussen [betrokkene 1] en [naam dochter] ongewenst te achten. [betrokkene 1] heeft de beschuldiging van [eiseres hfdz.] resoluut van de hand gewezen. [betrokkene 1] heeft daarbij het vermoeden uitgesproken dat [eiseres hfdz.] deze beschuldiging uit om de zorgregeling tussen hem en [naam dochter] te frustreren. De rechtbank heeft overwogen dat zij de door [eiseres hfdz.] gestelde feiten - mede door het ontbreken van een deugdelijke onderbouwing- niet zodanig acht dat elk contact tussen [naam dochter] en haar vader dient te worden stopgezet.
De rechtbank heeft -met instemming van [eiseres hfdz.] en [betrokkene 1] - een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming bevolen naar onder meer de vraag of er factoren zijn die contact tussen [naam dochter] en haar vader belemmeren.

“21 juni 2011 (…)
Papa mij zo met de vinger gedaan en dat deed au hoor!
(Wijst met vinger tegen de luier aan)
Ik ging heel hard trappen en schreeuwen
(…)”
3.7. [naam teamleider] , teamleider Advies en Meldpunt Kindermishandeling heeft deze informatie uit deze e-mail per brief van 10 februari 2012 (productie 5 van [eiseres hfdz.] ) doorgestuurd naar de Raad voor de Kinderbescherming.

In de periode van september 2013-november 2013 is [naam dochter] onderzocht door Pro Persona. [naam dochter] heeft in dit kader spelbegeleidingstherapie gevolgd bij GZ psycholoog [naam psycholoog] (hierna: [naam psycholoog] ) van Pro Persona.
In het daarvan opgemaakte verslag (productie 10 van [eiseres hfdz.] ) van 28 februari 2014 komen onder meer de navolgende passages voor:
“Reden van verwijzing

[naam dochter] is verwezen door BJZ haar Pro Persona. Er is sprake van een OTS

Er is een vermoeden van seksueel misbruik en er is sprake van een moeizame relatie tussen de ouders.
(…)
Tijdens de spelbegeleiding doet [naam dochter] regelmatig negatieve uitspraken over haar vader (…). Tevens zegt ze dat haar vader zijn vinger in haar voorkant en in haar achterkant heeft gedaan en dat het pijn deed. Ze zegt dat hij dit vaker zou hebben gedaan (…). Als gevraagd wordt wat er moet gebeuren om het bij papa leuker te gaan vinden, zegt ze: “Papa moet niet meer de vinger in de kont stoppen”.
In oktober vertelt ze dat vader met zijn teen aan haar voorkantje heeft gezeten. Ze wijst hierbij op haar plasser. [naam dochter] vertelt dat papa tijdens het ontbijt met zijn tenen bij haar voorkantje op en neer ging, wat ze niet fijn vond (…).
Samenvattend kan worden gezegd dat er sprake is van forse problematiek tussen de ouders.
[naam dochter] lijkt hier tussenin te staan en wordt hier de dupe van. Er lijkt bij [naam dochter] geen sprake te zijn van een psychiatrische stoornis. Ze ondervindt echter zeer veel stress en spanning door de hele gang van zaken omtrent de omgang tussen ouders onderling en de omgangsregeling.
Of er wel/geen sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag, daar kan Pro Persona geen uitspraken over doen. Wij doen niet aan waarheidsvinding (…).”

[betrokkene 1] heeft zich tot [gedaagde 1] gewend met het verzoek om een second opinion uit te brengen over het verslag van [naam psycholoog] .
In haar rapport van 31 maart 2014 (productie 12 van [eiseres hfdz.] ) vermeldt [gedaagde 1] als haar conclusie:
“ [naam dochter] toont duidelijke kenmerken van het ontwikkelen van een ernstige vorm van het zogenaamde PAS-syndroom.
Persoonlijkheidsproblematiek bij de moeder is vanuit de rapportage aantoonbaar en de

projecties van haar waanideeën (paranoia) op haar dochter [naam dochter] worden duidelijk in het verslag van Pro Persona. De uitlatingen van [naam dochter] in het onderzoek van Pro Persona zijn letterlijke onbegrepen citeringen: een uiting van het overnemen van de paranoia van de

moeder. [naam dochter] toont daarover geen schuldgevoelens, hetgeen erop wijst dat de realiteitszin reeds is aangetast en geeft aan dat er reeds sprake is van een eigen actieve bijdrage van het kind. Daarnaast wordt er een te grote verantwoordelijkheid jegens moeder gesignaleerd, hetgeen wijst op een te grote binding ofwel symbiotische relatie met moeder.

Ook dit is een gevaar voor de emotionele ontwikkeling.

ADVIES

Een in het kader van de OTS verplicht persoonlijkheidsonderzoek bij de moeder, een

heroverweging van de omgangsregeling op grond van de uitkomsten en verplichte

opvoedingsbegeleiding om zo de bedreigde ontwikkeling van [naam dochter] te voorkomen en haar te “deprogrammeren”.

Aanbevolen literatuur: PAS-syndroom van Gardner. ”

De vertegenwoordiger van de Raad voor de Kinderbescherming heeft onder meer op voormelde zitting verklaard:

“Er zijn heel veel zorgen om [naam dochter] (...) Het betreft een hele complexe zaak. [naam dochter] wordt op deze manier al twee jaar lang beschadigd. Er zijn al veel procedures gevoerd waar een en ander aan de orde is gekomen. Het feit dat de situatie niet is verbeterd is heel ernstig. Los van de kwestie rondom de hoofdverblijfplaats ziet de Raad dat [naam dochter] ontzettend veel last heeft van de problemen tussen de ouders. Er is geen sprake van eigen kindproblematiek. Het is aan de ouders om ter zake een oplossing te zoeken. Het feit dat reeds twee jaar sprake is van een ondertoezichtstelling en dat er anderhalf jaar hulp vanuit Lindenhout is heeft nog niet geleid tot verbetering. Ook nu is Lindenhout weer ingezet (...).

Vanuit de Raad kan worden bezien welke ouder in staat is [naam dochter] de meeste rust te bieden. Daarbij kan worden betrokken de vraag welke ouder het beste in staat is de andere ouder een rol te gunnen in het leven van [naam dochter] (...) In deze zaak zou systeemgerichte therapie vanuit het Lorenzhuis mogelijk behulpzaam kunnen zijn (…) Er moet is veranderen in onderhavige zaak. De situatie kan niet worden aangekeken of worden afgewacht. De knelpunten komen telkens weer naar voren. De vraag is hoe lang dit nog moet doorgaan. Een neutrale plaatsing is nogal wat in deze, ook al is hier al over gesproken. Er dient serieus gekeken te worden naar de plaatsing bij de vader en naar de vraag of hij meer dan moeder in staat is om [naam dochter] de benodigde rust te bieden. Het is altijd goed om eerst te kijken naar de andere ouder. De Raad heeft de oplossing op dit moment ook niet voorhanden (...)

Het is van groot belang dat er verandering optreedt in de situatie.”

De rechtbank heeft deze beslissing als volgt gemotiveerd:
De rechtbank is gebleken dat er sprake is van een diep geworteld en geëscaleerd conflict

tussen de ouders. Dit is vooral een probleem tussen de ouders en [naam dochter] heeft daar last van.

Beide partijen hebben te kennen gegeven dat zij rust willen. Vast staat dat de huidige situatie niet rustig is en deze onrust al zeker vier jaar duurt. Ondanks dat sprake is van twee jaar ondertoezichtstelling is er nog geen verbetering opgetreden in de situatie tussen partijen en daarmee in de situatie van [naam dochter] . (…) De enkele inzet van hulpverlening is echter niet genoeg. De ouders zullen daarnaast hun ouderlijke verantwoordelijkheid moeten oppakken om de hulpverlening de kans te geven.

Naar het oordeel van de rechtbank is het vooral belangrijk dat er iets gaat veranderen. De

afgelopen jaren is de situatie, ondanks procedures, in feite onveranderd gebleven. Van het

nieuwe plan van de Stichting moet worden afgewacht of dat de noodzakelijke verandering

zal brengen nu hiervoor de inzet van de ouders is vereist en de afgelopen jaren hebben laten

zien dat het niet vanzelfsprekend is dat de ouders hiervoor allebei hun verantwoordelijkheid

nemen. Vanuit de hulpverlening is de afgelopen tijd geen besluit genomen dat tot gevolg

heeft gehad dat de huidige ongewenste situatie verandert. De rechtbank is van oordeel dat er nu wel een beslissing moet worden genomen die tot verandering leidt en de rechtbank zal

deze dan ook nemen. Gelet op hetgeen uit de stukken blijkt en ter zitting is besproken heeft

de rechtbank de indruk dat een wijziging van de hoofdverblijfplaats van [naam dochter] een

verandering zal zijn die zich in het belang van [naam dochter] kan ontwikkelen. Daarbij weegt mee

dat de rechtbank inschat, net als de Raad ter zitting, dat de vader de ouder is die [naam dochter] de meeste rust kan bieden en ook de moeder een rol in haar leven kan gunnen. Een stabiele

woonomgeving, die gekenmerkt wordt door rust, duidelijkheid en structuur, en waarbij

[naam dochter] de mogelijkheid wordt geboden om in alle vrijheid contact te hebben met de andere

ouder, is noodzakelijk voor een gezonde ontwikkeling van [naam dochter] . De moeder is erg

betrokken op [naam dochter] , dat is ook ter zitting gebleken. Het wekt de indruk dat de moeder

door haar houding en haar handelen [naam dochter] onbewust, en wellicht ongewild, beïnvloedt

waarbij de moeder geen emotionele ruimte kan bieden om [naam dochter] een onbelast en

ontspannen contact met de vader te laten hebben. De rechtbank ziet in de situatie bij de vader voor [naam dochter] meer kansen om uit het loyaliteitsconflict te geraken onder meer omdat de rechtbank verwacht dat hij [naam dochter] de meeste ruimte kan bieden. De vader heeft ook ter

zitting toegezegd zich hiervoor in te zullen zetten. Daarbij is van belang dat de Stichting

heeft verklaard dat de vader nimmer de indruk heeft gewekt niet mee te willen werken aan de hulpverlening. De rechtbank realiseert zich dat het een grote overgang zal zijn voor [naam dochter] en voor de moeder. De overgang voor [naam dochter] schat de rechtbank niet als te groot in, gelet op het feit dat er ook nu al een uitgebreide zorgregeling plaatsvindt tussen de vader en [naam dochter] , ouders relatief dicht bij elkaar wonen en er verder geen wijzigingen in het leven van [naam dochter] hoeven plaats te vinden. De rechtbank zal daarom in het belang van [naam dochter] haar hoofdverblijfplaats wijzigen in die zin dat deze voortaan bij de vader zal zijn. Voor de moeder zal de overgang wellicht nog groter zijn omdat zij bang is [naam dochter] hierdoor kwijt te raken. Dat is echter niet wat deze beslissing beoogt. Het doel is juist het contact met beide ouders zo rustig mogelijk te laten verlopen (…).

De rechtbank geeft de ouders (dan wel de Stichting) in overweging mee zich te wenden tot

het Lorentzhuis en de mogelijkheden in dit verband te onderzoeken teneinde te trachten het

conflict tussen de ouders op te lossen. Ter zitting hebben de betrokkenen verklaard dat zij

hier in beginsel positief tegenover staan. De rechtbank ziet het als de verantwoordelijkheid

van de ouders om dit op te pakken (…).”

[eiseres hfdz.] is van de hiervoor onder 3.18 voormelde beschikking van de rechtbank in hoger beroep gekomen. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft bij beschikking van

3 september 2015 (productie 6 van SJG) de beschikking van deze rechtbank bekrachtigd.

Bij beschikking van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 augustus 2021 (door [eiseres hfdz.] ter zitting van 28 september 2022 in het geding gebracht) is in een procedure tussen SJG en [eiseres hfdz.] en [betrokkene 1] aan [eiseres hfdz.] het recht op omgang met [naam dochter] ontzegd.

[eiseres hfdz.] heeft tegen deze beschikking cassatie ingesteld. De Hoge Raad heeft bij arrest van 20 mei 2022 het cassatie beroep verworpen.

4. De feiten in de vrijwaringszaak

Op bladzijde 5 en 6 van het polisaanhangsel (eveneens productie 2 van SJG) wordt onder de rubriek ‘Vermogensschade’ onder meer het volgende bepaald:
“Meeverzekerd is de aansprakelijkheid van de verzekerde instelling voor zuivere vermogensschade als gevolg van onrechtmatige adviezen. Onder “zuivere vermogensschade” wordt nadrukkelijk uitsluitend verstaan:

“financiële schade, bestaande uit aantasting van het vermogen van jeugdigde(n), anders dan personenschade en/of zaakschade danwel de daaruit voortvloeiende schade als bedoeld in artikel 1.10 van de Algemene Voorwaarden van verzekering”
(…)”.

[eiseres hfdz.] verwijt SJG -kort gezegd- dat SJG bij de uitvoering van haar taak ernstig tekortgeschoten is jegens haar dochter [naam dochter] door [naam dochter] niet te beschermen. SJG heeft in dit kader haar rapporten en plannen van aanpak toegeschreven naar de eigen vooringenomen tunnelvisie, waarbij SJG voorbij is gegaan aan het feit dat sprake is geweest van seksueel grensoverschrijdende handelingen door de vader van [naam dochter] en in plaats daarvan er van uit is gegaan dat [eiseres hfdz.] de oorzaak is van ouderverstoting door [naam dochter] . In plaats van de beschermende ouder die [eiseres hfdz.] was, is zij door toedoen van SJG neergezet op een wijze die haar in de loop van 10 jaar zeer heeft aangetast in haar integriteit en persoon.

Door het onrechtmatig handelen van SJG heeft zij in de loop van 10 jaar ernstige materiële schade geleden, bestaande uit onder meer advocaatkosten, kosten om haar recht te halen bij tuchtrechters en anderszins. Daarnaast is er het enorme psychisch leed dat is veroorzaakt doordat zij machteloos moest toezien hoe [naam dochter] werd mishandeld door het systeem dat [naam dochter] had moeten beschermen, hetgeen [eiseres hfdz.] een ernstige mate van post-traumatische stress heeft opgeleverd, aldus nog steeds [eiseres hfdz.] .

[eiseres hfdz.] legt aan haar vordering tegen de achtergrond van de vaststaande feiten de navolgende stellingen ten grondslag.

Ten aanzien van [gedaagde 1]

De Amerikaanse psycholoog Richard Gardner heeft in 1999 het ouderverstotingssyndroom ‘Parental Alienation Syndrome’ (PAS) als psychische stoornis geponeerd. PAS zou vastgesteld en behandeld kunnen worden bij kinderen. Inmiddels is deze theorie door de internationale psychiatrie, (ontwikkelings)psychologie en orthopedagogiek empirisch getoetst en op grond daarvan verworpen. [gedaagde 1] heeft met het volle gewicht van BIG-geregistreerd psychotherapeute/arts, terwijl zij niet in de materie gespecialiseerd is, geponeerd dat [eiseres hfdz.] op grond van een als volstrekt ondeugdelijke afgeserveerde psychologische theorie aan ernstige persoonlijkheidsstoornissen lijdt en dat haar waandenkbeelden uiterst schadelijk zijn.
De advocaat van [betrokkene 1] heeft deze rapportage van [gedaagde 1] bij de rechtbank gepresenteerd als basis voor het gedane verzoek van [betrokkene 1] om de hoofdverblijfplaats van [naam dochter] te verplaatsen naar hem.

Ten aanzien van [gedaagde 2]

Ter zitting van 20 november 2014 werd het advies van [gedaagde 1] uitgebreid besproken. Toen de Raad voor de Kinderbescherming opperde dat het een idee was [naam dochter] bij vader te plaatsen en [gedaagde 2] gevraagd werd het standpunt van BJZ (thans SJG) te geven of dat de oplossing zou kunnen zijn voor het probleem dat [naam dochter] in de knel zat tussen een ouderverstotende moeder en vader, gaf [gedaagde 2] echter niet het standpunt van BJZ weer. In plaats daarvan deed zij de vernietigende uitspraak dat de vader tegenover BJZ nimmer de indruk hadt gewekt niet mee te willen werken aan de hulpverlening, hetgeen zeer incorrect was. Hierop besliste de rechtbank dat [naam dochter] uit de invloedsfeer van [eiseres hfdz.] moest worden gehaald omdat [eiseres hfdz.] als veroorzaker werd gezien van het loyaliteitsprobleem bij [naam dochter] en de onnodige spanningen die dat met zich bracht.

Ten aanzien van SJG

SJG is aan te rekenen dat zij over het hoofd heeft gezien dat hier sprake was van ernstig ex-partnergeweld en seksueel grensoverschrijdende handelingen. SJG heeft de feiten zoals die uit het dossier blijken (ondersteund door aangiftes bij de politie, meldingen van 2 scholen, 3 professionals, twee meldingen van de huisarts aan het AMK, de brief van de school aan de Raad voor de Kinderbescherming, meldingen van twee ouders en het Pro Persona rapport) terzijde gesteld in plaats van zich te laten corrigeren. Dat had ieder redelijk en betamelijk handelend hulpverlener gedaan nadat [betrokkene 1] toestemming weigerde voor een specialistisch onderzoek dat er op gericht was te inventariseren wat er aan de hand was. Nu dat onderzoek door SJG was ingestoken met als narratief dat [eiseres hfdz.] wanen had, had het feit dat [betrokkene 1] weerstand bood voor dat onderzoek een alarmsignaal moeten zijn. SJG is bij voorbaat uitgegaan van haar eigen subjectieve oordeel dat [eiseres hfdz.] de oorzaak was van ouderverstoting en kindermishandeling, in plaats dat zij aan haar plicht tot waarheidsvinding heeft gedaan door [naam dochter] leeftijdsadequaat te horen en naar haar te luisteren. SJG heeft de eigen uitlatingen van [naam dochter] stelselmatig omgekat als verwaarloosbaar. SJG is er tevens aan voorbijgegaan dat [betrokkene 1] van verschillend rechters twee jaar lang alleen maar begeleide omgang met [naam dochter] kreeg. SJG heeft in strijd met artikel 3:3 Jeugdwet haar rapporten en plannen van aanpak naar haar eigen vooringenomen tunnelvisie toegeschreven en jarenlang ter zitting in weerwil van artikel 21 Rv verklaard tegenover diverse rechters.
SJG heeft tevens gehandeld in strijd met de in het Uitvoeringsbesluit Jeugdwet gegeven norm verantwoorde werktoedeling die als richtinggevend wordt gegeven bij complexe echtscheidingszaken en bij zaken waarbij beschuldigingen van seksueel grensoverschrijdende handelingen jegens een jong kind spelen.
SJG heeft haar taak om [naam dochter] te beschermen verwaarloosd.
De civiele rechter heeft op grond van een valse voorstelling van zaken eerst [naam dochter] weggehaald uit de beschermende omgeving en vervolgens [eiseres hfdz.] als beschermende moeder haar gezag ontnomen.
De beslissing van 18 december 2014 om de hoofdverblijfplaats van [naam dochter] naar [betrokkene 1] te verplaatsen is ook de basis geweest voor de nadien genomen beslissing om [eiseres hfdz.] het gezag te ontnemen, omdat de basis daarvoor was dat [eiseres hfdz.] een ouderverstotende, dominerende en controlerende ouder is, hetgeen schadelijk is voor [naam dochter] .

Ten aanzien van [gedaagde 1] , [gedaagde 2] en SJG

[gedaagde 1] , [gedaagde 2] en SJG hebben ieder voor zich onrechtmatig gehandeld jegens [eiseres hfdz.] en [naam dochter] . Er is sprake van een onterende behandeling in strijd met artikel 3 en 6 EVRM.
Het handelen van ieder van hen is condicio sine qua non geweest voor het feit dat de rechtbank zonder dat te beseffen besliste op grond van een volstrekte valse voorstelling van zaken en het normschendend handelen van ieder van de drie gedaagden voor zich en tezamen. In plaats van als de beschermende ouder die [eiseres hfdz.] was, is zij door toedoen van [gedaagde 1] , [gedaagde 2] en SJG, al dan niet op verzoek van [betrokkene 1] , neergezet op een wijze die haar in de loop van 10 jaar zeer heeft aangetast in haar integriteit en persoon.

Door het onrechtmatig handelen van [gedaagde 1] , [gedaagde 2] en SJG heeft zij in de loop van 10 jaar grote materiële schade geleden, bestaande uit onder meer advocaatkosten, kosten om haar recht te halen bij tuchtrechters en anderszins. Daarnaast is er voor haar het enorme psychisch leed dat is veroorzaakt doordat zij machteloos moest toezien hoe [naam dochter] werd mishandeld door het systeem dat [naam dochter] had moeten beschermen, hetgeen [eiseres hfdz.] een ernstige mate van post-traumatische stress heeft opgeleverd waar zij tot op heden niet eens de ruimte voor heeft gehad om die te (laten) behandelen.
zal haar schade op een later moment preciseren en kwantificeren. De schade zal boven de € 84.000,-- uitkomen.

[gedaagde 1] , [gedaagde 2] en SJG voeren ieder voor zich verweer. Zij concluderen

tot niet-ontvankelijkheid van [eiseres hfdz.] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [eiseres hfdz.] , met uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling van [eiseres hfdz.] in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met de wettelijke rente. [gedaagde 1] en SJG vorderen daarnaast tevens veroordeling van [eiseres hfdz.] in de nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente.

in de vrijwaringszaak

SJG baseert haar vordering tegen de achtergrond van de vaststaande feiten in de vrijwaringszaak op de navolgende stellingen.

Er is sprake van een aanspraak zoals bedoeld is in artikel 1 sub 8 van de Algemene Voorwaarden. [eiseres hfdz.] stelt in haar dagvaarding dat zij door het handelen van SJG is aangetast in haar persoon en integriteit. Deze aantasting heeft volgens [eiseres hfdz.] geleid tot enorm psychisch leed en psychisch letsel in de vorm van posttraumatische stress. Daarmee valt de schade te kwalificeren als een letsel of aantasting van de gezondheid zoals bedoeld in artikel 1 sub 10 van de Algemene Voorwaarden.

Achmea is op grond van de Algemene Voorwaarden verplicht om de schade van [eiseres hfdz.] te vergoeden indien de aansprakelijkheid van SJG jegens [eiseres hfdz.] komt vast te staan.
Tevens vloeit uit artikel 2 sub 6 van de Algemene Voorwaarden voort dat Achmea verplicht is om de kosten van verweer (buitengerechtelijke- en gerechtelijke kosten met inbegrip van een proceskostenveroordeling) tegen de claim van [eiseres hfdz.] te dragen, ook als de claim van [eiseres hfdz.] ongegrond blijkt te zijn.