4 De beoordeling
in conventie
4.1.
De kern van het geschil dat partijen verdeeld houdt is de vraag of Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de tussen partijen gesloten overeenkomst tot het leveren van software.
Overeenkomst tussen partijen
4.2.
Partijen zijn het erover eens dat zij zijn overeengekomen dat Bookinn software zou leveren die gedeeltelijk bestond uit eerder door deze laatste ontwikkelde (standaard)software en gedeeltelijk uit op maat gemaakte software (maatwerk). In geschil is met name de vraag wat Bookinn nu exact diende te leveren. 333travel verwijst daartoe naar het pakket van eisen en Bookinn verwijst naar het ontwerp en de offerte. Vast staat dat partijen ervoor hebben gekozen om hun afspraken in de overeenkomst van 26 oktober 2012 vast te leggen. Door zowel het pakket van eisen als het ontwerp en de offerte aan te hechten is niet direct duidelijk wat nu de status is van die stukken.
4.3.
De vraag hoe in een schriftelijke overeenkomst de verhouding van partijen is geregeld en of deze overeenkomst een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden beantwoord op grond van alleen maar een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van die overeenkomst. Voor de beantwoording van die vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan mede van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht.
4.4.
Bookinn kan niet worden gevolgd waar zij stelt dat het door 333travel opgemaakte pakket van eisen niet als uitgangspunt diende voor de te ontwikkelen software. Zoals 333travel onweersproken aanvoert brengt verwijzing naar het pakket van eisen in artikel 1 van de overeenkomst van 22 oktober 2012 (onder “specificaties”) en in artikel 6.1 een koppeling aan tussen genoemde overeenkomst en het pakket van eisen. Op grond van artikel 6.1, waarnaar artikel 6.2 verwijst, verleende 333travel opdracht aan Bookinn om maatwerkprogrammatuur te ontwikkelen op zodanige wijze dat deze voldoet aan de in het pakket van eisen in hoofdlijnen omschreven eisen.
4.5.
De stelling van Bookinn dat met de verwijzing naar bijlage 1 in de specificaties en in artikel 6.1 niet bedoeld wordt te verwijzen naar het pakket van eisen, maar naar bijlage 1 bij dat pakket van eisen, is onhoudbaar. Volgens Bookinn was het de bedoeling van partijen om te verwijzen naar gespreksverslagen. In bijlage 1 bij het pakket van eisen is een voorbeeld opgenomen van een zogenoemde factsheet. Dat kan niet de bijlage zijn waarnaar in de overeenkomst wordt verwezen. Ook indien ervan uit wordt gegaan dat de nummering onjuist is, kan Bookinn niet worden gevolgd omdat in de overeenkomst niet wordt verwezen naar meerdere bijlagen – de bijlagen 2 tot en met 5 bij het pakket van eisen bevatten alle gespreksverslagen – maar naar één bijlage. Hier komt bij dat, zoals 333travel aanvoert, in artikel 6.2 de verplichting voor Bookinn is opgenomen om een specificatie op te stellen aan de hand van de in bijlage 1 (het pakket van eisen) vermelde eisen. Ook hierom valt in te zien dat met bijlage 1 in dit geval wordt gedoeld op gespreksverslagen, zoals Bookinn betoogt.
4.6. 333
travel stelt dat Bookinn de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en de opdrachtbevestiging van 19 oktober 2012 perse wilde aanhechten zodat het beeld van de besprekingen tussen partijen tot dan toe helder zou zijn. Waar in de overeenkomst van 22 oktober 2012 wel een koppeling is aangebracht met het pakket van eisen, ontbreekt deze ten aanzien van de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en de opdrachtbevestiging van 19 oktober 2012. Uit niets blijkt dat 333travel heeft ingestemd met de inhoud van de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en de opdrachtbevestiging van 19 oktober 2012. Het enkel aanhechten van deze offerte, dit ontwerp en deze opdrachtbevestiging – die op punten met elkaar tegenstrijdig zijn – zonder daarnaar in de overeenkomst te verwijzen is daartoe onvoldoende. Bookinn heeft geen feiten en omstandigheden gesteld die nopen tot de conclusie dat deze offerte, dit ontwerp en deze opdrachtbevestiging een weergave zijn van de afspraken tussen partijen. Dit wordt onderstreept door het feit dat, zoals Bookinn zelf aanvoert, het ontwerp en de offerte van 18 juni 2012 een vertrekpunt vormden aan de hand waarvan partijen verder toewerkten naar een uiteindelijk door Bookinn te leveren ontwerp op basis van aanvullende wensen en eisen van 333travel.
4.7.
In de stellingen van Bookinn ligt besloten dat het ontwerp van 18 juni 2012 onderdeel van de overeenkomst uitmaakt omdat het volgens haar dient te worden beschouwd als de specificatie die zij diende op te stellen op grond van artikel 6.1 van de overeenkomst van 22 oktober 2012. Omdat uit de door beide partijen geschetste gang van zaken blijkt dat zij na 18 juni 2012 hebben gesproken over wensen van 333travel omtrent extra functionaliteiten en voorstellen die Bookinn in reactie daarop heeft gedaan, Bookinn vervolgens op 19 oktober 2012 een nieuwe opdrachtbevestiging aan 333travel heeft gestuurd waarover partijen geen overeenstemming hebben bereikt en het ontwerp niet aansloot op het pakket van eisen, kan naar het oordeel van de rechtbank het ontwerp niet worden beschouwd als de specificatie als bedoeld in voornoemd artikel 6.1.
4.8.
Dit voorgaande leidt tot de slotsom dat vast is komen te staan dat partijen zijn overeengekomen dat Bookinn software zou leveren aan 333travel die diende te voldoen aan de eisen zoals deze zijn vastgelegd in het pakket van eisen. De offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en de opdrachtbevestiging van 19 oktober 2012 zullen daarom buiten beschouwing kunnen worden gelaten.
4.9.
Partijen zijn overeengekomen dat Bookinn (standaard)software en op maat gemaakte software (maatwerk) zou leveren aan 333travel. De ontwikkeling zou plaatsvinden in twee fasen. De eerste fase diende uiterlijk op 10 juni 2013 gebruiksklaar opgeleverd te worden, de tweede op 2 september 2013. Op genoemde data diende het systeem geïnstalleerd te zijn op de apparatuur van 333travel, gereed voor een acceptatietest. Voordat 333travel gerechtigd zou zijn de overeenkomst te ontbinden in het geval van een termijnoverschrijding, diende op grond van artikel 3.4 van de overeenkomst aan Bookinn een termijn te worden gegund om alsnog de bij de betreffende fatale termijn behorende prestatie te leveren. Indien Bookinn binnen die termijn niet volledig zou presteren, dan zou zij zonder nadere ingebrekestelling in verzuim komen te verkeren, waarna 333travel gerechtigd zou zijn de overeenkomst terstond te ontbinden.
4.10. 333
travel stelt dat Bookinn geen conversie heeft uitgevoerd van zogenoemde digi-data. Naar de rechtbank de stellingen van 333travel begrijpt betreft het de conversie van gegevens uit het backoffice-systeem van 333travel. Bookinn betwist dat zij tekort is geschoten door aan te voeren dat zij 333travel aanvankelijk heeft verzocht de data aan te leveren en later, toen de programmeur van 333travel ziek was, van 333travel heeft vernomen dat 333travel de conversie zelf zou uitvoeren. Omdat 333travel in reactie op dit verweer niet heeft weersproken dat zij de dataconversie zelf zou uitvoeren, stelt de rechtbank vast dat er op dit punt geen sprake is van een tekortkoming door Bookinn.
4.11.
Waar Bookinn aanvankelijk betwistte dat partijen zijn overeengekomen dat er een “offertemogelijkheid” zou worden geleverd, wat dit inhoudt wordt niet duidelijk uit de stellingen van partijen, erkent zij thans dat een dergelijke mogelijkheid geleverd diende te worden. De “offertemogelijkheid” is, zoals 333travel ook stelt, niet geleverd door Bookinn. Deze laatste stelt zich op het standpunt dat levering niet heeft plaatsgevonden omdat 333travel de voortgang van het project heeft “gestagneerd”. Omdat Bookinn op geen enkele wijze onderbouwt dat 333travel Bookinn de mogelijkheid heeft ontnomen, althans Bookinn niet in staat heeft gesteld de “offertemogelijkheid” te leveren en zonder onderbouwing, die niet door Bookinn is gegeven, niet valt in te zien dat 333travel zodanige vertraging van het project heeft veroorzaakt, althans zo begrijpt de rechtbank de opmerking van Bookinn over stagnatie, dat levering niet mogelijk was, wordt het verweer van Bookinn verworpen. De conclusie is dat Bookinn door de “offertemogelijkheid” niet te leveren tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst tussen partijen.
4.12.
Waar uit het pakket van eisen (blz. 16) blijkt dat aan de inkoopzijde zogenoemde “factsheets” dienden te worden vastgelegd, staat vast dat Bookinn deze mogelijkheid softwarematig mogelijk diende te maken. Het verweer van Bookinn dat dit niet is overeengekomen omdat de mogelijkheid tot vastlegging van “factsheets” niet is vermeld in de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en in de specificaties voor extra te ontwikkelen onderdelen voor de fasen 1 en 2 (bijlagen 3 tot en met 6 bij de overeenkomst van 26 oktober 2012), wordt verworpen. Zoals hiervoor reeds is geoordeeld diende de door Bookinn te leveren software te voldoen aan de in het pakket van eisen vermelde eisen en vormden de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 en in de specificaties voor extra te ontwikkelen onderdelen voor de fasen 1 en 2 geen onderdeel van de overeenkomst tussen partijen. Omdat Bookinn geen mogelijkheid heeft ontwikkeld om “factsheets” vast te leggen, stelt de rechtbank vast dat zij ook op dit punt tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst.
Preferenties, Essenties en Opmerkingen
4.13. 333
travel neemt een gespreksverslag van 23 maart 2012, dat als bijlage aan het pakket van eisen is gehecht, tot uitgangspunt. In dit verslag is opgenomen dat voor een reservering preferenties, essenties en opmerkingen kunnen worden gedefinieerd en dat hiervoor afzonderlijke keuzelijsten dienen te worden geïmplementeerd. De preferenties, essenties en opmerkingen voor een reservering, zo staat verder in het verslag, dienen in afzonderlijke tabellen worden weergegeven. De tekortkoming bestaat eruit, zo voert 333travel bij conclusie van repliek in conventie aan, dat een klant niet via de website, de zogenoemde frontoffice, preferenties, essenties en opmerkingen kan opgeven door middel van keuzelijsten.
4.14.
Bookinn weerspreekt (impliciet) dat is overeengekomen dat via de website preferenties, essenties en opmerkingen door een klant kunnen worden opgegeven door middel van keuzelijsten. Volgens haar is overeengekomen dat, zoals kennelijk ook in het gedemonstreerde systeem van de website van haar klant Girassol, preferenties, essenties en opmerkingen als vrije tekst zouden kunnen worden ingevoerd. Waarna hieraan in de zogenoemde backoffice de juiste code zou worden toegewezen.
4.15.
Op grond van de door 333travel gestelde feiten kan niet worden vastgesteld dat Bookinn tekort is geschoten waar het een functionaliteit betreft voor de vastlegging van preferenties, essenties en opmerkingen voor een reservering door middel van keuzelijsten in de frontoffice. 333travel heeft niet (concreet) gesteld dat partijen zijn overeengekomen dat Bookinn deze functionaliteit diende te leveren, met name waar het een koppeling met de frontoffice (de website) betreft en de mogelijkheid om op de website keuzelijsten te gebruiken. Bovendien blijkt dit, anders dan 333travel stelt, ook niet uit de tekst van het gespreksverslag van 23 maart 2012, dat 333travel tot uitgangspunt neemt, omdat daarin geen onderscheid gemaakt tussen frontoffice en backoffice. De woorden frontoffice en backoffice (of daaraan gelijke termen) komen daarin geheel niet voor. Daarmee is niet komen vast te staan dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst door betreffende functionaliteit te leveren voor enkel de backoffice.
Pakketreizen en vluchtvoorwaarden
4.16. 333
travel stelt dat Bookinn tekort is geschoten door niet de functionaliteit te leveren die ervoor zorgt dat de vluchtvoorwaarden worden vermeld op de factuur voor een pakketreis. Zij stelt bij conclusie van repliek dat zij op enig moment te kennen heeft gegeven dat de door haar gewenste koppeling met het zogenoemde Amadeus CRS-systeem, en daarmee de Flight Master-module, kon komen te vervallen, niet dat de vluchtvoorwaarden voor door haar aangehouden vluchtvoorraden (allotment) niet meer getoond hoefden te worden.
4.17.
Bookinn betwist dat zij tekort is geschoten op dit punt. Volgens haar heeft 333travel de aanvankelijk door haar gewenste koppeling met het zogenoemde Amadeus CRS-systeem laten vervallen. Zonder de koppeling met dit systeem is het vermelden van de vluchtvoorwaarden volgens Bookinn niet mogelijk. Nadat de koppeling is vervallen, is vermelding van de vluchtvoorwaarden volgens Bookinn niet meer ter sprake gekomen.
4.18.
Tussen partijen staat vast dat 333travel op enig moment heeft verzocht de aanvankelijk door haar gewenste koppeling met het zogenoemde Amadeus CRS-systeem te laten vervallen. Dit had, zo begrijpt de rechtbank de niet altijd even heldere stellingen van 333travel op dit punt, tot gevolg dat de vluchtvoorwaarden niet uit het Amadeus CRS-systeem konden worden opgeroepen zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Weliswaar stelt 333travel dat Bookinn de standaardmodule BookinnLight aanbood, waarvan vluchtvoorwaarden kennelijk een onderdeel vormden, maar gesteld noch gebleken is dat partijen zijn overeengekomen dat Bookinn de BookinnLight-module diende te leveren. Bovendien is het ontbreken van de mogelijkheid om vluchtvoorwaarden op facturen te vermelden een gevolg van de eigen keuze van 333travel om de koppeling met het Amadeus CRS-systeem te laten vervallen. Bezien in dit licht kan niet worden gezegd dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst op dit punt. Omdat 333travel ten aanzien van deze gestelde tekortkoming niet aan de op haar rustende stelplicht heeft voldaan, wordt aan bewijslevering niet toegekomen.
4.19.
Hetgeen hiervoor is overwogen met betrekking tot de functionaliteit voor het vermelden van vluchtvoorwaarden geldt mutatis mutandis ook voor de functionaliteit voor het doen van een boekingsaanvraag, het opvragen van een offerte. Derhalve kan ook ten aanzien van deze functionaliteit niet worden vastgesteld dat sprake is van een tekortkoming van de zijde van Bookinn. Aan bewijslevering wordt niet toegekomen omdat 333travel ook op dit punt niet aan de op haar rustende stelplicht heeft voldaan.
Meerdere accommodaties bij pakketreizen
4.20.
Partijen zijn het erover eens dat Bookinn een functionaliteit diende te leveren waarmee bij een pakketreis uit meerdere accommodaties kan worden gekozen. Deze functie werkt volgens 333travel niet naar behoren, zodat volgens haar sprake is van een tekortkoming. Dit wordt door Bookinn betwist.
4.21.
In de stelling van Bookinn dat zij conform afspraak heeft geleverd en geïmplementeerd ligt weliswaar een betwisting besloten van de feitelijk gestelde tekortkoming, maar deze betwisting is onvoldoende concreet. Dit te meer omdat Bookinn ook op dit punt verwijst naar het ontwerp van 18 juni 2012, waarin volgens Bookinn conform de afspraken in het bespreekverslag van 16 april 2012 de hier aan de orde zijnde functionaliteit is opgenomen, terwijl dit ontwerp buiten beschouwing wordt gelaten omdat dit geen onderdeel vormt van de overeenkomst tussen partijen. Tegenover de stelling van 333travel dat het bij het samenstellen van een rondreispakket niet mogelijk is om per stop een of meer verblijfsmogelijkheden te selecteren en de functionaliteit gebrekkig functioneert omdat voor elke luchthaven en ieder hotel binnen de rondreis een afzonderlijk product moet worden opgebouwd, volstaat Bookinn met de stelling dat de functionaliteit conform afspraak is geleverd en geïmplementeerd. Dit vormt naar het oordeel van de rechtbank een onvoldoende onderbouwde en concrete weerspreking van de door 333travel gestelde tekortkomingen. Daarmee is vast komen te staan dat sprake is van een tekortkoming van de nakoming van de overeenkomst door Bookinn.
Vastlegging items aan de inkoopzijde
4.22. 333
travel stelt dat Bookinn geen functionaliteit heeft geleverd ter vastlegging van “items” zoals genoemd op pagina 16 van het pakket van eisen. Dit wordt door Bookinn weersproken. Onder verwijzing naar de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 stelt zij dat de overeengekomen modules en aanpassingen zijn geleverd en geïmplementeerd. Bookinn verliest met haar verwijzing uit het oog dat niet de offerte en het ontwerp van 18 juni 2012 de inhoud van de overeenkomst bepalen, maar het pakket van eisen. Bookinn heeft niet weersproken dat zij niet de functionaliteit heeft geleverd die de op pagina 16 vermelde “items” vastlegt. De rechtbank is van oordeel dat dat daarmee is vast komen te staan dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst ten aanzien van deze functionaliteit.
4.23.
Niet is komen vast te staan dat Bookinn tekort is geschoten waar het de ontwikkeling en implementatie van een korting- en toeslagfunctionaliteit betreft. 333travel heeft weliswaar in algemene bewoordingen gesteld dat sprake is van een tekortkoming, maar zij laat na concrete voorbeelden te geven. Dit klemt omdat Bookinn weerspreekt dat kortingen onjuist zouden worden gecombineerd bij het bepalen van een prijs en dat de module, in strijd met geldende regelgeving, toeslagen niet zou vermelden bij een getoonde prijs. Verder is van belang dat er volgens 333travel zelf geen algemene regels gelden voor de toepassing van kortingen en toeslagen, zodat zonder een hier niet door 333travel gegeven toelichting, niet valt in te zien dat de door Bookinn geleverde Girassol-module niet aansluit op de werkwijze die in de reisbranche in algemene zin wordt toegepast. De verweren van Bookinn op dit punt slagen dan ook.
4.24.
De rechtbank is van oordeel dat 333travel onvoldoende concrete feiten en omstandigheden heeft gesteld ter onderbouwing van haar stelling dat Bookinn tekort is geschoten waar het de levering betreft van een functionaliteit voor de berekening van verkoopprijzen van producten. Waar zij in haar dagvaarding aanvankelijk stelt dat deze functionaliteit geheel niet geleverd is, verlaat zij dit standpunt door bij conclusie van repliek aan te voeren dat een ondeugdelijke functionaliteit is geleverd die niet overeenstemt met haar wensen en eisen zoals opgenomen op de pagina’s 20 en 21 van het pakket van eisen. 333travel laat echter na concreet te beschrijven en onderbouwen waaruit de gestelde tekortkoming volgens haar bestaat. Daarmee voldoet zij niet aan haar stelplicht op dit punt en kan, als gevolg daarvan, niet worden vastgesteld of Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst tussen partijen.
4.25.
Partijen twisten over de vraag of Bookinn een functionaliteit diende te leveren voor meerdaagse tours. Volgens 333travel volgt dit uit het feit dat meerdaagse tours onderdeel vormden van de producten die zij – onder andere – op haar website aanbood. Volgens 333travel heeft Bookinn deze, reeds in de oude website van 333travel opgenomen functionaliteit, genegeerd. Bookinn betwist dit alles door aan te voeren dat 333travel eerst in mei 2013 haar wensen kenbaar heeft gemaakt ten aanzien van meerdaagse tours. In reactie hierop heeft Bookinn een offerte uitgebracht. Omdat gesteld noch gebleken is dat partijen zijn overeengekomen dat Bookinn de hiervoor genoemde functionaliteit diende te leveren kan van een tekortkoming op dit punt geen sprake zijn. Anders dan 333travel lijkt te betogen, volgt naar het oordeel van de rechtbank uit het enkele feit dat de functionaliteit ook in haar oude website was opgenomen niet dat Bookinn tot de levering en implementatie van een dergelijke functionaliteit gehouden was. De stellingen van 333travel op dit punt zijn dan ook onhoudbaar.
Boeken meerdere pakketten
4.26. 333
travel kan niet worden gevolgd waar zij stelt dat Bookinn geen functionaliteit heeft geleverd, althans – zoals zij in de loop van de procedure stelt – een onbruikbare functionaliteit heeft geleverd, voor het boeken van meerdere pakketten. Gesteld noch gebleken is dat partijen zijn overeengekomen dat de software, met name op het punt van meerdaagse pakketten, zou moeten kunnen anticiperen op de gevolgen van wijzigingen of verlengingen, zoals 333travel ter onderbouwing van de door haar gestelde tekortkoming aanvoert en Bookinn betwist. Dit brengt naar het oordeel van de rechtbank mee dat niet is komen vast te staan dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst op dit punt.
Tussenconclusie ten aanzien van de tekortkomingen
4.27.
Hiervoor is overwogen dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst tussen partijen waar het de door Bookinn te leveren “offertemogelijkheid”, de mogelijkheid van het vastleggen van “factsheets”, de mogelijkheid van het kiezen van meerdere accommodaties bij pakketreizen en de vastlegging items aan de inkoopzijde betreft. Deze functies zijn niet, althans niet compleet functionerend, door Bookinn geleverd.
Toerekening tekortkomingen
4.28.
De hiervoor vastgestelde tekortkomingen zijn aan Bookinn toe te rekenen. Op grond van de inhoud van de overeenkomst en het pakket van eisen mocht 333travel – als opdrachtgever voor de levering en implementatie van software – in redelijkheid van Bookinn verwachten dat deze laatste – als opdrachtnemer voor de levering en implementatie en als professioneel bedrijf met de specifieke expertise daarvoor – de opdracht tijdig en overeenkomstig het tussen partijen overeengekomene, zoals neergelegd in de overeenkomst en het pakket van eisen, zou uitvoeren. Bookinn heeft in dit verband weliswaar gesteld, dat de in het pakket van eisen omschreven procedure voor – onder meer – het zoeken en boeken onvoldoende door 333travel zijn aangegeven en het pakket van eisen niet concreet is en een eenduidige en concrete wijze van omschrijven mist, maar zij heeft onvoldoende concrete feiten en omstandigheden gesteld die deze conclusie rechtvaardigen. Bovendien was Bookinn, zoals 333travel in dit verband aanvoert, op grond van artikel 6.1 van de overeenkomst van 22 oktober 2012 gehouden tot het opstellen van een specificatie met daarin een gedetailleerde beschrijving van functies en eigenschappen die het systeem, waarmee kennelijk wordt gedoeld op de te leveren software, diende te hebben en waar het aan diende te voldoen. Vast staat dat Bookinn deze specificatie nimmer aan 333travel heeft verstrekt. Derhalve kan Bookinn niet succesvol aan 333travel tegenwerpen dat het pakket van eisen niet concreet is en een eenduidige en concrete wijze van omschrijven mist.
4.29.
Voor zover implementatie op grond van het pakket van eisen, dan wel anderszins niet mogelijk zou zijn geweest en 333travel zelf voor het aanbrengen van wijzigingen in de software heeft gekozen, zoals Bookinn stelt, had het op de weg van Bookinn als professional gelegen dit aan 333travel kenbaar te maken. Dat dit door Bookinn is geschied, is niet gesteld of gebleken. Integendeel, Bookinn stelt immers zelf dat het door haar aangeboden systeem voor 333travel geschikt was en dat de implementatie op ondergeschikte punten na was afgerond.
4.30.
Bookinn weerspreekt bij conclusie van dupliek in conventie niet langer dat zij in verzuim verkeerde nadat zij, zoals 333travel bij conclusie van repliek in conventie stelt, op meerdere punten tekort is geschoten en Bookinn deze tekortkomingen na ingebrekestelling niet deugdelijk heeft hersteld. Daarmee is vast komen te staan dat Bookinn in verzuim is komen te verkeren.
4.31.
Het verweer van Bookinn dat het e-mailbericht van 333travel van 2 augustus 2013, waarin 333travel schrijft dat zij de samenwerking per direct zal beëindigen, niet als ontbinding van de overeenkomst kan worden beschouwd, slaagt. Gelet op het feit dat het een opdrachtgever op grond van artikel 7:408 BW vrijstaat de overeenkomst te allen tijde op te zeggen, behoefde Bookinn er niet zonder meer van uit te gaan dat 333travel beoogde de overeenkomst te ontbinden door te schrijven dat zij deze beëindigde. Omdat 333travel bij brief van haar raadsman van 3 september 2013 aan Bookinn te kennen heeft gegeven dat het e-mailbericht van 2 augustus 2013 beschouwd diende te worden als ontbindingsverklaring, waardoor voor Bookinn kenbaar was dat 333travel de overeenkomst wenste te ontbinden – althans ervan uit ging dat deze reeds was ontbonden – en Bookinn deze kennisgeving in de brief niet heeft weersproken, dient ervan uit te worden gegaan dat deze schriftelijke ontbindingsverklaring Bookinn heeft bereikt en dat de overeenkomst dientengevolge in beginsel per 3 september 2013 is ontbonden.
Ontbinding gerechtvaardigd?
4.32.
In de regel rechtvaardigt een tekortkoming ontbinding, zij het dat de rechter in de omstandigheid dat de tekortkoming zo weinig ernstig van aard of betekenis is, aanleiding kan vinden de vordering tot ontbinding af te wijzen, op welke uitzondering de schuldenaar zich voldoende gemotiveerd moet beroepen (vgl. Hoge Raad 22 juni 2007, NJ 2007, 343; [naam]/Tycho).
4.33.
Bookinn stelt bij conclusie van dupliek dat ontbinding van de overeenkomst, gelet op het gehele complex van feiten en omstandigheden, allerminst gerechtvaardigd is.
4.34.
Het verweer van Bookinn wordt verworpen. Vast staat dat Bookinn tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst waar het de “offertemogelijkheid”, de mogelijkheid van het vastleggen van “factsheets”, de mogelijkheid van het kiezen van meerdere accommodaties bij pakketreizen en de vastlegging items aan de inkoopzijde betreft. Omdat zij deze functies niet binnen de in artikel 3.1, 3.2 en 3.4 van de overeenkomst vermelde termijnen gebruiksklaar aan 333travel heeft geleverd, is Bookinn in verzuim komen te verkeren en kwam 333travel op grond van artikel 3.4 van de overeenkomst het recht toe de overeenkomst terstond te ontbinden. Gelet hierop en op het bepaalde in artikel 3.4 waaraan 333travel – mede – de bevoegdheid ontleent tot ontbinding van de overeenkomst over te gaan, mocht van Bookinn verwacht worden dat zij concrete feiten en omstandigheden zou stellen die haar stelling onderbouwen dat ontbinding niet gerechtvaardigd is. Dit heeft zij niet gedaan. De door Bookinn betrokken stellingen hebben enkel betrekking op de wijze van ingebrekestelling, overleg tussen partijen over aanvullende werkzaamheden en over meerwerk dat Bookinn heeft verricht ten behoeve van 333travel. Deze stellingen, alsmede de stelling dat geen ongedaanmakingsverbintenis is ontstaan, zien niet op de aard of de betekenis van de tekortkomingen, de wezenlijkheid daarvan en de verhouding van de tekortkomingen tot de overeenkomst en de aard daarvan. Dit verweer van Bookinn wordt, vanwege het ontbreken van een deugdelijke en concreet op dit beroep toegesneden onderbouwing, verworpen, zodat ontbinding van de overeenkomst gerechtvaardigd is.
4.35.
De slotsom is dat de overeenkomst rechtsgeldig door 333travel is ontbonden. De gevorderde verklaring voor recht dat de overeenkomst als ontbonden moet worden beschouwd, zal dan ook worden toegewezen, met dien verstande dat 3 september 2013 daarbij als datum van de ontbinding heeft te gelden.
Toepasselijkheid ICT-Office-voorwaarden.
4.36.
Bookinn beroept zich – onder meer ter beperking van de door 333travel gestelde aansprakelijkheid – op diverse bepalingen in de ICT-Office-voorwaarden. De rechtbank verwerpt dit beroep omdat, zoals 333travel onweersproken heeft aangevoerd, artikel 14.1 van de overeenkomst bepaalt dat leverings- en/of andere algemene voorwaarden van de leverancier (Bookinn) of opdrachtgever (333travel) niet van toepassing zijn op die overeenkomst of eventuele nadere overeenkomsten. Gelet hierop kan Bookinn niet volstaan met de stelling dat genoemde (delen van de) voorwaarden wel van toepassing zijn omdat deze als bijlagen bij de overeenkomst zijn gevoegd. Bovendien wordt in de tekst van de overeenkomst nergens naar de bijlagen verwezen. Voorgaande leidt tot de slotsom dat de ICT-Office-voorwaarden niet van toepassing zijn op de overeenkomst tussen partijen. Dat 333travel er door middel van de offerte van 18 juni 2012 van op de hoogte is geraakt dat Bookinn de ICT-Office-voorwaarden als algemene voorwaarden hanteert vormt, anders dan Bookinn lijkt te betogen, geen grond om de aanvaarding van de gelding van die voorwaarden aan te kunnen nemen. Dit te meer niet omdat partijen nadien de hiervoor genoemde schriftelijke overeenkomst hebben gesloten waarin de toepasselijkheid is uitgesloten en gesteld noch gebleken is dat 333travel en Bookinn overeenstemming hebben bereikt over de toepasselijkheid van de ICT-Office-voorwaarden. Dat in de bijlagenlijst verwezen wordt naar een viertal modulen in de ICT-Office-voorwaarden brengt, gelet op de algehele uitsluiting van de toepasselijkheid van algemene voorwaarden in artikel 14.1, daarom niet mee dat de in de modulen genoemde voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst. De bedoeling van Bookinn om de voorwaarden wel van toepassing te laten zijn of de wijze waarop de overeenkomst volgens Bookinn gelezen dient te worden, kan niet gevolgd worden. Bij het voorgaande komt dat Bookinn zich, mochten de ICT-Office-voorwaarden al van toepassing zijn, ter zake van de uit de ontbinding voortvloeiende ongedaanmakingsverbintenissen niet op de bepalingen van de ICT-Office-voorwaarden kan beroepen omdat de ongedaanmakingsverbintenissen geen schadevergoeding betreffen als bedoeld in die voorwaarden.
Waarde van de prestaties van Bookinn voor 333travel
4.37.
Ingevolge artikel 6:271 BW bevrijdt de ontbinding de partijen van de daardoor getroffen verbintenissen. Voor zover deze reeds zijn nagekomen, blijft de rechtsgrond voor deze nakoming in stand, maar ontstaat voor partijen een verbintenis tot ongedaanmaking van de reeds door hen ontvangen prestaties. Dit houdt in dat Bookinn aan 333travel de door 333travel aan haar gedane betalingen voor verleende diensten en geleverde producten
dient terug te betalen. 333travel dient daarentegen op grond van artikel 6:272 lid 2 BW aan Bookinn te vergoeden de aan haar geleverde diensten en producten ten belope van de waarde die deze diensten en producten voor 333travel werkelijk hebben gehad ten tijde van de levering. 333travel heeft aangevoerd dat zij geen enkel profijt heeft gehad van de aan haar geleverde diensten en producten, omdat het systeem nooit werkend is opgeleverd. Nu de ontbinding door 333travel terecht is ingeroepen op grond van een tekortkoming van Bookinn, gelegen in het niet opleveren van een werkend systeem, was het aan Bookinn om te stellen en eventueel te bewijzen dat 333travel wel gebaat is geweest bij de door Bookinn geleverde diensten en producten. Bookinn heeft echter geen feiten en omstandigheden gesteld die kunnen meebrengen dat 333travel hiermee gebaat is geweest. Zij volstaat met de stelling dat de waarde moet worden gesteld op € 102.800,00, exclusief btw, zijnde de waarde die volgens Bookinn in het economisch verkeer aan de door 333travel ontvangen prestaties moet worden toegekend, zonder deze stelling van enige onderbouwing te voorzien. Omdat de door Bookinn gestelde waarde nergens uit blijkt en 333travel betwist dat de prestaties waarde voor haar hebben gehad of hebben, dient ervan te worden uitgegaan dat de stelling van 333travel op dit punt juist is. Dat brengt mee dat 333travel niet gehouden is tot betaling aan Bookinn van enig bedrag uit hoofde van een ongedaanmakingsverbintenis. Bookinn zal dus aan 333travel het volledige door deze laatste aan Bookinn betaalde bedrag van € 112.288,00, inclusief btw, moeten terugbetalen.
Schadevergoeding ter hoogte van € 23.246,38
4.38. 333
travel vordert, na vermindering van eis, een bedrag van € 23.246,38 aan schadevergoeding. Dit bedrag is opgebouwd uit een bedrag van € 8.179,74 aan salaris van medewerkster [A] van 333travel voor de periode juli tot en met december 2013 en € 15.066,64 aan kosten voor een projectteam. Dit team is vanaf februari 2013 tot en met 2 augustus 2013 actief geweest met het project. Volgens 333travel heeft zij schade geleden tot een bedrag van € 15.066,64 omdat zij kosten heeft moeten maken voor het opzetten en in stand houden van dit projectteam.
4.39.
Dit deel van de vordering zal worden afgewezen omdat 333travel, in reactie op het verweer van Bookinn dat volstrekt ongeloofwaardig is dat medewerkers – onder wie medewerkster [A] – van 333travel louter en alleen zouden zijn aangenomen voor de invoer van gegevens in het nieuwe systeem, geen nadere onderbouwing heeft gegeven van haar stellingen op dit punt. Zonder deze onderbouwing is niet duidelijk of 333travel zich op het standpunt stelt dat de (vermeende) schade het gevolg is van de tekortkomingen van Bookinn, zodat artikel 6:74 BW van toepassing is, of van het feit dat ontbinding plaatsvindt in plaats van nakoming, waarop artikel 6:277 BW betrekking heeft. Omdat 333travel volstaat met de stelling dat zij genoemde kosten heeft moeten maken, zij een drietal personen niet heeft kunnen inzetten en 333travel deze drie personen anders niet zou hebben aangenomen, valt niet zonder meer in te zien dat de genoemde kosten als schade zijn aan te merken, het gevolg zijn van de vastgestelde tekortkomingen, dan wel van ontbinding van de overeenkomst en bovendien aan Bookinn kunnen worden toegerekend.
Wettelijke (handels)rente
4.40.
De door 333travel gevorderde wettelijke handelsrente als bedoeld in artikel 6:119a BW over een bedrag van € 112.288,00 ter zake de ongedaanmakingsverbintenis en over een bedrag van € 23.246,38 aan schadevergoeding, zal worden afgewezen. Dit omdat geen sprake is van handelsovereenkomsten in de zin van het hiervoor genoemde artikel. Als het mindere is in beginsel wel toewijsbaar de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW. Bookinn heeft de verschuldigdheid van wettelijke rente niet weersproken, zodat deze zal worden toegewezen over het toegewezen bedrag vanaf de door 333travel vermelde datum.
Buitengerechtelijke incassokosten
4.41. 333
travel vordert, na vermindering van eis op dit punt, overeenkomstig de Staffel buitengerechtelijke incassokosten een bedrag van € 1.007,46. Omdat de vorderingen van 333travel deels betrekking hebben op een ongedaanmakingsverbintenis en deels op een vordering tot schadevergoeding, is er geen sprake van een vordering tot nakoming van een overeenkomst en is het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten niet van toepassing. De rechtbank zal de vraag of buitengerechtelijke incassokosten verschuldigd zijn daarom toetsen aan de eisen voor dergelijke vorderingen zoals deze zijn geformuleerd in het Rapport BGK-integraal. De vordering tot vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten zal worden afgewezen. 333travel heeft immers niet gesteld dat kosten zijn gemaakt die betrekking hebben op verrichtingen die meer omvatten dan een enkele (eventueel herhaalde) aanmaning, het enkel doen van een (niet aanvaard) schikkingsvoorstel, het inwinnen van eenvoudige inlichtingen of het op gebruikelijke wijze samenstellen van het dossier. De kosten waarvan 333travel vergoeding vordert, moeten dan ook worden aangemerkt als betrekking hebbend op verrichtingen waarvoor de proceskostenveroordeling wordt geacht een vergoeding in te sluiten.
4.42. 333
travel vordert Bookinn te veroordelen tot betaling van de beslagkosten. Deze vordering is gelet op het bepaalde in art. 706 Rv toewijsbaar. De beslagkosten worden begroot op € 1.094,58 voor verschotten en € 2.842,00 voor salaris advocaat (2 rekesten x € 1.421,00).
4.43.
Bookinn zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van 333travel worden begroot op:
- dagvaarding € 76,71
- griffierecht 3.715,00
- salaris advocaat 4.263,00 (3,0 punten × tarief € 1.421,00)
Totaal € 8.054,71
4.44.
De nakosten, waarvan 333travel in conventie betaling vordert, zullen op de in het dictum weergegeven wijze worden begroot.
in reconventie
Vordering tot nakoming overeenkomst
4.45.
Gelet op hetgeen hiervoor in conventie is overwogen met betrekking tot ontbinding van de overeenkomst tussen partijen per 3 september 2013, zal het deel van de vorderingen in reconventie dat betrekking heeft op nakoming van de overeenkomst worden afgewezen. Vanwege ontbinding van de overeenkomst is er voor een vordering tot nakoming daarvan geen plaats.
Vordering tot het verrichten van een (aanvullende) betaling van € 10.000,00
4.46.
Naar de rechtbank begrijpt heeft Bookinn haar vordering onder II ingesteld onder de voorwaarde dat in conventie voor recht zal worden verklaard dat de overeenkomst tussen partijen is ontbonden. Omdat, zoals volgt uit hetgeen in conventie is overwogen, aan deze voorwaarde is voldaan, dient dit deel van de vorderingen van Bookinn te worden beoordeeld.
4.47.
Dit deel van het gevorderde, dat alleen in het petitum is vermeld, zal worden afgewezen omdat iedere onderbouwing ontbreekt. Bookinn heeft geen feiten of omstandigheden gesteld die verband houden met haar vordering tot betaling van € 10.000,00. Omdat geen grondslag valt te ontwaren voor dit deel van het gevorderde komt het, ook met ambtshalve aanvulling van rechtsgronden, niet voor toewijzing in aanmerking.
Vordering tot betaling van vervangende schadevergoeding van € 23.200,00
4.48.
Het bedrag van € 23.200,00, exclusief btw, aan schadevergoeding wordt door Bookinn gevorderd omdat geen nakoming van de overeenkomst plaatsvindt. Het bedrag ziet volgens Bookinn op het restant van de tussen partijen overeengekomen aankoopsom.
4.49.
Zoals 333travel met juistheid aanvoert, zijn partijen in artikel 11.1 van de overeenkomst van 22 oktober 2012 overeengekomen dat Bookinn 333travel niet aansprakelijk kan stellen. Gesteld noch gebleken is dat er aan de zijde van 333travel sprake is van opzet of grove schuld, waardoor op grond van artikel 11.3 de beperking van artikel 11.1 niet zou gelden. Dit deel van het gevorderde, dat ook voor het overige door Bookinn op geen enkele wijze is onderbouwd, zal daarom worden afgewezen.
Vordering tot schadevergoeding van € 22.320,00, te vermeerderen met btw en rente
4.50.
Omdat er geen sprake is van onrechtmatige beslaglegging door 333travel, dit volgt uit de toewijzing van haar vorderingen in conventie, komt de door Bookinn gestelde – en door 333travel weersproken – schade als gevolg van de beslaglegging niet voor toewijzing in aanmerking. Dit deel van de vorderingen zal daarom worden afgewezen.
4.51.
Bookinn zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van 333travel worden begroot op € 2.131,50 (3,0 punten × factor 0,5 × tarief € 1.421,00) aan salaris advocaat.
4.52.
De nakosten, waarvan 333travel in reconventie betaling vordert, zullen op de in het dictum weergegeven wijze worden begroot.