Uitspraken

Mevrouw [onderbewindgestelde] (hierna: [onderbewindgestelde] ) heeft op 11 november 2010 een lening afgesloten bij ACU, een coöperatie die actief is in Curaçao. [onderbewindgestelde] woonde toen in Curaçao. Op de leningsovereenkomst is Antilliaans recht van toepassing.

Kort nadat [onderbewindgestelde] het geld heeft geleend, is zij naar Nederland verhuisd. Daar is zij in de schulden geraakt. Ook bij ACU is een betalingsachterstand ontstaan.

[onderbewindgestelde] heeft zich in juni 2019 aangemeld voor schuldhulpverlening. Ook heeft zij zich onder vermogensbewind laten stellen. De bewindvoerder heeft de schuldeisers van [onderbewindgestelde] een minnelijke schuldenregeling aangeboden. Voor ACU houdt de schuldenregeling in dat zij na verloop van 36 maanden naar verwachting 21,64% van haar totale vordering betaald zal krijgen. Als voorwaarde geldt dat ACU voor het restant van haar vordering finale kwijting aan [onderbewindgestelde] verleent.

Volgens de bewindvoerder is het voorstel het maximaal haalbare. Als de minnelijke regeling niet tot stand komt, zal [onderbewindgestelde] de rechtbank namelijk verzoeken om te worden toegelaten tot de Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Bij voltooiing van de WSNP zal aan [onderbewindgestelde] – zo is de verwachting – een ‘schone lei’ worden verleend. De verwachting is dan dat de schuldeisers vanwege de kosten die met de WSNP gepaard gaan, per saldo minder dan 21,64% van hun totale vordering betaald zullen krijgen. Daarbij gaat de bewindvoerder ervan uit dat ACU als Curaçaose schuldeiser een aan [onderbewindgestelde] verleende ‘schone lei’ tegen zich moet laten gelden.

ACU heeft – vooralsnog – geweigerd met de schuldenregeling in te stemmen. Zij wil [onderbewindgestelde] geen finale kwijting verlenen. ACU stelt dat de schuldenregeling niet het maximaal haalbare is. ACU is gevestigd in Curaçao en moet daarom als buitenlandse schuldeiser worden gezien, die een andere positie inneemt dan Nederlandse en Europese schuldeisers. De WSNP en de daarin bestaande ‘schone lei’ bestaan niet in Curaçao. Zou het tot een WSNP komen, dan zou ACU als Curaçaose schuldeiser een in Nederland verleende ‘schone lei’ dus niet hoeven te erkennen. Zij meent de incasso van haar vordering na afloop van de WSNP weer te kunnen hervatten.

Partijen willen via deze procedure een antwoord krijgen op hun vraag of ACU als Curaçaose schuldeiser met een vordering waarop Antilliaans recht van toepassing is, een ‘schone lei’ als bedoeld in de Nederlandse Faillissementswet, verleend door een Nederlandse rechter na een Nederlands WSNP-traject, tegen zich moet doen gelden. Partijen hebben de kantonrechter verzocht hierop een beslissing te nemen.

Beantwoordt de kantonrechter deze vraag bevestigend, dan zijn partijen het eens dat de aangeboden minnelijke schuldenregeling inderdaad het maximaal haalbare is en zal ACU daarmee kunnen instemmen. De WSNP kan dan achterwege blijven.

Beantwoordt de kantonrechter de vraag ontkennend, dan komt volgens partijen vast te staan dat ACU aan [onderbewindgestelde] geen kwijting hoeft te verlenen omdat ACU – na een succesvol WSNP-traject – de incasso van haar vordering weer zou kunnen hervatten.

De kantonrechter is van oordeel dat de rechtsvraag bevestigend moet worden beantwoord. Het gelijk is dus aan de zijde van de bewindvoerder. Dit wordt hierna toegelicht.

Curaçao en Nederland behoren allebei tot het Koninkrijk der Nederlanden. De band van de verschillende gebiedsdelen met het Koninkrijk wordt geregeld in het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (hierna: het Statuut). De beantwoording van deze rechtsvraag komt neer op een uitleg van de werking van de artikelen 39 en 40 van het Statuut. De kantonrechter zal daarvoor aansluiten bij de uitleg zoals de Hoge Raad daaraan in zijn arrest van 13 april 2007 (ECLI:NL:HR:2007:AZ6095) heeft gegeven. Daarbij is het navolgende van belang.

De afzonderlijke gebiedsdelen van het Koninkrijk zijn op grond van het Statuut bevoegd hun burgerlijk recht zelf vast te stellen. Het concordantiebeginsel dat in artikel 39 van het Statuut is opgenomen, brengt wel mee dat het burgerlijk recht zoveel mogelijk op overeenkomstige wijze wordt geregeld. Toch kan het bestaan dat over bepaalde onderdelen van het recht anders wordt gedacht. In die situatie blijven de afzonderlijke gebiedsdelen van het Konikrijk bevoegd die onderdelen in verschillende zin in hun wetgeving te regelen. In zoverre is er dus ruimte voor verscheidenheid. Deze bevoegdheid om het burgerlijk recht zelf vast te stellen, heeft er onder meer toe geleid dat de WSNP die wel in het Nederlandse recht is opgenomen, geen plaats heeft gekregen in het Antilliaanse recht. Het Antilliaanse recht kent daardoor geen ‘schone lei’ of iets wat daar op lijkt. Het recht is op dat punt dus anders.

De ruimte voor verscheidenheid is echter niet zonder beperking gelaten. De band met het Koninkrijk brengt ook mee dat alle gebiedsdelen de gevolgen van die verscheidenheid moeten aanvaarden. Dat houdt – onder meer – in dat zij de rechtskracht en daarmee de rechtsgevolgen van elkaars rechterlijke uitspraken binnen hun eigen rechtsorde moeten aanvaarden, ook als die rechtsgevolgen niet aansluiten bij de lokale opvattingen. Op dit punt laat artikel 40 van het Statuut geen ruimte. Dit artikel berust – voor zover in deze zaak van belang – op de gedachte dat het Koninkrijk als één rechtsgebied moet worden beschouwd, als het gaat om de vatbaarheid voor tenuitvoerlegging van binnen het Koninkrijk gewezen vonnissen. Artikel 40 van het Statuut brengt dan ook naar zijn strekking mee dat de rechtskracht van vonnissen die in Nederland zijn gewezen in alle gebiedsdelen van het Koninkrijk gelijk is (vergelijk HR 14 januari 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC1233). Dit geldt naast de executoriale kracht ook voor de bindende kracht en de bewijskracht van dat vonnis.

De werking van artikel 40 van het Statuut brengt – toegespitst op deze zaak – het volgende mee. Als [onderbewindgestelde] wordt toegelaten tot de WSNP en zij dit traject met succes doorloopt, zal aan haar bij Nederlands rechterlijk vonnis een ‘schone lei’ worden verleend. Vorderingen van schuldeisers die in de WSNP zijn meegenomen, zullen na het verlenen van de ‘schone lei’ worden omgezet in natuurlijke verbintenissen die niet meer in rechte afdwingbaar zijn. Zoals hierboven is uitgewerkt, krijgt het Nederlandse vonnis in alle gebiedsdelen van het Koninkrijk automatisch dezelfde rechtskracht. Dat betekent dat ook de vordering van ACU op grond van de Nederlandse ‘schone lei’ niet langer in rechte afdwingbaar zal zijn. Dat de WSNP en de daarin bestaande ‘schone lei’ in het Antilliaanse recht niet bestaan, staat daaraan dus niet in de weg. ACU zal als Curaçaose schuldeiser met een vordering waarop Antilliaans recht van toepassing is, een ‘schone lei’ als bedoeld in de Nederlandse Faillissementswet, verleend door een Nederlandse rechter na een Nederlands WSNP-traject, tegen zich moeten laten gelden.

Partijen zijn onderling overeengekomen dat zij ieder de eigen kosten van deze procedure dragen.

Partijen hebben zich het recht van hoger beroep niet voorbehouden. Daarom staat tegen deze beschikking geen hoger beroep open.