Uitspraken

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde feiten. Op het standpunt van de officier van justitie zal hierna, voor zover van belang, nader worden ingegaan.

Standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft bepleit dat de verdachte van de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde feiten moet worden vrijgesproken. Zij heeft zich ten aanzien van de onder 1 subsidiair en 2 subsidiair ten laste gelegde feiten gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank. Het standpunt van de raadsvrouw zal, voor zover van belang, bij de beoordeling van het bewijs worden besproken.

Oordeel van de rechtbank

Op grond van de verklaring van de verdachte ter zitting en de bewijsmiddelen in het dossier acht de rechtbank bewezen dat de verdachte bij de overvallen op aangever [slachtoffer 1] (feit 1) en het casino in Bergen (feit 2) de bestuurder van de vluchtauto was. De verdachte heeft in beide zaken de mededaders opgehaald en naar de pleegplaats gebracht, terwijl hij wist dat zij een overval gingen plegen. Voorafgaand aan de overval op aangever [slachtoffer 1] heeft de verdachte als bestuurder van de auto met de mededaders de aangever opgewacht en gevolgd naar de pleegplaats. In beide gevallen was afgesproken dat de verdachte tijdens de overval in de auto zou wachten en dat hij de mededaders na de overval zou wegbrengen. Na de overval op aangever [slachtoffer 1] (feit 1) heeft de verdachte dat ook daadwerkelijk gedaan.

Voor de kwalificatie medeplegen is vereist dat sprake is van nauwe en bewuste samenwerking. Die kwalificatie is alleen gerechtvaardigd als de bewezenverklaarde intellectuele en/of materiële bijdrage van de verdachte aan het delict van voldoende gewicht is. Een en ander brengt mee dat wanneer het tenlastegelegde medeplegen in de kern niet bestaat uit een gezamenlijke uitvoering, maar uit gedragingen die met medeplichtigheid in verband plegen te worden gebracht, op de rechter de taak rust om in het geval hij toch tot een bewezenverklaring van het medeplegen komt, in de bewijsvoering – dus in de bewijsmiddelen en zo nodig in een afzonderlijke bewijsoverweging – dat medeplegen nauwkeurig te motiveren. Bij de vorming van zijn oordeel dat sprake is van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking, kan de rechter rekening houden met onder meer de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip.

De rechtbank overweegt dat de handelingen van de verdachte bij beide feiten, kort gezegd het besturen van de vluchtauto, gedragingen betreffen die in verband worden gebracht met medeplichtigheid. Uit de bewijsmiddelen volgt weliswaar dat de verdachte kort voor de overval op de hoogte was dat er een overval zou worden gepleegd, maar niet dat hij heeft deelgenomen aan het smeden van het plan en de voorbereidingen daarvoor. De verdachte heeft geen uitvoeringshandelingen gepleegd bij de overvallen. Uit de bewijsmiddelen volgt ook overigens niet dat er een meer intense samenwerking was tussen de verdachte en de mededaders bij de overvallen dan voornoemde. Evenmin volgt uit de bewijsmiddelen dat de verdachte een substantieel of gelijk deel van de opbrengst zou krijgen.

Kortom: de rechtbank acht niet bewezen dat de rol van de verdachte uit meer bestond dan die van chauffeur van de auto die de mededaders naar de plaats van de overval heeft gebracht en hen heeft opgewacht met de bedoeling om na de overval als vluchtauto te dienen. Bij feit 1 heeft de verdachte de mededaders na de overval ook weggebracht.

Onder die omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden vastgesteld dat de verdachte zodanig nauw en bewust heeft samengewerkt met de mededaders die de ten laste gelegde overvallen hebben gepleegd, dat hij als medepleger kan worden beschouwd. De rechtbank zal de verdachte dan ook van de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde feiten vrijspreken.

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van de onder 1 subsidiair en 2 subsidiair ten laste gelegde feiten op grond van de bewijsmiddelen die in de bijlage bij dit vonnis zijn opgenomen.

Bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte de onder 1 subsidiair en 2 subsidiair ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat

(15.166139.22)

1.

subsidiair:
meer (nog onbekende) personen op 2 juli 2022 te Purmerend een horloge (merk Rolex Daytona) dat aan [slachtoffer 1] toebehoorde hebben weggenomen met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, welke diefstal werd voorafgegaan en vergezeld van geweld tegen die [slachtoffer 1] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken,

bij het plegen van welk misdrijf verdachte op 2 juli 2022 te Purmerend opzettelijk behulpzaam is geweest door
- op de dag van de overval met de auto te wachten tot die [slachtoffer 1] bij de uitgang van het parkeerterrein was en
- die [slachtoffer 1] te volgen tot de plaats waar hij is overvallen en
- na die overval de vluchtauto te besturen.

(15.015747.23)

2.

subsidiair:

[medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] op 3 januari 2023 te Bergen (NH) een geldbedrag van € 35.090,-dat toebehoorde aan Flash Casino hebben weggenomen met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen,
welke diefstal werd voorafgegaan, vergezeld en gevolgd van geweld en bedreiging met geweld tegen [slachtoffer 2] (werkzaam bij Flash Casino) en [slachtoffer 3] en [slachtoffer 4] , gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden of gemakkelijk te maken, en om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf of andere deelnemers aan het misdrijf, hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, door
- een vuurwapen op/tegen het hoofd en/of de nek van [slachtoffer 2] te houden/richten en/of daarbij het vuurwapen door te laden, en
- met het vuurwapen tegen haar nek gedrukt [slachtoffer 2] het casino en de kluisruimte in te duwen, en
- een hand op de mond van [slachtoffer 3] te drukken/duwen en hem van een stoel te trekken en hem tegen de grond te drukken en daarbij tegen hem te roepen/schreeuwen: "Gezicht naar de grond, niet kijken of ik schiet je" en "Liggen! Liggen! Op de grond, nu!" en daarbij een mes vast te houden, en
- tegen [slachtoffer 4] te schreeuwen: "Terug naar binnen of anders krijg je een kogel!", en haar - met het mes en/of het vuurwapen in de hand - het casino in te duwen/trekken,

bij het plegen van welk misdrijf verdachte op 3 januari 2023 te Bergen (NH) opzettelijk behulpzaam is geweest door
- die [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] met een voertuig naar de plaats delict te vervoeren, en
- die [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] tijdens de uitvoering van het delict met een voertuig op te wachten in de nabije omgeving van de plaats delict, en
- het onderling afgesproken voornemen om die [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] na de uitvoering van het delict met een voertuig van de plaats delict te vervoeren;

De in de tenlasteleggingen voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd. Blijkens het verhandelde op de terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in zijn verdediging.

Hetgeen aan de verdachte onder 1. subsidiair en 2. subsidiair meer of anders is ten laste gelegd dan hier als bewezen is aangenomen, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 5 jaren, met aftrek van de tijd die de verdachte in voorarrest heeft doorgebracht. Verder heeft de officier van justitie gevorderd dat ten aanzien van de zaak met parketnummer 15.166139.22 de schorsing van de voorlopige hechtenis moet worden opgeheven.

Standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft verzocht om bij het opleggen van de straf in het voordeel van de verdachte rekening te houden met de regeling van de voorwaardelijke invrijheidstelling, waarbij het afhangt van de hoogte van de straf of een al dan niet voorwaardelijke straf aan de verdachte moet worden opgelegd.

Oordeel van de rechtbank

Bij de beslissing over de sanctie die aan de verdachte moet worden opgelegd, heeft de rechtbank zich laten leiden door de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, alsmede door de persoon van de verdachte, zoals van een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.

Ernst van het feit

De verdachte is medeplichtig geweest aan twee overvallen, waarbij hij de bestuurder van de vluchtauto was.

De eerste diefstal met geweld vond plaats op klaarlichte dag op de openbare weg. De overvallers hebben het slachtoffer, een kwetsbare oudere man, bewust uitgekozen met het doel om zijn Rolex te stelen. De verdachte heeft de twee overvallers met zijn auto opgehaald. Vervolgens heeft de verdachte met de overvallers het slachtoffer opgewacht en is achter de auto van het slachtoffer aangereden. Het slachtoffer reed naar de woning van zijn zoon in een woonwijk en ging daar naar binnen. De verdachte en de overvallers hebben in de auto gewacht totdat het slachtoffer weer naar buiten kwam. Toen het slachtoffer enige tijd later uit de woning kwam lopen en in zijn auto stapte, zijn de overvallers uit de auto van de verdachte gestapt, hebben het slachtoffer uit zijn auto getrokken, pepperspray in zijn gezicht gespoten en met kracht de Rolex van de pols van het slachtoffer getrokken. De verdachte heeft in zijn auto op de overvallers gewacht en heeft ze na de overval weggebracht.

Een half jaar later heeft de verdachte twee overvallers met zijn auto naar het casino in Bergen gebracht. De overvallers hebben een medewerkster van het casino, die buiten aan het roken was, onder dreiging van een geladen vuurwapen en een groot mes gedwongen het casino in te gaan en geld af te geven. In het casino zijn ook twee bezoekers met de wapens bedreigd. Bij de overval is een groot geldbedrag buitgemaakt.

De rechtbank rekent het de verdachte en zijn mededaders zwaar aan dat zij puur voor eigen gewin forse inbreuk hebben gemaakt op de belangen en de lichamelijke en psychische integriteit van de slachtoffers. De ervaring leert dat slachtoffers van dergelijke geweldsmisdrijven nog lange tijd de nadelige psychische gevolgen hiervan kunnen ondervinden. Dit volgt ook uit de schriftelijke onderbouwing van de door het slachtoffer van [slachtoffer 4] gestelde psychische schade als gevolg van de gewapende overval op het casino. Daarnaast dragen dit soort feiten bij aan gevoelens van angst, onrust en onveiligheid in de maatschappij, in het bijzonder bij de buurtbewoners en bij de getuigen van deze feiten.

Daarnaast weegt de rechtbank in het nadeel van de verdachte mee dat hij tijdens de schorsing van de voorlopige hechtenis in de eerste zaak (15.166139.22) opnieuw medeplichtig is geweest bij een overval, te weten in de tweede zaak (15.015747.23). De verdachte heeft ook bij dat feit alleen aan zijn eigen financieel gewin gedacht en zich op geen enkele wijze bekommerd om het welzijn en de gevoelens van de slachtoffers.

Persoon van de verdachte

Met betrekking tot de persoon van de verdachte heeft de rechtbank in het bijzonder gelet op het Uittreksel Justitiële Documentatie (strafblad) van de verdachte van 27 februari 2024, waaruit blijkt dat de verdachte niet eerder voor een soortgelijk feit is veroordeeld. Verder heeft de rechtbank gelet op het over de verdachte uitgebrachte adviezen, waaronder het advies van 22 mei 2024, van Reclassering Nederland.

Straf

Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te noemen duur moet worden opgelegd. De rechtbank overweegt daarbij dat de door de reclassering geadviseerde bijzondere voorwaarden ook, en meer aangepast op de situatie van dat moment, in het kader van de detentiefasering kunnen worden opgelegd als voorwaarden bij de voorwaardelijke invrijheidsstelling.

Tenuitvoerlegging van de op te leggen gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat aan de verdachte voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend als bedoeld in artikel 6:2:10 van het Wetboek van Strafvordering.

Vordering ten aanzien van de voorlopige hechtenis

De rechtbank heeft het bevel tot voorlopige hechtenis van de verdachte in de zaak met parketnummer 15.166139.22 onder voorwaarden geschorst. De verdachte heeft tijdens deze schorsing opnieuw een strafbaar feit gepleegd. Gelet op deze overtreding van de schorsingsvoorwaarden zal de rechtbank de vordering van de officier van justitie om het bevel tot schorsing van de voorlopige hechtenis op te heffen, toewijzen.