Uitspraken

Overwegingen

1. Eiser is enig bestuurder en 100% aandeelhouder van [bedrijf 1] B.V. (hierna: [bedrijf 1] BV ). [bedrijf 1] BV is in 2006 opgericht.

2. [bedrijf 1] BV is 100% aandeelhouder van, tot 11 februari 2011 statutair genaamd [bedrijf 2] B.V. (hierna: [bedrijf 2] BV ), [bedrijf 3] B.V. (hierna: [bedrijf 3] BV ).

3. Eind 2010, begin 2011, werd eiser door Friesland Bank N.V. (hierna: Friesland Bank ) benaderd met de vraag of hij een onderneming wenst over te nemen met behulp van een financiering van Friesland Bank . Het betreft een onderneming van [bedrijf 4] B.V. en/of de heer [naam 4] met als activiteit de verhuur van pleziervaartboten (hierna: de onderneming ). De onderneming beschikt in [plaats] over een vloot, een haven en een scheepsgebouw/kantoor.

4. In december 2010 zijn in opdracht van de Friesland Bank de onderhandse verkoopwaarde bij gelijkblijvend gebruik van de schepen van [bedrijf 4] B.V. gewaardeerd. De onderhandse verkoopwaarde bij gelijkblijvende locatie en gebruik van de schepen bedraagt volgens de taxatie € 1.531.500.

5. Op 8 februari 2011 is in opdracht van de Friesland Bank het jachtverhuurbedrijf aan de [adres 2] in [plaats] getaxeerd. De onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en/of gebruik bedraagt € 1.500.000 en de onderhandse verkoopwaarde bij voortgezet gebruik bedraagt € 1.822.000.

6. Op 3 februari 2011 heeft Friesland Bank naar [bedrijf 2] BV een financieringsvoorstel voor de overname en herfinanciering van de onderneming gestuurd (hierna: het Financieringsvoorstel). Het Financieringsvoorstel luidt voor zover relevant:

Kredietnemer

De besloten vennootschap [bedrijf 2] B.V. , (…).

A Krediet in rekening-courant

7. Op 4 februari 2011 hebben [bedrijf 2] BV en eiser, namens [bedrijf 2] BV , het Financieringsvoorstel ondertekend. Het Financieringsvoorstel is ‘Voor akkoord borg’ mede ondertekend door eiser. Naar de borgstelling van eiser jegens Friesland Bank tot een bedrag van € 375.000 wordt hierna verwezen als: de Borgstelling-Bank.

8. [bedrijf 2] BV en eiser hebben geen (schriftelijke) afspraken gemaakt over de Borgstelling-Bank.

9. Op 11 februari 2011 is een overeenkomst gesloten tussen de heer [naam 4] en eiser (hierna: de Overeenkomst [naam 4] ). In de Overeenkomst [naam 4] is – voor zover relevant – het volgende opgenomen:

Geschil
28. In geschil is of eiser een bedrag van (maximaal) € 195.492 ten laste van het resultaat uit overige werkzaamheden kan brengen. Meer specifiek is in geschil of sprake is van een onzakelijke borgstelling (de Borgstelling-Bank) en of de afwaardering van de hieruit ontstane regresvordering daarom niet ten laste van het resultaat kan worden gebracht.

29. Eiser stelt zich primair op het standpunt dat een negatief voordeel van € 195.492 in aanmerking kan worden genomen. Eiser stelt zich subsidiair op het standpunt dat een negatief voordeel van € 125.000 in aanmerking kan worden genomen.

30. Verweerder stelt zich op het standpunt dat geen enkel negatief voordeel in aanmerking kan worden genomen.

31. Het aangaan of het hebben van een schuldvordering op een vennootschap waarin de belastingplichtige een aanmerkelijk belang heeft, is in artikel 3.92, tweede lid, aanhef en onderdeel a, ten eerste, van de Wet IB 2001 gelijkgesteld met het ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen aan een zodanige vennootschap. De regresvordering van eiser valt in beginsel onder de reikwijdte van laatstgenoemde bepaling, zodat een verlies wegens afwaardering van die regresvordering in aanmerking moet worden genomen voor de bepaling van het resultaat uit overige werkzaamheden als bedoeld in artikel 3.90 van de Wet IB 2001. Dit is slechts anders indien de Borgstelling-Bank moet worden aangemerkt als een handelen van een aandeelhouder als zodanig.

32. Voor de beantwoording van de vraag of de Borgstelling-Bank door eiser voor de geldverstrekking aan (destijds) [bedrijf 2] BV moet worden aangemerkt als een handelen van eiser in zijn hoedanigheid van aandeelhouder, is beslissend of een (niet van de winst van de vennootschap afhankelijke) vergoeding kan worden bepaald waartegen een onafhankelijke derde bereid zou zijn geweest eenzelfde borgstelling te aanvaarden, onder overigens dezelfde voorwaarden en omstandigheden. Indien een zodanige vergoeding niet kan worden bepaald dan moet worden verondersteld dat een debiteurenrisico wordt gelopen dat deze derde niet zou hebben genomen. Alsdan moet – behoudens bijzondere omstandigheden – ervan worden uitgegaan dat dit risico is aanvaard met de bedoeling het belang van de vennootschap in de hoedanigheid van aandeelhouder te dienen (vgl. Hoge Raad 25 november 2011, ECLI:NL:HR:2011:BN3442).

33. Op verweerder rust de bewijslast feiten en omstandigheden te stellen en bij betwisting aannemelijk te maken die het oordeel rechtvaardigen dat een onafhankelijke derde niet bereid zou zijn geweest eenzelfde borgstelling te aanvaarden. Verder stelt de rechtbank voorop dat voor de beoordeling gekeken moet worden naar de relevante omstandigheden ten tijde dat het Financieringsvoorstel werd aangegaan.

34. Verweerder stelt zich op het standpunt dat eiser door het aangaan van de Borgstelling-Bank ten behoeve van de financiering tussen Friesland Bank en [bedrijf 2] BV een risico heeft aanvaard dat een onafhankelijke derde ten tijde van het sluiten van het Financieringsvoorstel niet zou hebben genomen. Volgens verweerder kan geen niet van de winst afhankelijke vergoeding worden bepaald waartegen een onafhankelijke derde eveneens bereid zou zijn geweest eenzelfde overeenkomst aan te gaan onder overigens dezelfde voorwaarden en omstandigheden. Ter onderbouwing hiervan heeft verweerder aangevoerd dat:

- eiser en [bedrijf 2] BV geen (schriftelijke) overeenkomst ter zake van de Borgstelling-Bank hebben gesloten;

- eiser geen borgstellingsvergoeding heeft ontvangen;

- eiser niet de mogelijkheid had om een borgstellingsvergoeding te ontvangen omdat het vermogen van [bedrijf 2] BV ontoereikend was;

- eiser geen zekerheden heeft bedongen;

- eiser niet in de mogelijkheid was om zekerheden te bedingen omdat Friesland Bank alle vermogensbestanddelen van [bedrijf 2] BV , en haar dochterondernemingen, reeds als zekerheid had bedongen;

- [bedrijf 2] BV op het moment van aangaan van het Financieringsvoorstel over onvoldoende liquide middelen beschikte om aan een eventuele regresvordering te kunnen voldoen;

- de onderneming voor de koop door [bedrijf 2] BV reeds in financiële problemen verkeerde en eiser hier, ondanks daarvan op de hoogte te zijn door mededelingen van Friesland Bank , onvoldoende (nader) onderzoek naar heeft gedaan;

- [bedrijf 2] BV de financiering niet op eigen kracht had kunnen aangaan. Uit het Financieringsvoorstel volgt dat Friesland Bank slechts bereid was te financieren met staatssteun en als eiser borg zou staan voor € 375.000.

35. De rechtbank acht verweerder met hetgeen hij heeft aangevoerd (zie hiervoor onder 34), mede in het licht van hetgeen eiser daartegen in heeft gebracht, niet geslaagd in het bewijs. Daarbij hecht de rechtbank belang aan het volgende. De borgstelling maakte deel uit van een samenstel van transacties waarbij een onderneming werd verkregen. Friesland Bank heeft in 2011 een substantieel bedrag (€ 4.236.618,69) geleend aan [bedrijf 2] BV voor de overname van deze onderneming. Aan deze lening was de voorwaarde verbonden dat eiser de borgtocht voor maximaal een bedrag van € 375.000 zou aangaan. Het bedrag van de maximale borgtocht betreft een relatief klein deel van de totale lening die door een derde, Friesland Bank , is verstrekt aan [bedrijf 2] BV . Daar komt bij dat de heer [naam 4] als verkoper, niet zijnde gelieerd met eiser of [bedrijf 2] BV , bereid was om garant te staan voor 1/3e van de borgtocht. De omstandigheid dat [naam 4] achteraf wegens persoonlijk faillissement niet in staat bleek aan de garantstelling richting eiser te voldoen, doet geen afbreuk aan de zakelijkheid van de borgstelling van eiser nu – naar ter zitting onweersproken is komen vast te staan – het persoonlijk faillissement van [naam 4] bij het aangaan van de financiering niet was te voorzien. In het kader van de financiering is voorts op verzoek van Friesland Bank een tweetal taxaties uitgevoerd (zie onder 4 en 5). De vloot en het jachtverhuurbedrijf zijn getaxeerd op respectievelijk € 1.531.500 en € 1.500.000 / € 1.822.000, in welke taxaties reeds rekening is gehouden met onder meer de verouderde vloot. Voor de totale onderneming (inclusief goodwill) is uiteindelijk € 4.236.618,69 betaald, welke overname volledig is gefinancierd door Friesland Bank . Er is geen reden om aan te nemen dat deze financiering vanuit de bank bezien berust op onzakelijke gronden. Evenmin is aannemelijk dat eiser met de in dat verband overeengekomen borgstelling een onzakelijk debiteurenrisico op zich heeft genomen. Het was bij eiser bekend dat de onderneming voorafgaand aan de koop door [bedrijf 2] BV financiële problemen had, maar gegeven de hiervoor genoemde taxaties, de toegezegde extra investeringen van Friesland Bank en hetgeen eiser dienaangaande naar voren heeft gebracht, is het niet onaannemelijk dat de onderneming in potentie winstgevend was. Gegeven deze omstandigheden heeft verweerder niet aannemelijk gemaakt dat een onafhankelijke derde niet bereid zou zijn geweest eenzelfde borgstelling te aanvaarden zonder winstafhankelijke vergoeding. De door verweerder geschetste omstandigheden (zie hiervoor onder 34) leiden niet tot een ander oordeel.

36. Het voorgaande brengt mee dat de borgstelling als zakelijk kan worden gekwalificeerd en dat de afwaardering van de uit de Borgstelling-Bank ontstane regresvordering op [bedrijf 2] BV (heden: [bedrijf 3] BV ) voor een bedrag van € 195.492 in aanmerking kan worden genomen als een negatief resultaat uit overige werkzaamheden.

37. Het voorgaande heeft tot gevolg dat de rechtbank niet toekomt aan de behandeling van het subsidiaire standpunt van eiser.

38. Nu het belastbaar inkomen uit werk en woning in de aanslag ib/pvv 2018 wordt verminderd met het negatieve voordeel uit overige werkzaamheden, dient de bijbehorende beschikking belastingrente dienovereenkomstig te worden verminderd.

39. De slotsom luidt dat het beroep gegrond zal worden verklaard. De aanslag ib/pvv 2018 zal worden verminderd tot een berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 95.397 negatief, bestaande uit (onder meer) een negatief resultaat uit overige werkzaamheden voor een bedrag van € 195.492. De beschikking belastingrente zal worden verminderd als hiervoor geoordeeld.

40. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiser gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.750 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 875 en een wegingsfactor 1). Eiser heeft in de bezwaarfase niet verzocht om een vergoeding voor de gemaakte proceskosten. Er dient derhalve voor de bezwaarfase geen proceskostenvergoeding toegekend te worden.

41. Eveneens met toepassing van het Besluit proceskosten bestuursrecht, stelt de rechtbank de reiskosten van eiser vast op € 12,34. Het totaal van de door verweerder te vergoeden kosten bedraagt dus € 1.762,34 (€ 1.750 + € 12,34).

42. De rechtbank zal verweerder opdragen het griffierecht te vergoeden.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kunnen partijen binnen zes weken na de verzenddatum hoger beroep instellen bij het gerechtshof Amsterdam (belastingkamer).

1. bij het hogerberoepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak overgelegd.

2. het hogerberoepschrift moet, indien het op papier wordt ingediend, ondertekend zijn. Verder moet het ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de datum van verzending;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het hoger beroep is ingesteld;

d. de redenen waarom u het niet eens bent met de uitspraak (de gronden van het hoger beroep).