Uitspraken

Eind 2012 waren de bestellingen die de winkeliers wilden doen ter zake van de lente/zomercollectie 2013 bekend. Uitvoering van die bestellingen zou leiden tot een stijging van de betalingsverplichting van de winkeliers € 856.222,00.

Time Out heeft toen zowel in het licht van haar eigen financiële positie als de financiële positie van de winkeliers, de afweging gemaakt dat verdere (door Time Out voorgefinancierde) bevoorrading niet verantwoord was.

Begin februari 2013 lag er het gegeven dat er een aanzienlijke schuld van de winkeliers openstond die zij niet wensten te voldoen. Voorts gingen de winkeliers door met de verkoop van sportartikelen die hen niet toebehoorden, zonder Time Out (afdoende) zicht te bieden op hetgeen in de winkels gebeurde.

Bij die stand van zaken kon van Time Out niet worden gevergd dat zij de Licentieovereenkomst en het Tospay-systeem zou voortzetten. Bij brief van 7 februari 2013 is de rechtsverhouding beëindigd. Time Out was hiertoe gerechtigd omdat in de Licentieovereenkomst is vastgelegd dat Time Out “te allen tijde” gerechtigd is deze “onmiddellijk” te beëindigen wanneer de winkelier niet voldoet aan zijn betalingsverplichtingen; uit het mede toepasselijke Algemeen Leveringsreglement volgt dat bij het eindigen van de Licentieovereenkomst het Tospay-systeem van rechtswege eindigt.

Een licentiegever is gerechtigd een leveringsstop af te kondigen wanneer hij goede grond heeft te vrezen dat de licentienemer in gebreke zal blijven met het betalen voor producten. Hier bestond goede grond voor die vrees: reeds lange tijd was met de winkeliers gesproken over wijziging van het business model en vanaf september/oktober 2012 had Time Out duidelijk gemaakt dat de schuldenpositie van de winkeliers te hoog was. Door Time Out is toen ook hulp aangeboden in de vorm van een wekelijks rapportagesysteem.

De winkeliers waren niet bereid hun schuldenpositie substantieel te verbeteren, terwijl in de laatste maanden van het jaar veel wordt verkocht; de winkeliers schonden hun meest essentiële verplichting, namelijk betalen voor de goederen die zij verkochten.

Bij deze stand van zaken kon van Time Out niet worden gevergd dat zij in januari 2013 instemde met aflevering aan de winkeliers van sportartikelen, waarvoor de leveranciers bij Time Out verhaal zouden zoeken.

De omstandigheid dat Time Out de openstanden al langere tijd gedoogde, leidde niet tot de verplichting de leveringen aan de winkeliers blijvend te garanderen.

Uit de Licentieovereenkomst en het Algemeen Leveringsreglement volgde dat de winkeliers verplicht waren hun betalingsachterstanden tijdig te voldoen; bij gebreke daarvan waren zij in verzuim.

Zeker toen de winkeliers begin januari 2013 aan de aanmaning om hun schulden te voldoen geen gevolg gaven, verkeerden zij in verzuim en kwam hen geen opschortingsbevoegdheid toe (art. 6:54 sub a BW), daargelaten dat zij niet duidelijk maakten welke verbintenissen zij waartegen opschortten en op welke grondslag.

De verplichting van Time Out om onder het Tospay-systeem in te staan voor de leveringen aan de winkeliers, is door Time Out op goede gronden opgeschort: Time Out had gegronde redenen om te vrezen dat de winkeliers niet zouden betalen voor in de toekomst te leveren goederen.

De winkeliers zelf hadden geen opschortingsrecht wat betreft de betaling van hun schulden ter zake van reeds geleverde sportartikelen; als het ging om de levering daarvan had Time Out reeds voldaan aan haar verplichting om jegens de leveranciers in te staan voor betaling.

Het beroep van de winkeliers op een opschortingsrecht was zonder onderbouwing; voorts ging dit beroep niet op omdat de winkeliers niet aangaven wanneer zij aan hun verplichtingen zouden voldoen. In de kern betogen de winkeliers dat hun beroep op opschorting geen uitstel, maar afstel van betaling moet betekenen; opschorting impliceert evenwel nakoming, en dat is wat de winkeliers weigerden en nog steeds weigeren.

Op het moment van het inroepen van hun opschortingsrecht hadden de winkeliers geen opeisbare tegenvordering (en die hebben zij thans evenmin).

De winkeliers zijn zich gaan beroepen op opschorting vanwege ongespecificeerde (niet nader toegelichte) en ook ongegronde onrechtmatigheden. De gestelde onrechtmatigheden rechtvaardigden niet het niet voldoen van de facturen van Time Out. Toen de winkeliers ook geagendeerde betalingen storneerden en kassa’s onklaar maakten, maar intussen wel doorgingen met het verkopen van artikelen waarvoor zij de inkoopprijs niet betaalden (terwijl zij tegelijkertijd verlangden dat Time Out de nieuwe voorraad geheel zou voorfinancieren), heeft Time Out de overeenkomsten moeten opzeggen bij brief van 7 februari 2013.

De door de winkeliers ingeroepen ontbinding is niet relevant omdat de betreffende overeenkomsten al waren geëindigd als gevolg van de opzegging op 7 februari 2013.

Time Out heeft zich op opschorting in de zin van art. 6:263 BW beroepen, omdat zij goede grond had om te vrezen dat de winkeliers de goederen niet zouden terugbetalen.

Time Out liep het risico om zelf failliet te gaan als zij zou doorgaan met de voorfinanciering. De winkeliers hebben als ondernemers een eigen verantwoordelijkheid en dragen een eigen ondernemersrisico. Een franchisegever dient niet, zo is in de jurisprudentie neergelegd, ten koste van haar eigen financiële situatie in te staan voor de risico’s van haar franchisenemers.

Indien een rechtsgeldige ontbinding al aanwezig wordt geoordeeld, geldt (desondanks) dat partijen dan niet algeheel zijn bevrijd; ongedaanmaking van reeds nagekomen prestaties is niet aan de orde als de aard van de prestatie uitsluit dat zij ongedaan wordt gemaakt, in welk geval vergoeding van de waarde van de prestatie aan de orde is.

De winkeliers hebben jarenlang gebruik gemaakt van de door Time Out geëxploiteerde sportwinkelformule. De prestaties die Time Out in dat verband heeft geleverd kunnen naar hun aard niet meer ongedaan worden gemaakt, op grond waarvan de winkeliers de waarde daarvan moeten vergoeden, zijnde de licentievergoeding. Ten aanzien van de prestaties van Time Out onder het Tospay-systeem (instaan voor betaling) geldt eveneens dat deze niet ongedaan kan worden gemaakt; de waarde van daaruit voortvloeiende ongedaanmakingsverbintenis is gelijk aan de betalingen die Time Out voor de winkeliers heeft gedaan aan de leveranciers. Voor geleverde goederen en diensten moet derhalve betaald worden; dat onderdeel van de vorderingen is zonder meer toewijsbaar.

De Time Out-franchiseformule had als kernelement dat tussen franchisegever en winkeliers op basis van leverancierskrediet werd samengewerkt. Betalingstermijnen werden vervolgens niet strikt gehanteerd, waardoor in de loop van de jaren de kredieten opliepen. Het is in een franchiseverhouding de franchisegever niet toegestaan eenzijdig een ingrijpende wijziging door te voeren; dat is wat Time Out heeft gedaan met haar sommatie van 15 januari 2013 en de staking van de belevering.

Die actie van Time Out was een wanprestatie en vormde het begin van een reeks van gebeurtenissen, uiteindelijk leidend tot de noodzaak voor de winkeliers om de franchiseovereenkomst te ontbinden.

De winkeliers waren reeds jaren franchisenemer van Time Out. Vanaf de invoering van het Tospay-systeem in 2009 zijn de schulden van de winkeliers gestegen. Gedurende vele jaren hebben partijen de korte betalingstermijn van de Licentieovereenkomst niet nageleefd; tussen 2009 en 2013 heeft Time Out nooit een probleem gemaakt van de debiteurenstand. Daar had zij ook geen grond voor, omdat zij een profijtelijke rente aan de winkeliers in rekening bracht.

Door in januari 2013 van de ene op de andere dag de belevering aan de franchisenemers te staken, de franchisenemers te verbieden bij derden artikelen in te kopen, alsmede de openstanden direct op te eisen, handelde Time Out in strijd met de letter en de geest van de franchiseovereenkomst en pleegde zij wanprestatie. Time Out had bij haar beslissing om het gehanteerde model te verlaten, zorgvuldig moeten handelen door rekening te houden met de belangen van de franchisenemers. Zij had overleg moeten voeren teneinde de winkeliers in de gelegenheid te stellen over te stappen naar een nieuw business model, gepaard gaande met gefaseerde afbouw van de openstanden, verbeterde marketing van de formule, ondersteuning van de franchisenemers, en dergelijke.

In de tweede helft van 2012 losten winkeliers wel degelijk af bij Time Out; de totale schuld nam af. In het licht hiervan was het onbegrijpelijk en onrechtmatig om per januari 2013 plotseling de stekker uit de formule te trekken en de franchisenemers aan hun lot over te laten. Er bestond voor Time Out geen reden om te veronderstellen dat de winkeliers hun schulden niet zouden blijven aflossen; er bestond dan ook geen risico voor Time Out om de nieuwe seizoensartikelen te (laten) leveren.

In de tweede helft van 2012, zelfs tot en met begin januari 2013, communiceerde Time Out positieve berichten en had zij grootse plannen met de Time Out-formule en haar franchisenemers; waarom dit begin januari 2013 (na flinke aflossingen en een gezond toekomstperspectief) opeens 180 graden omsloeg, is de winkeliers niet bekend.

Een duurovereenkomst kan worden opgezegd, ook als geen tussentijdse opzegmogelijkheid is opgenomen, maar er moet dan sprake zijn van een onvoorziene omstandigheid en er moet een redelijke opzegtermijn in acht worden genomen. Een onvoorziene omstandigheid die voor Time Out een voortijdige opzegging zou rechtvaardigen is er niet geweest; bovendien is geen redelijke opzegtermijn door Time Out in acht genomen.

Het is in strijd met de redelijkheid en billijkheid geweest om per direct de overeenkomst te beëindigen zonder de winkeliers de kans te gunnen de gevolgen van die beëindiging in goede banen te leiden.

De winkeliers hebben Time Out verzocht en gesommeerd om de leveringen te hervatten en over te gaan tot overleg om tot een oplossing te komen. Door de non-belevering verkeerde Time Out in schuldeisersverzuim; de winkeliers - die niet meer in staat waren hun winkels te exploiteren en inkomsten te genereren - waren genoodzaakt en gerechtigd de nakoming van hun verplichtingen op te schorten.

Het recht om betaling van facturen voor reeds geleverde goederen op te schorten vloeide voort uit het gegeven dat waar levering stokte, een nieuwe verplichting tot betaling niet meer ontstond. Daarnaast waren de franchisenemers vanaf 15 januari 2013 gerechtigd tot verrekening met door Time Out veroorzaakte aanzienlijke schade.

Time Out stelt in deze procedure dat haar beslissing om begin januari 2013 de leveranciers te berichten dat zij niet langer instond voor de betalingsverplichtingen die uit leveranties zouden voortvloeien, was ingegeven door haar oordeel dat het niet meer verantwoord was door te gaan met de voorfinanciering; met name zou het onaanvaardbaar zijn dat de schuldenlast van de winkeliers substantieel zou worden verhoogd op het moment van uitlevering van de lente/zomercollectie 2013.

De rechtbank onderkent dat voorfinanciering van de lente/zomercollectie 2013 zou leiden tot een substantiële toename van de financieringslast van Time Out met (in ronde bedragen uitgedrukt) bijna negenhonderdduizend euro, van 1,2 miljoen naar ruim 2 miljoen euro. Desondanks stond het Time Out niet vrij om, zonder vooraankondiging, per onmiddellijk een leveringsstop te bewerkstelligen.

Gegeven was dat sinds 2009, toen het Tospay-systeem werd ingevoerd, niet meer de hand werd gehouden aan de overeengekomen, althans gebruikelijke betalingstermijn van 30 dagen en een schuldenpositie van maximaal € 40.000,-. Met instemming van Time Out ontstond een situatie dat zij als financier functioneerde voor de winkeliers. Daar stond een rentevergoeding tegenover. Het was het goed recht van Time Out om na verloop van tijd die situatie te wijzigen. De zorgplicht die zij jegens haar franchisenemers had, bracht evenwel met zich mee dat zij slechts gefaseerd (eerst uitspreken van haar verlangens, vervolgens overleg over de uitvoering) en met inachtneming van een redelijke termijn (waarbinnen de winkeliers een reële mogelijkheid hadden om hun schulden terug te brengen) een structurele wijziging mocht doorvoeren. De rechtbank stelt vast dat Time Out begin 2012 kenbaar heeft gemaakt dat zij het financieringssysteem wilde veranderen en daarover in overleg is gegaan. De aanvankelijk door Time Out gedachte nieuwe termen waarbinnen de samenwerking met haar franchisenemers zich zou dienen af te spelen, is door dezen niet geaccepteerd. Time Out heeft later (november 2012) haar aanvankelijke plan prijsgegeven, althans opgeschort. Vanaf september/oktober 2012 is Time Out gaan sturen op het daadwerkelijk terugbrengen van de individuele schuldenposities. In haar opzet is zij enigszins geslaagd, de schulden van de gedaagde winkeliers (met uitzondering van [gedaagde (13-78)] ) zijn (zie hiervoor onder 4.13) feitelijk gedaald in de periode 1 september 2012 tot 1 januari 2013. Indien Time Out niet kon instemmen met het tempo waarmee aan haar wensen tegemoet werd gekomen, had zij dát kunnen communiceren met de winkeliers. Het zou ook het goed recht van Time Out zijn geweest om begin 2013 kenbaar te maken dat en waarom zij ontevreden was, alsmede om maatregelen kenbaar te maken die het proces van vermindering van de financieringslast zouden kunnen versnellen. In plaats van aldus naar buiten te treden, heeft Time Out de leveringsstop bewerkstelligd en op 15 januari 2013 aflossing van de totale schuldenlast binnen vijf dagen verlangd.

De rechtbank bedenkt bij het voorgaande, dat ook in de voorafgaande jaren de uitlevering van de lente/zomercollectie het door Time Out te financieren bedrag telkens aanzienlijk had verhoogd; deze jaarlijkse tijdelijke verhoging van de schuldenlast van de winkeliers was een onlosmakelijk onderdeel van de gegeven (gegroeide, door Time Out eerder aanvaarde) financieringssystematiek. Door de verhouding die op het punt van de kredietverlening tussen Time Out en de winkeliers was ontstaan, is op Time Out een bijzondere zorgplicht jegens de winkeliers komen te rusten. Hoezeer ook kredietverlening niet als core busines van Time Out gold, was haar positie op dit punt vergelijkbaar geworden met die van een kredietverlenende bank ten opzichte van haar kredietnemers. Ten aanzien van de opzegging van bancair krediet geldt dat de opzegging van een kredietovereenkomst door de bank tenminste moet voldoen aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit, zoals die eisen in het concrete geval nader zijn in te vullen. Wat betreft de opzegging van het krediet door Time Out verwijst de rechtbank verder naar hetgeen in rechtsoverweging 7.3.4 is vermeld.

De leveringsstop van januari 2013 betekende (bij uitvoering daarvan gedurende langere termijn dan een paar dagen) dat de winkeliers nog slechts hun bestaande voorraad hadden om te verkopen en dat zij gedoemd waren na enige tijd hun Time Out-verkooppunten te sluiten omdat de winkels niet meer rendabel konden zijn zonder de mogelijkheid van verkoop van de lente/zomercollectie 2013.

Evident is dat ook het handelen van Time Out waarmee zij een leveringsstop bewerkstelligde, onverenigbaar was met de redelijkheid en billijkheid die Time Out als franchisegeefster jegens haar franchisenemers in acht diende te nemen.

Uit het vorenstaande volgt dat de kredietopzegging door Time Out op 15 januari 2013 tegen 20 januari 2013 evenzeer onrechtmatig was als de leveringsstop per 11 januari 2013.

Door niet te voldoen aan de sommatie van 15 januari 2013 om binnen vijf dagen hun schulden af te lossen, raakten de winkeliers niet in ‘verzuim’. Een schuldenaar is in verzuim gedurende de tijd dat de prestatie uitblijft nadat zij opeisbaar is geworden en - voor zover thans relevant - hij in gebreke is gesteld bij een schriftelijke aanmaning waarbij een “redelijke termijn” voor de nakoming wordt gesteld, en nakoming binnen deze termijn uitblijft (artikelen 6:81 en 6:82 BW). Aan deze “redelijke termijn” heeft het hier ontbroken.

Het moest ook voor Time Out evident zijn dat de winkeliers redelijkerwijs niet in staat waren om de verlangde betalingen binnen de gestelde termijn te voldoen.

Voor zover winkeliers in formele zin contractueel gebonden waren aan de betalingstermijn van 30 dagen in het Algemeen Leveringsreglement, geldt dat de betreffende contractuele regel hier niet van toepassing was omdat dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar was. Dat de redelijkheid en billijkheid in een uitzonderlijk geval als dit (van de ene op de andere dag het krediet opzeggen) inbreuk kan maken op hetgeen uit een overeenkomst voortvloeit, is neergelegd in artikel 6:248 lid 2 BW.

De rechtbank verwijst in verband met het vorenstaande ook naar het arrest van de Hoge Raad van 10 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:2929, NJ 2015/70. In die uitspraak overwoog de Hoge Raad dat indien een kredietverlener gebruik maakt van een overeengekomen bevoegdheid tot beëindiging van een kredietovereenkomst, de rechtsgeldigheid van die beëindiging moet worden beoordeeld aan de hand van de overeenkomst en aan de hand van de maatstaf van artikel 6:248 lid 2 BW; de beëindiging door de kredietverlener op grond van een dergelijke bevoegdheid is niet rechtsgeldig indien gebruikmaking daarvan, gelet op de omstandigheden van het geval, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

Op 18 januari 2013 hebben de winkeliers de nakoming van hun contractuele verplichtingen jegens Time Out opgeschort.

Omtrent het recht tot opschorting van een na te komen verbintenis overweegt de rechtbank allereerst het volgende.

Van belang in dezen is het arrest van de Hoge Raad van 17 januari 2014, ECLI:NL:HR:2014:95, NJ 2014/236, in welk geval het ging om beweerdelijke gebreken in een uitgevoerd werk, die zich nog voor herstel leenden, terwijl er nog geen oplevering had plaatsgevonden. De Hoge Raad overwoog dat deze omstandigheden aan opschorting van een betalingsverplichting (een vervallen aannemingstermijn) niet in de weg stonden: “Het opschortingsrecht strekt immers juist ertoe druk op [verweerder] uit te oefenen om de tegenvordering na te komen, en heeft, voor het geval [verweerder] daarmee in gebreke zou blijven, mede het karakter van zekerheid voor de voldoening (door middel van verrekening) van de uit zijn verzuim voortvloeiende schadevordering”. Voorafgaand aan deze passage had de Hoge Raad al overwogen dat in geval van opschorting als hier aan de orde moet worden onderzocht of de gestelde tegenvordering “bestaat en of de omvang van die tegenvordering voldoende is om het beroep op een opschortingsrecht te kunnen rechtvaardigen”. De Hoge Raad verwees hierbij mede naar zijn arrest 21 september 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA9610, NJ 2009/50, in welk geval de betaling van een openstaande factuur werd opgeschort, terwijl de omvang van de tegenvordering nog moest worden vastgesteld in een schadestaatprocedure. De Hoge Raad overwoog in die zaak dat ook indien de omvang van een vordering tot schadevergoeding pas in een later stadium komt vast te staan, die vordering opeisbaar is vanaf het moment dat de schade is geleden en aan de voorwaarden voor aansprakelijkheid is voldaan; het ligt op de weg van degene die zich op het opschortingsrecht beroept zijn gestelde tegenvordering en de omvang daarvan voldoende te onderbouwen.

Een tegenvordering behoeft om opschorting op te baseren niet liquide (voor onmiddellijke vereffening vatbaar) te zijn, zo volgt uit deze jurisprudentie. Opschorting ter verrekening heeft mede een zekerheidskarakter. Als de opschorting niet evident disproportioneel is, zo kan uit de aangehaalde uitspraak van de Hoge Raad van 21 september 2007 worden afgeleid, is zij toegestaan. Voor het geval dat de inschatting van de partij die opschortte, achteraf onjuist blijkt te zijn geweest (de schade te laag is geweest om de opschorting geheel, althans gedeeltelijk te rechtvaardigen), overwoog de Hoge Raad in genoemd arrest uit 2007: “Op zichzelf bestaat de mogelijkheid dat de gestelde tegenvordering achteraf een andere omvang blijkt te hebben dan de rechter die over dit verweer heeft te oordelen, aannemelijk heeft geacht. Dit brengt echter niet mee dat het beroep op een opschortingsrecht op die enkele grond geen stand kan houden. Als dit anders zou zijn, zou onvoldoende recht worden gedaan aan de omstandigheid dat een beroep op opschorting ter verrekening mede het karakter heeft van zekerheid voor de voldoening door middel van verrekening van deze tegenvordering, waaraan in het rechtsverkeer behoefte bestaat. In dit verband is bovendien van belang dat een achteraf geheel of ten dele ongegrond gebleken beroep op opschorting meebrengt dat degeen die dit beroep deed, terstond als schuldenaar zonder ingebrekestelling in verzuim kwam te verkeren (art. 6:83, aanhef en onder c), zodat hij aanstonds de wettelijke rente verschuldigd werd over de door hem nog verschuldigde geldsom (art. 6:74 in verbinding met art. 6:119 lid 1)”.

De rechtbank vat het een en ander aldus samen: in een geval dat beide partijen gelijktijdig moeten presteren (‘gelijk oversteken’) geldt dat de wederpartij van degene bij wie de nakoming als eerste tekort schiet, mag opschorten, mits de opschorting proportioneel is, dat wil zeggen (overeenkomstig het bepaalde in artikel 6:262 lid 2 BW) dat de omvang (het belang) van de eigen aanspraak op de ander (naar voorshandse inschatting) in een niet evident onredelijke verhouding staat tot niet-nagekomen prestatie waartoe betrokkene zélf verplicht is.

Time Out heeft de rechtmatigheid van de opschorting door de winkeliers op 18 januari 2013 weersproken, maar daarin kan de rechtbank haar niet volgen.

Bij brief van 18 januari 2013 heeft de advocaat van de winkeliers Time Out geschreven: “Intussen stel ik namens cliënten Time Out Sport Licenties B.V. en/of Unlimited Sports Group (…) aansprakelijk voor alle schade die cliënten reeds hebben geleden en nog zullen lijden ten gevolge van geleverde wanprestaties (…) waaronder – maar niet alleen – wanprestaties terzake van ondersteuningsverplichtingen, begeleidingsverplichtingen (…), (optimale) bevoorradingsverplichtingen, leveringsverplichtingen (…), de verplichting om de Time Out Sport formule in stand te houden en verder te ontwikkelen/optimaliseren, (…) Time Out Sport Licenties B.V. en/of Unlimited Sports Group (…) wordt hierbij eveneens aansprakelijk gehouden voor alle schade die cliënten reeds hebben geleden en nog zullen lijden ten gevolge van de leveringsstop. Voor zover nodig sommeer ik namens cliënten Time Out Sport Licenties B.V. en/of Unlimited Sports Group (…) de leveringen per direct te hervatten (…). Intussen zien cliënten zich genoodzaakt per direct de nakoming van alle eventueel nog bestaande betalingsverplichtingen jegens Time Out Sport Licenties B.V. (…) op te schorten al dan niet met het oog op eventuele verrekening van alle geleden en nog te lijden schade.”.

In deze brief is derhalve (onder meer) aangegeven dat er reeds schade is geleden door eerdere tekortschieten van Time Out, alsmede dat de leveringsstop het voortbestaan van de ondernemingen van de winkeliers bedreigt; Time Out is gesommeerd de leveranties te (doen) hervatten, terwijl is meegedeeld dat de winkeliers hun betalingen opschortten, omdat zij de betreffende verplichting wensten te verrekenen met de schade die de wanprestatie van Time Out hen berokkende en verder zou gaan berokkenen.

Aldus handelden de winkeliers binnen het kader dat de Hoge Raad in zijn arrest van 17 januari 2014 had aangegeven: “Het opschortingsrecht strekt immers juist ertoe druk op [verweerder] uit te oefenen om de tegenvordering na te komen, en heeft, voor het geval [verweerder] daarmee in gebreke zou blijven, mede het karakter van zekerheid voor de voldoening (door middel van verrekening) van de uit zijn verzuim voortvloeiende schadevordering”. De rechtbank begrijpt dit arrest van de Hoge Raad (gelet op de bewoordingen ervan) zo dat niet alleen reeds op het moment van opschorting gevallen schade grond kan geven tot het voorshands staken van de eigen prestatie, maar dat ook schade die waarschijnlijk ontstaat als het onrechtmatig handelen van de wederpartij voortduurt, zulke opschorting kan rechtvaardigen, mits (uiteraard) de proportionaliteitstoets kan worden doorstaan.

Hier moesten de winkeliers vrezen voor het voortbestaan van hun ondernemingen. Hun voorshandse inschatting dat de financiële consequentie daarvan (de schade) de omvang van de vordering van Time Out wel eens zou kunnen overtreffen, was niet op voorhand onjuist; er bestond althans geen evidente disproportionaliteit tussen de (te vrezen) omvang van de schade aan de zijde van de winkeliers en de (opgeschorte) betalingsverplichting jegens Time Out. Op de omvang van de schade van de winkeliers wordt hierna onder 9 nader ingegaan, in het kader van de tegenvordering.

Op 7 februari 2013 vond opzegging van de franchiseovereenkomsten door Time Out plaats.

Time Out heeft zich bij haar opzegging op 7 februari 2013 gebaseerd op door haar aanwezig geacht verzuim van de winkeliers wat betreft hun verplichting om hun schulden aan Time Out te voldoen.

De winkeliers waren, zo is hiervoor vastgesteld, op genoemde datum niet in verzuim.

In dit geding is daarmee de vraag aan de orde of, de afwezigheid van verzuim weggedacht, deze opzegging rechtsgeldig is geweest.

Uitgangspunt is dat een duurovereenkomst - waaronder een duurovereenkomst als die gold tussen Time Out en de winkeliers - opzegbaar is, tenzij in een bijzonder geval de redelijkheid en billijkheid (met name gelet op de aard en de inhoud van de overeenkomst) met zich meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien daarvoor een voldoende zwaarwegende grond bestaat. Voor dit een en ander, alsmede het navolgende, verwijst de Rechtbank naar het arrest van de Hoge Raad van 28 oktober 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ9854, NJ 2012/685 (Ronde Venen).

Gesteld noch gebleken is dat de mogelijkheid van opzegging in het geval van de franchiseovereenkomsten van Time Out met de winkeliers was uitgesloten.

Uit de eisen van redelijkheid en billijkheid kan voortvloeien dat in geval van opzegging een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen, of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding.

Relevante gronden voor het moeten aannemen van een opzegtermijn zijn onder meer de mogelijkheid om investeringen terug te verdienen, het door de wederpartij rekening hebben kunnen houden met de situatie na opzegging, alsmede de tijd en kosten die gemoeid zijn met de omschakeling van de eigen activiteiten na de opzegging door de ander.

In dit geval was Time Out gerechtigd de overeenkomsten met de winkeliers op te zeggen, maar zij kon dit naar het oordeel van de rechtbank niet doen op de wijze zoals dat hier geschiedde: per onmiddellijk, zonder enige opzegtermijn.

De gehele bedrijfsvoering van de winkeliers was gebaseerd op/ingebed in de Time Out-formule. Als ondernemers kon van hen verwacht worden dat zij ook buiten het Time Out-verband een winkel zouden kunnen exploiteren; in ieder geval was Time Out niet gehouden haar eigen bestaan blijvend in te richten met inachtneming van de belangen van de winkeliers. Maar juist de totale inbedding van de bedrijfsvoering van de winkeliers in de Time Out-formule verplichtte Time Out om een redelijke opzegtermijn in acht te nemen. Die termijn had zodanig moeten zijn, dat de winkeliers een reële mogelijkheid hadden om hun bedrijf op een andere leest te schoeien. Het is nu niet aan de rechtbank reeds thans de exacte lengte van die termijn in dit geval aan te geven; dat zal aan de orde kunnen komen als in reconventie de vraag ter beantwoording voorligt welke schade voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomsten heeft veroorzaakt.

De opzegging van de franchiseovereenkomsten met de winkeliers is gezien het voorgaande niet rechtsgeldig geweest; ook na 7 februari 2013 hebben deze overeenkomsten derhalve voortbestaan.

Op 26 april 2013 en 28 juni 2013 hebben de winkeliers buitengerechtelijk de ontbinding van de franchiseovereenkomsten per 26 april respectievelijk 30 september 2013 ingeroepen.

Time Out heeft weersproken dat de ontbindingsverklaring effect heeft gesorteerd omdat er aan haar zijde geen tekortkoming is geweest die de ontbinding rechtvaardigde, terwijl de winkeliers zelf in verzuim waren en om die reden niet gerechtigd waren tot ontbinding.

Het eerstgenoemde verweer van Time Out gaat niet op omdat - zoals hiervoor is vastgesteld - zij zowel wat betreft haar ‘garantie’ jegens de leveranciers als wat betreft het handhaven van het krediet aan de winkeliers in het voorjaar van 2013 wanprestatie pleegde. In artikel 6:265 BW is bepaald dat iedere tekortkoming van een partij in de nakoming van haar verbintenissen de wederpartij de bevoegdheid geeft om de overeenkomst te ontbinden, tenzij de tekortkoming gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding niet rechtvaardigt. Nu de genoemde tekortkomingen van Time Out essentiële verplichtingen betroffen was ontbinding alleszins gerechtvaardigd.
Het als tweede genoemde verweer van Time Out gaat evenmin op. Artikel 6:265 BW bepaalt dat geen ontbinding kan worden gegrond op een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis ten aanzien waarvan de schuldeiser zelf in verzuim is, maar uit het voorgaande volgt nu juist dat de winkeliers - ondanks hun opschorting - niet in verzuim waren.

De slotsom moet zijn dat de ontbindingsverklaring die de winkeliers hebben uitgebracht rechtsgeldig was en effect heeft gesorteerd.

De door de accountant gehanteerde cijfers zijn, zo stellen de winkeliers, ontleend aan de jaarcijfers van de individuele franchisenemers.

Time Out hanteerde een brutowinstmarge van 40% of meer. De accountant heeft daarom een brutomarge van 40% aan zijn berekening ten grondslag gelegd; in werkelijkheid zijn de gerealiseerde bruto marges tussen de 30 en 37% geweest in 2012. In verband met de non-belevering en het doorlopen van de kosten bedroegen de marges in 2013 slechts 15%, aldus de winkeliers.

De vaststelling van schade(vergoeding) vereist dat de werkelijke situatie wordt vergeleken met de situatie dat niet in februari 2013 zou zijn opgezegd. Het is bepaald geen gegeven dat de winkeliers, zoals zij suggereren, hun winkels (die grote schulden hadden) met succes zouden hebben kunnen voortzetten wanneer Time Out niet zou hebben opgezegd.

Het is aan de winkeliers om aan te tonen dat de opzegging en/of de opschorting van leveranties er de oorzaak van is geweest dat de winkeliers hun winkels hebben gestaakt; ook de verdere bewijslast ten aanzien van de omvang van hun schade ligt bij de winkeliers.

De winkeliers voeren aan dat door de gedragingen van Time Out in 2013 de exploitatie van de winkels niet langer mogelijk is gebleken. Klanten zijn weggebleven en de goede naam en uitstraling van de winkels is teniet gegaan. Een ‘going concern’-verkoop is daardoor onmogelijk geworden en de winkeliers hebben hun winkels moeten sluiten zonder enige vergoeding voor goodwill te ontvangen. Indien Time Out haar verplichtingen was nagekomen, hadden de winkeliers de door hen betaalde en opgebouwde goodwill kunnen verzilveren. Juist omdat de winkels het in 2012 door de economische crisis zwaar hadden, had Time Out begin 2013 niet mogen opzeggen: er was goodwill, maar deze verdween als sneeuw voor de zon. Doordat Time Out de winkeliers niet de gelegenheid heeft gegeven hun ondernemingen voort te zetten, is hen de kans ontnomen deze op een goed moment te verkopen om goodwill te verzilveren.

De enkele omstandigheid dat met een bedrijf verlies wordt geleden staat er blijkens de jurisprudentie niet aan in de weg dat een vergoeding voor goodwill wordt voldaan.

De omstandigheid dat Time Out in 2013 enkele winkels heeft willen overnemen toont aan dat er wel degelijk goodwill aanwezig was.

Ook wijst Time Out er op dat de betalingsachterstanden het onwaarschijnlijk maken dat de winkels een aanzienlijk bedrag aan goodwill hebben kunnen opleveren. Voor het bestaan van goodwill moet worden aangetoond dat de onderneming meer waard is dan de balanswaarde. Op dit punt stellen de winkeliers niets. Dat is ook logisch, aldus Time Out, omdat het onwaarschijnlijk is dat de winkeliers hun winkel tegen betaling aan een derde zouden hebben kunnen overdragen; de winkels van gedaagden hadden namelijk schulden, waarmee niet te verenigen valt dat goodwill zou kunnen worden ‘verzilverd’.

Time Out heeft weliswaar aangegeven bepaalde winkels te willen overnemen, maar hiermee bedoelde zij slechts dat zij de voorraad van bepaalde winkels wilde verkopen om zodoende schade te voorkomen.

Het is zeer wel mogelijk dat naar de stand van zaken per 11 januari 2013, de dag dat Time Out een leveringsstop bewerkstelligde, sprake was van goodwill, welke goodwill in de periode daarna verloren is gegaan. Met goodwill wordt in dit verband bedoeld dat gedeelte van de marktwaarde van de onderneming dat niet direct toewijsbaar is aan de activa en passiva; het gaat om de meerwaarde van een onderneming boven het netto vermogen.

Het is aan de afzonderlijke winkeliers om te bewijzen dat het door hen gestelde bedrag aan verloren goodwill juist is. Of bij de start van de winkel ter zake van goodwill een betaling is gedaan, is niet relevant, omdat uitsluitend van belang is het verloren gegaan zijn van ‘verdiencapaciteit’ zoals deze op 11 januari 2013 bestond; het betaald zijn van goodwill bij de start van de onderneming is hoogstens een aanwijzing dat zulke goodwill op 11 januari 2013 ook aanwezig was.

Niet uitgesloten is dat goodwill berekend kan worden met betrekking tot een onderneming die verlies lijdt (het andersluidende standpunt van Time Out passeert de rechtbank), zij het dat de (zeer) bijzondere redenen die daarvoor aanwezig moeten zijn (ook) vallen binnen de bewijslast van de winkeliers.

De rechtbank overweegt dat het debat van partijen inzake de goodwill onvoldoende is geweest om op dit punt nu al een beslissing te geven. Ten aanzien van elke individuele winkelier zal nader bezien moeten worden of het desbetreffende onderdeel van diens vordering toewijsbaar is. Ter gelegenheid van de hierna onder 18 aangekondigde comparitie zal met partijen overleg plaatsvinden hoe op het punt van de goodwill de verdere gang van zaken zal kunnen zijn.

(1e) brutowinstmarge gederfde omzet 2013, in de rapporten van MRW Accountants nader onderbouwd met de stelling dat door toedoen van Time Out de winkeliers bedragen aan omzet zijn misgelopen, waarvan de schade is vastgesteld op een genormaliseerde bruto winstmarge van 40% van de gederfde omzet, waarbij die gederfde omzet is bepaald door 2013 te vergelijken met 2012,

(2e) margeverlies gerealiseerde omzet 2013, in de rapporten van MRW Accountants nader onderbouwd met de stelling dat door het niet-beleveren met ingang van 15 januari 2013 de voorraden snel zijn teruggelopen, waardoor de winkeliers de voorraden sterk afgeprijsd hebben moeten verkopen, waardoor de door de winkeliers in 2013 gerealiseerde marge ver onder de genormaliseerde marge gebleven. De schade is berekend door de gerealiseerde marge in 2013 te vergelijken met de genormaliseerde marge van 40%.

De rechtbank overweegt dat het haar voorkomt dat de winkeliers hier serieus te nemen schade aan de orde hebben gesteld. Het verweer van Time Out noopt er evenwel toe om nader aandacht te besteden aan de onderbouwing van de gevorderde bedragen.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-75)] (voor zowel Stadskanaal als Veendam) moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-75)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 449.272,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-75)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-75)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-75)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-75)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv en

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-77)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-77)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 406.209,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-77)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-77)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-77)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-77)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis aan [gedaagde (13-77)] te voldoen uit hoofde van verbeurde boetes door het niet voldoen aan de veroordeling in kort geding € 3.000,00, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover met ingang van 1 juli 2013 tot aan de dag der voldoening en

V. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-78)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-78)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 250.169,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-78)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-78)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-78)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-78)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis aan [gedaagde (13-78)] te voldoen uit hoofde van verbeurde boetes door het niet voldoen aan de veroordeling in kort geding € 10.255,00, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover met ingang van 1 juli 2013 tot aan de dag der voldoening en

V. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-79)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-79)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 465.324,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-79)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-79)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-79)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-79)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis aan [gedaagde (13-79)] te voldoen uit hoofde van verbeurde boetes door het niet voldoen aan de veroordeling in kort geding € 1.829,00, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover met ingang van 1 juli 2013 tot aan de dag der voldoening en

V. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-80)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 26 april 2013.

[gedaagde (13-80)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 216.358,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-80)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-80)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-80)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-80)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv en

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-82)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-82)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 211.543,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-80)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-80)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-80)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-80)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv en

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

[1] Bij inleidende dagvaarding heeft Time Out gesteld dat tussen haar en [gedaagde (13-83)] op 24 november 2008 een overeenkomst van geldlening is gesloten, op een moment dat [gedaagde (13-83)] een betalingsachterstand van € 325.000,00 had laten ontstaan. In de akte van geldlening was overeengekomen dat [gedaagde (13-83)] terstond een bedrag van € 125.000,00 aan Time Out zou voldoen, terwijl Time Out voor de resterende schuld van € 200.000,00 een geldlening zou verstrekken. Voorts was overeengekomen dat Time Out gedurende vijf jaar € 15.000,-, derhalve in totaal € 75.000,00 zou kwijtschelden, alsmede dat [gedaagde (13-83)] de lening uiterlijk op 1 november 2013 volledig zou hebben afgelost. Tot slot was overeengekomen dat tot zekerheid van Time Out op een onroerende zaak in Gieten een recht van hypotheek ter grootte van € 200.000,00 ten gunste van Time Out zou worden gevestigd, bij achterwege blijven waarvan de kwijtschelding van € 75.000,00 zou vervallen.

In de inleidende dagvaarding heeft Time Out, in aansluiting op het voorgaande, verder aangevoerd dat [gedaagde (13-83)] nimmer het bedrag van € 125.000,00 had afgelost, en dat hij evenmin een recht van hypotheek heeft gevestigd, zodat niet voldaan is aan het vereiste van kwijtschelding van € 75.000,00. Uitgaande van de oorspronkelijke schuld van € 325.000,00 en de som van de aflossingen van € 102.133,17 ten tijde van het uitbrengen van de dagvaarding, resteerde, aldus Time Out, een openstaande schuld van € 222.866,83. Op grond van artikel 6 sub c van de akte was de geldlening terstond opeisbaar geworden.

Ter onderbouwing van haar standpunt verwees Time Out hierbij naar een productie, welke de berekening van het saldo van de geldlening toont; na een (laatste) incasso op 28 december 2012 bedroeg dat saldo € 22.866,83.

Onder verwijzing naar dit alles vorderde Time Out veroordeling van [gedaagde (13-83)] tot betaling van € 222.866,83, te vermeerderen met rente.

[2] Bij conclusie van antwoord in conventie heeft [gedaagde (13-83)] gesteld dat hij aan al zijn verplichtingen uit deze lening heeft voldaan en uit dien hoofde niets meer was verschuldigd. [gedaagde (13-83)] heeft in dit verband aangevoerd dat hij € 125.000,00 in mindering op de hoofdsom had betaald, alsmede dat vijf jaarlijkse kwijtscheldingen van € 15.000,00 hadden plaatsgevonden.

[3] Time Out heeft bij repliek in conventie aangevoerd dat [gedaagde (13-83)] een bedrag van € 22.866,83 onbetaald heeft gelaten, terwijl was nagelaten het hypotheekrecht te vestigen, waardoor het voorwaardelijk kwijtgescholden bedrag van € 75.000,00 eveneens opeisbaar is geworden. Onder de geldlening is [gedaagde (13-83)] derhalve totaal € 97.866,83 aan Time Out verschuldigd, te vermeerderen met rente. In overeenstemming met dit standpunt is de eis onder 2. gewijzigd.

[4] Bij dupliek in conventie is [gedaagde (13-83)] op de kwestie teruggekomen. Hij heeft bewijs overgelegd van betaling van € 125.000,00 op 1 december 2008. Voorts heeft hij gesteld dat de hypotheek inderdaad niet is gevestigd, maar dit (slechts) door toedoen van Time Out omdat zij niet kwam opdagen op afspraken bij de notaris.

[5] De rechtbank constateert dat Time Out en [gedaagde (13-83)] ter gelegenheid van het pleidooi geen opmerkingen hebben gemaakt over dit geschilpunt. In het licht van hetgeen hiervoor is aangehaald en het uitblijven van verdere kanttekeningen van partijen, neemt de rechtbank aan:

Aangaande de toewijsbaarheid van de andere onderdelen van de vordering van Time Out overweegt de rechtbank als volgt.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-83)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 30 september 2013.

[gedaagde (13-83)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 568.739,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-83)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-83)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-83)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-83)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis aan [gedaagde (13-83)] te voldoen uit hoofde van verbeurde boetes door het niet voldoen aan de veroordeling in kort geding € 5.329,00, te vermeerderen met de wettelijke rente daarover met ingang van 1 juli 2013 tot aan de dag der voldoening,

V. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis aan [gedaagde (13-83)] te voldoen uit hoofde van schadeplichtigheid vanwege schade door inde winkelruimte van [gedaagde (13-83)] aangetroffen niet-hechtgebonden asbest € 146.000,00, vermeerderd met de wettelijke rente daarover met ingang van 1 september 2012 tot aan de dag der voldoening en

VI. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.

Aangaande de toewijsbaarheid van de andere onderdelen van de vordering van [gedaagde (13-83)] verwijst de rechtbank naar hetgeen zij heeft neergelegd in rechtsoverweging 9.

De rechtbank overweegt in dit verband nog als volgt.

Uit hetgeen is overwogen onder 7.3.10, gelezen in samenhang met rechtsoverweging 4.25, volgt dat de Licentieovereenkomst van Time Out en [gedaagde (13-84)] moet worden aangemerkt als te zijn ontbonden per 26 april 2013.

[gedaagde (13-84)] vordert:

I. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. om binnen twee weken na betekening van het vonnis, aan hem te voldoen € 284.174,00, te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van 15 januari 2013 tot aan de dag der algehele voldoening,

II. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-84)] vanwege langdurige structurele overbevoorrading, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-84)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv,

III. een verklaring voor recht dat Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. schadeplichtig is jegens [gedaagde (13-84)] voor gederfde inkomsten vanwege de voortijdige beëindiging van de franchiseovereenkomst, met veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. tot vergoeding van die schade aan [gedaagde (13-84)] , nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet ex artikel 612 e.v. Rv en

IV. veroordeling van Time Out Licenties B.V. althans Time Out Sport Licenties B.V. in de proceskosten in conventie en reconventie.