Uitspraken

Eiser voert aan dat de berekening van verweerder betekent dat de waarde van zijn woning zonder aardbevingen circa € 580.000,- zou zijn geweest. Dit verhoudt zich niet met de landelijke en regionale trend van waardeontwikkeling. Eiser stelt daarom een eigen berekening voor om de waardedaling van zijn woning te berekenen.

Verweerder licht toe dat de waardedaling, op advies van de Adviescommissie waardedaling, abstract begroot wordt volgens het model van Atlas voor gemeenten (Atlas). Volgens dit model wordt de waardedaling begroot op een vaste peildatum, te weten 1 januari 2019. Eerst wordt daartoe de relatieve waardedaling bepaald. Deze wordt vastgesteld aan de hand van twee indicatoren, het algemene imago-effect en de bevingshistorie. Daaruit volgt een waardedalingspercentage. Vervolgens wordt, om de absolute waardedaling te berekenen, dit waardedalingspercentage afgezet tegen de woningwaarde. Indien de woning verkocht is, wordt als woningwaarde de gerealiseerde verkoopprijs gehanteerd. Is de woning niet verkocht, dan maakt verweerder gebruik van de WOZ-waarde per 1 januari 2019.

Het gebruik van de methode van Atlas is neergelegd in artikel 3.2 van de Procedure en werkwijze van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (de werkwijze). Deze werkwijze heeft, voor zover het de begroting van de schade door waardedaling betreft, het karakter van een beleidsregel. Op grond van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan verweerder afwijken van het beleid, indien toepassing van het beleid voor eiser wegens bijzondere omstandigheden onevenredige gevolgen zou hebben in verhouding met de door het beleid te dienen doelen. Eiser heeft, naar de mening van verweerder, niet gesteld of onderbouwd dat er van zulke omstandigheden sprake is.

Verweerder legt het betoog van eiser zo uit dat eiser wil dat in zijn geval niet de methode van Atlas toegepast wordt, maar dat eisers eigen berekening gevolgd wordt. Verweerder stelt dat de benadering van eiser onbruikbaar is vanwege de volgende problemen:

• -

  Eiser kiest een verkeerd start- en eindmoment voor zijn berekeningen, te weten het vierde kwartaal van 2011 en 31 december 2019. De waardedalingsperiode die verweerder hanteert, loopt van 16 augustus 2012 tot 1 januari 2019;

• -

  Eiser kiest als startwaarde voor zijn woning de verkoopwaarde van een woning elders in deze straat, terwijl de woning van eiser en deze woning niet vergelijkbaar zijn. De andere woning is groter en heeft consequent een hogere WOZ-waarde;

• -

  Eiser baseert zijn berekening op onbetrouwbare trends.

De rechtbank begrijpt het beroep van eiser zo dat hij zowel opkomt tegen het gebruik van de methode van Atlas in zijn algemeenheid als tegen de specifieke uitkomst in zijn geval.

De rechtbank overweegt ten aanzien van begroting van de waardedaling volgens de methode van Atlas dat verweerder zich op het advies van een deskundige mag baseren, indien op een objectieve wijze verslag is gedaan van het door deze deskundige verrichte onderzoek en daarin op inzichtelijke wijze is aangegeven welke feiten en omstandigheden aan de conclusies ervan ten grondslag zijn gelegd en deze conclusies niet onbegrijpelijk zijn.2
Verweerder heeft de keuze voor het model van Atlas gemaakt op basis van advies van de Adviescommissie. Dat er ook andere manieren zijn om schade te berekenen, zoals de door eiser voorgestelde berekeningswijzen, maakt niet dat de keuze van verweerder een onjuiste of ondeugdelijke keuze is geweest. Het gaat erom of de keuze van verweerder voor het model van Atlas redelijk en aanvaardbaar is.3 In een uitspraak van de meervoudige kamer van deze rechtbank is geoordeeld dat de door verweerder gemaakte keuze voor het model van Atlas voor de begroting van de omvang van de waardedaling redelijk en aanvaardbaar is.4 Wat eiser over het model van Atlas heeft betoogd, vormt geen aanleiding daarover nu anders te oordelen.

Eiser komt ook op tegen de berekening van de waardedaling in zijn specifieke geval en stelt dat de berekening volgens de methode van Atlas in zijn geval tot een onevenredige uitkomst leidt. De rechtbank overweegt dat eiser de onevenredigheid baseert op de door hemzelf gemaakte berekeningen en de uitgangspunten die hij daaraan ten grondslag heeft gelegd. De rechtbank kan eiser echter niet volgen in deze berekeningen. Zoals verweerder terecht opmerkt, gaan beide (calculator en index) uit van gemiddelde verkoopprijzen. Bovendien geven deze modellen de waardeontwikkeling weer, zonder rekening te houden met de effecten van de aardbevingen, terwijl juist de bepaling van deze effecten cruciaal is in het soort aanvraag dat nu aan de orde is. Deze effecten zijn middels de berekeningen van eiser niet te isoleren ten opzichte van andere waardedrukkende of waardevermeerderende effecten. Via deze rekenmiddelen kan dan ook, naar het oordeel van de rechtbank, geen betrouwbare berekening gemaakt worden van de waardedaling van de woning van eiser.

Dat een andere woning in dezelfde straat in 2007 voor € 597.000,- is verkocht, maakt bovenstaande niet anders. De rechtbank laat daarom ook verder in het midden of de verkoopopbrengst van de andere woning een juist uitgangspunt is voor de door eiser gemaakte berekeningen. Hetzelfde geldt voor het hanteren van een verkeerde peildatum van 31 december 2019.

Op grond van bovenstaande komt de rechtbank tot het oordeel dat eiser niet aannemelijk heeft gemaakt dat de toepassing van het beleid in zijn geval tot onevenredige gevolgen leidt. Verweerder heeft dan ook op goede grond geen aanleiding gezien om van het beleid af te wijken.

Eiser meent dat het besluit onzorgvuldig is voorbereid nu bevingen en ontwikkelingen op de woningmarkt, die zich hebben voorgedaan na 1 januari 2019, niet meegenomen zijn in de berekening van de waardedaling.

Verweerder stelt dat het hanteren van een peildatum op 1 januari 2019 niet ten koste gaat van de belangen van gedupeerden. In de opgetreden waardedaling zijn de goede en kwade kansen op toekomstige aardbevingen verdisconteerd. In uitzonderlijke situaties (een beving met een magnitude van 4 of meer op de schaal van Richter of twee bevingen binnen een jaar van minimaal 3,6 op de op schaal van Richter) kan bovendien afgeweken worden van het uitgangspunt dat toekomstige bevingen reeds verdisconteerd zijn in de vergoeding voor waardedaling. Tot slot hebben in de gehele eigendomsperiode van eiser, dus ook na 1 januari 2019, geen bevingen op zijn perceel plaatsgevonden van 2,9 mm/s of meer.
Eiser is voorts bij zijn aanvraag akkoord gegaan met de finale afdoening van zijn vordering, waarbij het eiser duidelijk kenbaar was dat de waardedalingsregeling van verweerder ziet op waardedaling die tot 1 januari 2019 is opgetreden.

De rechtbank overweegt dat het inherent is aan abstracte schadebegroting dat gewerkt wordt met een peildatum. Verweerder heeft deze peildatum gesteld op 1 januari 2019. Eiser was ermee bekend (of had hiermee bekend kunnen zijn) dat de regeling van verweerder ziet op de periode 16 augustus 2012 tot 1 januari 2019. Het is de rechtbank niet duidelijk waarom het hanteren van deze peildatum leidt tot een onzorgvuldige voorbereiding van het bestreden besluit. Eiser onderbouwt niet waarom hiervan sprake is. De rechtbank is van oordeel dat er geen sprake is van schending van artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). De beroepsgrond van eiser slaagt niet.

Eiser stelt dat het bestreden besluit onvoldoende gemotiveerd is, nu in het besluit enkel een tabel is opgenomen waaruit de berekening van de waardedaling zou moeten blijken. Daarbij zijn percentages gehanteerd. Op geen enkele wijze is gemotiveerd waarom deze percentages gehanteerd zijn.

Verweerder heeft op 3 december 2021 een aanvullende motivering van het bestreden besluit aan eiser toegestuurd. Verweerder stelt daarom dat eiser geen belang meer heeft bij de beroepsgrond, althans dat het gesprek gepasseerd kan worden op grond van artikel 6:22 van de Awb.

De rechtbank overweegt dat het bestreden besluit genomen is op 9 juni 2021. Op 19 juli 2021 heeft eiser beroep ingesteld en op 26 augustus 2021 zijn de gronden van beroep aangevuld. Op 3 december 2021 heeft verweerder aan de gemachtigde van eiser een brief gestuurd met een nadere toelichting op het bestreden besluit. De rechtbank kwalificeert deze brief als een wijziging van het bestreden besluit, als bedoeld in artikel 6:19, eerste lid, van de Awb. Voorts is de rechtbank van oordeel dat de nadere toelichting een essentieel onderdeel van de besluitvorming betreft, nu uit deze toelichting blijkt hoe verweerder tot de berekening van de waardedaling is gekomen en hoe de betreffende percentages zijn opgebouwd. Eiser geeft in zijn beroep aan dat hij niet begrijpt hoe verweerder tot de gehanteerde percentages komt.
De rechtbank is van oordeel dat het bestreden besluit, zonder de nadere toelichting, onvoldoende gemotiveerd is. Op grond van artikel 7:12, eerste lid, van de Awb had deze motivering bij de bekendmaking van het bestreden besluit vermeld moeten worden. De motivering is echter pas na het instellen van het beroep aan eiser toegestuurd. Het gebrek in de motivering kan onder deze omstandigheden niet worden gepasseerd op grond van artikel 6:22 van de Awb. De beroepsgrond van eiser slaagt.

Het beroep is gegrond omdat het bestreden besluit in strijd is met het motiveringsbeginsel van artikel 7:12, eerste lid, van de Awb. Dit houdt in dat uit het bestreden besluit onvoldoende blijkt op welke gegevens verweerder zijn besluitvorming gebaseerd heeft. De rechtbank vernietigt daarom het bestreden besluit. De rechtbank laat de rechtsgevolgen van het bestreden besluit echter in stand, omdat verweerder het gebrek heeft hersteld. Dit betekent dat het bestreden besluit wel vernietigd wordt, maar dat de gevolgen van dit besluit wel blijven bestaan. Er hoeft daarom ook geen nieuw besluit op bezwaar genomen te worden.

Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, moet verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht vergoeden.

Omdat het beroep gegrond is, krijgt eiser ook een vergoeding voor de proceskosten die hij heeft gemaakt. Ook die vergoeding moet verweerder betalen.
Eiser heeft verzocht om de vergoeding van de proceskosten in bezwaar en in beroep. In het bestreden besluit zijn de kosten voor juridische bijstand reeds vergoed door verweerder. De overige kosten die eiser in bezwaar heeft gemaakt, betreffen de reis- en verblijfskosten. Eiser heeft deze kosten gemaakt om een (digitale) hoorzitting bij te wonen en voor overleg met zijn gemachtigde. De rechtbank is van oordeel dat, nu het ging om het bijwonen van een digitale hoorzitting, de in bezwaar gemaakte kosten geen kosten zijn die eiser in redelijkheid heeft moeten maken. De kosten die eiser heeft moeten maken voor het bezoeken van zijn advocaat komen niet in aanmerking voor vergoeding op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb).5 Deze kosten komen dan ook niet voor vergoeding in aanmerking.
De vergoeding in beroep wordt met toepassing van het Bpb als volgt berekend. De bijstand door een gemachtigde levert 2.0 punten op (1 punt voor het indienen van het beroepschrift met een waarde per punt van € 759,- en 1 punt voor het verschijnen op de zitting met een waarde per punt van € 759,-), bij een wegingsfactor 1. Eiser krijgt voorts een reiskostenvergoeding. De kosten voor het openbaar vervoer, tweede klas, [woonplaats 1] – Groningen en terug zijn € 55,80. Er wordt € 1.573,80 (€ 1.5.18,00 + € 55,80) toegekend.