Uitspraken

4.1.

Eiser betoogt dat niet verweerder, maar de provincie Fryslân beheerder is van het vaarwater de Houkesloot. In dit verband wijst eiser erop dat hij dit ook bevestigd heeft gekregen van [naam] van de provincie Fryslân. Verder wijst eiser erop dat ingevolge artikel 3.2 van de Waterwet bij provinciale verordening voor de regionale wateren overheidslichamen worden aangewezen die zijn belast met het beheer. Volgens eiser is de Vaarwegenverordening Fryslân 2014 (hierna: de Verordening) hiervan een uitwerking. In artikel 2 van die Verordening zijn de vaarwegbeheerders benoemd voor de lijsten A,B en C. In de lijst A is de Houkesloot tot aan de Oppenhuizerbrug opgenomen waarbij als vaarweg-beheerder is opgenomen de provincie Fryslân en dus niet verweerder. In de visie van eiser is voor het uitvoeren en of het opdracht geven van bergingswerkzaamheden is niet verweerder, maar de provincie Fryslân het bevoegd gezag. Hieruit volgt naar de mening van eiser dat verweerder onbevoegd was om aan [betrokkene] opdracht te geven voor de reeds uitgevoerde bergingswerkzaamheden. Dit betekent in de visie van eiser dat de door verweerder gemaakte kosten van de bergingswerkzaamheden niet op hem kunnen worden afgewenteld.

4.2.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat zijn wettelijke bevoegdheid voor het toepassen van spoedbestuursdwang wordt ontleend aan het vermelde in artikel 3.2 van de Waterwet en het vermelde in artikel 4 van het Reglement.

4.3.

Geen grond bestaat voor het oordeel dat verweerder in dit geval niet bevoegd is tot handhavend optreden. Hierbij neemt de rechtbank in aanmerking dat aan verweerder ingevolge de Waterwet en de Waterschapswet de zorg voor het watersysteem is opgedragen. Dit staat naar het oordeel van de rechtbank los van de bevoegdheden van het college van GS als vaarweg- en nautisch beheerder van het betreffende gedeelte van de Houkesloot. Hieruit volgt dat verweerder bevoegd was om handhavend op te treden tegen de gestelde overtreding van wetten en regels waarvan het toezicht op de naleving aan verweerder is opgedragen. Deze grond van eiser slaagt niet.

5.1.

5.2.

5.3.

Tussen partijen is niet in geschil, en de rechtbank neemt dit als een vaststaand gegeven aan, dat er ten tijde van de constatering stoffen uit het schip van eiser in een oppervlaktelichaam terecht zijn gekomen en dat daarvoor geen vergunning was verleend door verweerder. In dit verband stelt de rechtbank vast dat uit de overgelegde stukken en dan met name uit de incidentenrapportage van [betrokkene] en de daarvan deel uitmakende foto’s blijkt dat er een op het water drijvende oliehoudende substantie is te zien die een groot deel van het water boven het schip beslaat. Tussen partijen is niet in geschil dat deze oliehoudende substantie afkomstig is uit het schip dat eigendom is van eiser. Verder staat vast dat eiser niet onmiddellijk activiteiten heeft ontplooid om die verontreiniging te beperken of ongedaan te maken. Onder die omstandigheden heeft verweerder zich naar het oordeel van de rechtbank terecht op het standpunt gesteld dat er sprake is van een overtreding van artikel 6.2, eerste lid, van de Waterwet, in samenhang gelezen met artikel 6.8 van de Waterwet. Dit betekent dat verweerder bevoegd was tot handhavend optreden.

6. Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan, dat bevoegd is om met bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het bestuursorgaan worden gevergd dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien er sprake is van een overgangssituatie (concreet zicht op legalisatie, bedrijfsverplaatsingen, experimenten en andere tijdelijke overtredingen), bij overmachtssituaties of wanneer een beroep op het vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel gerechtvaardigd is. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, dat van handhaving in die concrete situatie afgezien behoort te worden.

7. De rechtbank stelt vast dat verweerder in dit geval van de bevoegdheid tot handhavend optreden gebruik heeft gemaakt door spoedeisende bestuursdwang toe te passen. Uit vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRvS), onder meer kenbaar uit ECLI:NL:RVS:2019:3232, volgt dat hiervoor vereist is dat de situatie zo spoedeisend is dat een besluit niet kan worden afgewacht, bijvoorbeeld wanneer vanwege de gevaren voor mens of milieu direct moet worden ingegrepen. In dit verband stelt de rechtbank verder vast dat uit de gedingstukken naar voren komt dat op

17 februari 2021 niet bekend was welke materialen en stoffen in het schip van eiser zaten en dat eiser niet bereikbaar was om hierover navraag te kunnen doen. Wel was op dat moment duidelijk dat er een oliehoudende substantie uit het schip van eiser vrijkwam en steeds meer daarvan naar boven kwam. Gelet hierop is de rechtbank van oordeel dat verweerder aan de hand van het vastgestelde protocol voor dergelijke situaties deze situatie als urgent heeft ingeschat en extra maatregelen heeft getroffen om verdere schade te voorkomen dan wel te beperken. Hieruit volgt dat verweerder zich naar het oordeel van de rechtbank terecht op het standpunt heeft gesteld dat in dit geval sprake was van een dermate spoedeisende situatie dat een besluit niet kon worden afgewacht en onmiddellijk maatregelen moesten genomen. Dit brengt met zich dat verweerder in dit geval gebruik heeft kunnen maken van de aan hem toekomende bevoegdheid om spoedeisende bestuursdwang toe te passen. In hetgeen eiser heeft aangevoerd met betrekking tot het ontbreken van afstemming en het gestelde gegeven dat er nauwelijks oliehoudende middelen aan boord van het schip waren, ziet de rechtbank geen aanknopingspunten om tot een ander oordeel te komen. Deze grond van eiser slaagt niet.

8.1.

8.2.

Verweerder stelt zich op het standpunt dat, gezien de zichtbaar aanwezige veront-reiniging van het water rondom het schip met olie, het risico van verdere verspreiding daarvan en de onbekendheid met de mogelijke aanwezigheid van andere verontreinigende stoffen, in verband met de op hem rustende zorgplicht besloten is tot de uitgevoerde maatregelen om eventuele grote milieuschade zo spoedig mogelijk te voorkomen dan wel te beperken. Het betoog van eiser dat de kosten die hiermee gemoeid waren te hoog zouden zijn, kan verweerder niet volgen.

8.3.

10.1.

Eiser betoogt dat verweerder de kosten voor de toepassing van spoedeisende bestuursdwang ten onrechte op hem heeft verhaald, omdat verweerder geen spoedeisende bestuursdwang mocht toepassen.

10.2.

Zoals in rechtsoverweging 7 is overwogen, heeft verweerder toepassing kunnen geven aan spoedeisende bestuursdwang. Verder geschiedt de toepassing van spoedeisende bestuursdwang ingevolge artikel 5:25, eerste lid, van de Awb op kosten van de overtreder, tenzij deze kosten redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoren te komen. Gelet hierop ziet de rechtbank in hetgeen eiser naar voren brengt geen grond voor het oordeel dat verweerder de kosten ten onrechte op hem heeft verhaald (vgl. AbRvS, 25 november 2020, ECLI:NL:RVS:2020:2808). Deze grond van eiser slaagt niet.

11.1.

11.2.

Eiser heeft volstaan met een verwijzing naar de door hem ingediende zienswijze, gericht tegen het kostenbesluit. In dit verband stelt de rechtbank vast dat verweerder in dit kostenbesluit gemotiveerd is ingegaan op de door eiser ingediende zienswijze en die zienswijze heeft weerlegd. Nu eiser niet te kennen heeft gegeven waarom de door verweerder gemotiveerde weerlegging van zijn zienswijze in dit geval onjuist is, heeft eiser naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt dat de door verweerder in het kostenbesluit weergegeven specificatie van de kosten van spoedeisende bestuursdwang onjuist is. Deze grond van eiser slaagt niet.