Uitspraken

De voor de beoordeling van beroep belangrijke wet- en regelgeving is te vinden in de bijlage bij deze uitspraak.

De voorzieningenrechter gaat uit van de volgende feiten en omstandigheden. Eiseres is eigenares van het woonhuis met bijgebouwen op het perceel [adres] in [plaats]. Het betreft een (woon)boerderij met een schaapskooi. In 2019 is een omgevingsvergunning verleend voor de bouw van een berging met een oppervlakte van 150 m². Ten oosten van deze berging heeft eiseres een overkapping met een schuin dak laten bouwen met een bebouwde oppervlakte van ca 69 m² en een nokhoogte van 5,98 meter (de carport). Op het zuidelijke dakvlak van de carport zijn 30 zonnepanelen geplaatst. Voor de bouw van de carport is geen omgevingsvergunning verleend.

4. Voor het bouwen van een bouwwerk is een omgevingsvergunning vereist op grond van artikel 2.1, eerste lid, onder a, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Voor sommige bouwwerken is een uitzondering gemaakt. Deze uitzonderingen staan in artikel 2 en artikel 3 van bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor). Artikel 2 is van toepassing op bijbehorende bouwwerken, zoals carports ten behoeve van een woning. Deze bouwwerken moeten dan wel voldoen aan een aantal eisen, waaronder, voor dit geval van belang:

De voorzieningenrechter constateert dat het bouwwerk een nok heeft hoger dan 5 meter en dat alleen al de in 2019 gebouwde berging een oppervlakte van 150 m² heeft. Dat betekent dat niet aan de eisen van een vergunningvrij bouwwerk op grond van artikel 2 van bijlage II van het Bor wordt voldaan. Of het bouwwerk in het achtererfgebied ligt, zoals eiseres ter zitting heeft betoogd, kan daarom in het midden blijven.

Artikel 3 van bijlage II van het Bor is slechts van toepassing op bouwwerken die binnen de regels van het bestemmingsplan passen. Tussen partijen is niet in geschil dat de bouw van de carport op grond van het geldende bestemmingsplan ‘Buitengebied’, niet is toegestaan, omdat de maximum oppervlakte aan aan- en uitbouwen, bijgebouwen en overkappingen is bereikt. Dat betekent dat het bouwwerk ook niet op grond van artikel 3 van bijlage II van het Bor vergunningvrij is. De beroepsgrond slaagt niet.

5. Niet in geschil is dat er geen omgevingsvergunning is verleend voor het bouwen van de carport. Zoals hierboven overwogen is deze wel nodig. Daarmee staat vast dat het college bevoegd is om handhavend op te treden tegen eiseres.

6. Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het bestuursorgaan worden gevergd, dit niet te doen. Dit kan zich voordoen als concreet zicht op legalisering bestaat. Verder kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie behoort te worden afgezien.

7. Eiseres heeft betoogd dat het bouwwerk gelegaliseerd kan worden, omdat zij hiervoor een aanvraag heeft ingediend. Ook stelt zij dat het perceel gesplitst kan worden, waardoor er drie woningen ontstaan en er per woning meer bebouwing mogelijk is.

Het college stelt zich op het standpunt dat het niet mee wil werken aan legalisatie van het bouwwerk. Het college heeft daaraan toegevoegd dat een eventuele wijziging van het bestemmingsplan naar meer woningen op de locatie nog niet betekent dat de carport mag blijven staan. Een bijbehorend bouwwerk moet volgens het college ten dienste staan van de nieuwe woning en dat is met deze carport niet het geval.

In beginsel volstaat het enkele feit dat het college niet bereid is gebruik te maken van zijn bevoegdheid om omgevingsvergunning te verlenen voor het oordeel dat geen concreet zicht op legalisering bestaat. Een besluit tot weigering gebruik te maken van deze bevoegdheid is als zodanig in deze procedure niet aan de orde, zodat de rechterlijke toetsing terzake zeer terughoudend is.1 Wanneer de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing is, is om concreet zicht op legalisering aan te nemen ten minste vereist dat een ontwerp omgevingsvergunning ter inzage is gelegd, waarbinnen het gebruik waarop de handhaving ziet, past.2

Op 11 mei 2023 heeft eiseres een aanvraag ingediend voor de bouw van een bouwwerk geen gebouw zijnde. Het college heeft ter zitting gesteld dat deze aanvraag inmiddels is afgewezen. Uit de dossierstukken blijkt verder dat namens eiseres op 6 juni 2023 een verzoek is gedaan om het bestemmingsplan te wijzigen, zodanig dat de boerderij wordt gesplitst in drie wooneenheden.

Met het college is de voorzieningenrechter van oordeel dat er geen sprake is van concreet zicht op legalisatie. De voorzieningenrechter overweegt hierover als volgt.

Het college heeft aangegeven dat er andere mogelijkheden zijn om de zonnepanelen te plaatsen, bijvoorbeeld in een zogenoemde veldopstelling.

Met het college is de voorzieningenrechter van oordeel dat er geen sprake is van onevenredige gevolgen voor eiseres. Het bouwen van een carport van meer dan 5 meter hoog en ongeveer 69 m² is geen overtreding van geringe aard en ernst.6 De financiële gevolgen van het afbreken van de carport maken ook niet dat handhavend optreden onevenredig is, omdat het bouwen van de carport zonder de benodigde vergunning voor risico van eiseres komt.7 Ook de gestelde noodzaak om de zonnepanelen te plaatsen – los van het antwoord op de vraag of deze ook elders kunnen worden geplaatst – weegt niet zo zwaar dat het college af zou moeten zien van handhavend optreden. Dat omwonenden geen bezwaren hebben tegen de carport, is ook geen bijzondere omstandigheid op grond waarvan van het algemeen belang van handhaving zou moeten worden afgezien.

De voorzieningenrechter begrijpt het standpunt van eiseres als een beroep op het gelijkheidsbeginsel en op het verbod van vooringenomenheid. De situatie op Lhee 78, zoals verweerder ter zitting heeft toegelicht, betreft de wijziging van het bestemmingsplan van een agrarisch bedrijf naar recreatief gebruik. Op het agrarische bedrijf waren al zonnepanelen aanwezig. Deze bestemmingsplanwijziging is naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet vergelijkbaar met de bouw van een carport binnen een woonbestemming. Van vooringenomenheid is de voorzieningenrechter ook niet gebleken. De beroepsgrond slaagt niet.

Ter zitting is duidelijk geworden dat het college bedoeld heeft eiseres drie maanden (dus tot 13 juli 2023) de tijd te geven, en eiseres heeft de termijn ook als zodanig opgevat. De voorzieningenrechter zal daarom het bestreden besluit vernietigen voor zover daarin is bepaald dat de begunstigingstermijn 12 weken bedraagt en deze uitspraak in de plaats stellen van het vernietigde gedeelte.8 Hij zal bepalen dat de begunstigingstermijn 3 maanden bedraagt, gerekend vanaf de dag van verzending van de beslissing op het bezwaarschrift.