Uitspraken

Indien de wet niet in acht is genomen door de officier van justitie of de rechter, kan verzoeker of de vertegenwoordiger op grond van het derde lid van artikel 10:12 Wvggz de rechter verzoeken tot het toekennen van schadevergoeding ten laste van de Staat. De rechter kent een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding toe.

Met de beschikking van de Hoge Raad van 9 december 2022 staat vast dat de wet niet in acht is genomen door de rechter. Uit het proces-verbaal van de mondelinge behandeling en uit de bestreden beschikking blijkt dat verzoeker voorafgaand aan de mondelinge behandeling uitdrukkelijk juridische bijstand van de aan hem toegevoegde advocaat heeft geweigerd en daarbij heeft aangegeven zelf het woord te zullen voeren. Verzoeker heeft daartoe tijdens de mondelinge behandeling op 7 juni 2022 aangegeven dat hij niet wil werken met het gepruts van deze advocaat en dat hij de zaak zelf heeft voorbereid. De rechtbank diende te onderzoeken of verzoeker toevoeging van een andere advocaat wenste. De rechtbank heeft dit niet onderzocht en daarmee is gegeven dat de wet niet in acht is genomen door de rechter.

Bij beschikking van de rechtbank Noord-Nederland van 12 januari 2023 is het verzoek tot een machtiging voor het verlenen van verplichte zorg op grond van de Wvggz ten aanzien van verzoeker, oorspronkelijk ingekomen ter griffie op 2 juni 2022, ex-tunc (opnieuw) toegewezen. De procedurele fout is hiermee hersteld en dat is gezien de jurisprudentie van de Hoge Raad toelaatbaar. Dit betekent dat er geen sprake is geweest van het zonder rechtsgeldige titel toedienen van medicatie, het beperken van de bewegingsvrijheid en vrijheidsberoving middels opname in een accommodatie noch van het verlenen van verplichte zorg zonder rechtsgeldige titel. Dit is anders dan de situatie waar de advocaat van verzoeker naar verwijst (C/05/352139 / FA RK 19-1206), waar de zorgmachtiging na terugverwijzing door de Hoge Raad ex-nunc is getoetst omdat de machtiging nog niet was verlopen en voor de gehele periode (alsnog) is afgewezen. De rechtbank is van oordeel dat, nu vaststaat dat er geen verplichte zorg zonder rechtsgeldige titel is verleend, er in zoverre geen schadevergoeding dient te worden toegekend.

Verzoeker heeft tijdens de mondelinge behandeling op 19 januari 2023 naar voren gebracht dat hij wel een andere advocaat had gewenst, wanneer de rechtbank hem daartoe de mogelijkheid zou hebben geboden. Hij heeft daaraan toegevoegd dat hij, vanwege het ontbreken van rechtsbijstand, langdurig over zijn rechtspositie in onzekerheid heeft moeten verkeren waardoor hij stress heeft ervaren. Gelet op artikel 10:12 lid 3 Wvggz dient daar een billijke vergoeding tegenover te staan.

Ten aanzien van de onderbouwing van de schade overweegt de rechtbank als volgt. In beginsel is het reguliere aansprakelijkheidsrecht van toepassing. Verzoeker moet stellen dat hij schade heeft geleden en dat er een causaal verband bestaat tussen zijn schade en de normschending. De wetgever heeft met artikel 10:12 lid 3 Wvggz een laagdrempelige regeling in de wet opgenomen ten aanzien van een verzoek om schadevergoeding door een belanghebbende. Om die reden stelt de rechtbank geen al te hoge eisen aan het bewijs van schade, zolang er maar enige onderbouwing is en voldoende aannemelijk is dat er schade is.

De rechtbank had verzoeker moeten vragen of hij bijstand door een andere advocaat wilde en wanneer betrokkene daarop instemmend had geantwoord, de zaak moeten aanhouden teneinde hem een nieuwe advocaat toe te kunnen wijzen. Doordat dit niet is gebeurd, heeft verzoeker geen uitleg van een advocaat gehad over de reden van zijn opname, zijn rechtspositie en ook gedurende de gehele periode van de verleende zorgmachtiging in onzekerheid verkeerd over de rechtmatigheid van de zorgmachtiging. Immers na het instellen van cassatie tegen de bestreden beschikking, diende het oordeel van de Hoge Raad over de rechtmatigheid van de beschikking te worden afgewacht. Verzoeker heeft gesteld hierdoor stress te hebben ervaren.

De rechtbank is van oordeel dat, anders dan verzoeker stelt, verzoeker over de periode van de crisismaatregel, te weten 31 mei 2022 tot 7 juni 2022, in het kader van deze procedure geen aanspraak kan maken op een schadevergoeding, nu in het onderhavige geval niet wordt gesteld dat bij het verlenen van de crisismaatregel de wet niet in acht is genomen door de burgemeester.

Voor de periode daarna, dus vanaf 7 juni 2022, ligt dit anders. Verzoeker is vanaf deze datum tot 10 november 2022, de datum waarop een aansluitende zorgmachtiging ten uitvoer is gelegd en de zorgmachtiging van 7 juni 2022 is komen te vervallen (artikel 6:6 lid 1 sub d Wvggz), verstoken gebleven van juridisch advies en bijstand en heeft gedurende deze periode in onzekerheid verkeerd over de vraag of ten aanzien van hem wel of niet rechtmatig verplichte zorg kon worden verleend. De rechtbank begrijpt dat verzoeker hierdoor nadeel heeft ondervonden, in de vorm van spanning, frustratie en onzekerheid over zijn situatie.

Nu verzoeker deels in het gelijk is gesteld, zal de rechtbank het verzoek omtrent de proceskosten toewijzen. Deze kosten bedragen, met inachtneming van het liquidatietarief (twee punten á € 478,-) € 956,-. Nu aan verzoeker geen griffierecht in rekening is gebracht, zal dit verzoek om vergoeding daarvan worden afgewezen.