Uitspraken

Brabant) heeft op 3 oktober 2013 een door haar gemaakt televisie-item uitgezonden, waarin

een van haar presentatoren, senior verslaggever bij Omroep Brabant, de heer [W.]

(hierna te noemen: [W.]) en een gemeentesecretaris van de gemeente Gemert-Bakel spreken over (misbruik bij) de uitvoering van de Wob.

Blijkens het door [eiser] van deze televisie-uitzending overgelegde transcript, waarvan

de inhoud volgens Omroep Brabant B.V. - op enkele typefouten na - overeenkomt met hetgeen is uitgezonden, is in dit gesprek onder meer gezegd:

“(…) Presentator (…): (…) Via een Wob-procedure (…) kunnen burger de gemeente dwingen binnen tien weken informatie op te sturen. En zo niet, dan moet de gemeente een dwangsom betalen van 1200 euro volgens Gemert-Bakel wordt de wet misbruikt. De komen onmogelijke verzoeken binnen, alléén maar voor het geld. De gemeente wil nu een proefproces uitlokken.

(…) Verslaggever (…): steeds vaker vallen er vreemde Wob-verzoeken op de mat in het gemeentehuis van Gemert-Bakel. En de maat is vol na het verzoek van [eiser] uit [woonplaats].

(…) Gemeentesecretaris (…): Nou deze meneer [eiser] wil ongeveer 100.000 documenten hebben we berekend, als we aan zijn verzoek gaan voldoen.

(…)

(…) Verslaggever (…): (…) volgens Gemert-Bakel is het ondoenlijk om zoveel archiefstukken uit te zoeken en op te sturen. En het is de aanvrager ook helemaal niet om die stukken te doen denkt de gemeente. Ze kunnen z’n verzoek ook afkopen.

(…) Gemeentesecretaris (…): (…) hij geeft aan in zijn brief dat hij ook genoegen neemt met een paar honderd euro.

(…)

(…) Verslaggever (…): ambtenaren hebben al genoeg werk met de gewone Wob-verzoeken. Dit karretje documenten moet nog (…) verstuurd worden naar iemand met een serieus verzoek. In het geval van [eiser], doet de gemeente niet meer mee. Hij moet maar naar de rechter stappen als hij het er niet mee eens is.

(…)

meneer [eiser] gaat van u niks krijgen. Geen documenten en geen geld?

(…)

(…) Presentator (…): ja, ik praat er even over verder met collega [W.], want [W.] wat denk jij nou, is het die Hagenaar puur om het geld te doen?

(…) Verslaggever (…): ja, daar lijkt het wel om. Hij wil, doet onmogelijke verzoeken, de gemeente moet die binnen tien weken vervullen en als ze dat niet kunnen moeten ze 1200 euro betalen. Nou hij hoopt daar mee snel te cashen. (…) Wij hebben hem toch opgespoord en ik heb hem gebeld en het was duidelijk niet de bedoeling dat ik hem had kunnen vinden, merkte ik wel aan het gesprek, hij wilde eigenlijk ook niet met me praten en toen ik zei van waarom doet u dat eigenlijk, dat soort verzoeken aan gemeente Gemert-Bakel, was zijn enige reactie ‘is dat verboden dan ?’ En vervolgens verbrak hij de verbinding. En ja, de gemeente Gemert-Bakel zitten ermee en zij niet alléén want [eiser] heeft dat soort verzoeken al bij veel meer gemeenten gedaan.

(…)

Nou, de gemeente Gemert-Bakel heeft dus nu de stap naar rechter, die hoop dat er een rechtszaak komt, en dat de rechter dit een halt toe roept, en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten die heeft alle gemeenten gevraagd misbruik te melden, zodat zij een stapel van die misbruikgevallen kan geven aan de minister van Binnenlandse zaken, zodat die de wet wil aanpassen (…).”

dwangsom ad € 1.000,00 voor elke dag of elk dagdeel dat Omroep Brabant B.V. dit gebod niet naleeft later dan twee dagen na het wijzen van dit vonnis;

ii) gebieden onmiddellijk te rectificeren door een bericht, luidende als volgt: “Regionale Omroep Brabant B.V. heeft in oktober 2013 onbevoegd de naam van de heer [eiser] uit [woonplaats] in verband gebracht met een oneigenlijk Wob-verzoek. Deze berichtgeving berustte niet op feiten. De rechter heeft Regionale Omroep Brabant B.V. veroordeeld te rectificeren om de goede naam van de heer [eiser] uit [woonplaats] niet langer onrechtmatig te beschadigen”, te plaatsen op door haar beheerde of voor haar opengestelde internetsites en via elk ander medium via welke de litigieuze berichtgeving is gepubliceerd, op straffe van een dwangsom als hiervoor onder i) vermeld en minder lang dan dat de litigieuze berichtgeving publiek toegankelijk was tussen plaatsing en verwijdering door Omroep Brabant B.V., die duur vast te stellen op minimaal 363 dagen;

iii) verbieden om enige onbevoegde berichtgeving met daarin de naam dan wel enige lettercombinatie die naar deze naam verwijst, wederom op of een andere door haar beheerde of voor haar opengestelde website te plaatsen, op straffe van een dwangsom ad € 1.000,00 voor elke dag of elk dagdeel dat Omroep Brabant B.V. dit verbod overtreedt twee dagen na het wijzen van dit vonnis;

iv) veroordelen om ten titel van (een voorschot op) schadevergoeding aan [eiser] te betalen € 1.750,00, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van dagvaarding tot aan de dag van algehele voldoening, dan wel een ander door de kantonrechter in goede justitie te bepalen bedrag;

Naar het oordeel van de kantonrechter mag [eiser] aan de verklaring van

Omroep Brabant B.V. het vertrouwen ontlenen dat zij en Omroep Brabant zich dienovereenkomstig zullen gedragen. Dit brengt met zich dat [eiser], hoewel in dit geding geen veroordelend vonnis kan worden gewezen, een voldoende belang bij

inhoudelijke beoordeling van zijn vorderingen in deze procedure heeft (vgl. HR 11 januari

2013, ECLI:NL:HR:2013:BX9762, rechtsoverweging 3.3.2.).

Verwijdering van de berichtgeving, rectificatie, verbod op berichtgeving

De vraag waar het in dit geschil met name om gaat, is de vraag of bedoelde publicaties door Omroep Brabant onrechtmatig zijn jegens [eiser].

Indien en voor zover bedoelde publicaties jegens [eiser] onrechtmatig worden geacht, is het in het belang van [eiser] dat deze publicaties, die nog steeds op (onder meer) de website van Omroep Brabant zijn te zien, op zo kort mogelijke termijn worden verwijderd en worden gerectificeerd. Alsdan kan van [eiser] niet worden gevergd de uitkomst van een bodemprocedure af te wachten. Daarmee is het spoedeisend belang gegeven.

Indien een persoon stelt door (het handhaven van) een publicatie in zijn eer en goede naam en/of persoonlijke levenssfeer te zijn of te worden aangetast, moet het antwoord

op de vraag of degene die verantwoordelijk is voor de publicatie hierdoor onrechtmatig

handelt of heeft gehandeld, worden gevonden door een afweging van twee fundamentele rechten. Namelijk enerzijds het recht op bescherming van de eer en goede naam en/of het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de desbetreffende persoon en anderzijds het recht op vrijheid van meningsuiting aan de zijde van degene die verantwoordelijk is voor de publicatie (HR 18 januari 2008, ECLI:NL:HR:2008:BB3210). Tussen de vrijheid van meningsuiting enerzijds en het recht op bescherming van de eer en goede naam en/of op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer anderzijds bestaat geen rangorde; geen van beide rechten weegt bij de belangenafweging op voorhand zwaarder.

De vraag welk van beide rechten in een concreet geval zwaarder weegt, moet worden beantwoord door een afweging van alle relevante omstandigheden van het geval. Tot deze omstandigheden kunnen onder meer behoren enerzijds de aard van de publicatie en de ernst van de te verwachten gevolgen hiervan voor de benadeelde en anderzijds de ernst

- bezien vanuit het algemeen belang - van de misstand die de publicatie aan de kaak probeert te stellen, de mate waarin ten tijde van de publicatie de feiten steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal, de inkleding van de feiten, en - tenslotte - de mate van (de in het gegeven geval vereiste) zorgvuldigheid van het door de openbaarmaker aan zijn publicatie ten grondslag gelegde onderzoek.

De stellingen van [eiser] concentreren zich op het schenden van het recht op hoor en wederhoor, op het lichtzinnig en onzorgvuldig omspringen met zijn persoonsgegevens en het noemen van zijn naam en woonplaats, alsmede op de smadelijke, onrechtmatige en voor [eiser] schadelijke berichtgeving.

[eiser] is naar aanleiding van een publicatie op de openbare besluitenlijst van de gemeente Gemert-Bakel van 2 oktober 2013 gebeld door Omroep Brabant met de vraag naar de achtergrond van het Wob-verzoek. Volgens Omroep Brabant B.V. luidde het antwoord van [eiser]: “Is dat verboden dan?” en werd daarna de verbinding verbroken. Anders dan [eiser] heeft betoogd, betekent de enkele omstandigheid dat sprake is geweest van een kort telefoongesprek voorshands niet dat onrechtmatig is gehandeld jegens [eiser].
Vervolgens is door Omroep Brabant contact gezocht met de gemeente Gemert-Bakel, waarna op 3 oktober 2013 een interview met de betreffende ambtenaar is uitgezonden en een artikel op de website van Omroep Brabant is gepubliceerd. Ook daarmee is naar het voorlopig oordeel van de kantonrechter niet onrechtmatig jegens [eiser] gehandeld.

Uit het transcript van de televisie-uitzending (zie hiervoor onder overweging 2.1.b.) blijkt echter dat het niet bij het uitzenden van het interview met de betreffende ambtenaar is gebleven. De presentator/verslaggever van de uitzending heeft zich na uitzending van dit interview tot zijn collega gewend, met de vraag wat hij ervan dacht. Die collega, [W.], heeft aangegeven dat het hem leek dat het [eiser] puur om het geld te doen was, dat [eiser] was opgespoord en gebeld, dat hij merkte dat het duidelijk niet de bedoeling was dat hij [eiser] had kunnen vinden, dat [eiser] dergelijke verzoeken bij veel meer gemeenten had gedaan en dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aan alle gemeenten heeft gevraagd misbruik te melden, zodat zij een stapel van die misbruikgevallen aan de minister van Binnenlandse zaken kan geven. [eiser] heeft gemotiveerd weersproken dat déze uitlatingen juist zijn. En dit is onvoldoende gemotiveerd betwist. Het enkel noemen van de naam van [eiser] en het door hem ingediende Wob-verzoek zou naar het voorlopig oordeel van de kantonrechter in de gegeven omstandigheden niet als onrechtmatig beschouwd hoeven worden, maar het door twee collega’s van Omroep Brabant in een onderling gesprek direct in verband brengen van de naam van [eiser] met misbruik van een Wob-verzoek en misbruikgevallen, hetgeen volgens [eiser] niet juist is, dient in de gegeven omstandigheden te worden beschouwd als onrechtmatig. Niet relevant is dat de naam van [eiser] door andere gemeentes ook is genoemd. Het gegeven dat na de betreffende uitzending en publicaties aan [eiser] een aanbod is gedaan om een reportage te maken over het studieproject waar zijn Wob-verzoek aan de gemeente Gemert-Bakel volgens [eiser] onderdeel van was, maakt dit maakt dit voorlopig oordeel niet anders.

(Voorschot op) schadevergoeding

Ten aanzien van de vordering tot betaling van (een voorschot op)

schadevergoeding stelt de kantonrechter voorop dat met betrekking tot een voorziening in

kort geding, bestaande in veroordeling tot betaling van een geldsom, terughoudendheid geboden is.

De rechter zal daarbij niet alleen hebben te onderzoeken of het bestaan en de omvang van de vordering van eiser op gedaagde voldoende aannemelijk is, hetgeen betekent dat met een grote mate van waarschijnlijkheid te verwachten moet zijn dat de bodemrechter haar zal toewijzen, maar ook of daarnaast sprake is van feiten en omstandigheden die meebrengen dat uit hoofde van onverwijlde spoed een onmiddellijke voorziening is vereist, terwijl de rechter in de afweging van de belangen van partijen mede zal hebben te betrekken de vraag naar - kort gezegd - het risico van onmogelijkheid van terugbetaling, welk risico kan bijdragen tot weigering van de voorziening.

[eiser] heeft de door hem geleden en nog te lijden schade als gevolg van bedoelde berichtgeving daarmee onvoldoende onderbouwd en evenmin aannemelijk gemaakt. De door [eiser] in dat verband in het geding gebrachte e-mail d.d. 22 juli 2014 is daartoe volstrekt onvoldoende. Naar het oordeel van de kantonrechter is derhalve geen sprake van een vordering die voorshands voldoende aannemelijk is geworden.

Daar komt bij dat [eiser] niet heeft gesteld een spoedeisend belang te hebben bij toewijzing van deze geldvordering. De enkele stelling dat hij inkomsten is misgelopen en problemen verwacht te ondervinden bij sollicitaties vanwege de bedoelde publicaties, levert geen spoedeisend belang bij de vordering tot betaling van (een voorschot op) schadevergoeding op.